نتایج حاکی از آن است که اندازه اثر براثی 2/0 مقدار بسیار زیادی را در حجم نمونه طلب می کند و با افزایش حجم اثر مقدار حجم نمونه کاهش می یابد. این محاسبه برای دقت احتمالی مطلوب 7/0 می باشد. در این رابطه می توان قدرت را با توجه به حجم نمونه تعیین نمود. برای این کار لازم است دستور زیر را وارد نمود.
تعیین انتظارات براساس نوع بازار
تعیین خطای نوع دوم که به آن تحلیل قدرت نیز اطلاق می شود دو کارکرد مهم در تحقیقات دارد،
• تعیین حجم نمونه برای کاهش رخداد خطای نوع دوم قبل از انجام تحقیق بر اساس انتظارات محقق
• محاسبه میزان رخداد خطای نوع دوم پس از ارائه نتایج
نرم افزار های متعددی برای این کار وجود دارند که در این بین نرم افزار R از قابلیت های بالایی برای این کار به شکل تخصصی برخوردار است. در این مقاله برای آزمون t مستقل این محاسبات انجام شده است.
به عنوان مثال اگر محققی بخواهد تفاوت بین دو نوع رژیم غذایی را بر اساس شاخص سطح گلوکز انجام دهد باید از آزمون t مستقل استفاده کند. برای این منظور وی دو نوع رژیم غذایی را بین دو گروه دیابتی پیاده نموده و پس از شش ماه متغیر وابسته اندازه گیری می شود. وی ممکن است برای تعیین حجم نمونه برای کاهش رخداد خطای نوع دوم قبل از انجام تحقیق بر اساس انتظارات محقق، اختلاف قند را 10 واحد، و انحراف استاندارد در گروه اول 15 واحد و برای گروه دوم 17 در نظر بگیرد. از سوی دیگر ممکن است پس از نتایج آزمون بخواهد قدرت نتایج را به واسطه خطای نوع دوم در قبول فرض صفر اشتباه محاسبه کند. برای هر دو منظور باید از تحلیل قدرت استفاده نمود. برای این منظور در این نرم افزار ProcPRW تعبیه شده است. لذا ابتدا با در نظر گرفتن مفروضات این آزمون دستور زیر را وارد می کنیم.
نتایج این تحلیل به شکل زیر خواهد بود.
Two-sample t test power calculation
n = 41.31968
d = 0.6238303
sig.level = 0.05
power = 0.8
alternative = two.sided
برای بخش دوم نیز نتایج به شکل زیر خواهد بود.
pwr.t.test(d=(5-15)/16.03,power=.8,sig.level=.05,type=”two.sample”,alternative=”two.sided”)
Two-sample t test power calculation
n = 41.31968
d = 0.6238303
sig.level = 0.05
power = 0.8
alternative = two.sided
حال می توان دستور زیر را برای محاسبه و ترسیم نمودار ها استفاده نمود.
plot(ptab[,1],ptab[,2],type=”b”,xlab=”effect size”,ylab=”sample size”)
نتایج حاکی از آن است که اندازه اثر براثی 2/0 مقدار بسیار زیادی را در حجم نمونه طلب می کند و با افزایش حجم اثر مقدار حجم نمونه کاهش می یابد. این محاسبه برای دقت احتمالی مطلوب 7/0 می باشد. در این رابطه می توان قدرت را با توجه به حجم نمونه تعیین نمود. برای این کار لازم است دستور زیر را وارد نمود.
بر این اساس می توان برای دقت این آزمون گفت که محقق باید بالای 38 نفر را در هر گروه برای مطالعات پیرامون نظریه خود انتخاب کند تا حداقل مقدار 8/0 حاصل شود. نمودار زیر این موضوع را نشان می دهد. نکته اساسی این است که تفسیر تایج نمودار دوم برای محقق ملموس تر از نمودار اول است. در نمودار دوم با اتصال این دو بعد می توان برای کسب قدرت بالای 8/0 تصمیم گیری حجم نمونه را نمود.
