بازار ثانویه

بازار ثانویه چیست؟

بازار ثانویه (secondary markets) مکانیزمی کاربردی را به وجود می آورد تا بعد از اینکه در مرحله پذیره نویسی، اوراق بهادار در بازار اولیه به فروش رسیدند، سرمایه گذاران بتوانند آنها را دوباره خرید و فروش کنند. بازارهای اولیه بدون وجود بازارهای ثانویه نمی توانند به خوبی فعالیت کنند. اگر یک سرمایه گذار پس از آنکه اوراق بهاداری را خریداری کرد، تمایل نداشته باشد آن را تا موعد سررسید نگهداری کند باید بتواند به راحتی و با کمترین هزینه اوراق خود را بفروشد. وجود بازارهای ثانویه فعال این اطمینان را برای خریداران اوراق بهادار فراهم می سازند تا آنها بتوانند در هر زمانی که بخواهند اوراق بهادار خود را در این بازارها بفروشند. البته چنین فروشی می تواند با زیان نیز همراه باشد. اما گاهی زیان بهتر از آن است که سرمایه گذار اصلا نتواند اوراق بهادار خود را بفروشد.

ساختار بازار ثانویه به چه شکلی است؟
ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺮﺍی ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ سهام و ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ. بازار ثانویه مکانی است که در آن ابزارهای مالی که قبلا منتشر بازار ثانویه شده اند، مانند اوراق قرضه و سهام، مورد خرید و فروش قرار می گیرند. مثلا اگر فردی سهام یک شرکت را در مرحله پذیره نویسی خریداری کرده است و اکنون قصد فروش آن سهم به سایر سرمایه گذاران بازار را دارد باید برای فروش سهم خود به بازار ثانویه مراجعه کند. در واقع این بازار، محلی است که سرمایه گذاران، اوراق بهادار را به جای شرکت صادر کننده از دیگر سرمایه گذاران خریداری می کنند. حجم معاملات در بازار ثانویه، نسبت به بازارهای اولیه بسیار بیشتر است. این بازار با هدف امکان سازی معامله اوراق منتشر شده در بازار اولیه و افزایش قابلیت نقد شوندگی آنها ایجاد شده است. بازار ثانویه برای شرکت ها نقطه ای استراتژیک به شمار می رود که از مسیر آن می توانند روی معامله ها نظارت و کنترل داشته باشند و به تصمیم های مدیریتی خود جهت دهند.

در ابتدا، شرکت ها سهام و اوراق بهادار خود را اولین بار برای سرمایه گذاران منتشر می کنند که در اصطلاح مالی، آن را IPO (عرضه عمومی اولیه) می نامند. پس از ورود این شرکت ها در لیست بورس اوراق بهادار یعنی پس از پذیرش در بورس، سرمایه گذاران به بازار ثانویه می روند و سهام خود را به سرمایه گذاران دیگر می فروشند. سرمایه گذاران در بازار ثانویه می توانند سهام خود را بخرند یا بفروشند، سود کسب کنند یا از ضرر بیشتر در آینده جلوگیری نمایند. بازارهای جهانی مانند بورس اوراق بهادار نیویورک NYSE و نزدک (NASDAQ) نمونه هایی از بازارهای ثانویه هستند.

بازار ثانویه چه ویژگی هایی دارد؟

• هزینه معامله کمتر به دلیل حجم بالای معامله ها
• برای سرمایه گذاران نقدینگی به همراه می آورد. هر فروشنده ای که نیاز به پول نقد داشته باشد، می تواند به دلیل حضور تعداد زیادی از خریداران در این بازار، اوراق بهادار خود را به راحتی به فروش برساند.
• در بازار ثانویه، هرگونه اخبار یا اطلاعات جدید در رابطه با شرکت به سرعت در قیمت سهام آن منعکس می شود.
• عرضه و تقاضای موجود در اقتصاد به کشف قیمت در این بازار کمک می کند.
• جایگزینی برای پس انداز است.
• بازارهای ثانویه با مقررات سنگینی از جانب دولت روبرو هستند. چون منبع اصلی شکل گیری سرمایه و نقدینگی برای شرکت ها و سرمایه گذاران به حساب می آیند و این مقررات در سطح بالا، ایمنی پول سرمایه گذاران را تضمین می کند.

قیمت گذاری در بازار ثانویه چگونه صورت می گیرد؟
در بازار اولیه، قیمت اوراق بهادار از قبل و براساس قیمت اسمی تعیین می شود. اما در بازار ثانویه قیمت اوراق براساس میزان عرضه و تقاضای آن مشخص می شود. به عنوان مثال، اگر بیشتر سرمایه گذاران معتقد باشند که سهامی در آینده روند خوبی دارد، تقاضا برای آن افزایش می یابد و به همین ترتیب، قیمت آن بالا می رود. به دنبال آن اگر سرمایه گذاران احساس کنند که سهامی ارزش خود را از دست خواهد داد، برای فروش آن اقدام می کنند و در نتیجه قیمت سهام افت پیدا خواهد کرد.

اهمیت بازار ثانویه در چیست؟

1. این بازار، شاخصی خوب برای تعیین وضعیت اقتصادی یک کشور است که افزایش یا افت بازار سهام نشانگر رونق یا رکود در اقتصاد است.
2. نقدینگی را برای سرمایه گذاران تضمین می کند چون آنها می توانند در این بازار به راحتی اوراق بهادار خود را خرید و فروش کنند.
3. این بازار به سرمایه گذاران فرصتی را ارائه می دهد تا از پول ساکن خود برای کسب بازده و سرمایه گذاری استفاده کنند.
4. کمک می کند تا شرکت بر ادراک عمومی، کنترل و نظارت داشته باشد.

