افول شاخص سهام در بورس نيويورک
فرانسه را به پاریس می‌شناسیم، مصر را به قاهره و جمهوری چک را به پراگ. بخشی از این مسئله طبیعی است، چون به‌هرحال در هر کشور یک یا چند شهر به نمادهای ملی آن سرزمین تبدیل می‌شوند. اما این اتفاق اگر در اقتصاد ملی کشورها نیز رخ بدهد، نشانۀ نگران‌کننده‌ای است. یک متخصص اقتصاد جهانی معتقد است اگر می‌خواهید اقتصادهای شکوفا را پیدا کنید، به جای شهرهای بزرگ، باید به شهرهای کوچک و گمنام نگاه کنید.
نیکلاس برگروئن، واشنگتن‌پست — در یک بازار گاوی ۱ ، سهام‌ها با هم افزایش می‌یابد، چرا که جزر و مد یک اقتصاد شکوفا قایق‌های زیادی را با هم بالا می‌برد. بالعکس در بازاری راکد، تعداد سهام‌هایی که سود می‌آورند کمتر وکمتر می‌شود، چون داشتن اقتصاد و بازاری سالم نیازمند چیزی بیشتر از چند شرکت غول‌آسای موفق همچون گوگل، آمازون و اپل است. باید طیف وسیعی از کسب‌وکارهای شکوفا هم وجود داشته باشند که راه را برای آینده‌ای متنوع هموار کنند.
همین الگو در شهرهای یک کشور هم رخ می‌دهد. در کشوری که اقتصاد و سیاست سالم باشند، تقریباً همیشه تعداد قابل توجهی شهرِ شکوفا وجود دارد، شهرهایی با رهبری در صنایع مختلف، با صحنه‌های فرهنگی مجزا و همبستگی اجتماعی. اما وقتی کشوری رو به افول می‌رود، معمولاً تعداد شهرهای سالم کاهش می‌یابد. حتی اگر یک شهر درجه یک رونق داشته باشد، باز هم وقتی شهرهای درجه دو و سه شروع به رکود کنند، نشانه‌ای بد است.
یونان باستان را درنظر بگیرید، مهد دموکراسی، فلسفه، پزشکی و ریاضیات در غرب. در دوران کلاسیک، آتن را گل سرسبد شهرهای یونان به حساب می‌آورند، اما چندین دولت‌شهر شکوفای دیگر هم در منطقه وجود داشت. از کانون‌های شبه‌جزیره‌ای می‌توان به اسپارت، رقیب مشهور آتن اشاره کرد، اما دلفی، تبس و
کورینت هم مکان‌هایی با نوآوری فرهنگی و فکری بالا بودند. شهرهای دوردست‌تری نظیر رودز، پرگامون در آسیای صغیر و سیراکیوز در سیسیل هم به همین شکل بودند. ویژگی شاخص افول یونان کلاسیک کم‌شدن سرزندگی بسیاری از این شهرها بود، به‌خصوص پس از اینکه سولا، ژنرال رومی، شورش آنها را در سال ۸۸ ق. م. درهم شکست.
در دوران اوج صنعت آمریکا، شهرهای مختلف در حال شکوفایی بودند: از بوستون تا بالتیمور در کرانۀ شرقی دریا تا مناطق مرکزیِ بزرگ آمریکای شمالی. در ایالت اهایو، می‌توان به کلیولند در شمال، سینسیناتی در جنوب و تولدو، آکرون، کلمبوس و دیتن اشاره کرد. در اوایل قرن بیستم، هریک از این شهرها میزبان کسب‌وکارهای پویا با دامنه‌ای ملی یا جهانی بود. همین امر دربارۀ شهرهای واقع در ایالت‌های صنعتی غیرساحلی، از دیترویت و ایندیاناپلیس تا لوئیویل و سنت‌لوئیس تا میلواکی و کانزاس‌سیتی هم صدق می‌کرد. در سال‌های پس از جنگ، شهرهای واقع در کمربند آفتاب از جکسون ویل تا هیوستن و فینیکس هم رونق یافتند.
اما به مرور زمان که رشد کشورها و امپراطوری‌ها توقف می‌یابد، انرژی فرهنگی و اقتصادی در شهرهای کمتر و کمتری متمرکز می‌شود، به طوری‌که سرانجام فقط چند یا حتی یک شهر شکوفا باقی می‌ماند. در آمریکای امروز، شکاف مشهور میان «ایالات آبی» و «ایالات قرمز» گاهی به‌صورت شکاف میان شهر و روستا جلوه داده می‌شود تا از اهمیت آن چشم‌پوشی شود، اما درواقع این شکاف میان انگشت‌شماری شهرهای شکوفا و بی‌شمار شهرهایی است که درجا می‌زنند، به‌خصوص شهرها و شهرک‌های کوچک غرب میانه و جنوب.
همین الگو در بسیاری از کشورهای صنعتی غرب هم درحال رخ‌دادن است. مثلاً در فرانسه و بریتانیا مقدار زیادی از پویایی فرهنگی،
اقتصادی و سیاسی جذب پاریس و لندن شده است، درحالی‌که شهرهای کوچک‌تر رو به تحلیل و افول می‌روند. بخش بزرگی از رأی‌های برکسیت از رأی‌دهندگان ناراضی در شهرهای کمربند زنگار میدلندز و شمال به صندوق ریخته شد، در حالی‌که لندن رأی به ماندن داد.
