تصویر اقتصاد ایران در پایان تابستان/ از رشد پول تورم ساز تا افزایش نرخ دلار
ساعت24-بالا رفتن نرخ بهره بین‌بانکی، افزایش حجم پایه پولی و نقدینگی نشان می‌دهد اقتصاد ایران در نیمه نخست سال‌جاری همچنان با امواج تورمی مواجه است و دولت و بانک مرکزی در تلاش هستند با انضباط پولی و مالی جلوی پیشروی نرخ تورم را بگیرند. هفته گذشته مرکز آمار اعلام کرده بود: نرخ تورم ماهانه و سالانه در مهرماه۱۴۰۱ روندی صعودی داشته، اما نرخ تورم نقطه به نقطه نزولی شده است.
با این تغییر در سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات، به‌نظر می‌رسد روند کاهشی مورد انتظار برای فروکش کردن تورم، سخت و پیچیده خواهد بود؛ به‌نحوی که پیش‌بینی می‌شود نرخ افزایش شاخص سهام آسیا و سقوط نفت تورم در پایان سال به زیر ۴۰درصد نرسد.
بانک مرکزی در گزارش «تحلیل تحولات اقتصاد کلان و اقدامات این بانک در شهریورماه۱۴۰۱» اعلام کرد: نرخ تورم ماهانه در آخرین ماه تابستان با ۰.۲درصد افزایش به ۲.۶درصد و نرخ تورم نقطه به نقطه هم با ۰.۹درصد کاهش به ۴۴.۹ و نرخ تورم سالانه با ۰.۵درصد افت به ۳۹.۶درصد رسیده است. این گزارش می‌افزاید: نرخ تورم گروه‌های کالایی در شهریور امسال ۵واحد درصد افزایش و به ۱.۹واحد درصد رسیده درحالی‌که تورم خدمات اندکی کاهش یافته و به ۳.۹درصد رسیده است.
بانک مرکزی می‌گوید شاخص بهای خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها با ضریب اهمیت ۲۵.۵درصد با ۱.۳واحد درصد افزایش نسبت به مرداد و ثبت تورم ماهانه ۲.۱درصدی، سهمی معادل ۰.۸واحد درصد را از تورم ماهانه شهریورماه داشته و دلیل تغییر تورم بخش خدمات هم ناشی از نوسان قیمت در گروه مسکن و خدمات ساختمانی و بهداشت و درمان بوده است. پیش از این هم مرکز آمار دلیل اصلی افزایشی شدن نرخ تورم در مهرماه امسال را ناشی از رشد ماهانه شاخص اجاره‌بها به‌میزان ۶واحد درصد اعلام کرده بود.
افزایش نرخ دلار
گزارش جدید بانک مرکزی نشان می‌دهد در شهریور امسال میانگین قیمت فروش دلار حواله‌ای نسبت به ماه قبل با ۱.۱واحد درصد افزایش به ۲۶هزار و ۸۵۰تومان و نرخ فروش دلار به‌صورت اسکناس به ۲۸هزار و ۳۴۰تومان رسیده که نسبت به مرداد ۰.۸درصد کاهش یافته و در بازار غیررسمی نیز متوسط نرخ دلار در شهریورماه نسبت به ماه قبل از آن، با کاهش همراه بود.
این گزارش نشان می‌دهد حجم نقدینگی در پایان شهریورماه سال۱۴۰۱ به ۵۵۹۵هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به پایان سال۱۴۰۰ رشدی ۱۵.۸درصدی را نشان می‌دهد. به‌گفته بانک مرکزی، نرخ رشد نقدینگی در شهریور نسبت به مرداد ۱.۲واحد درصد کاهش یافته و نرخ رشد ۱۲ماهه شاخص نقدینگی در آخرین ماه تابستان سال‌جاری با ۳۵.۷درصد رشد مواجه شده است. البته این نهاد ناظر افزایش شاخص سهام آسیا و سقوط نفت بر بازار پول می‌گوید: نرخ رشد واقعی ۱۲ماهه نقدینگی پس از کسر سهم بانک‌های نظامی ادغام شده در بانک سپه ۳۵درصد نسبت به‌مدت مشابه در شهریور سال گذشته بوده است.