بازار اولیه و بازار ثانویه چه تفاوتی با هم دارند؟

1. شرکت ها پس از پذیره نویسی در بازار اولیه می توانند سهام خود را به فروش بگذارند اما پس از آن دیگر سهامشان در بازار ثانویه (بورس اوراق بهادار) مورد معامله قرار خواهد گرفت.
2. در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام به شرکت منتشر کننده اوراق تعلق می گیرد. اما در بازار ثانویه، این درآمدها متعلق به سرمایه گذاری است که اوراق را می فروشد.
3. معمولا سرمایه گذاران خرد در بازار اولیه اوراق بهادار را خریداری نمی کنند. چون شرکت صادرکننده، اوراق خود را به صورت عمده به فروش می گذارد و خرید آن نیازمند سرمایه بزرگی است. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران می توانند هر تعداد سهام مورد نظر خود را خریداری کنند.
4. در بازار اولیه فروش اوراق از طریق بانک سرمایه گذاری انجام می شود اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران از طریق کارگزار، معاملات خود را انجام می دهند.
5. در بازار اولیه، سرمایه گذاران سهام را به طور مستقیم از خود شرکت خریداری می کنند. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران، سهام و سایر اوراق بهادار را از سایر سرمایه گذاران خریداری می کنند.
6. در بازار اولیه، شرکت ها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی می فروشند. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران سهامی که قبلا معامله شده است را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری می کنند.
7. در بازار اولیه، سهام به قیمت اسمی به فروش می رسد و معمولا دچار نوسان نمی شود. اما در بازار ثانویه قیمت سهام به طور روزانه در نوسان است.

چرا بازار ثانویه مهم است؟

• مسیر خروج عالی برای سرمایه گذاران IPO

به دلیل بالا بودن نقدینگی در بازار ثانویه، صرف ریسک آن به مراتب کمتر است. شما به عنوان یک سرمایه گذار می توانید سهام خود را با بیشترین سرعت ممکن در بازار بورس اوراق بهادار بفروشید و چون این کار را به قیمت فعلی بازار انجام می دهید، ریسک درک شده تان بسیار کمتر خواهد بود. چنین بازاری صرف ریسک را از طریق نقدینگی اش کاهش می دهد؛ یعنی ارزش دارایی های مالی معامله شده افزایش می یابند. در نتیجه، بازار ثانویه برای سرمایه گذاران IPO بهترین استراتژی خروج است.

• آزادی جهت خرید و فروش

بازار ثانویه مکانی سازمان یافته است که در آن خریداران و فروشندگان می توانند در کنار هم به خرید و فروش سهام بپردازند و دیگر نیازی به نگرانی در خصوص هرگونه کلاه برداری وجود ندارد.

• امکان خرید و فروش بیشتر

اگر چنین بازاری وجود نداشته باشد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ بازار ثانویه مثلا تصور کنید افرادی که می خواهند از بازار اولیه خانه بخرند، این کار را از ترس اینکه فرصتی برای فروش خانه های جدید شان در بازار پیدا نکنند، انجام ندهند. این استدلال در مورد سهام نیز صادق است. از آنجایی که در خصوص سهام و اوراق قراضه، بازاری به نام بازار ثانویه وجود دارد (بورس اوراق بهادار)، مردم دیگر نگران فروش سهامشان در آینده و نگهداری دائم آن نیستند. بنابراین سهام خود را بدون هیچ گونه نگرانی از بازار اولیه خریداری می کنند. در واقع بدون وجود این بازار، فرصت خرید یا فروش بیشتر نیز وجود ندارد.

برای شرکت های نوپا و کوچک، همیشه عرضه عمومی جهت تامین منابع مالی امکان پذیر نیست و وجود چنین بازاری شرایط را برای آنها آسان تر کرده است. علاوه بر این، در حال حاضر شرایط بسیاری برای کسب مجوز IPO وجود دارد. این گونه شرکت ها دیگر نگران تامین منابع مالی شان نیستند، زیرا با وجود بازار ثانویه می توانند سهام خود را در فرابورس و از طریق شبکه معامله گران بفروشند. این در حالی است که بازار ثانویه بازار ثانویه همه چیز کاملا خصوصی باقی می ماند. بدون وجود بازار ثانویه، بازار خصوصی نیز وجود نخواهد داشت.

• کمک به رشد اقتصادی

در بازار اولیه، آزادی محدود است. اما در بازار ثانویه این گونه نیست و می توانید انتخاب کنید که در کدام سهام سرمایه گذاری و کدام سهام را رها کنید. چون در چنین وضعیتی، رشد اقتصادی بیشتری برای سرمایه گذار ایجاد می شود که در نهایت به رشد کلی اقتصاد نیز کمک خواهد شد. بنابراین بازار ثانویه به عنوان یک کل، به ایجاد پیشنهادهای سرمایه گذاری هرچه پربازده تر و رونق و رشد اقتصادی کمک می کند.

• مکانی عالی برای نظارت و کنترل شرکت ها

بازار ثانویه، به شرکت هایی که در بورس اوراق بهادار پذیرفته نشده اند اجازه معامله نمی دهد و برای شرکت هایی که پذیرفته شده اند نیز فرصتی را فراهم می کند تا از این بازار سود کسب کنند. این بازار به عنوان واسطه ای عمل می کند که به شرکت ها در رابطه با تقاضای سهامشان در بازار و همچنین هر حرکت نزولی یا صعودی، اطلاعات ارائه می دهد. در نتیجه، وجود بازار ثانویه به شرکت ها این امکان را می دهد تا به سرعت اقدام کنند و اگر مشکلی پیش بیاید می توانند بدون تأخیر در جمع آوری اطلاعات، کارهای لازم را برای بهبود وضعیتشان انجام دهند.

