فروش استقراضی سهم در کشورهای اسلامی

جزییات مدل اسلامی فروش استقراضی

محمودرضا خواجه‌نصیری، مدیر نظارت بر بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس و اوراق بهادار، طراحی مدل اسلامی فروش استقراضی سهام مبتنی بر اختیار معامله را تشریح کرد. به گزارش سنا، خواجه‌نصیری با ارایه یک مدل اسلامی از فروش استقراضی سهام به عمیق شدن بازار سرمایه تاکید کرد و گفت: بازار مالی ابزارهایی از جنس خود را در حوزه مهندسی مالی برای مدیریت ریسک دراختیار دارد.

وی در ادامه افزود: بازار سرمایه ایران به‌دلیل عدم استفاده از ابزارهای متداول دنیا توانایی‌اش در مدیریت ریسک پایین است.

وی بااشاره به انواع ابزارهای مالی گفت: به‌دلیل عدم وجود یک مدل معاملاتی منطبق با شرع، فروش استقراضی تاکنون در بازار سرمایه به کار گرفته نشده است حال آنکه یکی از رسالت‌های اصلی ما ابزارسازی، آموزش ابزارها و فرهنگسازی است تا بتوانیم در آینده نزدیک از ابزارهای متداول در بازار مالی دنیا بهره بگیریم.

وی خاطرنشان کرد: اینکه در بازار سرمایه فقط با برگه‌های سهام به نبرد ریسک‌های بازار برویم کاری نشدنی و غیرممکن است، چون در این نبرد باتوجه به ابزارهای کمی که دراختیار داریم، موفق نخواهیم بود پس ناگزیریم به سمت و سوی طراحی ابزارهای نوین حرکت کنیم. خواجه‌نصیری یکی از ابزارهای کارآمد در بازارهای سرمایه دنیا را فروش استقراضی سهام دانست و گفت: فروش استقراضی سهام عبارت است از عملیات فروش اوراق بهادار یا سایر ابزارهای مالی که در حال حاضر تحت تملک نیستند و متعاقبا بازخرید و جایگزینی آن. وی درباره چرایی ضرورت این ابزار گفت: ما به این ابزار نیاز داریم که بازار کاراتری بسازیم، دامنه مظنه کمتر، نقدشوندگی بیشتر عمق بازار سرمایه را بیشتر می‌کند.

خواجه‌نصیری تاکید کرد: بازار به ابزاری جهت عکس‌العمل به انتظارات دو سوی مثبت و منفی نیاز دارد. فروش استقراضی سهام شرایطی را پیش می‌آورد که سرمایه‌گذاران بتوانند از انتظارات منفی خود نیز سود کسب کنند.

وی با بیان اینکه نقطه ورود خوش‌بین‌ها و بدبین‌ها به بازار باید به‌طور متوازن وجود داشته باشد، خاطرنشان کرد: فروش استقراضی سهام نه‌تنها حباب‌ها و روندهای غیرمنطقی در بازار را ازبین می‌برد و بازار را متعادل می‌کند بلکه تغییرات اساسی در منطق بازار ایجاد می‌کند.

وی در ادامه به سایر مزیت‌های این ابزار اشاره کرد و اظهار داشت: این ابزار پاداش بدون ریسک برای قرض‌دهندگان و درنتیجه ماندگاری بیشتر سهامداران در بازار را توجیه می‌کند. همچنین برای کارگزاری‌ها امکان فعالیت بیشتر را فراهم می‌کند.

خواجه‌نصیری درباره شکل نگرفتن این ابزار در بازار ایران به مسایل فقهی اشاره و تصریح کرد: این ابزار در دیدگاه بین‌المللی قرض محسوب می‌شود اما در کشور ما یک اشکال ماهوی برای اجرای این مدل وجود دارد. خواجه‌نصیری با بیان اینکه جمع‌بندی کمیته فقهی این بود که در چارچوب اسلامی انتشار این اوراق امکان‌پذیر نیست، گفت: در مدل خارجی، فروش دارایی قرض گرفته شده توسط قرض‌گیرنده وجود دارد که این موضوع در قالب عقد اجاره امکان‌پذیر نیست اما این مسایل را از طریق طراحی یک مدل جدید حل کردیم. وی با بیان اینکه ما برای رفع این مشکل از مدل قرض خارج شده و وارد مدل بیع همراه با اختیار معامله ضمنی شدیم، اشاره کرد: در این مدل قرض‌گیرنده به‌جای قرض گرفتن سهام، اقدام به خریداری سهام می‌کند و همزمان اختیار خرید سهام را به قرض‌دهنده می‌دهد و اختیار فروش سهام را از وی می‌گیرد. این مقام مسوول در این باره توضیح داد: این مدل تمامی خصوصیات مدل استاندارد را دارد و کاملا با موازین شرعی سازگار است. خواجه‌نصیری خاطرنشان کرد: قیمت‌گذاری ریسک در این مدل به‌دلیل وجود اختیار معامله نسبت به مدل‌های متداول بین‌المللی دقیق‌تر انجام می‌شود.

