زمان قطعی ورود پول جدید ایران اعلام شد/ این پول جایگزین اسکناس می‌شود؛ تکلیف مردم چه خواهد شد؟
رئیس کل بانک مرکزی ضمن بیان اینکه "دریافت بیش از یک ضامن معتبر برای پرداخت تسهیلات، برخلاف قانون بودجه امسال است"، آخرین وضعیت پرداخت تسهیلات ازدواج، فرزندآوری و دانش‌بنیان‌ها را اعلام کرد. وی همچنین درباره رمزرارزها توضیحاتی داد و گفت که اجرای آزمایشی «ریال دیجیتال» در شهریور آغاز می‌شود.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، علی صالح‌آبادی در یک برنامه تلویزیونی اظهار کرد: هنوز کشورهای مختلف دنیا رمزارزها را به رسمیت نشناخته‌اند و در برخی کشورها نیز مثل چین ممنوع است. سال ۱۳۹۹ دولت آیین‌نامه‌ای را تصویب کرد تا کسانی که مجوز قانونی دریافت می‌کنند، رمزارز استخراج و برای واردات استفاده کنند.
خرید و فروش رمزارز ممنوع است
وی تاکید کرد: درواقع خرید و فروش (مبادله) و سرمایه‌گذاری رمزارزها ممنوع است، اما استخراج و استفاده برای واردات کالا ممکن شده است. مقرراتی آماده کردیم تا با هماهنگی وزارت صمت از رمزارزها برای واردات بهره‌برداری شود که هفته آینده اعلام خواهد شد.
اجرای آزمایشی «ریال دیجیتال» در شهریور
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه "نوسانات بازار رمزارزها زیاد است و باید به آن توجه شود"، گفت: «رمز ریال» یا «ریال دیجیتال» جایگزین اسکناس ریال است و کارهای آن انجام شده است. ریال دیجیتال طبق وعده به صورت آزمایشی در شهریور ماه اجرایی می‌شود.
وی افزود: در چین نیز چنین اقدامی مشابه انجام شده و ۷۵ میلیون نفر از «یوآن دیجیتال» استفاده می‌کنند. ناشر ریال دیجیتال، بانک مرکزی است و مردم می‌توانند بجای اسکناس از آن استفاده کنند.
کارتخوان بدون پرونده مالیاتی نداریم
صالح آبادی ادامه داد: قانون پایانه‌های فروشگاهی بیش از دو سال است که در مجلس تصویب شده روی زمین مانده بود و اتصال کارتخوان‌ها به سامانه مالیاتی برقرار نشده بود. در دولت سیزدهم این کار شروع شد و الان بیش از هشت میلیون کارتخوان ساماندهی شد و این پروژه شب گذشته به اتمام رسید. اکنون، کارتخوانی که پرونده مالیاتی نداشته باشد در کشور وجود ندارد.
وی بیان کرد: در راستای حکمرانی ریال و شفافیت اقتصادی، ساماندهی کارتخوان‌ها اقدام بسیار بزرگی بود که خوشبختانه به سرانجام رسید.
چگونه نقش نفت در بودجه کم می‌شود؟
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه گفت: متاسفانه در طول سالیان متمادی اقتصاد ایران نفتی بوده و دولت‌ها عموما از درآمدهای نفتی استفاده می‌کردند و نقش مالیات در بودجه دولت کمرنگ بود. در نظام اقتصادی سالم باید درآمد اصلی دولت درآمدهای مالیاتی باشد.
وی افزود: مقام معظم رهبری نیز از ۳۰ سال قبل همواره به جدا کردن نفت از بودجه و افزایش درآمدهای غیرنفتی تاکید داشته‌اند. باید نسبت درآمدهای مالیاتی در بودجه دولت افزایش پیدا کند که نیاز به زیرساخت دارد و بخشی از این زیرساخت‌ها بانکی، فناوری محور یا قانونی است.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: به عنوان مثال، طرح مالیات بر عایدی سرمایه که در مجلس مطرح است، یا اقداماتی مثل اجرای پایانه‌های فروشگاهی که از فرارهای مالیات‌های جلوگیری می‌کند.هرچه شفافیت بیشتر باشد نه در حق دولت ظلم می‌شود و نه در حق مودی مالیاتی چرا که محاسبه درآمدها دقیق خواهد شد. با این قبیل اقدامات می‌توانیم نقش نفت در بودجه کشور را کمرنگ کنیم.
رشد ۸۰ درصدی تامین ارز واردات
وی گفت: سرمایه‌گذاری‌ها در صنایع نفت و گاز امروز با یک دهه گذشته قابل قیاس نیست و درآمدهای ارزی کشور نیز با وجود تحریم‌ها به مراتب بسیار بهتر از گذشته شده است. تا پایان تیرماه بیش از ۱۴ میلیارد دلار تامین ارز برای واردات کالاها در سامانه نیما انجام شده که بیش از ۸۰ درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته است.
صالح‌آبادی درباره افشای اسامی ابربدهکاران بانکی اظهار کرد: این اقدام موجب شد تا در وصول مطالبات اقدامات موثر و قابل توجهی انجام شود. اگر یک شرکت تولیدکننده دلایل موجه داشته باشد بانک‌ها همراهی و کمک می‌کنند اما کسانی که اینگونه نیستند و بدهی خود را پرداخت نمی‌کنند با آنها برخورد می‌شود.
استفاده حداقلی دولت از تنخواه
رئیس کل بانک مرکزی گفت: خالص دارایی‌های خارجی که در پایه پولی اثرگذار است تا پایان تیرماه نسبت به سال گذشته منفی بوده است؛ یعنی هر ارزی که از دولت گرفته‌ایم به فروش رسیده و ریال جمع شده است. بدهی دولت به بانک مرکزی نیز در وضعیت مناسبی است و دولت حداقل استفاده را (نزدیک به صفر) از تنخواه داشته است.