بازار ثانویه چیست؟

بازار ثانویه (secondary markets) مکانیزمی کاربردی را به وجود می آورد تا بعد از اینکه در مرحله پذیره نویسی، اوراق بهادار در بازار اولیه به فروش رسیدند، سرمایه گذاران بتوانند آنها را دوباره خرید و فروش کنند. بازارهای اولیه بدون وجود بازارهای ثانویه نمی توانند به خوبی فعالیت کنند. اگر یک سرمایه گذار پس از آنکه اوراق بهاداری را خریداری کرد، تمایل نداشته باشد آن را تا موعد سررسید نگهداری کند باید بتواند به راحتی و با کمترین هزینه اوراق خود را بفروشد. وجود بازارهای ثانویه فعال این اطمینان را برای خریداران اوراق بهادار فراهم می سازند تا آنها بتوانند در هر زمانی که بخواهند اوراق بهادار خود را در این بازارها بفروشند. البته چنین فروشی می تواند با زیان نیز همراه باشد. اما گاهی زیان بهتر از آن است که سرمایه گذار اصلا نتواند اوراق بهادار خود را بفروشد.

ساختار بازار ثانویه به چه شکلی است؟
ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺮﺍی ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ سهام و ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ. بازار ثانویه مکانی است که در آن ابزارهای مالی که قبلا منتشر شده اند، مانند اوراق قرضه و سهام، مورد خرید و فروش قرار می گیرند. مثلا اگر فردی سهام یک شرکت را در مرحله پذیره نویسی خریداری کرده است و اکنون قصد فروش آن سهم به سایر سرمایه گذاران بازار را دارد باید برای فروش سهم خود به بازار ثانویه مراجعه کند. در واقع این بازار، محلی است که سرمایه گذاران، اوراق بهادار را به جای شرکت صادر کننده از دیگر سرمایه گذاران خریداری می کنند. حجم معاملات در بازار ثانویه، نسبت به بازارهای اولیه بسیار بیشتر است. این بازار با هدف امکان سازی معامله اوراق منتشر شده در بازار اولیه و افزایش قابلیت نقد شوندگی آنها ایجاد شده است. بازار ثانویه برای شرکت ها نقطه ای استراتژیک به شمار می رود که از مسیر آن می توانند روی معامله ها نظارت و کنترل داشته باشند و به تصمیم های مدیریتی خود جهت دهند.

در ابتدا، شرکت ها سهام و اوراق بهادار خود را اولین بار برای سرمایه گذاران منتشر می کنند که در اصطلاح مالی، آن را IPO (عرضه عمومی اولیه) می نامند. پس از ورود این شرکت ها در لیست بورس اوراق بهادار یعنی پس از پذیرش در بورس، سرمایه گذاران به بازار ثانویه می روند و سهام خود را به سرمایه گذاران دیگر می فروشند. سرمایه گذاران در بازار ثانویه می توانند سهام خود را بخرند یا بفروشند، سود کسب کنند یا از ضرر بیشتر در آینده جلوگیری نمایند. بازارهای جهانی مانند بورس اوراق بهادار نیویورک NYSE و نزدک (NASDAQ) نمونه هایی از بازارهای ثانویه هستند.

بازار ثانویه چه ویژگی هایی دارد؟

• هزینه معامله کمتر به دلیل حجم بالای معامله ها
• برای سرمایه گذاران نقدینگی به همراه می آورد. هر فروشنده ای که نیاز به پول نقد داشته باشد، می تواند به دلیل حضور تعداد زیادی از خریداران در این بازار، اوراق بهادار خود را به راحتی به فروش برساند.
• در بازار ثانویه، هرگونه اخبار یا اطلاعات جدید در رابطه با شرکت به سرعت در قیمت سهام آن منعکس می شود.
• عرضه و تقاضای موجود در اقتصاد به کشف قیمت در این بازار کمک می کند.
• جایگزینی برای پس انداز است.
• بازارهای ثانویه با مقررات سنگینی از جانب دولت روبرو هستند. چون منبع اصلی شکل گیری سرمایه و نقدینگی برای شرکت ها و سرمایه گذاران به حساب می آیند و این مقررات در سطح بالا، ایمنی پول سرمایه گذاران را تضمین می کند.

قیمت گذاری در بازار ثانویه چگونه صورت می گیرد؟
در بازار اولیه، قیمت اوراق بهادار از قبل و براساس قیمت اسمی تعیین می شود. اما در بازار ثانویه قیمت اوراق براساس میزان عرضه و تقاضای آن مشخص می شود. به عنوان مثال، اگر بیشتر سرمایه گذاران معتقد باشند که سهامی در آینده روند خوبی دارد، تقاضا برای آن افزایش می یابد و به همین ترتیب، قیمت آن بالا می رود. به دنبال آن اگر سرمایه گذاران احساس کنند که سهامی ارزش خود را از دست خواهد داد، برای فروش آن اقدام می کنند و در نتیجه قیمت سهام افت پیدا خواهد کرد.

اهمیت بازار ثانویه در چیست؟

1. این بازار، شاخصی خوب برای تعیین وضعیت اقتصادی یک کشور است که افزایش یا افت بازار سهام نشانگر رونق یا رکود در اقتصاد است.
2. نقدینگی را برای سرمایه گذاران تضمین می کند چون آنها می توانند در این بازار به راحتی اوراق بهادار خود را خرید و فروش کنند.
3. این بازار به سرمایه گذاران فرصتی را ارائه می دهد تا از پول ساکن خود برای کسب بازده و سرمایه گذاری استفاده کنند.
4. کمک می کند تا شرکت بر ادراک عمومی، کنترل و نظارت داشته باشد.