رشد پول تورم‌ساز
تازه‌ترین روایت بانک مرکزی بیانگر رشد پایه پولی در ۱۲ماه منتهی به شهریور امسال به‌میزان ۳۳.۱درصد است. این گزارش نشان می‌دهد: حجم پایه پولی در پایان شهریورماه سال۱۴۰۱ معادل ۶۹۷هزار میلیارد تومان بوده و نسبت به پایان سال۱۴۰۰، رشدی معادل ۱۴.۴درصد داشته که در مقایسه با رشد متغیر یادشده در دوره مشابه سال قبل به میزان ۱.۳واحد درصد افزایش یافته است.
بهره بانکی در اوج
بررسی تحولات بازار بین‌بانکی در شهریورماه نشانگر کاهش نسبی در حجم معاملات و کاهش وجوه در دسترس بانک‌ها و به‌تبع آن افزایش ملایم در نرخ بازار بود که ازجمله دلایل آن می‌توان به افزایش حراج‌های اوراق دولتی از ۷۴.۶هزار میلیارد ریال در مردادماه به ۲۰۰.۷هزارمیلیارد ریال در شهریورماه اشاره کرد. بانک مرکزی می‌گوید: نرخ بازار بین‌بانکی کماکان در محدوده دالان از پیش تعیین شده قرار دارد. این گزارش می‌افزاید: در شهریورماه سال۱۴۰۱، متوسط ماهانه نرخ بازده اسناد خزانه اسلامی با سررسید یک، ۲ و ۳ساله با اندکی کاهش نسبت به ماه قبل به ترتیب به ۲۱.۵۶درصد، ۲۲.۵۰درصد و ۲۲.۳۷درصد رسیده است. همچنین در شهریور امسال منحنی بازده در تمام سررسیدها(به استثنای سررسید ۱۸ تا ۲۴ماهه) نسبت به ۲ماه گذشته در سطحی پایین‌تر قرار گرفته است. به‌گفته بانک مرکزی، کاهش نرخ‌های بازده در شهریورماه به دلایلی نظیر ثبات نرخ ارز و ثبات قیمتی در بازارهای موازی، رکود حاکم بر بازار سهام و تداوم روند نزولی شاخص کل، عرضه نشدن اوراق اسناد خزانه اسلامی و سررسید شدن برخی نمادهای این اوراق مربوط است که موجب تقویت تقاضا و کاهش نرخ‌های بازده در سررسیدهای مختلف شده است.
افزایش بیش از یک دلاری قیمت جهانی نفت
قیمت هر بشکه نفت برنت در معاملات امروز با رشد 1.65دلاری نسبت به روز قبل به افزایش شاخص سهام آسیا و سقوط نفت 66 دلار و 39 سنت در هر بشکه رسید.
به گزارش خبرگزاری موج به نقل از رویترز، قیمت نفت امروز دوشنبه پس از آنکه عربستان، روسیه و عراق از تمدید توافق کاهش تولید برای یک دوره شش تا نه ماهه دیگر حمایت کردند، شاهد افزایش بیش از یک دلاری بود.
بر اساس این گزارش، قیمت هر بشکه نفت برنت در معاملات امروز با رشد ۱.۶۵دلاری نسبت به روز قبل به ۶۶ دلار و ۳۹ سنت در هر بشکه رسید.
قیمت نفت خام آمریکا نیز ۱.۴۲ دلار افزایش یافت و به ۵۹ دلار و ۸۹ سنت در هر بشکه رسید.
سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش قصد دارند توافق کاهش تولید را حداقل تا پایان سال ۲۰۱۹ تمدید کنند. تولیدکنندگان بزرگ عضو این اتحادیه از تمدید توافق حمایت کرده‌اند.
اوپک، روسیه و دیگر تولیدکنندگان عضو ائتلاف اوپک پلاس قرار است روزهای اول و دوم جولای در مورد توافق کاهش تولید تصمیم‌گیری کنند. این گروه از تولیدکنندگان از سال ۲۰۱۷ تاکنون به‌منظور جلوگیری از کاهش قیمت نفت اقدام به محدود کردن تولید خود کرده است.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه روز یکشنبه گفت، وی در مورد تمدید ۶ تا ۹ ماهه توافق کاهش تولید با عربستان موافق است.
خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان گفته، این توافق به‌احتمال زیاد برای ۹ ماه تمدید خواهد شد و نیازی به کاهش بیشتر حجم تولید نیست.