آموزش فروش استقراضی حرفه ای بورس با تمام نکات آن

در این قسمت از مقاله می خواهیم درباره ی فروش استقراضی که یک عمل فروختن دارایی است صحبت کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای مطالب همراه iranbourse باشید.

فروش استقراضی چیست؟

فروش استقراضی به معنای فروختن دارایی است، کسانی که با بازار هام سر و کار دارند می داند وقتی که که شخصی سهامی را در بازار می خرد و بعد گذشت مدتی هنگامی آن سهام در بازار سود کن آن را می فروشد. اما گاهی در بازار سهام، داستان این گونه نیست و زمانی است که می‌توان هنگام اُفت و نزول کردن شاخص ‌های بازار، از سقوط ارزش یک سهام به سود دست یافت. ابزاری که به این منظور استفاده می شوند، فروش استقراضی نام دارند.

به این گونه که فروشنده ای دارایی خود هنگامی که قیمت آن کم است مجبور می شود بفروشد ولی بعد گذشت زمان و هنگامی که اون دارایی افزایش قیمت داشته باشد و اگر همان کالا را فروشنده دوباره بخرد با ضرر برای او همراه خواهد بود و این ضرر محدود به کل بهای دارایی فروخته شده ‌است.

فروش استقراضی در بورس

در فروش استقراضی به علت این که ریسک زیادی این کار دارد و هم چنین دارای ضرر های مالی زیادی است این کار را به افرادی که در این زمینه هیچ اطلاعاتی ندارند و یا تازه کار هستند پیشنهاد نمی کنیم.

هم چنین این کار در بیشتر مواقع باعث شده است که سرمایه گذار پیش‌بینی نادرستی داشته باشد که با پیش بینی نادرست احتمال این که ضرر هنگفتی کند زیاد است.

حرفه بورس

کسانی که وارد حرفه بورس در ایران می شوند بعد از گذشت یک مدت متوجه ظرفیت پایین و عمق کم این بازار می شود که این بسیار بد و مشکل جدی برای سرمایداران محسوب می شود. افرادی که در این زمینه فعالیت می کنند خیلی وقت است که به دنبال سازوکار و راه حلی مثل فروش استقراضی در بورس هستند، البتهد این را هم بدانید که فروش استقراضی در بورس در سرتاسر جهان انجام می شود.

نکته حائز اهمیت این است که ارزش معاملات بازار سهام ایران نسبت به ارزش بازاری شرکت‌ ها در مقایسه با بورس‌ های مترقی جهان، بسیار ناچیز و کم به نظر می‌رسد. هم چنین کارشناسان گفته اند که سهام شناور موجود در بورس با استاندارد ها و مقیاس های جهانی هم خوانی ندارد و این موجب می شود که فعالیت در بورس ایران کاری و سخت و مشکل باشد.

فروش استقراضی سهام ابزاری است که در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد و این کار باعث بهبود کار سرمایدارن می شود.

فروش استقراضی در بورس چیست

کارکرد فروش فروش استقراضی سهم در کشورهای اسلامی استقراضی به این گونه است که همیشه سرمایه گذار سهام خود را ارزیابی و چک می کند و زمانی که در انتظار این هستند سهمی در آینده نزدیک افزایش قیمت داشته باشد، یعنی این که بر این باورند که قیمت ارزش سهم پایین تر از ارزش ذاتی آن باشد، اقدام به خرید آن سهم می کنند. البته توجه داشته باشید اگر سرمایه گذار درست پیش بینی در این باره نکند شاید خرید این سهام با ضرر برای آن همراه باشد.

فروش استقراضی در ایران

از این رو فروش استقراضی سهام در ایران نیز انجام می شود این کار به این دلیل انجام می شود که رشد و توسعه روزافزون بازار های سرمایه در ایران نیازمند نهاد های مالی است.

مدیر نظارت بر بورس‌ های سازمان بورس و اوراق بهادار بیان کرده است که فروش استقراضی در بازار پایه در ایران راه اندازی شده است. این کار با یکسری از قوانین در راستای اسلام بنیان گذاری شده است تا از نظر شرعی اشکالی نداشته و حرام نباشد تا سرمایه گذار بدون مشکلی بتواند این کار را انجام دهد.