به موازات آنکه در آمریکای شمالی و اروپا، پویایی به این شکل در شهرهای کمتر و کمتری متمرکز می‌شود، در سمت مقابل، یعنی در چین و آسیای جنوبی، مراکز شهری بسیار کارآفرینانه‌ای در حال ظهور هستند. گرچه غرب توجه زیادی به ظهور کلان‌شهرهای چین همچون پکن و شانگهای و منطقه گوانگ‌ژو-دنگ‌گوان-شنژن-هنگ‌کنگ نشان داده است -شهرهایی که امروزه به اندازۀ بسیاری از شهرهای غربی ثروتمند و تکنولوژیک هستند- اما شاید شگفت‌انگیزتر از آن، ظهور شهرها و مناطق به اصطلاح درجه دو و سه باشد.
شهرهای درجه دوم چین همچون ووهان، شنیانگ، نانجینگ، هاربین، چنگ‌دو، چونگ‌چین و شیان همگی بیش از ۵ میلیون نفر در مناطق شهری خود دارند و میزبان بخش‌های تخصصی پررونق، دانشگاه‌های به‌سرعت‌روبه‌پیشرفت و صحنه‌های فرهنگی جذاب هستند. شهرهای درجه سوم مانند پوتیان (در استان فوجیان)، سوچیان و لیانیونگانگ (در استان جیانگسو) و چینگ‌دائو و یانتای (در استان شاندونگ) هم همگی انتظار می‌رود طی چندسال آینده شاهد رشد حداقل ۳۰درصدی تولید ناخالص داخلی خود باشند. دولت چین کمر همت بسته تا تدابیری تشویقی برای بهبود اوضاع این شهرها فراهم نماید.
همین امر دربارۀ هند هم صدق می‌کند. شاخص شهرهای جهانی دانشگاه لافبورو درحال حاضر تنها به دوشهر جنوب آسیا وضعیت «آلفا» داده است: بمبئی و دهلی نو. اما چهار شهر «بتا» هم در کنار آنها هستند. شهرهایی
نظیر بنگلور، چنای، حیدرآباد و نیز پونه، سورات، پاتنا و لکهنو همگی صحنه‌های فرهنگی پررونق و کارخانه‌های صنعتی تخصصی در سطح جهانی دارند. آنچه دانش‌پژوه هندی، کانکانتی چاندراشکار اسمیتا، آن را شهرنشینی کارآفرینانۀ هند می‌نامد به پیشرفت پیوستۀ هند به‌عنوان یکی از قدرت‌های بزرگ اقتصادی و سیاسی قرن بیست‌و‌یکم ارجاع دارد.
به‌طور خلاصه، پویایی شهری مقیاسی برای انرژی‌های حیاتی یک منطقه یا کشور است. یک کشور سالم برای اینکه به‌طور کامل استوار باشد به چیزی بیشتر از تعداد انگشت‌شماری شهرهای پررونق نیاز دارد. کشورهایی که بیشترین تعداد شهرهای سالم را توسعه و تعادل می‌دهند برندگان صحنۀ روزگار خواهند بود. درحال حاضر به‌نظر می‌رسد که شرق درحال سالم‌ترشدن است و همواره نقاط شهری جدیدی را به شبکۀ همگانی شهرهای متصل می‌افزاید و این درحالی است که غرب درحال از دست دادن این نقاط است.
پی‌نوشت‌ها:
• این مطلب را نیکلاس برگروئن نوشته است و در تاریخ ۲۱ آگوست ۲۰۱۸ با عنوان «What your city reveals about the national economy» در وب‌سایت واشنگتن‌پست منتشر شده است. وب‌سایت ترجمان آن را در تاریخ ۲۷ شهریور ۱۳۹۷ با عنوان «شهرهای هر کشور دربارۀ اقتصاد ملی‌اش چه می‌گویند؟» و با ترجمۀ علیرضا شفیعی‌نسب منتشر کرده است.
•• نیکلاس برگروئن (Nicolas Berggruen) رئیس مؤسسۀ برگروئن و ناشر مشترک ورلدپست، رسانه‌ای مختص مسائل جهانی است.
[۱] Bull market: اصطلاحی در میان اهالی کسب‌وکار. به عبارت ساده، هنگامی که بازار رو به رشد باشد و قیمت سهام روندی صعودی دارد می‌گویند بازار گاوی است [مترجم].
از پکن تا نیویورک چشم به رفتار ظریف
توافق هسته ای ژنو سبب شد تا قیمت نفت در بازارهای جهانی کاهش یابد، و بازارهای موازی با آن- شاخص سهام در بازارها- ارتقا پیدا کند.
اکرم بزرگیان
معاملات هفتگی بورس جهانی در چهار روز کاری هفته گذشته تحت تاثیر اخبار سیاسی لحظات متفاوتی را سپری کرد . در ابتدای هفته به نظر می رسید بازار محرک های لازم جهت نزول به کانال های پایین تر را یافته است. به اعتقاد برخی کارشناسان، اگر چه فدرال رزرو اعلام کرد اجرای سیاست های پولی و خرید ماهانه 85 هزار میلیارد دلاری اوراق قرضه ادامه خواهد داشت اما انتشار آمارهای بهبود وضعیت اقتصادی آمریکا، نگرانی های سرمایه گذاران را بدنبال داشت که منجر به کاهش 26 درصد بهای طلا شد. توافق هسته ای ژنو نیز سبب شد تا قیمت نفت در بازارهای جهانی کاهش یابد، و بازارهای موازی با آن- شاخص سهام در بازارها- ارتقا پیدا کند. کارشناسان بورس بر این باورند در چنین شرایطی وضع افول شاخص سهام در بورس نيويورک مالی شرکت های تولیدکننده بهتر می شود. شاخص سهام در بازارهای اروپایی در شروع کار فعالیت بورس ها با افزایش همراه بود، حال آن که در روزهای گذشته شاهد سیر نزولی در بورس های اروپایی بوده ایم.