همبستگی معاملات با بهای ارز
معاملات محصولات پتروشیمیایی بورس کالا نسبت به نوسان نرخ ارز همبستگی مثبتی نشان داده؛ این بدان معناست که داده‌های حیاتی معاملات، یعنی میزان تقاضا، عرضه و حجم دادوستد محصولات پلیمری و شیمیایی بورس کالا به فاصله دو نرخ نیمایی و آزاد ارز بسیار حساس بوده و سعی می‌کنند همسو با لغزش‌های قیمتی در این بازارها واکنش نشان دهند.
در اصل ضریب همبستگی، یک ابزار آماری برای تعیین نوع و درجه رابطه یک متغیر با متغیر کمی است که با استفاده از آن می‌توان شدت و نوع رابطه دو متغیر را به تصویر کشید. نرخ ارز به عنوان یک متغیر مستقیم و گاها غیرمستقیم در معاملات محصولات پتروشیمیایی بورس کالا اثر دارد که علاوه بر تعیین انتظارات تورمی معامله‌گران، به عنوان یکی از متغیرهای اصلی در معادله کشف نرخ پایه محصولات پتروشیمیایی بورس کالا نقش دارد. بر اساس آمارهای منتشرشده از معاملات ماهانه دو بازار پلیمری و شیمیایی در بورس کالا از ابتدای سال گذشته (1399) تا پایان مردادماه سال جاری؛ همبستگی دو متغیر فاصله نرخ آزاد و نیمایی دلار را در کنار میزان تقاضا، عرضه و حجم معاملات، رابطه‌ای مثبت و مستقیم با نوسان بهای ارز از خود نشان می‌دهند، به این معنی که اثر نوسان‌های ارزی، با وقفه‌ای کوتاه‌مدت در دادوستد محصولات پتروشیمیایی بورس کالا منعکس می‌شود.
آمارهای موجود از ضریب همبستگی از تقارن متفاوت دو بازار پلیمری و شیمیایی بورس کالا نسبت به تغییر شرایط بازار حکایت دارد که از سوی دو طرف معاملات، یعنی عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان به ثبت رسیده است. بخش عمده این تفاوت، مربوط به ذات این دو بازار است که ازنظر فنی واکنش تقاضا و عرضه را نسبت به نوسان‌های بازاری تحت تأثیر قرار می‌دهد. آنچه در داده‌های موجود در میان پلیمرها نمایان است، همگرایی حجم تقاضا نسبت به نوسان‌های ارزی است که بسیار بیشتر از میزان عرضه این محصولات بوده، چراکه طبق دستورالعمل‌های تنظیم بازار، عرضه‌کنندگان ملزم به رعایت کف عرضه‌ای هستند که امکان عرضه کمتر از این مقدار را ندارند، درحالی که تقاضا به‌راحتی و بسیار سریع می‌تواند مبتنی بر پیش‌بینی اهالی بازار خود را تعدیل کند تا متقاضیان، ریسک ناشی از تغییرات قیمتی را به حداقل برسانند.
در بازار محصولات شیمیایی این موضوع کم‌رنگ‌تر بوده و می‌توان تقارن بیشتر میزان عرضه را به نسبت تقاضا در این بازار مشاهده کرد؛ چراکه طبق ویژگی‌های فنی و محدودیت‌های مربوط به حمل‌ونقل این مواد تقاضا در واکنش سریع به تغییر شرایط بازار ناتوان است. البته این مطلب به معنی نبود نوسان در حجم تقاضا برای مواد اولیه شیمیایی در بورس کالا نیست، بلکه در مقایسه با محصولات پلیمری این واکنش بسیار کمتر ارزیابی می‌شود. درنهایت می‌توان‌همسو بودن حجم معاملات هر دو بازار را با نوسانات ارزی در بازار داخل اعلام کرد که به عنوان سیگنالی اثرگذار بر انتظارات تورمی معامله‌گران این دو بازار و نرخ پایه این محصولات در بورس کالا اثر جدی و بسزایی را منعکس می‌کند.