جالب است که بدانید فعال‌ سازی فروش استقراضی اخبار جدیدی است که در هفته ‌های گذشته توجه خیلی از مردم مخصوصا سرمایه گذاران را به خود جلب کرده است، هم چنین به گفته مدیران بورس بنا است این ابزار به زودی در بازار سهام کل کشور نیز فعال شود که این خود یک ترقی بشمار می رود.

فر.ش تستقراضی در فارکس

فروش استقراضی در فارکس نیز صورت می گیرد همان طور که می دانید فارکس یک بازار بزرگ مالی در جهان است که روزانه افرادی هستند که در این بازار میلیون ها دلار بدست می آورند، البته باید روش این کار را بلد باشید. به هر حال فروش استقراضی در بازار فارکس نیز جای پای خود را باز کرده است و سرمایه گذاران برای بهبود در کار و سهام خود از این روش در فارکس استفاده می کنند.

آموزش فروش استقراضی

خرید و فروش استقراضی سهام به این گونه است که در ابتدا سرمایه گذار باید پیش بینی درستی از روند خرید و فروش سهام در بازار را به خوبی بلد باشد و دانش این کار را نیز داشته باشد. در نهایت اگر سرمایه گذار مهارت و تجربه این کار را داشته باشد می تواند با خرید و فروش سهام هایی که افت و کاهش قیمت خواهند داشت سود خوبی بدست بیاورند. به یاد داشته باشید که یکی از مواردی که می‌تواند باعث پویایی و رشد بیشتر بازار بورس شود فروش استقراضی و یا نام دیگر آن فروش تعهدی سهام است.

در فروش استقراضی فروشنده خلاف جهت روند بازار حرکت می ‌کند ولی باید بدانید که فروش استقراضی روش قابل اطمینانی به شمار نمی‌رود. به این گونه که در این فروش همیشه ریسک بالایی برای سهامدار وجود دارد و این کار برای هر کسی مناسب نیست چرا که در فروش استقراضی فرد باید مهارت و دانش کافی را داشته باشد هم چنین از ریسک پذیری بالایی برخوردار باشد.

بنابراین توصیه می شود اگر می خواهید در این زمینه فعالیت کنید باید هوشمندانه عمل کنید و با تنظیم دقیق قیمت و زمان ‌بندی بازار، ریسک فروش‌ خود را کاهش بدهید تا از ضرر های احتمالی آینده جلوگیری کنید. هم فروش استقراضی سهم در کشورهای اسلامی چنین شما می توانید برای ضرر و زیان خود یک محدودیتی در نظر بگیرید و در مواقع خاص آن را پوشش بدهید.

یکی از اخبار خوبی که این روز ها شنیده می شود این است که مدیر نظارت بر بورس های سازمان بورس بیان کرده است ابزار فروش استقراضی در آینده نزدیک در ایران راه اندازی می شود این خبر برای سرمایه گذاران بسیار مفید و پرکاربرد است.
خرید و فروش استقراضی به این گونه است که فروشنده اوراق بهادری را قرض گرفته است و زمانی سوذ می کند که قیمت این اوراق افت کرده باشد. به بیان ساده تر می ش.د گفته که فروشنده منتظر یک موقعیت است که در آن معاملات فروش انجام شود و منتظر می ماند که همان سهام و یا کالا را در بعدا زمانی که قیمت آن افت کرد بخرد و آن را به عنوان سود بدست آورد.
گفته شده است که ممنوعیت فروش استقراضی در مجلس ایران مطرح شده است اما هنوز از اخبار معتبری این گفته ها تایید نشده است.

مفهوم فروش استقراضی

به این منظور است که یک کارگذار با هدف خریدن دارایی در آینده جهت برگرداندن آن به قرض دهنده، قرض گرفته می‌شوند. فروشنده ها دراین کار بر این امید هستند که از کاهش قیمت آن دارایی پس از فروش و تا قبل از خرید مجدد آن سود کنند، این کار باعث می شود در طی مدت زمان کم سود زیادی به دست آورند.

از دیگر کارهایی که در فروش استقراضی می شود انجام داد هزینه قرض گیری دارایی است اما به یاد داشته باشید که همه این هزینه ها با حجم منفی است.

فروش استقراضی همیشه محدود به دارایی ‌هایی است که در بازارهای اوراق مراحبه کالا و ارز مبادله می‌شوند و این را هم بدانید که حجم ورود خروج این دارایی‌ها در آن بازار، هر زمان باید قابل کنترل باشد، تا خرید دوباره ی دارایی قرض گرفته شده در هر زمان لازم امکان پذیر باشد. چرا که این نوع دارایی ‌ها مثلی هستند، در استقراضی هر دارایی از همان نوع که خریداری شود می‌تواند به قرض دهنده به عنوان عوض قرض داده شود این کار امکان پذیر است.