وی افزود: اوراق منتشر شده دولت نیز می‌تواند در پایه پولی موثر باشد، این بخش هم به خوبی کنترل شده است. همچنین بانک مرکزی از ابتدای سال تا کنون ۳۰ همت اوراق دولتی واگذار کرده و ریال را از بازار جمع کرده است. از طرفی بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی نیز که در پایه پولی موثر است کنترل شده است.
صالح‌آبادی ادامه داد: درآمدهای دولت ماهیانه پایش می‌شود و اموال منجمد دولت نیز فروخته خواهد شد تا به منابع بانک مرکزی دست‌اندازی نشود. خوشبختانه دولت به خوبی برای مدیریت درآمدها و هزینه‌ها برنامه‌ریزی می‌کند و انضباط مالی را رویکرد اصلی خود قرار داده است.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: برای اصلاح رابطه بانک‌ها و مشتریان اقدامات قابل توجهی همچون احرازهویت الکترونیک، امضای الکترونیک و سفته الکترونیک در شبکه بانکی اجرایی شده است. در واقع سهولت دسترسی مردم به خدمات و تسهیلات بانکی نسبت به گذشته قابل توجه است.
وام ازدواج و فرزندآوری اولویت بانک‌هاست
وی افزود: همچنین اولویت تسهیلات نیز به بانک‌ها اعلام می‌شود، مثلا در تسهیلات خرد، تسهیلات ازدواج و فرزندآوری اولویت دارد که به بانک‌ها ابلاغ شده است. اوایل امسال بسته تسهیلات خرد را به شبکه بانکی ابلاغ کردیم. وثایق و تضامین بانکی به قدری تسهیل شده است که اگر مشتری خوش حساب باشد و رتبه اعتباری مناسب داشته باشد صرفا با یک قرارداد یا نهایتا یک ضامن هم بتواند تسهیلات را دریافت کند.
صالح آبادی تاکید کرد که اگر بانکی برای پرداخت تسهیلات بیش از یک ضامن معتبر درخواست کند، خلاف قانون بودجه امسال عمل کرده است.
جزئیات تسهیلات پرداختی به دانش‌بنیان‌ها
وی مانده تسهیلات شرکت‌های دانش‌بنیان تا پایان تیرماه را ۷۹ هزار میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۰ درصد بیشتر شده است. همچنین، به ۱۷۱۵ شرکت دانش بنیان تسهیلات (۲۷ هزار میلیارد تومان) پرداخت شده که نسبت به دوره مشابه سال قبل بیش از ۸۰ درصد رشد داشته است.
میزان تسهیلات پرداختی ازدواج و فرزندآوری
رئیس کل بانک مرکزی درباره آخرین وضعیت پرداخت تسهیلات ازدواج و فرزند آوری بیان کرد: از ابتدای سال تا پایان تیرماه ۳۴۳ هزار فقره تسهیلات ازدواج به مبلغ ۴۷ هزار میلیارد تومان در کشور پرداخت شده است. تسهیلات فرزندآوری نیز ۲۴۱ هزار فقره به مبلغ ۹۶۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده که روند بسیار خوبی است.
صالح‌آبادی با اشاره ارز توافقی گفت: حجم معاملات ارز توافقی به طور قابل توجهی درحال افزایش و تعمیق است به گونه‌ای که امروز در بازار اثرگذار است. امروز ارز توافقی در بازار ارز کشور آرامش ایجاد کرده و عرضه ارز همواره بیشتر از تقاضا شده است.
وی افزود: امروز در مسیر حکمرانی ریال و شفافیت حداکثری حرکت می‌کنیم که در جلوگیری از فرارهای مالیاتی و پولشویی بسیار اثرگذار است.
جزییات جدید درباره پول جدید ایران/ جایگزین اسکناس می‌شود؛ قابل سرمایه‌گذاری نیست
ایران نوشت: «رمزریال» یک ابزار نوین پرداخت و تحت نظارت بانک مرکزی است و ارتباطی به رمزارزها ندارد.
از شهریور ماه، ریال لباس مدرن خود را برتن می‌کند. براساس اعلام رئیس کل بانک مرکزی «رمزریال» به عنوان یک ابزار جدید پرداخت قرار است ششمین ماه سال‌جاری و البته به صورت آزمایشی کار خود را آغاز کند. از سال‌های پیش به دلیل تغییر شرایط اقتصادی و همچنین توسعه فناوری‌های نوین طرح‌های مختلفی برای به روزرسانی واحد پول ملی یا ریال در دستورکار بانک مرکزی قرار گرفته است. یکی از این طرح‌ها که هنوز به مرحله اجرا نرسیده، رفرم پولی یا حذف چهار صفر از پول ملی است که به منظور واقعی کردن قطعات اسکناس با قدرت خرید آن مطرح شد؛ درسال‌های اخیر نیز طرح دیگری برای استفاده از فناوری‌های نوین دیجیتالی و تولد رمزریال در دستورکار قرارگرفت که در آستانه اجرا قرار گرفته است.
در اوایل پاییز سال گذشته زمزمه‌های راه‌اندازی رمز ارز ملی بر پایه ریال مطرح شد و رئیس کل بانک مرکزی نیز اعلام کرد رمزپول ملی از جمله موارد مهم در دستور کار بانک مرکزی است که زیرساخت و دستورالعمل‌های مربوط به آن تدوین شده و در آینده نزدیک به صورت آزمایشی راه‌اندازی خواهد شد. ۲۷ دی ماه سال گذشته نیز رئیس کل بانک مرکزی از تصویب رمزپول ملی در شورای پول و اعتبار خبر داد و گفت: چهارچوب اصلی رمزپول یا رمزریال بانک مرکزی با نظر مثبت اعضای شورای پول و اعتبار طراحی و مشخص و بزودی راه‌اندازی خواهد شد.