تحلیلگران مؤسسه ای‌ان‌زد در یادداشتی نوشتند: «هرچند این پیشنهاد نیازمند اعلام موافقت دیگر اعضای گروه اوپک پلاس است، اما به‌نظر می‌رسد که این توافق قبلاً حاصل شده است».
به‌دنبال افزایش عرضه نفت آمریکا و کند شدن رشد اقتصاد جهانی قیمت نفت در ماه‌های اخیر تحت فشارهای فزاینده‌ای قرار گرفته است.
نگاه ایران:رئیس کل سازمان خصوصی سازی از تصویب ۵۰۰ میلیارد تومان سود سهام عدالت خبر داد و گفت: این سازمان به محض دریافت سود از شرکت های سرمایه پذیر، آن را میان مشمولان توزیع خواهد کرد. میرعلی اشرف عبدالله پوری حسینی با اشاره به اینکه سازمان خصوصی سازی هنوز مبلغی از شرکت های سرمایه پذیر بابت سود سال مالی ۹۵ این شرکت ها دریافت نکرده است، افزود: سازمان خصوصی سازی به محض دریافت سود سهام عدالت از شرکت های مزبور، آن را در بین مشمولان توزیع خواهد کرد. رئیس کل سازمان خصوصی سازی با بیان اینکه به طور طبیعی مجامع عمومی شرکت های سرمایه پذیر تا پایان تیرماه هر سال برگزار و سودهای آنها شناسایی و تقسیم می شود، اظهار داشت: این شرکت ها هشت ماه مهلت دارند تا این سود را طبق قانون در اختیار سازمان خصوصی سازی قرار دهند. وی با اشاره به اینکه تاکنون افزون بر ۵۰۰ میلیارد تومان سود برای دوره مالی سال ۹۵ ویژه مشمولان سهام عدالت به وسیله شرکت های سرمایه پذیر با برگزاری مجامع عمومی تصویب شده است، گفت:این میزان سود در خوشبینانه ترین حالت تا پایان تیرماه به بیش از دو تا سه هزار میلیارد تومان خواهد رسید. پوری حسینی افزود:سازمان خصوصی سازی برای اینکه بتواند توزیع سود را در مقاطع مختلف با اولویت های خاص انجام دهد؛ به نحوی که تمامی مشمولان بتوانند سود دریافت کنند، مصوبه ای تقدیم شورای عالی اصل ۴۴ قانون اساسی کرده است. معاون وزیر اقتصاد افزود: سازمان خصوصی سازی در این مصوبه دنبال تحقق دو شرط اساسی است که یکی از آنها توزیع همزمان سود میان مشمولان به محض دریافت از شرکت های سرمایه پذیر است و مطلب دیگر هم دریافت سود سهام از شرکت های مزبور زودتر از موعد مقرر هشت ماهه است. وی یادآورشد: بدون شک با موافقت شورای عالی اصل ۴۴ قانون اساسی با این دو شرط، سازمان خصوصی سازی به محض وصول سود از شرکت های سرمایه پذیر آن را در بین مشمولان توزیع خواهد کرد.
سهم ۴۴ درصدی چین از کل پالایش نفت آسیا در سال ۲۰۲۳
بر اساس پیش بینی گزارش «چشم‌انداز پالایش چین تا سال ۲۰۲۳»، این کشور در ۴ سال آتی ظرفیت پالایش نفت خود را به بیش از ۲۰ میلیون بشکه در روز خواهد رساند که بیش از ۴۴ درصد کل ظرفیت پالایش نفت آسیا خواهد بود. چین به دلیل رشد صنعتی خود و افزایش تقاضای بخش حمل و نقل، ظرفیت پالایشی خود را افزایش داده و قرار است تا سال ۲۰۲۲ چندین پروژه پتروپالایشگاهی در ۷ مجتمع اصلی پتروشیمیایی این کشور احداث شود. در حال حاضر چین ۱۷۹ پالایشگاه و پتروپالایشگاه فعال، با ظرفیت اسمی بیش از ۱۵ میلیون بشکه در روز دارد.
به گزارش مسیر اقتصاد شرکت گلوبال‌دیتا در گزارش «چشم‌انداز پالایش چین تا سال ۲۰۲۳» پیش‌بینی کرده است این کشور در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ بیشترین رشد را در صنعت پالایش نفت خام، خواهد داشت.