کسب سود در صورت افت قیمت

کسب سود در صورت افت قبمت به این گونه است که ابتدا سرمایه گذار بازار سهام را ارزیابی و چک می کند اگر سهمی در آینده با افت قیمت همراه باشد آن سهم را از دارنده قرض می گیرد و آن را در بازار می فروشد به این صورت که سرمایه‌گذار سهم را با قیمت کمتری خریده است و به مالک اولیه باز می گرداند و از این اختلاف قیمت فروش و خرید سود بدست می آورد. همچنین مقاله پیش بینی بازار بورس فردا بسیار کاربردی می باشد.

سوالات متداول درباره ی فروش استقراضی

1. بازار فارکس چه نوع بازاری است؟

فارکس یک بازار بزرگ مالی در جهان است که روزانه افرادی هستند که در این بازار میلیون ها دلار بدست می آورند، البته باید روش این کار را بلد باشید.

خیر، ارزش معاملات بازار سهام ایران نسبت به ارزش بازاری شرکت‌ ها در مقایسه با بورس‌ های مترقی جهان، بسیار ناچیز و کم به نظر می‌رسد. هم چنین کارشناسان گفته اند که سهام شناور موجود در بورس با استاندارد ها و مقیاس های جهانی هم خوانی ندارد.

کارکرد فروش استقراضی به این گونه است که همیشه سرمایه گذار سهام خود را ارزیابی و چک می کند و زمانی که در انتظار این هستند سهمی در آینده نزدیک افزایش قیمت داشته باشد، آن را می خرند.

ابعاد فقهی فروش استقراضی سهام در بازار سرمایه ایران

فروش استقراضی یکی از سازوکارهای رایج در بازارهای مالی دنیا است که با استفاده از آن سرمایه‌گذار اقدام به قرض گرفتن سهام و فروش آن در بازار می‌کند به این امید که در آینده آن سهم را با قیمت پایین‌تری خریداری نماید و بازگرداند. در واقع فروش استقراضی به فروش اوراق بهاداری اطلاق می‌شود که فروشنده، مالک آن نیست بلکه با توجه به پیش‌بینی خود درباره افزایش قیمت، آن را به منظور فروش قرض می‌گیرد و تعهد می‌کند پس از فروش، اوراق را خریداری کرده و آن را به مالک بازگرداند. این عملیات با سه هدف عمده کسب سود در صورت کاهش قیمت، پوشش ریسک کاهش قیمت سهام و افزایش نقدشوندگی بازار از طریق بازارگردانی انجام می‌شود .

سازوکار فروش استقراضی بدین ترتیب است که سرمایه‌گذار تعدادی سهم را از کارگزاری قرض می‌کند، سپس آنها را می‌فروشد. پس از مدتی به همان تعدادی که قرض کرده بود، سهام را خریده بازپس می‌دهد. بدین منظور باید سرمایه‌گذار مبلغی را به عنوان ودیعه در اختیار کارگزار قرار دهد تا در صورت عدم تحقق پیش‌بینی او مبنی بر کاهش قیمت یا در صورتی که به هر دلیل نتواند سهام را برگرداند، کارگزار بتواند از محل حساب ودیعه برداشت کند .

از آنجا که الگوی متعارفِ فروش استقراضی بر اساس دریافت بهره در ازای قرض‌دهی بنا شده، با مشکل ربوی بودن معامله مواجه است و به همین دلیل در برخی کشورهای اسلامی به منظور استفاده از ظرفیت فروش استقراضی راهکارهایی همچون ساختار مبتنی بر اجاره، سلف و وعد مطرح شده است. در این راستا کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار ایران نیز پس از بررسی این قرارداد از جهت انطباق با شریعت، ضمن رد آن به دلیل ربوی بودن، سه الگوی جایگزین شبیه به سازوکار فروش استقراضی سهم در کشورهای اسلامی فروش استقراضی را در سه مقطع زمانی معرفی کر د:

۱. خرید و فروش هم‌زمان نقد و سلف: این راهکار در جلسه مورخ ۲۵/۲/۱۳۸۷ توسط کمیته فقهی مطرح شد و بر اساس آن صاحب سهام ابتدا سهم خود را به قیمت روز به صورت نقد به فرد دیگر می‌فروشد، سپس به صورت کلی همان مقدار سهام را به صورت سلف ‌از وی خریداری می‌کند. قیمت سلف به گونه‌ای تعیین می‌شود تا افزون بر سود مورد انتظار سهام، مبلغی بیشتر، برای صاحب سهام تامین گردد تا صاحب سهام انگیزه فروش پیدا کند. گرچه این راهکار هدف فروش استقراضی که بهره‌گیری از نوسانات منفی بازار است را پوشش می‌دهد اما سازوکار عملیاتی آن با فروش استقراضی متفاوت است. در واقع در فروش استقراضی سهام هیچ سررسید مشخصی جهت بازگرداندن سهام وجود ندارد و وابسته به اراده قرض‌دهنده و قرض‌گیرنده است، ولی در فروش استقراضی سهم در کشورهای اسلامی بیع سلف، خریدار سلف قبل از سررسید حق مطالبه ندارد هرچند فروشنده سلف می‌تواند قبل از سررسید بپردازد .