شاخص بورس S&P 500
شاخص بورس S&P 500 که در پایان هفته شیب نزولی را دنبال می کرد اما همراه با اخبار بازار طلا و نفت جهانی علیرغم تعطیلات آخر هفته، جهش خوبی را به نمایش گذاشت. با انتشار آمارهای مربوط به بهبودی وضعیت اقتصادی آمریکا، سرمایه گذاران نسبت به بهبود وضعیت سیستم مالی ایالات متحده اطمینان بیشتری پیدا کردند و دست بکار خرید سهام شدند. همچنین با توافق هسته ای ژنو میان ایران و گروه 1+5، و متعاقباً کاهش تدریجی تحریم های بین المللی علیه این کشور نفت خیز و بازگشت آن به بازار انرژی تاثیر چشمگیری بر قیمت جهانی نفت گذاشت. با کاهش بهای نفت، سرمایه گذاری در بازارهای بورس نیویورک رکورد تاریخی را به ثبت رساند. اما بازار بورس S&P 500 بیش از آنکه تحت تأثیر اخبار سیاسی قرار گیرد تحت تأثیر ریزش انس جهانی قرار گرفت که با کاهش بهای بی سابقه خود موجب شد تا میزان ذخایر صندوق S&P 500 تا 3 تن کاهش یابد و بازار بورس را در روز دوشنبه با 2.28 درصد افت روبرو کند. با این حال این کاهش در روز سه شنبه دوام نداشت و S&P 500 توانست با 0.27 درصد رشد، روند صعودی را دنبال کند.
شاخص بورس نزدک
شاخص بورس نزدک به مثابه سایر بورس های نیویورک در 20 نوامبر تحت تاثیر بیانیه فدرال رزو با ریزش مواجه شود و 10.28 درصد کاهش را ثبت کند اما ای روند نزولی دوامی نداشت. شاخص بورس نزدک بیش از سایر بورس های نیویورک، تحت تأثیر اخبار سیاسی جهان قرار گرفت حتی تعطیلات آخر هفته نیز بر روند صعودی این شاخص تآثیر گذار نبود. با کاهش بهای طلا و نفت جهانی، همچنین اعلام آمارهای بانک مرکزی آمریکا از بهبود وضعیت اقتصادی این کشور و امضای توافق هسته ای ژنو، شاخص بورس نزدک رکورد تاریخی خود را برای اولین بار در طی 13 سال اخیر به ثبت رساند و به بیش از چهار هزار واحد رسید. 21 نوامبر را با 47.89 درصد رشد دنبال کرد تا هفته خود را با 22. 49 درصد رشد به پایان برساند. سیر صعودی شاخص بورس نزدک در 26 نوامبر با 23.18 درصد رشد ادامه داشت تا هفته طلایی خود را در روزهای پیانی نوامبر به ثبت برساند.
بورس فرانکفورت
هفته گذشته برای شاخص بورس دکس پر از التهاب بود. بورس فرانکفورت تحت تأثیر رشد اقتصادی آلمان و خبرهای جهانی بود. شاخص دکس در روز 5 شنبه 21 نوامبر با 5.99 درصد کاهش مواجه شد این در حالیست که روز جمعه 22 نوامبر با رشد 22.96 درصدی، توانست پرونده هفتگی خود را ببندد. توافق هسته ای میان ایران و 1+5 ، بیش از آمریکا، بورس های اروپایی را تحت تآثیر قرار داد. دکس اول هفته خود را با 80.91 درصد رشد شروع کرد که از آن به افول شاخص سهام در بورس نيويورک اول هفته جادویی تعبیر شده است اما این رشد طلایی نتوانست ادامه دار باشد بنابراین 26 نوامبر را با 9.88 درصد کاهش به روز کاری خود خاتمه داد. به اعتقاد تحلیل گران بازار، نوسانات شاخص دکس ناشی از بحران اقتصادی منطقه یورو، از بین رفتن بازار رقابتی انرژی و افزایش هزینه آن در آلمان که بطور کلی تولید ناخالص داخلی این کشور را به چالش خواهد کشاند و همچنین پیش بینی کاهش رشد اقتصادی آلمان، موجب بازار پر التهاب بورس فرانکفورت شده است. البته رشد اقتصادی کشورهای عضو منطقه پولی یورو کمتر از پیش بینی ها بوده است . اقتصاد نه و نیم تریلیون یورویی این منطقه با رشد یک دهم درصدی از رکود خارج شده است، کمیسیون اروپا پیش از این پیش بینی کرده بود که منطقه یورو طی دو سال آینده با رشد اقتصادی آرام اما نرخ بیکاری بالا مواجه شود.
بورس توکیو
بازارهای مالی آسیایی با توجه به فراهم شدن شرایط برای کاهش تحریم های ایران و افزایش احتمالی صادرات نفتی در این کشور، بهای نفت افت هایی را تجربه کرد تا بازارهای سهام در آسیا با منافعی تازه روبرو شوند. باید گفت که بازارهای آسیایی به شدت به منابع و واردات نفت و گاز طبیعی وابسته هستند .
بورس نیکی با رشد ۱ و ۳۱ صدم درصدی مواجه شد و توانست بهترین هفته را از نظر عملکرد به ثبت برساند. شاخص نیکی روز 5 شنبه، 21 نوامبر با 289.50 درصد رشد بالاترین رکورد را زد. اگر چه نیکی در آخر هفته رشد کمی را دنبال کرد اما این سیر صعودی همراه با توافق هسته ای ژنو، با ۲۳۷.۴۰ درصد رشد شروع خوبی را در اول هفته رقم زد.