سهم ۴۴ درصدی چین از کل پالایش نفت آسیا در سال ۲۰۲۳
مطابق این گزارش ظرفیت پالایشی چین در سال ۲۰۱۸ برابر ۱۵.۹۹۴ میلیون بشکه در روز بوده است که پیش‌بینی می‌شود ظرفیت پالایش این کشور با میانگین نرخ رشد سالانه معادل ۴.۵ درصد، به ۲۰.۰۳۵ میلیون بشکه در روز، در سال ۲۰۲۳ افزایش یابد که معادل ۴۴ درصد از ظرفیت کل پالایش آسیا در آن سال خواهد بود.
هرچند براساس تازه‌ترین گزارش اداره ملی آمار چین، حجم پالایش نفت خام این کشور، در ماه ژوئن سال جاری، ۱۳.۰۷ میلیون بشکه در روز بوده است، اما تحلیلگران معتقدند ظرفیت پالایشگاه‌های چین از این میزان بیشتر است. گفته می‌شود کاهش ظرفیت در این بازه به دلیل بسته بودن برخی از پالایشگاه‌ها برای تعمیر و نگهداری است.
افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی با افزایش ظرفیت پالایشی
یک تحلیلگر نفت و گاز در شرکت گوبال‌دیتا معتقد است؛ چین به دلیل رشد صنعتی خود و افزایش تقاضای بخش حمل و نقل، ظرفیت پالایشی خود را افزایش داده‌است. این افزایش ظرفیت پالایش، واردات نفت خام چین را نیز افزایش خواهد داد و همچنین توانایی این کشور برای صادرات فرآورده های نفتی را بیشتر خواهد کرد.
گلوبال‌دیتا همچنین پیش‌بینی کرده است که واحدهای تقطیر نفت خام، کک سازی، کراکر کاتالیزوری و هیدروکراکینگ پالایشگاه‌های چین مطابق جدول زیر افزایش ظرفیت داشته باشند.
چین پیشتاز صنعت پتروپالایش آسیا
در حال حاضر چین در مجموع ۱۷۹ پالایشگاه و پتروپالایشگاه نفت خام فعال و حدود ۱۲ پالایشگاه برنامه‌ریزی شده دارد که پیش‌بینی می‌شود این ۱۲ پالایشگاه تا سال ۲۰۲۳ فعالیت خود را آغاز کنند. پالایشگاه‌های ماومینگ، ژن‌های و هویژو، سه پالایشگاه بزرگ فعال چین هستند که از نظر ظرفیت واحد تقطیر نفت خام به ترتیب با ۴۷۲ هزار بشکه در روز، ۴۶۲ هزار بشکه در روز و ۴۴۰ هزار بشکه در روز فعالیت می‌کنند.
مطابق برنامه‌ریزی‌ها، پالایشگاه جزیره دایوشان به عنوان بزرگ‌ترین پالایشگاه طراحی‌شده با ظرفیت پالایش نفت خام ۸۰۰ هزار بشکه در روز و پالایشگاه‌های دالیان III و جیه‌یانگ با ظرفیت ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش شاخص سهام آسیا و سقوط نفت تا سال ۲۰۲۳ به بهره‌برداری خواهند رسید که علاوه بر افزایش سهم چین در بازار فرآورده‌های نفتی، نقش عمده‌ای در تامین خوراک پتروشیمی‌های چین خواهند داشت.
احداث پالایشگاه و پتروشیمی در یک مجتمع
بسیاری از پالایشگاه‌های دنیا، از جمله پالایشگاه‌های چین، برای بهبود حاشیه سود پالایشی خود، به تولید محصولات پتروشیمیایی اقدام کرده و نگرش تجمیع پالایشگاه و پتروشیمی در قالب واحدهای پتروپالایشی را پیاده نموده‌اند. در واقع کشورهای پیشرو در صنعت پالایش نفت خام با احداث مجتمع‌های پالایشی و پتروشیمی در مجاورت یکدیگر، با تکمیل زنجیره ارزش سودآوری مجتمع‌ها را افزایش می‌دهند.
به عنوان مثال شرکت ژجیانگ چین قصد دارد برای ساخت یک مگاپالایشگاه ویک مجتمع پتروشیمی بزرگ، با سرمایه‌ای معادل ۱۵ میلیارد دلار، در جزیره دایوشان احداث کند. این پروژه، در مساحتی به ابعاد ۶.۲۵ کیلومتر مربع در شرق چین و نزدیک بندر شانگهای و نینگبو ساخته می‌شود. انتظار می‌رود که‌این پروژه در سال ۲۰۲۰ به بهره‌برداری برسد.