این درحالی است که روزگذشته رئیس کل بانک مرکزی خبرداد که «رمزریال» از شهریور شروع به کار می‌کند. به گفته علی صالح ابادی، رمزریال قرار است جای ریال اسکناسی را بگیرد و با مفهوم جهانی آن متفاوت است. زمان شروع به کار رمزریال شهریور ماه است و احتمالاً به صورت آزمایشی دریکی از مناطق کشور آغاز می‌شود.
وی درباره اقدامات بانک مرکزی درخصوص «رمزریال» اظهار کرد: بررسی‌ها و اقدامات لازم برای رمزریال در حال انجام است و مقرر شده است که از شهریورماه شروع شود. صالح‌آبادی افزود: رمزریال به جای همین اسکناسی که در دست مردم است، خواهد بود. فرد به جای اینکه اسکناس داشته باشد رمزریال دارد. این مفهوم با مفهوم جهانی (رمزارز) متفاوت است. در «رمزریال» ریال‌های اسکناس جای خود را به رمزریال می‌دهند. وی توضیح داد: رمزریال با تکمیل زیرساخت‌های لازم از شهریورماه عملیاتی می‌شود. پیش از اجرای این طرح نیز حتماً به‌میزان کافی آموزش‌ها و اطلاع‌رسانی‌ها انجام می‌شود تا مردم با سازوکار آن آشنا شوند. تصمیم بر این است که رمزارز ابتدا به‌صورت آزمایشی از یکی از مناطق شروع شود و بعد به سراسر کشور تسری یابد. صالح‌آبادی خاطرنشان کرد: اقدامات دولت و بانک مرکزی درباره رمزارز و نظارت بر این حوزه در دولت درحال جمع‌بندی است. این مسأله در اختیار محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس‌جمهور است که دراین‌باره در حال بررسی هستند تا در سطح دولت تصمیم‌گیری شود.
تولد رمز ریال ملی در ۱۴۰۱
بانک مرکزی هدف خود از طراحی رمزریال را تبدیل اسکناس به یک موجودیت قابل برنامه‌ریزی و برنامه‌نویسی اعلام کرده تا با این فرایند پول دارای موجودیت هوشمند شود.براساس اعلام مسئولان با انتشار رمز ریال، افراد اسکناس ریال خود را تحویل بانک مرکزی می‌دهند و رمز ریال تحویل می‌گیرند که این رمز ریال قابل استفاده برای سرمایه‌گذاری نیست و صرفاً جایگزین اسکناس خواهد شد.
پیش از این، مهران محرمیان معاون فناوری‌های بانک مرکزی در تشریح ویژگی‌های رمز ریال ملی اینگونه توضیح داده بود که در رمزریالی که در داخل گوشی قرار می‌گیرد، بانک به عنوان شخص سوم و واسط که امکان انتقال وجه را فراهم می‌کند، حذف و عین پول و اسکناسی که در جیب داریم به صورت الکترونیک منتقل می‌شود.
محرمیان تصریح کرد: شهروندان مختارند پول و درآمد خود را در شکل‌های مختلف نگهداری کنند و عموماً افراد ترجیح می‌دهند که ترکیبی از اشکال مختلف دارایی (اسکناس، طلا، حساب بانکی و. ) را برای این منظور به کار برند. رمزریال یک جایگزین برای پول واقعی در واقع یک انتخاب جدید به امکان‌های شهروندان برای نگهداری دارایی اضافه می‌کند و مردم می‌توانند بخشی از پول خود را به صورت رمزریال نگهداری کنند و هر فرد می‌تواند با مراجعه به بانک، رمزریال در کیف پول الکترونیکی خود را دریافت کند. همچنین میزان رمزریال نگهداری شده در کیف پول بسته به نوع کیف پول (کیف پول تجاری یا شخصی) متفاوت خواهد بود.
معاون فناوری‌های نوین در خصوص مباحث نظارتی مرتبط با رمزریال‌ها عنوان کرد: بحث نظارتی و ردیابی وجوه درخصوص رمزارزها و بویژه رمزریال بانک مرکزی به دقت مورد توجه قرار گرفته است. در واقع طراحی به صورتی است که ردیابی وجوه به طور دقیق قابل انجام است و حتی در صورت سرقت اطلاعات رمزریال و هک گوشی تلفن هوشمند توسط سارقین و هکرها امکان ردیابی وجود دارد و در نتیجه بالاترین سطح امنیت را می‌توان برای رمزریال در مقایسه با اسکناس و حتی انتقال وجوه الکترونیک متصور بود.
زمانی که اسکناسی میان مردم مبادله می‌شود، شخص سومی وجود ندارد. برای مثال شما در شهر دیگری هستید و در قبال خرید یک کالا نیاز به انتقال پول به واسطه یک روش از یک حساب به حساب دیگر دارید و برای این کار واسطه‌هایی نیاز است. زمانی که از رمزریال سخن می‌گوییم، واسطه‌ای در کار نیست، به عبارت دیگر همان اسکناس که بین مردم بدون حضور شخص سوم مبادله می‌شود، اینجا نیز همان اتفاق رخ می‌دهد با این تفاوت که روی بستر دیجیتال و در لحظه رخ می‌دهد. کارت بانکی که در دسترس ماست خودش به مثابه پول نیست و در واقع ابزار دسترسی ما به پول در حساب به صورت الکترونیکی است. هر اتفاقی برای بانک رخ دهد، پول فرد به صورت سپرده در بانک است. ولی در رمزریالی که در داخل گوشی ماست، بانک به عنوان شخص سوم و واسط که امکان انتقال وجه را فراهم می‌کند، حذف می‌شود و عین پول و اسکناسی که در جیب داریم به صورت الکترونیک منتقل می‌شود. رمزپول‌های بانک مرکزی مانند رمزارزها بی‌پشتوانه نیستند. در حال حاضر ۹۰ بانک مرکزی دنیا پروژه‌ای را روی رمزپول بانک مرکزی تعریف کردند که برخی از آنها در مراحل تحقیقاتی قرار دارند، برخی دیگر مقررات را تصویب کرده‌اند و آماده ارائه رمزپول هستند، برخی ارائه اولیه و آزمایشی را آغاز کردند و در کشورهای معدودی نیز رمزپول عملیاتی شده و مردم آن کشورها می‌توانند در سطح کل کشور از رمزپول‌ها استفاده کنند.