اما بدنبال اظهارات رییس بانک مرکزی ژاپن این روند به سوی افول حرکت کرد. هاروهیکو کورادا اعلام کرد که دست یابی به هدف تورمی ۲ درصدی بسیار جاه طلبانه است در حالی که این کشور ۱۵ سال از انقباض را پشت سر گذاشته است. اما گفته است که پیشرفت ها به سمت هدف تعیین شده در حرکت است. این اظهارات منجر شد روز چهارشنبه شاخص نیکی با ۶۵.۶۰ درصد کاهش به فعالیت خود پایان دهد.
بورس شانگهای
اخبار و تحلیل های مربوط به بازار جهانی حکایت از افت بازارهای بورس شانگهای تا ۳۲ درصد افت دارد . چین بعنوان سردمدار متقاضی طلا در جهان، بازار بورس خود را بر روی خرید این فلز گرانبها متمرکز کرده است. میزان خرید طلا در بورس شانگهای در ۲۵ نوامبر، به بالاترین حد خود در 2 هفته اخیر رسیده بود. بر اساس پیش بینی شورای جهانی طلا، چین امسال با پشت سر گذاشتن هند به بزرگ ترین بازار طلای جهان تبدیل شده و تقاضای طلای این کشور به بیش از 1000 تن خواهد رسید. توافق هسته ای ژنو میان ایران و ۵+۱، منجر به کاهش وابستگی اقتصادی ایران به چین شود . با رفع تدریجی تحریم ها علیه ایران، مسیر مراودات اقتصادی این کشور با سایر کشورهای دیگر نیز هموار شود. با این توافق نامه و با وجود کاهش بهای طلا و نفت جهانی، بورس شانگ های روند نزولی را طی کرد. اگر چه اصلاحات اقتصادی چین مسر خود را آغاز کرده است اما در روند نزولی بورس شانگهای در همین هفته تاثیر گذار نبوده است امری که در هفته ماقبل آن به خوبی به نمایش گذاشته شد. روز ۲۷ نوامبر شانگهای از رشد ۱۸ درصدی برخوردار شد که این امر ناشی از خرید طلا در بورس شانگهای با کمترین قیمت بوده است.
آغاز افول سرمایه های استارتاپ های تکنولوژی
استارتاپ های تکنولوژي در جهان توانستند در سال ۲۰۲۱ تا ۶۲۱ ميليارد دلار سرمايه جذب کنند، اما اين رقم رو به کاهش است.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک ، دوره افت و رکود استارتاپ افول شاخص سهام در بورس نيويورک ها آغاز شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهداستارتاپ های تکنولوژی در جهان توانستند در سال ۲۰۲۱ تا ۶۲۱ میلیارد دلار سرمایه جذب کنند. این رقم تا دو برابر بیشتر از سال۲۰۲۰ و ۱۰برابر بیشتر از سال۲۰۱۲ است. آمارها نشان می‌دهند در فاصله ماه‌های مارس تا مه ۲۰۲۲ تعداد دوره‌های تامین و جذب سرمایه در آمریکا تا ۷درصد کاهش سالانه داشته است.
دفتر مرکزی شرکت Fast تولیدکننده نرم‌افزارهای تایید اعتبار آنلاین برای بازرگانان، در خیابان شلوغی در مرکز شهر سانفرانسیسکو قرار دارد. اتاق‌ها ساکت به نظر می‌رسند و یک تابلوی «برای اجاره» هم در بالای یکی از پنجره‌ها آویزان است. شرکت Fast در جریان رویدادی در سال گذشته، اقدام به جذب سرمایه کرد. این شرکت در فاصله سال‌های 2019 تا 2021 توانست 125 میلیون دلار سرمایه جذب کند که بعضی از آنها از طریق باهوش‌ترین سرمایه‌گذاران سیلیکون‌ولی در شرکت‌هایی مانند کلینر پرکینز (Kleiner Perkins) و ایندکس ونچرز (Index Ventures) انجام شدند. سپس در ماه آوریل این شرکت با از دست دادن بخش قابل‌توجهی از نقدینگی خود و عدم جذب سرمایه، ورشکست شد. سقوط شرکت Fast، نشان از گذر دوره بلندمدت رونق استارت‌آپ‌ها و نیاز به یک اصلاح فوری در این اکوسیستم دارد. افزایش تورم، بحران زنجیره تامین و جنگ در اوکراین، موجی از بی‌ثباتی را به دنبال دارند که این روزها اقتصاد جهان را تحت تاثیر قرار داده است. حالا شرکت‌های تکنولوژی جوان به سختی در تلاش هستند تا بتوانند سود و ارزش بازار خودشان را حفظ کنند. با این حال شرایط حاکم بر اقتصاد و به خصوص افزایش نرخ بهره می‌تواند بر آینده این شرکت‌ها تاثیر قابل‌توجهی بگذارد؛ تا جایی که بسیاری از فعالان باتجربه سیلیکون‌ولی آن را به اصابت نارنجک بزرگی به بازار محصولات و خدمات تکنولوژی تعبیر می‌کنند. این موج همزمان در حال نفوذ و انتقال به صنعت سرمایه‌گذاری خطرپذیر هم هست؛ بخشی که سعی دارد به عنوان پرورش‌دهنده و تغذیه‌کننده ایده‌ها شناخته شود.