احداث ۷ پتروپالایشگاه در چین تا سال ۲۰۲۲
همچنین طبق گزارش‌هایی که در سومین کنفرانس تلفیق پالایش و پتروشیمیایی چین (۳rd China RCI) ارائه شد، قرار است طی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ چندین پروژه پتروپالایشگاهی در ۷ مجتمع اصلی شیمیایی چین احداث شود. این پروژه‌ها شامل پتروپالایشگاه هنگلی با ظرفیت ۲۰ میلیون تن در سال، پتروپالایشگاه ZPC با ظرفیت ۴۰ میلیون تن درسال، پتروپالایشگاه شنگونگ با ظرفیت ۱۶ میلیون تن در سال، پتروپالایشگاه ریسان با ظرفیت ۱۵ میلیون تن در سال، پتروپالایشگاه جینجیانگ، پتروپالایشگاه Xinhua Lianhe با ظرفیت ۲۰ میلیون تن در سال و پتروپالایشگاه Qianhai با ظرفیت ۱۵ میلیون تن در سال هستند.
گزارش شرکت گلوبال‌دیتا yon.ir/uN9E6
گزارش شرکت پلاست‌مارت yon.ir/J5TVc
گزارش شرکت آسیاکم yon.ir/Sklp0
انتهای پیام/ نفت و انرژی
اوپک پلاس با افزایش تولید روزانه نفت موافقت کرد
موافقت اوپک پلاس با افزایش تولید روزانه نفت
اوپک و متحدان تولیدکننده نفت آن که به اوپک پلاس شهرت دارد، تصمیم گرفتند تا از ماه آینده میلادی تولید روزانه نفت را افزایش دهند.
به گزارش اخبار بورس، به نقل از سی‌ان‌بی‌سی، اوپک پلاس موافقت کرد تا با تداوم برنامه فعلی تولید روزانه نفت که بر اساس توافق ژوئیه سال ۲۰۲۱ اجرا می‌شود، تولید نفت این گروه در فوریه، ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش پیدا کند. این اقدام با توجه به فشار ایالات متحده برای افزایش عرضه و عدم وجود محدودیت‌های جدید برای کووید صورت گرفته است.
قیمت نفت در سال گذشته بیش از ۵۰ درصد افزایش یافت و سرمایه‌گذاران انرژی خوش‌بین هستند که سویه امیکرون خطر عفونت کمتری نسبت به سایر سویه‌ها داشته باشد. این در حالی است که موارد ابتلا به کووید به بالاترین حد خود رسیده است و ایالات متحده رکورد جهانی روزانه بیش از یک میلیون عفونت را تنها در ۲۴ ساعت گزارش کرده است.
الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه با حضور در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که پیش از این تصمیم گرفته شده بود که تولید نفت تا ۴۰۰ هزار بشکه در روز تا پایان سال ۲۰۲۲ افزایش یابد.
معاملات آتی شاخص بین‌المللی نفت خام برنت در معاملات روز گذشته، ۷۹ دلار و ۸۷ سنت در هر بشکه معامله شد که حدود ۱.۱ درصد افزایش داشت. این در حالی است که معاملات آتی وست تگزاس اینترمدیت آمریکا (WTI) به ۷۶ دلار و ۸۹ سنت در هر بشکه رسید که تقریبا یک درصد بالاتر بود.
قیمت نفت برنت در معاملات امروز چهارشنبه، ۱۵ دی، در ساعت ۸:۰۱ به وقت تهران، با کاهش ۰.۱۸ درصدی در هر بشکه، ۷۹ دلار و ۸۶ سنت معامله شد.
طلا در معاملات اولیه افزایش شاخص سهام آسیا و سقوط نفت آسیا در روز چهارشنبه ثابت بود؛ زیرا معامله‌گران هنوز تصمیمی برای این فلز زرد، با توجه به افزایش زودهنگام نرخ بهره توسط فدرال رزرو ایالات متحده در برابر افزایش آلودگی‌های COVID-۱۹ در سطح جهان، نگرفته‌اند.
گفتنی است که رویترز نشست بعدی وزیران اوپک پلاس را دوم فوریه اعلام کرده است.
دیدگاه شما