۲. فروش نقد سهام همراه با حق اختیار خرید و فروش: این راهکار در جلسات مورخ ۱۵/۱۱/۱۳۹۳ و ۲۹/۱۱/۱۳۹۳ در کمیته فقهی مطرح شد و بر اساس آن، جهت ایجاد شرایط فروش استقراضی استاندارد همزمان با قرارداد بیع، دو قرارداد اختیار معامله به طور ضمنی در قرارداد بیع شرط می‌شود. شرط نخست اختیار خریدی است که مالک دوم به مالک اول سهام می‌دهد تا وی بتواند تا سررسید مشخص هر زمان که اعلام کند نسبت به خرید سهام فروخته شده با قیمت معامله اقدام نماید. شرط دوم اختیاری است که مالک اول سهام به مالک دوم می‌دهد و بر اساس آن مالک دوم اختیار دارد تا سررسید مشخص هر زمان که اعلام کند سهام خریداری شده را به مالک اول سهم به قیمت معامله بفروشد .

۳. فروش تعهدی: از آنجا که دو راهکار اول با مشکلاتی از جمله هزینه‌های مبادلاتی همراه بود، کمیته فقهی در اوایل سال ۱۳۹۸ راهکار سومی را بر اساس عقد وکالت تصویب کرد که مطابق آن فروشنده به وکالت از مالک سهام نسبت به فروش اوراق بهادار وی مطابق با قرارداد فروش تعهدی در بورس اقدام می‌کند. در این الگو، متقاضی به وکالت از مالک و به نام او، به فروش اوراق بهادار مشخصی اقدام نموده و موظف است در زمان مشخص (در سررسید) یا به درخواست مالک و یا فروش استقراضی سهم در کشورهای اسلامی به تشخیص خود تا سررسید، اوراق بهادار فروخته شده را به نام مالک بازخرید نماید .

با توجه به آنچه مطرح شد، چند نکته درباره این ابزار جدید معرفی شده در بازار سرمایه قابل توجه است:

- استفاده از راهکار فروش تعهدی به عنوان جایگزین فروش استقراض، از جمله نوآوری‌های فقهی است که در بازار سرمایه مطرح شده و می‌تواند توسط سرمایه‌گذاران و فعالان بازار مورد استفاده قرار گیرد و در صورت اجرای درست آن موجب انعطاف‌پذیری بیشتر در راهبردهای معاملاتی و همچنین بهبود نقدشوندگی، کشف بهتر قیمت‌ها و تعمیق بازار سرمایه شود .

- بهره‌مندی از مزایای راهکار فروش تعهدی، مستلزم توجه کافی و دقیق به ابعاد عملیاتی و اجرایی آن است، به‌گونه‌ای که این راهکار بتواند کارکرد خاص خود را ایفا کند و از مسیر تعیین شده برای آن منحرف نشود .

- فروش تعهدی از جمله ابزارهایی است که با ریسک‌های خاص خود همراه است و مستلزم زمان‌بندی دقیق و داشتن قدرت تحلیل برای بررسی و تحلیل روندهای پیشین و آتی در بازار سهام است. لذا نمی‌توان آن را به عنوان یک راهبرد کلی به همه سرمایه‌گذاران توصیه کرد. ولی برای افرادی که آشنایی کافی با راهبردهای سرمایه‌گذاری دارند و از تجربه و تخصص کافی برای پیش‌بینی شرایط بازار برخوردارند، می‌تواند به عنوان یک ابزار مؤثر مورد استفاده قرار گیرد .

- با توجه به آنکه راهکارهای مطرح شده توسط کمیته فقهی سازمان بورس، به ویژه راهکار سوم که طبق نظر این کمیته برای ابزارهای دیگر غیر از سهام مانند اسناد خزانه اسلامی، اوراق مشارکت و . نیز کاربرد دارد، بیشتر ناظر به سطح خرد و مربوط به خود قرارداد است، لازم است در وهله اجرا و در سطح کلان نیز ابعادی همچون اثرات این راهکار بر ثبات بازار، سوء استفاده احتمالی از آن توسط برخی فعالان بازار، اثرگذاری بازیگران بزرگی همچون بانک مرکزی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و مانند آن بر این‌گونه معاملات، چالش‌های احتمالی مربوط به مراوده با کشورهای اسلامی (به دلیل عدم پذیرش فروش استقراضی توسط برخی از آنها) و . نیز مدنظر قرار گیرد. این امر مستلزم نظارت مستمر و فعالانه بر معاملات فروش تعهدی در کلیه مراحل به‌گونه‌ای است که اثرات نامطلوب احتمالی آن به حداقل ممکن برسد. در این زمینه لازم است تا با پایش دقیق اینگونه معاملات، خلاها و مشکلات آن به سرعت شناسایی شود و در صورت لزوم تدابیر لازم برای رفع آنها اتخاذ شود .