کاهش سرعت گردش پول
در این خصوص نیما امیرشکاری کارشناس بانکداری الکترونیک با اشاره به اینکه طرح بانک مرکزی برای راه‌اندازی رمز ریال از یک منظر شناخت بیشتررمزارزها و ارزهای دیجیتال است تا پس از مدتی با تکیه بر تجارب این طرح برای قانونگذاری و سیاستگذاری نیز اقدام شود.
وی با اشاره به اینکه هم‌اکنون برخی از کشورها پروژه رمزپول از طریق بانک‌های مرکزی خود را کلید زده‌اند، افزود: چین، ونزوئلا و تا حدی اسلوونی از جمله کشورهایی هستند که چنین پروژه‌ای را اجرا کرده‌اند.
این کارشناس بانکی درخصوص مزایای رمزریال توضیح داد: علاوه براینکه بانک مرکزی با این پروژه در زمینه قانونگذاری و سیاستگذاری تجارب ارزنده‌ای را به دست می‌آورد، رمزریال از جنبه‌های دیگری مانند کاهش هزینه‌های انتشار و چاپ اسکناس نیز کاربرد دارد.
وی ادامه داد: مهمتر اینکه رمزریال می‌تواند سرعت گردش پول را کاهش دهد. چرا که رمزریال مربوط به مصرف کننده نهایی بوده و پول پرقدرت شبکه بانکی محسوب نمی‌شود. بدین ترتیب درصورتی که استفاده از رمزریال گسترده شود، با کاهش ضریب فزاینده درنهایت می‌تواند در زمینه مهار تورم نیز نقش داشته باشد. امیر شکاری همچنین درپاسخ به این پرسش که رمزریال چه نسبتی با رفرم پولی دارد، اظهارکرد: این پروژه هیچ ارتباطی با طرح رفرم پولی و حذف چهارصفر از پول ملی ندارد و در اساس اندازه آن در سطحی نیست که بتواند در اقتصاد ملی تأثیرگذار باشد.
یک جایگزین برای پول واقعی
آزمون آنلاین اقتصاد دهم انسانی | بخش پنجم | فصل 1: اقتصاد بین الملل
تیم مدیریت گاما
آزمون تستی بخش 1 اقتصاد دهم انسانی و معارف | فصل دوم: تولید
تیم مدیریت گاما
آزمون تستی بخش 1 اقتصاد دهم انسانی و معارف | فصل اول: اقتصاد چیست؟
تیم مدیریت گاما
سوالات امتحان اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی | بخش 2: نهادی های پولی و مالی
مریم یابنده جهرمی
سوالات محاسباتی دهک ها دهم انسانی
سؤالات امتحان نوبت دوم اقتصاد دهم رشته انسانی دبیرستان عفت | شهریور 96
جزوۀ آموزشی اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی | بخش 1: آشنایی با اقتصاد (فصل…
مریم یابنده جهرمی
جزوۀ آموزشی اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی | بخش 3: توسعۀ اقتصادی (فصل اول:…
مریم یابنده جهرمی
آزمون نوبت دوم اقتصاد پایه دهم دبیرستان باقر العلوم | خرداد 1397 + پاسخ
سوالات امتحان ترم دوم خرداد 97 اقتصاد دهم دبیرستان ماندگار شرف اردکان
دانش آموزان گاما
نمونه سوال امتحان نوبت اول اقتصاد پایه دهم رشته ادبیات و علوم انسانی
آزمون نوبت اول اقتصاد دهم دبیرستان فاطمه الزهرا خواف | دیماه 1397 + پاسخ
آزمون نوبت دوم اقتصاد دهم رشته ادبیات و علوم انسانی دبیرستان محمد رسول الله (ص)…
راه دراز بیت کوین برای جایگزین شدن با پول سنتی
در سال‌های اخیر در میان انواع خبرها، گزارش‌ها و حتی حباب‌ها و جریان‌های خبری، عبارت‌هایی می‌شنویم که بیت کوین را اتفاق آینده‌ی جهان می‌دانند. طرفداران این ارز دیجیتال معتقدند بیت کوین جایگزین وجه رایج یا همان ارز فیات خواهد شد. به عقیده‌ی آنها این ارز دیجیتال، وجه رایج را که عمر بسیار زیادی دارد، از رده خارج خواهد کرد. در نقطه مقابل مخالفان این ارز دیجیتال معتقدند نوسان ذاتی آن و پتانسیلش برای استفاده توسط مجرمان، تروریست‌ها و قاچاقچیان مواد مخدر، شانس آن برای جهان شمول شدن را از بین می‌برد.
به هرحال صرف نظر از این که شما طرفدار کدام بخش از نظریه‌پردازان این ارز دیجیتال باشید، حتی اگر قرار بر جایگزینی وجه رایج (فیات) توسط بیت کوین باشد، این اتفاق به زودی نخواهد افتاد.
بانک سرمایه‌گذاری بین‌المللی سوئیسی UBS، در آخرین بررسی‌های خود دو مسیر را برای تبدیل شدن بیت کوین به یک ارز واقعی متصور شده است. یکی از آنها رسیدن ارزش این ارز دیجیتال به ۲۱۳ هزار دلار و دیگری افزایش ظرفیت شبکه‌ی آن است.
یافته‌های ما نشان می‌دهد که بیت کوین در وضعیت کنونی، ناپایداری و محدودیت زیادی دارد. در حال حاضر این فناوری توانایی تبدیل شدن به روشی برای پرداخت یا تراکنش‌های بین‌المللی یا یک دارایی را ندارد.