آغاز دوره رکود اکوسیستم استارت‌آپی
دوره افت و رکود استارت‌آپی آغاز می‌شود تا دوره خودش را بگذراند. سرمایه‌گذاران به شرکت‌های زیرمجموعه خودشان هشدار می‌دهند تا افول شاخص سهام در بورس نيويورک این شرکت‌ها دست‌کم تا پایان سال 2025 سرمایه خودشان را حفظ کنند. بسیاری از شرکت‌ها در انجام این کار شکست می‌خورند و همان راهی را می‌روند که شرکت Fast رفت. شرکت‌های دیگر ثابت قدم‌تر پیش می‌روند؛ حتی ممکن است بعضی از شرکت‌ها در همین دوره موفق شوند و پیشرفت کنند، چون بنیان‌گذاران‌شان یاد می‌گیرند که چطور از ظواهر و مسائل غیرضروری بگذرند و بیشتر روی کسب‌وکار اصلی متمرکز شوند. وقتی گرد و خاک فرو بنشیند، صحنه اکوسیستم استارت‌آپی جهان چهره متفاوتی خواهد داشت و احتمالا سالم‌تر و ایمن‌تر خواهد بود. این دوره رکود قریب‌الوقوع بعد از چند سال رونق سرمایه‌گذاری خطرپذیر می‌آید. سرمایه‌گذاران غیرسنتی به سمت استارت‌آپ‌های جسور و اهل خطر می‌روند؛ سرمایه‌گذارانی از قبیل بازوهای سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگی همچون سیلزفورس و اکسون‌موبایل و صندوق‌های تامینی نیویورک؛ سرمایه‌گذارانی متنوع که به عنوان قلب تپنده سیلیکون‌ولی شناخته می‌شوند. این در حالی است که مراکز جدید تکنولوژی در سرتاسر جهان در حال ظهور هستند؛ از پکن در چین گرفته تا بنگلور در هندوستان.
در این میان افول شاخص سهام در بورس نيويورک اما هیچ سالی پررونق‌تر از سال 2021 نبوده است. بر اساس بررسی‌های انجام شده توسط شرکت تحقیقاتی CB Insights، استارت‌آپ‌های تکنولوژی در جهان توانستند در سال 2021 تا 621 میلیارد دلار سرمایه جذب کنند. این رقم تا دو برابر بیشتر از سال 2020 و 10 برابر بیشتر از سال 2012 بوده است. بعد از آن موسیقی متوقف شد. در ابتدا عرضه عمومی سهام شرکت‌ها بیش از هر چیز مورد توجه قرار گرفت. اما شاخص سهام نزدک که اغلب شرکت‌های تکنولوژی در آن هستند، از اوج خود در ماه نوامبر تا 30 درصد کاهش پیدا کرده است. شرکت ارائه‌دهنده داده PitchBook تخمین زده است که بیش از 140 شرکت متکی به سرمایه‌گذاری خطرپذیر که از سال 2020 وارد بورس آمریکا شده بودند، شاهد کاهش سرمایه بازارشان به کمتر از مجموع سرمایه‌هایش بوده‌اند که در طول عمرشان جذب کرده‌اند. شرکت آمریکایی سازنده خودروهای الکتریکی Faraday Future که بیش از سه میلیارد دلار سرمایه جذب کرده بود، حالا ارزش بازار 710 میلیون دلاری دارد. سوپر اپ سنگاپوری Grab هم تا پیش از ورودش به بازار سهام 14 میلیارد دلار سرمایه جذب کرده بود و در آن زمان ارزش بازار 40 میلیارد دلاری داشت، اما ارزش بازار آن در حال حاضر برابر 10 میلیارد دلار است.
سرمایه‌های رو به افول
فضای بی‌سروصدا و راکد حاکم بر تکنولوژی حالا در حال گسترش به بازارهای خصوصی هم هست. میزان جذب سرمایه در مقایسه با فصل دوم سال 2021 به سرعت کاهش پیدا کرده است. براساس آمار ارائه شده توسط PitchBook، در فاصله ماه‌های مارس تا مه تعداد دورهای تامین و جذب سرمایه در آمریکا نسبت به همین دوره در سال گذشته میلادی تا 7 درصد کاهش یافت. این میزان کاهش در آسیا تا 11 درصد و در اروپا تا 19 درصد بوده است. با این همه شرایط به وضوح بدتر از آمار و ارقام ارائه شده است. تاخیر در ارائه گزارش‌های مالی توسط شرکت‌ها خود گواه همین موضوع است که این شرکت‌ها هنوز چند ماه از واقعیت موجود عقب هستند. سرمایه‌گذاران خطرپذیر می‌گویند که این روزها به ندرت پیش می‌آید که قراردادی امضا و معامله‌ای انجام شود. استارت‌آپ‌های کمتری در فرآیند خروج قرار دارند و سرمایه‌گذاران خطرپذیر کمتری تمایل به سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌ها دارند.
سکوت سرمایه‌گذاران بر ارزش بازار شرکت‌های خصوصی هم تاثیر گذاشته است. چنین موقعیتی معمولا به رکود سرمایه‌گذاری منجر می‌شود و شرکت‌ها را به سمت اعطای سهام در برابر جذب سرمایه یا اعمال تغییرات مدیریتی سوق می‌دهد. در نهایت جذب سرمایه کمتر و خروج کمتر باعث کاهش ارزش بازار استارت‌آپ‌ها می‌شود. بررسی‌های انجام شده توسط شرکت ارائه‌دهنده و تحلیلگر داده ApeVue نشان می‌دهد که شاخص 50 استارت‌آپ پرمعامله از زمان اوج‌شان در ماه ژانویه گذشته، تا 17 درصد کاهش یافته است. مجله افول شاخص سهام در بورس نيويورک اکونومیست بر اساس این داده تخمین می‌زند که سبد معاملاتی 12 استارت‌آپ بزرگ که در ابتدای سال جاری میلادی ارزش یک تریلیون دلاری داشت، حالا چیزی در حدود 750 میلیارد دلار ارزش دارد. البته آمارها نشان می‌دهند که ارزش شرکت‌های خصوصی حاضر در بازار ثانویه هنوز به اندازه شرکت‌های سهامی عام، سقوط نکرده است.