بازار اولیه و بازار ثانویه چه تفاوتی با هم دارند؟

1. شرکت ها پس از پذیره نویسی در بازار اولیه می توانند سهام خود را به فروش بگذارند اما پس از آن دیگر سهامشان در بازار ثانویه (بورس اوراق بهادار) مورد معامله قرار خواهد گرفت.
2. در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام به شرکت منتشر کننده اوراق تعلق می گیرد. اما در بازار ثانویه، این درآمدها متعلق به سرمایه گذاری است که اوراق را می فروشد.
3. معمولا سرمایه گذاران خرد در بازار اولیه اوراق بهادار را خریداری نمی کنند. چون شرکت صادرکننده، اوراق خود را به صورت عمده به فروش می گذارد و خرید آن نیازمند سرمایه بزرگی است. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران می توانند هر تعداد سهام مورد نظر خود را خریداری کنند.
4. در بازار اولیه فروش اوراق از طریق بانک سرمایه گذاری انجام می شود اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران از طریق کارگزار، معاملات خود را انجام می دهند.
5. در بازار اولیه، سرمایه گذاران سهام را به طور مستقیم از خود شرکت خریداری می کنند. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران، سهام و سایر اوراق بهادار را از سایر سرمایه گذاران خریداری می کنند.
6. در بازار اولیه، شرکت ها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی می فروشند. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران سهامی که قبلا معامله شده است را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری می کنند.
7. در بازار اولیه، سهام به قیمت اسمی به فروش می رسد و معمولا دچار نوسان نمی شود. اما در بازار ثانویه قیمت سهام به طور روزانه در نوسان است.

چرا بازار ثانویه مهم است؟

• مسیر خروج عالی برای سرمایه گذاران IPO

به دلیل بالا بودن نقدینگی در بازار ثانویه، صرف ریسک آن به مراتب کمتر است. شما به عنوان یک سرمایه گذار می توانید سهام خود را با بیشترین سرعت ممکن در بازار بورس اوراق بهادار بفروشید و چون این کار را به قیمت فعلی بازار انجام می دهید، ریسک درک شده تان بسیار کمتر خواهد بود. چنین بازاری صرف ریسک را از طریق نقدینگی اش کاهش می دهد؛ یعنی ارزش دارایی های مالی معامله شده افزایش می یابند. در نتیجه، بازار ثانویه برای سرمایه گذاران IPO بهترین استراتژی خروج است.

• آزادی جهت خرید و فروش

بازار ثانویه مکانی سازمان یافته است که در آن خریداران و فروشندگان می توانند در کنار هم به خرید و فروش سهام بپردازند و دیگر نیازی به نگرانی در خصوص هرگونه کلاه برداری وجود ندارد.

• امکان خرید و فروش بیشتر

اگر چنین بازاری وجود نداشته باشد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ مثلا تصور کنید افرادی که می خواهند از بازار اولیه خانه بخرند، این کار را از ترس اینکه فرصتی برای فروش خانه های جدید شان در بازار پیدا نکنند، انجام ندهند. این استدلال در مورد سهام نیز صادق است. از آنجایی که در خصوص سهام و اوراق قراضه، بازاری به نام بازار ثانویه وجود دارد (بورس اوراق بهادار)، مردم دیگر نگران فروش سهامشان در آینده و نگهداری دائم آن نیستند. بنابراین سهام خود را بدون هیچ گونه نگرانی از بازار اولیه خریداری می کنند. در واقع بدون وجود این بازار، فرصت خرید یا فروش بیشتر نیز وجود ندارد.

برای شرکت های نوپا و کوچک، همیشه عرضه عمومی جهت تامین منابع مالی امکان پذیر نیست و وجود چنین بازاری شرایط را برای آنها آسان تر کرده است. علاوه بر این، در حال حاضر شرایط بسیاری برای کسب مجوز IPO وجود دارد. این گونه شرکت ها دیگر نگران تامین منابع مالی شان نیستند، زیرا با وجود بازار ثانویه می توانند سهام خود را در فرابورس و از طریق شبکه معامله گران بفروشند. این در حالی است که همه چیز کاملا خصوصی باقی می ماند. بدون وجود بازار ثانویه، بازار خصوصی نیز وجود نخواهد داشت.

• کمک به رشد اقتصادی

در بازار اولیه، آزادی محدود است. اما در بازار ثانویه این گونه نیست و می توانید انتخاب کنید که در کدام سهام سرمایه گذاری و کدام سهام را رها کنید. چون در چنین وضعیتی، رشد اقتصادی بیشتری برای سرمایه گذار ایجاد می شود که در نهایت به رشد کلی اقتصاد نیز کمک خواهد شد. بنابراین بازار ثانویه به عنوان یک کل، به ایجاد پیشنهادهای سرمایه گذاری هرچه پربازده تر و رونق و رشد اقتصادی کمک می کند.

• مکانی عالی برای نظارت و کنترل شرکت ها

بازار ثانویه، به شرکت هایی که در بورس اوراق بهادار پذیرفته نشده اند اجازه معامله نمی دهد و برای شرکت هایی که پذیرفته شده اند نیز فرصتی را فراهم می کند تا از این بازار سود کسب کنند. این بازار به عنوان واسطه ای عمل می کند که به شرکت ها در رابطه با تقاضای سهامشان در بازار و همچنین هر حرکت نزولی یا صعودی، اطلاعات ارائه می دهد. در نتیجه، وجود بازار ثانویه به شرکت ها این امکان را می دهد تا به سرعت اقدام کنند و اگر مشکلی پیش بیاید می توانند بدون تأخیر در جمع آوری اطلاعات، کارهای لازم را برای بهبود وضعیتشان انجام دهند.