علاوه بر نوسان، سرعت پایین فرآیندهای پرداخت با بیت کوین، پتانسیل‌های این ارز دیجیتال را از بین برده است. ویزا و مسترکارت توانایی انجام ۵ هزار تراکنش در ثانیه را دارند، اما در مقابل یک تراکنش بیت کوین نیاز به چند دقیقه زمان دارد. از یک جایگزین برای پول واقعی طرفی اتریوم پتانسیل بیشتری در سرعت دارد اما آن هم با سرعت ۱۵ ثانیه برای هر تراکنش، نسبت به سنتی‌ها با کمبود مواجه است.
نکته‌ی منفی دیگر برای طرفداران بیت کوین، سرعت پایین تراکنش‌ها است. بر اساس تحلیل سرویس Chainalysis، تقاضای غیرواقعی یا حباب بازار، باعث ۷۰ درصد از تغییرات قیمت بیت کوین شده است. در نتیجه سرمایه‌گذاری در این بازار عموما بدون تحلیل واقعی بوده و ارزش اصلی این ارز را مشخص نمی‌کند.
مورد نگران‌کننده‌ی دیگر این است که احتمالا بیت کوین نقطه اوج خود را تجربه کرده است. پس از آن که این ارز در ماه‌های گذشته با کاهش ۷۰ درصدی در ارزش مواجه شد، علاقه‌مندی و دنبال کردن آن نیز در حال کاهش است. پس از رسیدن به بالاترین قیمت تاریخ در سپتامبر سال گذشته، تجارت و خرید و فروش این ارز هر ماه با کاهش روبرو بوده است. هیچ یک از این نشانه‌ها برای مدعی جایگزینی ارزهای سنتی خوب نیست. در واقع استفاده از پولی که نوسان زیاد داشته و تمایل به آن نیز کاهش داشته باشد، برای خرید و فروش اجناس مناسب نیست.
سرعت پایین و نوسان شدید قیمت، نقاط ضعف بیت کوین هستند
در نهایت می‌توان گفت بیت کوین در حد و اندازه‌ی همان دارایی مجازی باقی خواهد ماند. دارایی که تنها برای سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر و نظری مناسب است. البته مرگ این ارز دیجیتال هنوز اتفاق نیفتاده است. در واقع مانند هر ارز دیجیتال دیگر، اوضاع برای بیت کوین نیز می‌تواند در یک لحظه عوض شود. به‌عنوان مثال بهبود فناوری‌های بنیادین این ارز می‌تواند سرعت پرداخت‌ها را افزایش دهد. یکی از این بهبودها شبکه‌ی بیت کوین لایتنینگ بود که در ابتدای سال جاری میلادی شروع به کار کرد.
فرضیه‌ی دیگر رسیدن بیت کوین به قیمت جادویی ۲۳۱ هزار دلار است که با شروع ناامیدکننده‌ی سال ۲۰۱۸، بسیار دور از انتظار خواهد بود. به هر حال بیت کوین در طول تاریخ خود نشان داده که پیرو هیچ آنالیز یا بررسی علمی و اقتصادی نیست و هر لحظه ممکن است با یک جهش یا سقوط شدید، همگان را شوکه کند.
تاریخچه‌ی پول؛ پول چرا به وجود آمد و چگونه کار می‌کند؟
تصور بسیاری از ما درباره‌ی نحوه‌ی به دست آوردن پول این است که باید کار کنیم تا پول در بیاوریم و با آن پول نیازهایمان را رفع و خواسته‌هایمان را برآورده کنیم. در واقع تعداد کمی از ما ماهیت واقعی پول را درک می‌کنیم.
پول در واقع آن‌طور که خیلی‌ها تصور می‌کنند، «ذخیره‌ی ارزش» نیست، بلکه پول معیاری است برای بدهی هر فرد نسبت به کسی است که پول دارد. بنابراین:
هرچه پول بیشتری داشته باشید، در حقیقت تعداد بدهکاران به شما بیشتر است.
پذیرش این مفهوم حتی برای بسیاری از اقتصاددانان مدرن نیز دشوار است. برای درک این ایده، بهتر است نگاه کوتاهی به اصل و ریشه‌ی پول داشته باشیم.
بهتر است مفهوم پول وجود داشته باشد
تقریبا همه‌ی نظریه‌های اقتصادی مدرن درباره‌ی پول اشتباه است. دلیل آن این است که این نظریه‌ها از کتاب «ثروت ملل» آدام اسمیت مشتق شده‌اند. اسمیت این کتاب را در سال ۱۷۷۶ منتشر کرد و پس از آن بود که یک جایگزین برای پول واقعی پدر علم اقتصاد نام گرفت. به طور خلاصه، این کتاب نشان می‌دهد که در گذشته چگونه انسان‌ها تعاملات خود را از طریق داد و ستد کالا به کالا انجام می‌دادند. در این نوع دادوستد به عنوان مثال، فردی که یک گاو داشت می‌توانست آن را با سی عدد جوجه که متعلق به شخص دیگری بود معامله کند.
محدودیت‌های این نوع دادوستد آشکار است: به ندرت می‌توان هماهنگی بین نیازها و کالاها پیدا کرد. به عبارت دیگر، این‌طور نیست که فرد همیشه کالایی برای معاوضه با کالای دیگر که متعلق به فرد دیگری است داشته باشد. به دلیل همین محدودیت، نظریه‌ی اقتصاد سنتی مفهوم پول را پدید آورده است.
هنگامی که فردی چیزی را از کسی می‌خواهد اما در قبال آن ما به ازای مناسبی برای عرضه ندارد، باید چیزی را به فرد فروشنده ارائه کند که او بعدا بتواند از آن برای تهیه‌ی مایحتاج خودش استفاده کند. بنابراین بهتر است مفهوم پول وجود داشته باشد.