این روزها در اکوسیستم استارت‌آپی رشد سرمایه کارآمد، اسم رمز است. بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط شرکت Brex که ارائه‌دهنده خدمات بانکی به استارت‌آپ‌هاست، متوسط نرخ هزینه‌کرد تمام انواع استارت‌آپ‌ها در یک سال گذشته کاهش یافته است؛ از جوان‌ترین استارت‌آپ‌ها گرفته تا بالغ‌ترین آنها. یکی از راه‌های کاهش هزینه در استارت‌آپ‌ها، تعدیل نیرو است. آمارهای ارائه شده توسط وب‌سایت Layoffs. fyi نشان می‌دهد که حدود 800 استارت‌آپ از نیمه ماه مارس گذشته، میزان پرداخت‌های خودشان را کاهش داده‌اند. اپلیکیشن تحویل کالای ترکیه‌ای Getir یکی از استارت‌آپ‌هایی است که تا حالا 14 درصد از نیروی کار خودش را تعدیل کرده است که رقمی بیش از چهار هزار نفر می‌شود. استراتژی رایج دیگر در چنین شرایطی صرف هزینه کمتر روی بخش بازاریابی است. شرکت تحلیل داده SensorTower در این زمینه بررسی‌هایی انجام داده است که نشان می‌دهند متوسط 50 استارت‌آپ بزرگ جهان از ماه ژانویه تا حالا چنین هزینه‌هایی را تا 43 درصد کاهش داده‌اند. در این میان استارت‌آپ‌های فعال در بخش‌هایی مانند تحویل کالا حتی بیش از این‌ها، هزینه‌های جاری را کاهش داده‌اند. در میان شرکت‌های بالغ، سه گروه بیشتر در معرض خطر قرار دارند؛ یک گروه شرکت‌های فعال در کسب‌وکارهای رقابتی مانند امنیت سایبری، تحویل کالا و فین‌تک هستند؛ گروه دوم شرکت‌های بدشانسی هستند که نتوانستند در سال 2021 و زمانی که سرمایه‌گذاران بخشنده و دست‌ودلباز بودند، سرمایه‌ای جذب کنند و در نهایت گروه سوم شرکت‌هایی هستند که حساسیت بیشتری نسبت به تقاضای مصرف‌کنندگان دارند.
پنجشنبه سیاه بورس وال استریت
۷۸ سال پیش در روز ۲۴ اکتبر سال ۱۹۲۹ میلادی در بورس وال استریت در نیویورک قیمت سهام سقوط کرد و وال استریت با بزرگترین بحران جهان سرمایه داری مواجه شد.
این روز که یک روز پنجشنبه بود به «پنجشنبه سیاه» وال استریت شهرت یافت.
در این روز بورس وال استریت نیویورک با قیمت هایی ثابت آغاز بکار کرد از ۱۸ ماه قبل شاخص وال استریت بی وقفه منحنی صعودی را طی کرده و ۳۴۰ درصد افزایش یافته بود.
دو روز پیش از این تاریخ ، ایروینگ فیشر یک اقتصاددان بسیار مشهور و استاد دانشگاه ییل در روزنامه نیویورک تایمز تاکید کرده بود «سطح قیمت سهام هنوز خیلی پایین است».
با این حال ، پس از ۱۸ ماه صعود بی وقفه و سرسام آور قیمت سهام ، بورس بازان دیگر افزایش نامحدود ارزش سهام را باور نداشتند.پس برنده شخصی بود که هر چه زودتر سهام خود را بفروشد.
در ساعت ۱۱ صبح روز ۲۴ اکتبر سال ۱۹۲۹ میلادی ، موج فروش سهام در وال استریت آغاز شد.
تنها در یک مرحله از بازار ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار سهم به مبلغ ۴ میلیارد دلار آن دوره مبادله شدند.حمایت بانک ها فقط به ۲ درصد سقوط ارزش سهام محدود می شد.
در روزهای بعد ، ارزش سهام تا ۳۰ درصد کاهش یافت.روز ۲۹ اکتبر که به «سه شنبه سیاه» معروف شد ، سقوط بازار بورس وال استریت تایید شد و جهان غرب با بزرگترین بحران اقتصادی خود مواجه گردید. بازارهای بورس شیکاگو و بوفالو تعطیل شدند و موج خودکشی ها به راه افتاد.
با این همه هنوز هیچ یک از تحلیل گران اقتصادی تصور نمی کرد که بحران سهام بورس موجب شود تا ظرف ۳ سال سطح تولید صنعتی ۵۴ درصد کاهش یابد.
هربرت کلارک هوور ، رئیس جمهور ایالات متحده لجوجانه اعلام کرد «رفاه در کنج خیابان است» و کارشناسان می گفتند فروپاشی ارزش سهام بورس نمی تواند به «اقتصاد واقعی» آسیب برساند.
همه فراموش کرده بودند که مردم ایالات متحده با تصور اینکه افزایش ارزش سهام نامحدود است مبالغ هنگفتی را وام گرفته بودند تا با بورس بازی به ثروت رسیده و در عین حال از منافع به دست آمده مبالغی را که قرض گرفته بودند ، بازپس دهند.
با سقوط بازار سهام ، صدهاهزار خانواده آمریکایی ورشکست شده و به خاک سیاه نشستند.
بانک هایی که مردم از آنها وام گرفته بودند اعلام ورشکستگی کردند.
پس از آن نوبت به شرکت ها ، کارخانه ها و بازرگانان شد تا به دلیل ورشکستگی بانک ها و مصرف کنندگان سرمایه های خود را از دست بدهند.این آغاز بحران بزرگ اقتصادی سال ۱۹۲۹ میلادی بود.
در حالی که تولیدات صنعتی ظرف ۳ سال آینده بیش از ۵۰ درصد کاهش می یابند ، قیمت ها نیز به نصف و حتی دو سوم تقلیل پیدا می کنند.