بازار اولیه و بازار ثانویه

عرضه سهام شرکت‌های بورسی در دو بخش بازار اولیه و بازار ثانویه انجام می‌گیرد.

در واقع، (بازار اولیه) و (بازار ثانویه) اصطلاحات متمایزی هستند؛ بازار اولیه به بازاری اشاره دارد که در آن اوراق بهادار ایجاد می شوند، در حالی که در بازار ثانویه، این اوراق بین سرمایه گذارها معامله می شوند.

درشرکت‌های سهامی عام قسمتی از سرمایه شرکت از طریق فروش سهام به مردم تامین می‌شود که بدین منظور شرکت اقدام به پذیره نویسی توسط نماینده شرکت، که می‌تواند یک بانک یا یک موسسه مجاز باشد، می‌نماید.

قابل درک است که شرکت‌های بازرگانی می‌بایستی با اقدام فعالیت‌هایی برای خود تامین مالی کنند، این تامین مالی و پرداخت هزینه‌های رشد و توسعه به سرمایه‌گذاری بسیاری نیاز دارد و تامین و تهیه این سرمایه در زمانی محدود و کوتاه امکان‌پذیر نیست و شرکت‌های بازرگانی باید از منابع دیگری برای تامین مالی استفاده کنند. در این زمان بازارهای مالی، این امکان را به شرکت‌های بازرگانی و همچنین دولت‌ها می‌دهد که از طریق فروش اوراق بهادار نیاز‌های مالی خود را برطرف کنند. همانطور که می‌دانید بازار سرمایه به دو بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم می‌شود.

شرکت­‌ها و دولت‌ها با فروش اوراق بهادار یا سهام خود در بازار اولیه بورس، بودجه مورد نظرشان را تأمین می‌کنند. از سوی دیگر، سرمایه‌گذاران نیز می‌توانند با خرید سهام در این بازار بر بازده سرمایه خود بیافزایند. اما بازار ثانویه بستری است که سرمایه­‌گذاران می‌­توانند در آن آزادانه سهام را بدون دخالت شرکت صادر­کننده اوراق بهادار داد و ستد کنند. در این معامله، شرکت صادرکننده در تولید درآمد شرکت نمی­‌کند و ارزش‌گذاری سهام بیشتر بر اساس عملکردش در بازار تعیین می‌شود. بدین ترتیب، درآمد در این بازار از طریق فروش سهام از یک سرمایه‌گذار به سرمایه‌گذار دیگر حاصل می­‌شود.

بازار اولیه (primary market)

بازار اولیه زمانی شکل می‌گیرد که دارایی برای اولین بار مورد معامله قرار می‌گیرد؛ در واقع بازاری که در آن اوراق بهادار شرکت‌ها برای اولین بار عرضه و فروخته می‌شود، بازار اولیه نام دارد. در این بازار شرکت‌ها به‌طور مستقیم سرمایه مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام به مردم تأمین می‌کنند که این کار در قالب پذیره‌نویسی صورت می‌گیرد. پذیره‌نویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است یا سایر مؤسسات مجاز صورت می‌پذیرد. در این بازار فروشنده اوراق همیشه خود شرکتی است که سهامش در حال عرضه است.

بازار اولیه بورس چه کاربردی دارد؟

همه‌ شرکت‌ها برای انجام فعالیت‌های خود به سرمایه نیاز دارند که این سرمایه می‌تواند به صورت سهام یا وام باشد. به‌ منظور افزایش سرمایه به شکل سهام، یک شرکت می‌تواند اوراق خود را به عموم مردم بفروشد. وقتی سهام‌ها مستقیماً به عموم مردم فروخته می‌شوند، این کار از طریق بازار اولیه بورس انجام می‌شود. سرمایه گذاران معمولا در بازار اولیه بورس، برای خرید اوراق بهادار مبلغ کم‌تری به نسبت بازار ثانویه پرداخت می‌کنند. بازار اولیه، هم برای بازار سرمایه و هم برای کل اقتصاد بسیار حیاتی است. در واقع این بازار، محلی است که در آن سرمایه شکل می‌گیرد.

انتشار کلیه اوراق بهادار در بازار اولیه بورس، تحت مقررات سختگیرانه‌ای قرار دارد. شرکت‌ها در ابتدا باید بیانیه‌های خود را به کمیسیون بورس اوراق بهادار ارائه دهند و سپس صبر کنند تا پیش از انتشار در عرضه‌ عمومی، تائیدیه خود را دریافت کنند. انتشار اوراق بهادار در چنین بازاری به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا پیش از وارد شدن به بازار ثانویه، سرمایه‌ بیشتری جذب کنند. حق و حقوق سرمایه گذاران فعلی نیز بر اساس میزان سهامی که اکنون در اختیار دارند به آن‌ها ارائه می‌شود و دیگر سرمایه گذاران نیز می‌توانند در سهام جدید سرمایه ‌گذاری کنند.
از آنجایی که اکثر منتشرکنندگان اوراق بهادار همیشه درگیر فعالیت‌های مربوط به افزایش سرمایه نیستند، ممکن است از تجربه کافی جهت انجام این کار برخوردار نباشند. از طرفی هم عرضه‌کنندگان سرمایه پراکنده هستند و دستیابی به آن‌ها نیازمند وجود سازمان خاصی است. در نتیجه شرکت‌ها برای انتشار اوراق بهادار خود به سراغ «موسسات تامین سرمایه» می‌روند. موسسات تامین سرمایه در طراحی و فروش اوراق بهادار در بازارهای اولیه و ثانویه متخصص هستند و به عنوان واسطه‌ای میان منتشرکنندگان و سرمایه گذاران قرار می‌گیرند. منتشرکنندگان، اوراق بهادار خود را به موسسات تامین سرمایه می‌فروشند. این موسسات برای شرکت‌هایی که به دنبال افزایش سرمایه آن هم به مقدار زیاد هستند امکاناتی را مانند مشاوره، تضمین فروش اوراق بهادار و بازاریابی فراهم می‌کنند.