اقتصاد رایج می‌گوید در گذشته ابتدا دادوستد پایاپای به وجود آمد و سپس به خاطر نیاز موجود، پول ایجاد شد؛ در نهایت نیز مبحث اعتبار شکل گرفت. درک این موضوع بسیار آسان است و منطقی به نظر می‌رسد.
این روند به این شکل کار می‌کند: من به چیزی که شما دارید نیاز دارم، اما پول کافی یا چیزی برای مبادله با آن ندارم. با توجه به اینکه پول در حال حاضر به عنوان وسیله‌ای برای اندازه‌گیری ارزش هر چیزی به کار می‌رود، می‌توانم در ازای مبادله‌ی جنس به شما یک گواهی با عنوان «گواهی پرداخت بدهی» بدهم. شما بر اساس اعتباری که نزد شما دارم ،اقلام مورد نیازم را به من خواهید داد، با این شرط که در موعد مقرر در آینده پول آنها را پرداخت کنم. اگر در زمان مشخص شده پول را پرداخت نکردم، هر دو می‌دانیم که شما حق دارید ارزش اعتبارم را (به هر شکلی که با معیارهای جامعه مطابقت دارد مثل زندان انداختن یا توقیف اموال) کاهش دهید. در این مدل، پول به عنوان ابزار نماینده‌ی ارزش شناخته می‌شود و در مرکز مداری قرار می‌گیرد که تراکنش‌های اقتصادی حول آن می‌چرخند.
اعتبار، بنیان اقتصاد است
اعتبار را باید اساس و بنیان اقتصاد دانست و مدت‌ها پیش از آنکه پول به صورتی که امروز می‌شناسیم مرسوم شود، وجود داشته است. اگر فردی می‌خواست یک گاو را از شخصی بخرد اما کالایی را که صاحب گاو در ازای آن مطالبه می‌کرد نداشت، یک جایگزین برای پول واقعی به احتمال زیاد صاحب گاو آن را به فرد می‌داد به شرطی که در زمان مقرر بهای آن را با کالای مناسبی پرداخت کند. با وجود اینکه در برخی از دوره‌های تاریخ بشر، سیستم پولی معینی وجود نداشته است که از طریق آن بشود قیمتی برای گاو تعیین کرد، باز هم انجام این معامله امکان‌پذیر بوده است. این بدان معناست که صاحب گاو برای فرد مورد نظر خدمتی انجام داده است و او بابت آن به صاحب گاو بدهکار است.
شواهد مختلف دانش انسان‌شناسی نشان می‌دهد که در واقع بیشترین تعاملات اقتصادی انسان (قبل از اینکه پول و دادوستد به صورت فعلی رایج شوند) بر اساس اعتبار صورت می‌گرفت.
نمونه‌های بی‌شماری در پژوهش‌های انسان‌شناختی وجود دارد که نشان می‌دهد از نظر تاریخی همیشه بدهکاران در صورت عدم پرداخت بدهی، مدیون طلبکاران بودند. در بسیاری از فرهنگ‌های قدیمی (و نیز فرهنگ برخی مناطق دورافتاده و فاقد ارتباط با تمدن مدرن در عصر کنونی) اگر فردی بدهی‌اش را پرداخت نمی‌کرد، طلبکار می‌توانست هر چه را مناسب می‌داند (حتی جان شخص یا اعضای خانواده‌ی او) را از او بگیرد.
به عبارت دیگر، از دیرباز طلبکاران بر بدهکاران تسلط کامل داشتند. در عصر حاضر نیز با چنین موضوعی مواجه هستیم، اما شرایط انسانی‌تری برای آن وضع شده است. به عنوان مثال، اگر به بانک بدهکار باشید و آن را پرداخت نکنید، بانک می‌تواند خانه یا بخشی از حقوق‌تان را به جای بدهی‌اش بردارد. در بعضی موارد، حتی می‌تواند شما را وادار کند برخی از دارایی‌های‌تان را بفروشید و بدهی‌تان را بپردازید.
پول، نشانگر اعتبار
از آنجا که اعتبار حتی پیش از خلق پول وجود داشت، سؤال اینجاست که پول چگونه به وجود آمد و واقعا نماینده‌ی چیست؟
فرض کنید فردی می‌خواهد یک گاو را از شخصی خریداری کند. هم او و هم صاحب گاو می‌دانند که این فرد چیزی را که در حال حاضر مورد نیاز صاحب گاو است، ندارد تا در ازای مبادله به او بدهد. فرد خریدار به طور شفاهی به صاحب گاو می‌گوید که بدهی‌اش را به او پرداخت خواهد کرد. این کار شاید در یک جامعه‌ی کوچک بدوی مشکلی ایجاد نکند، اما در جامعه‌ای که به مراتب بزرگتر و پرجمعیت‌تر است چطور؟ حال اگر صاحب گاو نیاز فوری داشت و می‌خواست بلافاصله مایحتاجش را با گاو مبادله کند چه می‌شد؟ احتمالا از او می‌خواست که روی قطعه کاغذی بنویسد و امضا کند که به اندازه‌ی ارزش یک گاو به او بدهکار است.
آنچه در ادامه می‌آید بسیار مهم است.
صاحب گاو می‌تواند این قطعه کاغذ را به شخص سومی بدهد و چیزی را که نیاز دارد از او بگیرد. البته هم صاحب گاو و هم شخص سوم فرض می‌کنند که خریدار گاو (که کاغذ را امضا کرده) خوش‌حساب است. حال خریدار گاو باید بدهی‌اش را به اندازه‌ی ارزش یک گاو به شخص سوم پرداخت کند.
اما اگر شخص سوم به جای گرفتن بدهی از خریدار گاو، این قطعه کاغذ امضا شده را در ازای مایحتاجش به فرد چهارم و او نیز آن را با فرد پنجمی مبادله کنند چه می‌شود؟ هر کسی که در نهایت این قطعه کاغذ را دارد می‌تواند مقدار آن را از خریدار اصلی گاو مطالبه کند.