مزرعه داران کوچک که به بانک ها بدهکار بودند زمین و خانه خود را از دست داده و در جستجوی کارهای کوچک پاره وقت همراه با اعضای خانواده هایشان آواره جاده ها می شوند.
بیکاری شهری بیداد می کند.در سال ۱۹۳۳ میلادی تعداد بیکاران ایالات متحده به ۱۳ میلیون نفر می رسد.
به دلیل فقدان تامین اجتماعی بخش اعظم آنها برای بقا متکی به غذای نوانخانه ها می شوند.
دامنه بحران ۲۴ اکتبر سال ۱۹۲۹ میلادی به کشورهای امریکای لاتین و سپس به اروپا گسترش یافت.
کشورهایی مانند برزیل و آرژانتین گرفتار رژیم های استبدادی شدند.
در آلمان بیکاری طبقه متوسط موجب شد تا در انتخابات به حزب نازی رای بدهند و ستاره اقبال رهبر آن آدولف هیتلر که در سال ۱۹۲۹ رو به افول بود ، بار دیگر اوج گرفت و ۳ سال بعد وی صدراعظم آلمان شد.
سایر مناطق جهان نیز از پس لرزه های این بحران درامان نمی مانند.
سرانجام ، در سال ۱۹۳۶ میلادی ایالات متحده سرانجام انتهای این تونل تیره وتار را می بیند.
به این ترتیب ، در روز ۲۴ اکتبر سال ۱۹۲۹ میلادی بورس سهام وال استریت نیویورک «پنجشنبه سیاه» را تجربه کرد.
در این روز پس از ۱۸ ماه افزایش بی وقفه قیمت سهام ، بورس بازان که دیگر به افزایش نامحدود قیمت سهام عقیده نداشتند دست به فروش انبوه سهام می زنند و در کمتر از یک هفته بحران بزرگ اقتصادی تاریخ جهان غرب آغاز می شود.
بحرانی که عواقب آن نه تنها دامنگیر آمریکا بلکه دامنگیر اغلب کشورهای صنعتی و حتی غیرصنعتی گردید.
این بحران عامل اصلی بروز جنگ خانمان سوز جهانی دوم بود که دهها میلیون نفر در جریان آن جان خود را از دست دادند.
از پکن تا نیویورک چشم به رفتار ظریف
توافق هسته ای ژنو سبب شد تا قیمت نفت در بازارهای جهانی کاهش یابد، و بازارهای موازی با آن- شاخص سهام در بازارها- ارتقا پیدا کند.
اکرم بزرگیان
معاملات هفتگی بورس جهانی در چهار روز کاری هفته گذشته تحت تاثیر اخبار سیاسی لحظات متفاوتی را سپری کرد . در ابتدای هفته به نظر می رسید بازار محرک های لازم جهت نزول به کانال های پایین تر را یافته است. به اعتقاد برخی کارشناسان، اگر چه فدرال رزرو اعلام کرد اجرای سیاست های پولی و خرید ماهانه 85 هزار میلیارد دلاری اوراق قرضه ادامه خواهد داشت اما انتشار آمارهای بهبود وضعیت اقتصادی آمریکا، نگرانی های سرمایه گذاران را بدنبال داشت که منجر به کاهش 26 درصد بهای طلا شد. توافق هسته ای ژنو نیز سبب شد تا قیمت نفت در بازارهای جهانی کاهش یابد، و بازارهای موازی با آن- شاخص سهام در بازارها- ارتقا پیدا کند. کارشناسان بورس بر این باورند در چنین شرایطی وضع مالی شرکت های تولیدکننده بهتر می شود. شاخص سهام در بازارهای اروپایی در شروع کار فعالیت بورس ها با افزایش همراه بود، حال آن که در روزهای گذشته شاهد سیر نزولی در بورس های اروپایی بوده ایم.
شاخص بورس S&P 500
شاخص بورس S&P 500 که در پایان هفته شیب نزولی را دنبال می کرد اما همراه با اخبار بازار طلا و نفت جهانی علیرغم تعطیلات آخر هفته، جهش خوبی را به نمایش گذاشت. با انتشار آمارهای مربوط به بهبودی وضعیت اقتصادی آمریکا، سرمایه گذاران نسبت به بهبود وضعیت سیستم مالی ایالات متحده اطمینان بیشتری پیدا کردند و دست بکار خرید سهام شدند. همچنین با توافق هسته ای ژنو میان ایران و گروه 1+5، و متعاقباً کاهش تدریجی تحریم های بین المللی علیه این کشور نفت خیز و بازگشت آن به بازار انرژی تاثیر چشمگیری بر قیمت جهانی نفت گذاشت. با کاهش بهای نفت، سرمایه گذاری در بازارهای بورس نیویورک رکورد تاریخی را به ثبت رساند. اما بازار بورس S&P 500 بیش از آنکه تحت تأثیر اخبار سیاسی قرار گیرد تحت تأثیر ریزش انس جهانی قرار گرفت که با کاهش بهای بی سابقه خود موجب شد تا میزان ذخایر صندوق S&P 500 تا 3 تن کاهش یابد و بازار بورس را در روز دوشنبه با 2.28 درصد افت روبرو کند. با این حال این کاهش در روز سه شنبه دوام نداشت و S&P 500 توانست با 0.27 درصد رشد، روند صعودی را دنبال کند.