عرضه اولیه
عرضه اولیه در واقع نمونه‌ای از یک بازار اولیه است که در آن فروشنده اوراق در واقع همان عرضه کننده اوراق است. در واقع شما در بازار اولیه اوراق بهادار را به طور مستقیم و بدون واسطه از شرکت ارائه کننده آن خریداری می‌کنید. در عرضه اولیه شرکت ها، درصد مشخصی از کل سهام یک شرکت برای نخستین بار از طریق بورس اوراق بهادار ارائه شده و با قیمت مشخصی توسط سرمایه گذاران خریداری می‌شود.

بازار ثانویه ارز چیست و چرا در اقتصاد اهمیت دارد؟

در دنیای اقتصاد و مفاهیم اقتصادی مربوط به آن عبارات و اصطلاحات زیادی وجود دارد که برخی بسیار بیشتری دارند. یکی از مفاهیمی که اهمیت آن در این روزهای آشفته اقتصاد بیشتر مورد توجه است و باید با این مفهوم آشنایی کامل داشته باشید بازار ثانویه ارز است. تا پایان این مقاله هرآنچه که باید در مورد بازار ثانویه ارز بدانید را توضیح خواهیم داد.

بازار ثانویه ارزی چیست؟ نرخ توافقی دلار چیست؟

در اقتصاد نرخ توافقی برای دلار تعیین می شود. این نرخ در واقع خارج از سامانه نیما و در سامانه ای بین وارد وارد کننده و صادر کننده مشخص می شود. این نرخ توافقی با عنوان نرخ توافقی دلار شناخته می شود و سامانه ای که در آن نرخ توافقی مشخص می شود بازار ثانویه ارز نامگذاری می شود. در واقع به این بازاری که میان صادر کننده و وارد کننده شکل می گیرد بازار ثانویه ارزی گفته می شود.

البته گاهی دولت بنابر سیاست های پولی مالی مد نظر خود نرخ دلار را تک نرخی می کند.

بستن حساب های موقت یکی از موضوعات مهم در بحث حسابداری شرکت هاست. پیشنهاد می کنیم این مقاله را در سپیدار مطالعه کنید.

ماجرای سامانه نیما و دو قیمتی شدن ارز

دولت مدتی پیش تصمیم گرفت با راه اندازی سامانه ای به نام سامانه نیما مشکلات ارز را در اقتصاد کشور حل کند، اما این سامانه خود با مشکلات بسیاری همراه بود که کارایی آن را از بین می برد.

یکی از مشکلات این سامانه این بود که در برخی موارد برخی صادرکنندگان محصولاتی همچون پتروشیمی از واریز دلارهای خود به سامانه نیما صرفه نظر کردند و ترجیح دادند دلارهای خود را در بازار آزاد بفروشند. و دومین مشکل مهم این بود که سامانه نیما تنها برای واردات دسته های مشخصی از کالا مورد استفاده قرار می گرفت و باقی محصولات باید از دلار آزاد برای واردات استفاده می کردند. این مسئله باعث دو نرخی شدن ارز شد.

بازار ثانویه ارزی از همین موضوع پدید آمد

حالا با دو نرخی شدن ارز دولت تصمیم گرفت که با نرخ دوم دلار موافقت کند. در واقع نرخ دومی که در بازار تعیین می شد تحت نظر سامانه نیما نبود و بر اساس فعالیت های وارد کنندگان و صادرکنندگان و توسط آن ها تعیین می شد. این بازاری که در آن نرخ دوم دلار مشخص می شد بازار ثانویه ارزی نام گرفت.

در این میان پیشنهاد می کنیم مقاله اعتبارات اسنادی که از موضوعات مهم در اقتصاد کشور است را مطالعه کنید.

بازار ثانویه ارز چه تاثیری بر اقتصاد کشور دارد؟

یکی از مهمترین سوالاتی که در مورد بازار ثانویه ارز وجود دارد این است که تاثیر این بازار بر اقتصاد کشور چیست؟ در اوایل به وجود آمدن بازار ثانویه ارز این تصور وجود داشت که بازار ثانویه ارز می تواند موجب ساماندهی وضعیت قیمت ارز شود، در صورتی که اینطور نشد.

در واقع این تصور وجود داشت که وارد کنندگان به دلیل اختلاف قیمت ارز بین بازار آزاد و بازار ارز نیمایی وارد کنندگان نسبت به سفارش بیشتر اقدام کنند و از طرفی پایین بودن نرخ دلار در سامانه نیمایی باعث وجود بی انگیزگی در صادرات شده بود. قرار بود با راه افتادن بازار ثانویه ارزی این مشکلات پایان بیابد که اینطور نشد.