کل این سیستم فرض می‌کند که خریدار گاو خوش‌حساب است و در صورتی که فردی بخواهد آن کاغذ را نقد کند، بلافاصله مبلغ مندرج در آن را به او پرداخت خواهد کرد. این دقیقا چگونگی عملکرد سیستم پولی مدرن ما را توضیح می‌دهد. اگر پول ارزش دارد به یک جایگزین برای پول واقعی این دلیل است که ما فرض می‌کنیم صادرکننده‌ی آن (یعنی دولت) مسئولیت بدهی را که نماینده‌ی آن است خواهد پذیرفت.
بنابراین واقعا پول چیست؟
حال که می‌دانیم هر واحد پولی که در دست من و شماست، در واقع نشانگر «بدهکاری» فرد دیگری است، می‌توانیم مفهوم پول را به خوبی توضیح دهیم.
اگر فردی ۱۰۰ دلار پول داشته باشد، در واقع سندی در دست دارد که نشان می‌دهد دیگران ۱۰۰ دلار به او بدهکار هستند.
بنابراین افزایش ثروت فرد به معنای این است که عملکرد او به عنوان طلبکار در جامعه قوی‌تر می‌شود؛ دلیل آن این است که تعداد بدهکاران او بیشتر می‌شود. می‌دانیم که طلبکاران بیشتر از بدهکاران قدرت دارند. هر کسی به اندازه‌ی مقدار پول دیگران به آنها بدهی دارد. هر کسی هم که پولی ندارد، به اندازه پولی که در جیب شماست به شما بدهکار است.
بسیاری از افراد از اینکه ۱۰۰,۰۰۰ دلار با خود همراه داشته باشند احساس قدرت می‌کنند. چرا؟ زیرا وقتی پول دارند می‌توانند به هر فروشگاهی بروند و هر چه می‌خواهند بخرند. به این ترتیب، می‌توانند از فروشنده‌ی آنجا دقیقا هر چه را می‌خواهند درخواست کنند، زیرا این فروشنده به اندازه‌ی ۱۰۰,۰۰۰ دلار به آنها بدهکار است.
بنابراین پول در حقیقت نشانگر قدرت بر دیگران است. به همین دلیل است که ما به دیده‌ی احترام یا سوءظن به افراد ثروتمند می‌نگریم. زیرا یا دلیل این حس‌مان را می‌دانیم یا به طور ناخودآگاه درک می‌کنیم که به آن شخص به اندازه‌ای بدهکاریم که بسیار بیشتر از قدرت پرداخت ماست. فردی که ۱۰۰ میلیارد دلار موجودی دارد به احتمال زیاد می‌تواند هر چیزی را که ما داریم با پیشنهاد یک قیمت عالی از ما بگیرد. بنابراین جمله معروفی که می‌گوید «هر کس قیمتی دارد» واقعا درست است!
چرا این‌طور است؟ زیرا هر چیزی که یک فرد ثروتمند از ما بخرد سبب افزایش دارایی ما می‌شود و قدرت‌مان را به عنوان طلبکار در جامعه افزایش می‌دهد.
بنابراین، تا زمانی که همگان پول را به عنوان نشان‌دهنده‌ی بدهی شخصی دیگر که تمایل به پرداخت آن را دارد پذیرفته‌اند، پول نماینده‌ی قدرت بر دیگران است. به همین دلیل است که پول تا این حد جذاب است. پول به معنای واقعی کلمه، نوعی قدرت است.
چرا باید پول داشته باشیم تا پول در بیاوریم؟
همه‌ی ما شنیده‌ایم که «پول، پول میاورد» و جذب سرمایه اولیه سخت ترین کار ممکن است. اما چرا این‌طور است؟ زیرا یک فرد پس از کسب یک میزان مشخص پول می‌تواند با استفاده از سرمایه‌ی موجود، جامعه را نسبت به خود بدهکار کند، بدون اینکه اصلا کاری انجام دهد.
یک فرد یا شرکت ثروتمند با داشتن سرمایه‌ی کافی می‌تواند مردمی را که ثروتی ندارند به خود بدهکار کند. اما چگونه این کار را انجام می‌دهد؟ کافی است آنها را به خدمت بگیرد و در ازای کار و زمان‌شان به آنها دستمزد پرداخت کند. البته دستمزدی که مؤسسات ثروتمند به این افراد پرداخت می‌کنند، همیشه کمتر از ارزش کاری است که آنها به خاطر دستمزد انجام می‌دهند.
داشتن سرمایه و پول زیاد به یک فرد یا شرکت ثروتمند اجازه می‌دهد تا زیرساخت‌های ضروری را به منظور کسب ارزشی بیشتر از دستمزد پرداختی به کارگر ایجاد کند. این نشان می‌دهد که مردم، شرکت‌ها یا دولت‌هایی که پول بیشتری دارند، قدرت بیشتری نیز بر مردم بی‌بضاعت دارند.
هر چه پولی که شخص دارد بیشتر باشد و بنابراین میزان بدهی افراد جامعه به او بیشتر باشد، برای آن فرد آسان‌تر است که بدهی‌ها را به روشی از جامعه بگیرد که برایش ثروت بیشتری به ارمغان بیاورد. این الگو تا زمانی که ایده‌ی اعتبار و بدهی وجود داشته باشد هرگز تغییر نخواهد کرد. طرفداران ارز دیجیتال که بیت‌کوین و سایر پول‌های مجازی را به عنوان یک سیستم پولی جدید و مناسب قبول دارند نیز این موارد را به خوبی درک می‌کنند.