فروش استقراضی سهم در کشورهای اسلامی

با توجه به توسعه بانكداری اسلامی در سطح جهانی و بر اساس چشم انداز بازار کار 2020، صنعت فناوری و بانکداری اسلامی نقش بزرگی در اقتصاد داخلی مالزی ایفا خواهد کرد.

حجت الاسلام دکتر موسویان: تسویه زنجیرهٔ بدهی‌ها در کشور با اوراق گام

عضو شورای فقهی بانک مرکزی: انتظار می‌رود گواهی اعتبار مولد به‌عنوان ابزاری بازارمحور و با قابلیت نقل‌وانتقال در بازارهای پول و سرمایه نقش‌آفرینی کند.

فقه بورس: تغییر حکم با تبدل صفات موضوع/با ادعای تعبد فقه را غیر معقول استنباط نکنیم

آیت الله علیدوست در ششمین جلسه کارگاه درس خارج فقه بورس با بیان تاثیر تبدل آثار موضوع در تغییر حکم شرعی، به کارآمدی و اهمیت اصناف دیه در عصر معصومین(ع) و .

دومین جلسه مصاحبه ی متقاضیان شرکت در چهارمین دوره DBA انجمن برگزار گردید.

دومین گروه از متقاضیان شرکت در چهارمین دوره DBA بازار سرمایه اسلامی انجمن مالی اسلامی ایران، روز دوشنبه 7 بهمن ماه، در مصاحبه ی ورودی این دوره شرکت نمودند.

سه شرط موفقیت اوراق «گام» در حمایت از تولید

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) گفت: شرط موفقیت اوراق گام در حمایت از تولید این است که اولاً بنگاه‌ها دارای ظرفیت خالی باشند، ثانیاً مدیریت صحیحی بر این بنگاه‌ها.

فقه بورس | اثبات شخصیت حقوقی با تمسک به سیره مقنّنه عقلاء

آیت الله علیدوست در پنجمین جلسه درس خارج فقه بورس گفت: برای اثبات مشروعیت تصرفات شخصیت حقوقی گاهی به روایت تمسک کردیم و گاهی به سیره .

سبقت بانک‌های اسلامی در کشور کویت طی نیم سال اول 2019

ارزش کل دارایی‌های بانکداری اسلامی کویت در نیم‌سال اول سال ۲۰۱۹ به ۱۱۰ میلیارد دلار رسیده که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد ۱۰٫۵ درصدی را تجربه نموده است.

خرید اعتباری سهام از طریق مشارکت بانک و مشتری

نایب‌رئیس کمیته فقهی سازمان بورس، جزئیات جلسه اخیر این کمیته درباره «خرید اعتباری سهام از طریق مشارکت بانک و مشتری در خرید و فروش سهام» را تشریح کرد.

برگزاری هم اندیشی افزایش سرمایه با صرف سهام در بورس تهران فروش استقراضی سهم در کشورهای اسلامی

هم اندیشی افزایش سرمایه با صرف سهام (راهکارها و فرصت ها) روز دوشنبه ۳۰ دی ۹۸ در ساختمان جدید بورس تهران برگزار شد.

بیشتر.

چالش‌های توسعه بانکداری و مالی اسلامی در اندونزی

عملیات بازار باز بانک مرکزی، پایانی بر نرخ های دستوری

شماره ۷۶ فصلنامه «اقتصاد اسلامی» منتشر شد.

تلاش دولت پاکستان جهت ترویج بانكداری اسلامی

اطلاعات تماس

دفتر اصلی: تهران، بزرگراه شهید چمران، پل مدیریت، دانشگاه امام صادق(ع)، ساختمان معاونت پژوهشی، انجمن مالی اسلامی ایران

دفتر دوم: تهران، خیابان حافظ، جنب کوچه هاتف، شماره 192 (ساختمان قدیم بورس)، طبقه 18، مرکز مالی ایران- انجمن مالی اسلامی ایران

فروش استقراضی چیست؟| حکم شرعی فروش استقراضی

فروش استقراضی سهام یکی از استراتژی‌های معاملاتی مهم و روش‌های کسب سود در بازار نزولی است. در این روش مقدار مشخصی از سهام قرض گرفته شده و با هدف کسب سود در قیمت پایین به فروش استقراضی سهم در کشورهای اسلامی فروش می‌رسد. در ادامه این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک با فروشی استقراضی آشنا می‌شویم.