مزایای وجود بازار ثانویه ارز

اما بازار ثانویه ارز همچنان مزایایی دارد که قابل توجه است. در ادامه به این مزایا اشاره میکنیم:

• قبل از اینکه بازار ثانویه ارز شکل بگیرد، بسیاری از وارد کنندگان مجبور بودند از بازار آزاد ارز استفاده کنند. بسیاری از صادرکنندگان نیز به علت اینکه قیمت دلار در بازار آزاد از بازار ارز نیمایی بیشتر بود دلار خود را در بازار آزاد می فروختند تا سود بیشتری کسب کنند. همین موارد باعث شد قیمت دلار در بازار آزاد به طرزی غیر منطقی افزایش پیدا کند. بازار ثانویه ارزی توانست این مشکل را مدیریت کند.
• با به وجود آمدن بازار ارز نیمایی و اختلاف قیمت آن با قیمت دلار در بازار آزاد بسیاری از وارد کنندگان تمایلشان را به واردات افزایش دادند؛ اما این نرخ پایین دلار در بازار ارز نیمایی انگیزه ها را برای صادرات کاهش می داد که وجود بازار ثانویه توانست راه حل خوبی برای این مشکل باشد.
• در این بازار خریدار و فروشنده یا همان صادر کننده و وارد کننده توافق می کنند و همه چیز شفاف و روشن خواهد بود.
• قبل از اینکه بازار ثانویه ارز به وجود بیاید ارزها در بازار غیر رسمی به دست دلالان بازار افتاد و بخاطر عدم نظارت بر آن ها قیمت ها تا حد زیادی بالا رفت و حباب بسیاری بزرگی در بازار ارز ایجاد شد، اما با وجود بازار ثانویه ارز مردم می توانستند ارز مورد نیاز خود را با توافق تهیه کنند و با وجود نظارت دولت و راه اندازی بازار ثانویه دست دلالان از بازار ارز کوتاه تر شد و آسیب های وارده از جانب آنان به اقتصاد کشور کمتر شد.

راستی در این میان پیشنهاد می کنیم از امکانات سیستم حقوق و دستمزد سپیدار نیز دیدن کنید.

قوانین و ساختارهای بازار ثانویه ارز

زمانی که بازار ثانویه ارز به وجود آمد دولت برای نظارت بر آن قوانینی را برای آن مشخص کرد و ساز وکاری رابرای آن تعیین کرد. برای مثال یکی از مهمترین ساز و کارهای بازار ثانویه ارز این بود که این بازار برای تامین ارز واردات کالاهای مصرفی غیر اساسی مورد استفاده قرار می گرفت و این محصولات در دسته محصولات گروه سوم قرار داشتند. دسته چهارمی از محصولات هم وجود داشت که در آن زمان وارد آن ها ممنوع بود و خودروهای خارجی نیز یکی از مهمترین کالاهای گروه چهارم محسوب می شد که امکان استفاده از بازار ثانویه ارز برای واردات خودرو وجود نداشت.

اگر میخواهید با یکی از مقالات و موضوعات مهم حسابداری آشنا شوید پیشنهاد می کنیم مقاله سند حسابداری را از دست ندهید.

نرخ ارز در بازار ثانویه و ارتباط آن با بانک مرکزی

یکی دیگر از موضوعات مطرح در مورد بازار ثانویه ارز این بود که آیا تعیین نرخ ارز در بازار ثانویه ارتباطی با بانک مرکزی دارد یا خیر. در واقع در همان اوایل شروع به کار این بازار بانک مرکزی اعلام کرد که دخالتی در تعیین قیمت ارز در این بازار ندارد.

گزارش بازار: ویژگی اصلی بازار ثانویه "نقدشوندگی" است.

گزارش های این روزهای بازار شبیه هم است بطوری که تنها تفاوت آن هر روز شاید، پررنگ تر شدن نقش فروشندگان باشد، در غیر اینصورت خبر خاص دیگری در محوریت بازار نیست. بازار این روزها بی توجه به اتفاقات برجامی و در سایه ابهام انتخابات ریاست جمهور، با دهن کجی به موقعیت ها و آینده صنعت ها در حال گذراندن روزهای معاملاتی خود است. در این بین بسیاری از نمادها به‌رغم ارزندگی همچنان با افزایش عرضه مواجه هستند. صف فروش‌ها همچنان سنگین و ارزش معاملات زیر خط فقر است. انگارنه‌انگار که سال گذشته در یکی از همین روزها، بورس نقل همه محافل بود و کوچک و بزرگ آدم‌ها در صف کارگزاری‌ها برای گرفتن کد بورسی و جا نماندن از رالی پرشتاب بورس تعجیل داشتند. امروزه همان افراد صف‌های فروش را حجیم‌تر کرده‌اند و ترجیح بر این داشتند که جزو دسته‌ فروشندگان بازار سهام باشند. در این میان حمایت‌های دستوری هم روند حاکم شده در بازار سهام تهران را تغییری نداد و این موضوع بر آتش بی‌اعتمادی‌ها بیشتر در حال دمیدن است، به‌طوری که حتی رویکرد مطلوب بازارهای جهانی و اخبار مساعد و امیدوارکننده از مذاکرات برجامی نیز برای سهام متاثر از آن چندان موثر واقع نشده‌ است .

امروز هم همانند روزهای قبل شاهد افت تقاضا و افزایش عرضه در کلیت بازار بودیم که بر این اساس شاخص‌کل بورس که از ساعت ابتدایی معاملات با افزایش عرضه در بزرگان به‌ویژه خودرویی ها و پالایشی ها سرخ پوش بود، با افت 15 هزار و 590 واحدی (1.34 درصدی) به عدد یک میلیون و 151 هزار و 872 واحد بازگشت. در این بین سه نماد بورسی "فولاد"، "فارس" و "فملی" بیشترین اثر منفی بر شاخص‌کل بورس داشتند.