چرا نگرانی‌ها درباره‌ی «بدهی ملی» بی‌اساس است
ایالات متحده مسئولیت حجم زیادی از بدهی‌ها را به عهده دارد و این سبب بحث‌های سیاسی بی‌پایان می‌شود. به همین دلیل، به نظر می‌رسد بسیاری از شهروندان واقعا فکر می‌کنند ایالات متحده به زودی ورشکست خواهد شد یا این بدهی در نهایت به گردن مردم این کشور می‌افتد. اما این اتفاق رخ نخواهد داد و نباید درباره‌ی آن نگران باشیم.
همان طور که در بالا هم دیدیم، پول صرفا نشان‌دهنده‌ی یک «گواهی پرداخت بدهی» است که مردم به طور مداوم با آن دادوستد می‌کنند، زیرا فرض بر این است که مؤسسه‌ای که در اصل آن پول رسمی را منتشر کرده خوش‌حساب است. شاید رفتن به سراغ این نهاد منتشرکننده پول رسمی و تقاضای ارزش اسمی آن ضروری نباشد، چرا که این ارزش را می‌توان از هر کس دیگری نیز دریافت کرد. برای دلار آمریکا، اساسا می‌توان گواهی‌های پرداخت بدهی را در هر جای دنیا مبادله کرد. بنابراین ایالات متحده عملا مانند یک بانک جهانی کار می‌کند.
اگر یک طلبکار به طریقی همه‌ی بدهی‌های‌مان را به طور مستقیم و در یک زمان از ما وصول می‌کرد، آیا در موقعیت بدی قرار می‌گرفتیم؟ مسلما بله. اما آیا هرگز این اتفاق می‌افتاد؟ پاسخ منفی است. زیرا اگر این‌طور بود کل اقتصاد جهان به معنای واقعی از عملکرد صحیح خودش باز می‌ماند. کشوری که می‌خواهد همه بدهی‌های ایالات متحده را وصول کند، ظاهرا می‌خواهد دست به خودکشی اقتصادی بزند.
بنابراین بدهی ملی آمریکا (که سیاستمداران بی‌عقل همواره درباره‌ی آن بحث می‌کنند) یک نقطه‌ی عطف مهم در اقتصاد به شمار می‌رود.
ارز دیجیتال با پول رسمی (ارز رایج یا فیات) تفاوت دارد
طرفداران ارز دیجیتال به بسیاری از مزایای فناوری بلاکچین و ماهیت غیرمتمرکز سکه‌هایی که تحت این زیرساخت قرار دارند اشاره می‌کنند. از نظر فناوریِ صرف، چنین بلاکچین‌هایی می‌توانند بسیاری از مشکلات را حل کنند. اما به نظر می‌رسد بسیاری از مردم گمان می‌کنند ارزهای دیجیتال عملکرد بهتری نسبت به پول های رایج فعلی (فیات) خواهند داشت. این کاملا نادرست است.
سکه‌های رمزنگاری شده دقیقا نشان‌دهنده‌ی همان چیزی هستند که پول رسمی نشان می‌دهد: اندازه‌ی بدهی قابل دریافت از مردم دیگر. بنابراین انباشت ارز دیجیتال توسط هر نهاد، قدرت آن نهاد را برای دریافت بدهی از جامعه افزایش خواهد داد.
در حال حاضر، برخی ممکن است ادعا کنند که ارزهای دیجیتال بهتر از پول رسمی هستند چرا که مستعد تورم نیستند. این هم اشتباه است. ارزهای دیجیتال نیز مانند پول رسمی مستعد تورم هستند. اما برخلاف پول رسمی که مستعد تورم موجودی است، ارز دیجیتال مستعد تورم ارزش است. در عمل، اینها هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند: هر دو مقدار بدهی جامعه را افزایش می‌دهند.
برای مثال، ارزش بیت‌کوین در بسیاری از موارد در مقایسه با دلار آمریکا اندازه‌گیری می‌شود. این قیمت به عنوان تغییرات تقاضا یک جایگزین برای پول واقعی تغییر می‌کند. بنابراین، ارزش بیت‌کوین در هر زمان، بی‌معنی است زیرا به عرضه و تقاضا بستگی دارد.
هر کسی که تصور می‌کند ارزهای دیجیتال احتمالا به زودی جایگزین پول رسمی خواهند شد، به نوعی سطحی‌نگر است. زیرا این واقعیت را که ارزش‌گذاری دارایی‌های رمزنگاری شده بدون مقایسه با پول‌های رسمی بی‌نهایت دشوار است نادیده گرفته است.
نتیجه
دیدیم که اعتبار (نه پول) اساس تعاملات اقتصادی انسان را تشکیل می‌دهد و پول واقعا نشان‌دهنده‌ی بدهی قابل پرداخت جامعه به فردی است که پول دارد. همچنین دانستیم از این چارچوب به پول نگاه کردن، برای درک اینکه «چرا پول پول می‌آورد» و «چرا ارزهای دیجیتال (یا هر چیز دیگری که جایگزین پول رسمی باشد) احتمالا نمی‌تواند مشکلات نابرابری ثروت را حل کند» آسان‌تر است. همچنین یاد گرفتیم چرا نگرانی درباره‌ی بدهی ملی آمریکا فقط نوعی اتلاف وقت و انرژی است.
پیام اصلی این است: به پول به عنوان یک ابزار برای مدیریت «اعتبار» که واقعا در تعاملات اقتصادی انسان مهم است فکر کنید. همه‌ی سیستم‌های اقتصادی به عنوان توسعه‌دهنده‌ی اعتبار و بدهی عمل می‌کنند. بنابراین فکر کردن درباره‌ی پول به عنوان چیزی که ذاتا ارزشمند نیست، اما می‌تواند به عنوان وسیله برای تعامل با دیگران به کار رود مفید است. پول می‌تواند به ما در درک جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنیم و فکر کردن به روش‌های جدید درباره‌ی نحوه‌ی رشد و افزایش ثروت کمک کند.
دیدگاه شما