فهرست مطالب

فروش استقراضی چیست؟

فروش استقراضی (Short selling) یکی از سازوکارهای مهم در بازارهای مالی جهانی است که با استفاده از آن یک سرمایه‌گذار مقدار مشخصی از سهام را قرض گرفته و آن را با قیمت پایین می‌فروشد. سرمایه گذار در این روش از کاهش قیمت سهام سود به دست می‌آورد. فروش استقراضی معامله‌ی بسیار پرریسکی است چراکه در خلاف جهت بازار حرکت می‌کند و به زمان‌بندی دقیق و هوش اقتصادی بالایی نیاز دارد. به همین دلیل فقط باید توسط معامله‌گران و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و باتجربه انجام شود.

در فروش استقراضی، فروشنده مالک سهام نیست بلکه با توجه به پیش‌بینی خود درباره افزایش قیمت، سهام را به منظور فروش قرض می‌گیرد و تعهد می‌کند پس از فروش، سهام را مجددا خریداری کرده و به مالک بازگرداند. یکی از موارد مهم در فروش استقراضی این است که شرایط این معامله باید بین طرفین کاملاً مشخص شود و هر دو طرف به تعهدات خود کاملاً پایبند باشند.

خرید استقراضی چیست؟

در مقابل استراتژی فروش استقراضی، یک استراتژی دیگر به نام خرید استقراضی وجود دارد. در این شیوه معامله‌گر از افزایش قیمت سهام، سود کسب می‌کند. به این صورت که با پیش‌بینی روندهای صعودی و فروش سهام قرض گرفته شده در قیمت‌های بالا، سود به دست می‌آورد.

دلایل استفاده از فروش استقراضی چیست؟

بطورکلی،فروش استقراضی با اهداف زیر انجام می‌شود:

کسب سود در صورت افت قیمت: معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند که قیمت سهام یک شرکت،ممکن است در آینده کاهش یابد. از این رو تلاش می‌کند در روند نزولی قیمت سهام، با استفاده از استراتژی‌های معاملاتی خاص، سود کسب کند. معامله‌گر بر اساس این پیش‌بینی، سهام مدنظر را از مالک اصلی آن قرض گرفته و در بازار می‌فروشد. چنانچه قیمت سهام کاهش یابد، معامله‌گر آن دارایی را که با قیمت پایین‌تر خریداری کرده و به مالک اصلی برمی‌گرداند و از اختلاف قیمت خرید و فروش، سود به دست می‌آورد.

افزایش نقدشوندگی بازار از طریق بازارگردانی: هنگامی که تقاضای یک سهام بیش از عرضه آن باشد، برای خرید آن سهام صف تشکیل می‌شود. بنابراین با فروش استقراضی سهام و عرضه آن به بازار، مشکل افزایش تقاضا حل شده و نقدشوندگی افزایش می‌یابد.

پوشش ریسک کاهش قیمت سهام: یک معامله‌گر برای پوشش ریسک کاهش قیمت سهام در آینده، از روش فروش استقراضی استفاده می‌کند. در این حالت با کاهش قیمت سهام در آینده معامله‌گر می‌تواند ضرر ناشی از کاهش قیمت سهام را پوشش دهد.

افزایش کارایی در بورس: فروش استقراضی می‌تواند حجم معاملاتی که در بازار بورس انجام می‌شود را افزایش دهد و در نتیجه رشد و کارایی بازار بورس بیشتر خواهد شد.

افزایش سود سهامداران: افرادی که سهامدار عمده هستند و به صورت سالانه از سهام خود سود کسب می‌کنند، می‌توانند با این روش میزان سود کسب شده خود را افزایش می‌دهند.

سهام کدام شرکت‌ها برای خرید و فروش استقراضی مناسب‌تر هستند؟

1. شرکت‌های کوچکی که سرمایه شان توسط سرمایه‌گذاران افزایش یافته است، به‌ویژه شرکت‌هایی که ارزش آنها به‌سختی تعیین می‌شود.
2. شرکت‌هایی که نسبت (P/E) آنها بالاتر از آن است که بتواند با سرعت رشد آنها توجیه شود.
3. شرکت‌هایی که در حال ورود به حوزه‌های رقابتی جدید هستند
4. شرکت‌هایی که امور مالی ضعیفی دارند.
5. شرکت‌هایی که فقط بر روی یک محصول خاص متمرکز هستند.