شاخص بورس نزدک
شاخص بورس نزدک به مثابه سایر بورس های نیویورک در 20 نوامبر تحت تاثیر بیانیه فدرال رزو با ریزش مواجه شود و 10.28 درصد کاهش را ثبت کند اما ای روند نزولی دوامی نداشت. شاخص بورس نزدک بیش از سایر بورس های نیویورک، تحت تأثیر اخبار سیاسی جهان قرار گرفت حتی تعطیلات آخر هفته نیز بر روند صعودی این شاخص تآثیر گذار نبود. با کاهش بهای طلا و نفت جهانی، همچنین اعلام آمارهای بانک مرکزی آمریکا از بهبود وضعیت اقتصادی این کشور و امضای توافق هسته ای ژنو، شاخص بورس نزدک رکورد تاریخی خود را برای اولین بار در طی 13 سال اخیر به ثبت رساند و به بیش از چهار هزار واحد رسید. 21 نوامبر را با 47.89 درصد رشد دنبال کرد تا هفته خود را با 22. 49 درصد رشد به پایان برساند. سیر صعودی شاخص بورس نزدک در 26 نوامبر با 23.18 درصد رشد ادامه داشت تا هفته طلایی خود را در روزهای پیانی نوامبر به ثبت برساند.
بورس فرانکفورت
هفته گذشته برای شاخص بورس دکس پر از التهاب بود. بورس فرانکفورت تحت تأثیر رشد اقتصادی آلمان و خبرهای جهانی بود. شاخص دکس در روز 5 شنبه 21 نوامبر با 5.99 درصد کاهش مواجه شد این در حالیست که روز جمعه 22 نوامبر با رشد 22.96 درصدی، توانست پرونده هفتگی خود را ببندد. توافق هسته ای میان ایران و 1+5 ، بیش از آمریکا، بورس های اروپایی را تحت تآثیر قرار داد. دکس اول هفته خود را با 80.91 درصد رشد شروع کرد که از آن به اول هفته جادویی تعبیر شده است اما این رشد طلایی نتوانست ادامه دار باشد بنابراین 26 نوامبر را با 9.88 درصد کاهش به روز کاری خود خاتمه داد. به اعتقاد تحلیل گران بازار، نوسانات شاخص دکس ناشی از بحران اقتصادی منطقه یورو، از بین رفتن بازار رقابتی انرژی و افزایش هزینه آن در آلمان که بطور کلی تولید ناخالص داخلی این کشور را به چالش خواهد کشاند و همچنین پیش بینی کاهش رشد اقتصادی آلمان، موجب بازار پر التهاب بورس فرانکفورت شده است. البته رشد اقتصادی کشورهای عضو منطقه پولی یورو کمتر از پیش بینی ها بوده است . اقتصاد نه و نیم تریلیون یورویی این منطقه با رشد یک دهم درصدی از رکود خارج شده است، کمیسیون اروپا پیش از این پیش بینی کرده بود که منطقه یورو طی دو سال آینده با رشد اقتصادی آرام اما نرخ بیکاری بالا مواجه شود.
بورس توکیو
بازارهای مالی آسیایی با توجه به فراهم شدن شرایط برای کاهش تحریم های ایران و افزایش احتمالی صادرات نفتی در این کشور، بهای نفت افت هایی را تجربه کرد تا بازارهای سهام در آسیا با منافعی تازه روبرو شوند. باید گفت که بازارهای آسیایی به شدت به منابع و واردات نفت و گاز طبیعی وابسته هستند .
بورس نیکی با رشد ۱ و ۳۱ صدم درصدی مواجه شد و توانست بهترین هفته را از نظر عملکرد به ثبت برساند. شاخص نیکی روز 5 شنبه، 21 نوامبر با 289.50 درصد رشد بالاترین رکورد را زد. اگر چه نیکی در آخر هفته رشد کمی را دنبال کرد اما این سیر صعودی همراه با توافق هسته ای ژنو، با ۲۳۷.۴۰ درصد رشد شروع خوبی را در اول هفته رقم زد.
اما بدنبال اظهارات رییس بانک مرکزی ژاپن این روند به سوی افول حرکت کرد. هاروهیکو کورادا اعلام کرد که دست یابی به هدف تورمی ۲ درصدی بسیار جاه طلبانه است در حالی که این کشور ۱۵ سال از انقباض را پشت سر گذاشته است. اما گفته است که پیشرفت ها به سمت هدف تعیین شده در حرکت است. این اظهارات منجر شد روز چهارشنبه شاخص نیکی با ۶۵.۶۰ درصد کاهش به فعالیت خود پایان دهد.
بورس شانگهای
اخبار و تحلیل های مربوط به بازار جهانی حکایت از افت بازارهای بورس شانگهای تا ۳۲ درصد افت دارد . چین بعنوان سردمدار متقاضی طلا در جهان، بازار بورس خود را بر روی خرید این فلز گرانبها متمرکز کرده است. میزان خرید طلا در بورس شانگهای در ۲۵ نوامبر، به بالاترین حد خود در 2 هفته اخیر رسیده بود. بر اساس پیش بینی شورای جهانی طلا، چین امسال با پشت سر گذاشتن هند به بزرگ ترین بازار طلای جهان تبدیل شده و تقاضای طلای این کشور به بیش از 1000 تن خواهد رسید. توافق هسته ای ژنو میان ایران و ۵+۱، منجر به کاهش وابستگی اقتصادی ایران به چین شود . با رفع تدریجی تحریم ها علیه ایران، مسیر مراودات اقتصادی این کشور با سایر کشورهای دیگر نیز هموار شود. با این توافق نامه و با وجود کاهش بهای طلا و نفت جهانی، بورس شانگ های روند نزولی را طی کرد. اگر چه اصلاحات اقتصادی چین مسر خود را آغاز کرده است اما در روند نزولی بورس شانگهای در همین هفته تاثیر گذار نبوده است امری که در هفته ماقبل آن به خوبی به نمایش گذاشته شد. روز ۲۷ نوامبر شانگهای از رشد ۱۸ درصدی برخوردار شد که این امر ناشی از خرید طلا در بورس شانگهای با کمترین قیمت بوده است.
دیدگاه شما