بازار سهام امروز هم در سایه بی لطفی سهامداران بر روی فرش قرمز روند معاملاتی خود را گذراند. بله، انتظار بازار از تصمیمات سران قوا بر آورده نشد. بازار در اکثریت نمادهای بزرگ و کوچک در محدوده منفی و با افت حداکثری قیمت دنبال شد. عرضه های پرحجم در گروه های خودرویی و فلزی ها بیشتر از سایر گروه به چشم می خورد. این روزها ابهام در مورد اخبار سیاسی موجب هیجان های کاذب در بازار شده است و کاملا روند معاملات را تحت تاثیر قرار داده و صف های فروش پر حجم حتی در نمادهایی که دیروز با استقبال بازار مواجه بودند مانند "فملی" با وجود بسته شدن قیمت مس LME در سطح 10 هزار و 400 دلار و عبور از سقف 10-ساله، نشان دهنده حاکمیت رفتارهای احساسی و به دور از تحلیل در معاملات است. در نهایت ارزش معاملات خرد در حدود روز گذشته و 1650 میلیارد تومان بوده و حقیقی ها 700 میلیارد تومان از بازار خارج کردند (700 میلیارد تومان تغییر مالکیت از حقیقی ها به حقوقی ها).

حال به بررسی برخی از نمادها و گروه ها می پردازیم:

در گروه رایانه صف فروش "رانفور در میانه های بازار جمع شد و در دامنه مثبت قرار گرفت و همینطور نماد "سپ نیز در این گروه در دامنه مثبت معامله می شد .

در گروه انبوه سازی نمادهای این گروه پرعرضه دنبال می شدند .

در گروه فعالیتهای کمکی به نهادهای مالی واسط نیز شاهد برتری عرضه بر تقاضا بودند .

در گروه بیمه وصندوق بازنشستگی به جزتامین اجتماعی نماد های "ما و "البرز در حال معامله بودند و بقیه نمادهای گروه پرعرضه به کار خود پایان دادند .

در گروه بانکها و موسسات اعتباری شاهد حمایت بازارگردان های 2 نماد "وبصادر و "وتجارت بودیم .

در گروه سرمایه گذاریها نماد واعتبار پرتقاضا دنبال می شد .

گروه سایر محصولات کانی غیرفلزی پرعرضه دنبال می شدند .

در گروه سیمان، آهک و گچ نماد های "سمازن و "ساراب بازار ثانویه پرتقاضا هستند .

در گروه محصولات شیمیایی "شصدف پرتقاضا دنبال می شد .

گروه مواد و محصولات دارویی پرعرضه دنبال می شدند .

گروه محصولات غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر پرعرضه دنبال می شد .

در گروه عرضه برق، گاز، بخاروآب گرم نماد دماوند پرتقاضا دنبال می شد .

گروه خودرو و ساخت قطعات پر عرضه بودند و نمادهای خودرو و خساپا به عنوان لیدر های گروه صف فروش سنگین داشتند .

در گروه فلزات اساسی نماد فنوال پرتقاضا دنبال می شد .

ماشین سازی اراک "فاراک آماده اعمال مرحله دوم افزایش سرمایه به میزان ۴۴ درصد از محل مطالبات سهامداران و آورده نقدی شد تا ۶۲۸.۶ میلیارد تومان به سرمایه اسمی بیفزاید.

"وملل با رای قطعی دادگاه مبنی بر محکومیت پرداخت ۵۰.۲ میلیارد تومان بابت شکایت فرد حقیقی برای واگذاری سهام چهار زیرمجموعه مواجه شد.

با برگزاری مجمع فوق العاده "غگیلا، افزایش سرمایه ۶۸ درصدی از محل تجدید ارزیابی به تصویب رسید.

"کچاد در ادامه روند همکاری های دو و چند جانبه در جهت برخورداری از فناوری های نوین در عملیات معدن کاری و صنایع فولادی با ماشین سازی اراک تفاهم نامه همکاری امضا کرد.

عملیات بازارگردانی شرکت بورسی و دارای صف فروش با دامنه مظنه سه درصدی برای شش ماه دیگر تمدید شد.

روحانی: در مذاکرات تقریبا همه تحریم‌های اصلی برطرف شده./هم آمریکایی‌ها و هم اروپایی‌ها با صراحت تمام اعلام می‌کنند که راهی جز رفع تحریم‌ها و بازگشت به برجام نداریم. تقریبا همه تحریم‌های اصلی و اصولی برطرف شده و مذاکرات برای برخی جزئیات ادامه دارد.

نرخ بازار بین‌بانکی 19.56درصد گزارش شد. ابتدای سال 19.9درصد بود و هفته قبل 19.57درصد است.

مرکز پژوهش‌های مجلس با اعلام اینکه قدرت خرید ریال طی۴۹ سال اخیر ۳۳۲۰ مرتبه ضعیف‌تر شده ، گزارش نهایی درباره طرح بانکداری و قسمت بانک مرکزی را همراه با پیشنهاداتی منتشر کرد.

طبق اعلام رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس، اگر تا سوم خرداد مذاکرات وین به نتیجه نرسد، دوربین‌های آژانس در مراکز هسته‌ای ایران خاموش و اقدامات کاهشی آغاز می‌شود.

تمام رویاهای بزرگ با یک خیال‌پردازی شروع شده‌اند. همیشه به یاد داشته باشید توان، شکیبایی، علاقه و همت لازم برای تغییر دنیا را در وجود خود دارید.