مثال از فروش استقراضی سهام در بازار بورس

یک معامله‌گر با قرض گرفتن سهام شرکت ذوب آهن اصفهان در تاریخ ۱۰ آبان ماه، هر سهم را به مبلغ 1200 تومان از مالک اصلی سهم قرض کرده و تعهد می‌کند پنج ماه دیگر آن را به مالک سهام بازگرداند. پنج ماه بعد قیمت نماد ذوب آهن به 1000 تومان کاهش می‌یابد. در این هنگام معامله‌گر تعداد سهام قرض گرفته شده را به مبلغ 1000 تومان خریداری کرده و به مالک سهم بازمی‌گرداند و به ازای هر سهم 200 تومان سود کسب می‌کند.

اما اگر قیمت سهام ذوب آهن افزایش یابد و به 1500 تومان برسد، معامله‌گر موظف است سهام را به قیمت 1500 تومان خریداری کرده و به مالک سهام بازگرداند. در این حالت به ازای هر سهم 300 تومان ضرر می‌کند.

حکم شرعی فروش استقراضی

موضوع فروشی استقراضی سهام یکی از مباحث مهم در بازارهای مالی است که نظرات مختلفی در مورد آن وجود دارد. در کشور ایران بر اساس حکم شرعی، فروش استقراضی با مشکل ربوی بودن مواجه است به همین دلیل به منظور استفاده از ظرفیت این نوع معامله، راهکارهایی همچون ساختار مبتنی بر اجاره، سلف و وعد مطرح شده است. کمیته فقهی سازمان بورس ایران نیز پس از بررسی تمام جنبه‌های فروش استقراضی، ضمن رد آن به دلیل ربوی بودن، 3 الگوی جایگزین برای این شیوه معاملاتی معرفی کرد در ادامه به هریک آشنا می‌شویم:

خرید و فروش هم‌زمان نقد و سلف: این راهکار توسط کمیته فقهی در تاریخ 25/2/1387 مطرح شد و بر اساس آن مالک سهام ابتدا سهم خود را به قیمت روز بازار به معامله‌گر می‌فروشد، سپس به صورت کلی همان مقدار سهام را به صورت سلف از او خریداری می‌کند. قیمت سلف به صورتی تعیین می‌شود که علاوه بر سود مورد انتظار سهام، مبلغی بیشتر، برای صاحب سهام تأمین گردد تا او انگیزه فروش سهام را پیدا کند.

اگر چه راهکار خرید و فروش هم‌زمان نقد و سلف، هدف فروش استقراضی را که استفاده از نوسانات منفی بازار است را پوشش می‌دهد، اما سازوکار عملیاتی آن متفاوت است. در فروش استقراضی سهام، هیچ سررسید مشخصی و معینی جهت بازگرداندن سهام تعیین نشده است ولی در فروش سلف، خریدار سلف قبل از سررسید حق مطالبه سهام را ندارد اما فروشنده سلف می‌تواند قبل از سررسید بپردازد.

فروش نقد سهام همراه با حق اختیار خرید و فروش: این راهکار نیز در طی جلساتی در تاریخ 15/11/1393 و 29/11/1393 توسط کمیته فقهی سازمان بورس اوراق بهادار مطرح شد. بر اساس این راهکار، جهت ایجاد شرایط فروش استقراضی استاندارد، هم‌زمان با قرارداد فروش، دو قرارداد اختیار معامله به طور ضمنی در قرارداد فروش سهام شرط می‌شود.

شرط اول، اختیار خریدی است که مالک دوم سهام به مالک اول می‌دهد تا او بتواند تا تاریخ مشخص، هر زمان که بخواهد، نسبت به خرید سهام فروخته شده با قیمت معامله اقدام کند. شرط دوم نیز اختیاری است که مالک اول به مالک دوم سهام می‌دهد و بر اساس آن مالک دوم اختیار دارد تا تاریخ مشخص هر زمان که بخواهد سهام خریداری شده را به مالک اول به قیمت معامله بفروشد.

فروش تعهدی: دو راهکار ارائه شده توسط کمیته فقهی با مشکلاتی مانند هزینه‌های مبادلاتی همراه بود، به همین دلیل در اوایل سال 1398 راهکار سومی بر اساس عقد وکالت جهت فروش استقراضی تصویب شد که بر اساس آن با انعقاد یک وکالت‌نامه بین مالک سهام و متقاضی فروش استقراضی، امکان فروش سهام قرض گرفته شده به‌صورت وکالتی برای شخص متقاضی فراهم شده است.

فروش تعهدی مفهومی یکسان با فروش استقراضی دارد و بر اساس آن یک سرمایه‌گذار، سهام مدنظر را از مالک اصلی قرض می‌گیرد، آن را در روند نزولی می‌فروشد و سپس سهام را مجدد خریداری کرده و به مالک اصلی باز می‌گرداند.