شواهد نشان می‌دهد، نرخ ارز در سامانه نیما با وقفه کوتاه‌مدت تمایل به همسو شدن باقیمت ارز در بازار آزاد دارد. ازاین‌رو معامله‌گران محصولات پتروشیمیایی فاصله این تعیین انتظارات براساس نوع بازار دو نرخ را محرکی دیگر تشخیص داده‌اند که به دلیل وقفه ایجادشده در همگرایی دو نرخ آزاد و نیمایی ارز، جهت‌گیری معاملات را مبتنی بر تکانه‌های نرخ آزاد ارز تعیین می‌کند. درنتیجه در صورت بروز نوسان نرخ در بازار آزاد ارز، تعدیل رفتار متقاضیان محصولات پلیمری به سرعت پدیدار می‌شود تا به‌نوعی از ریسک ناشی از نوسان شدید نرخ در هفته‌های آینده در امان بمانند؛ بنابراین می‌توان فاصله دو نرخ آزاد و نیمایی بهای ارز را دیگر داده حیاتی در بازار محصولات پتروشیمیایی و سایر بازارهای کالایی به شمار آورد که اثر فزاینده‌ای بر نسبت معامله به تعیین انتظارات براساس نوع بازار عرضه دارد.
رکود مقاطع فولادی
بازگشت میلگرد به کانال ۱۶ هزارتومانی در بازار آزاد ظرف دو روز پایانی هفته اخیر باعث شد تا رینگ مقاطع فولادی بورس کالا روز گذشته خالی از رونق باشد. تعدیل انتظارات تورمی میان فعالان بازار آهن و فولاد و کاهش محسوس نرخ شمش فولاد در بازار داخل ظرف یک هفته اخیر مهم‌ترین دلایل رخت بربستن رونق از معاملات مقاطع فولادی در بازار آزاد و رینگ معاملاتی بورس کالا بود.
دلار تا روز ابتدایی هفته اخیر تا مرز ۲۹ هزار تومان صعود کرده بود، یک‌باره و در واکنش به آمار کاهش محسوس واردات کشور، شنیده‌ها از تزریق ارز پتروشیمی و فرمان رییس‌جمهور برای مدیریت بازار تا کانال ۲۷ هزارتومانی عقب‌نشینی کرد. اگرچه ظرف روزهای اخیر تحرکاتی برای رشد مجدد نرخ در بازار ارز رخ داد، اما دلار قدرت بازگشت به کانال ۲۸ هزارتومانی را پیدا نکرد. این موضوع سیگنالی قوی برای تعدیل انتظارات تورمی بود و بر بازارهای کالایی کشور اثرگذار شد. کاهش هزار و ۴۰۰ تومانی میانگین نرخ معامله هر کیلوگرم شمش فولاد در معاملات روز سه‌شنبه هفته اخیر (نهم شهریور) نسبت به سه‌شنبه هفته گذشته خود (دوم شهریور) در بورس کالا یکی از پیامدهای تعدیل نرخ ارز در بازار داخل بود. این عقب‌نشینی بهای شمش، سیگنال منفی دیگری برای معاملات مقاطع فولادی در بازار آزاد و بورس کالا بود. به‌این‌ترتیب می‌توان گفت عدم انطباق سریع نوردکاران و بورس کالا در تعیین قیمت پایه با انتظارات فعالان بازار باعث شد رینگ دیروز مقاطع فولادی برخلاف هفته قبل فاقد رونق باشد و تنها میزان اندکی محصول، آن‌هم برای کالاهای با نرخ پایه حداقلی به فروش رفت.
طرح توجیهی بازار(Market Feasibility Study)
پیش بینی و میزان انتظارات فروش بر اساس زمان و حجم سرمایه گذاری پروژه محاسبه می شود. یکی از مشکلات کسب و کارهای جدید عدم وجود اطلاعات کافی برای مقایسه میزان رشد کسب و کار و آمار کالاهای پرفروش است. به همین جهت است که طرح توجیهی بازار برای کسب و کار انجام می شود و به کمک آن می توان محل فروش و یا ارائه خدمات و همینطور نوع محصول را نیز تعیین کرد.
تفاوت طرح توجیهی بازار و طرح بازاریابی
طرح توجیهی نحوه انجام کارها، محصولات، ایده و فرآیند انجام کار را مورد بررسی قرار می دهد و یک ابزار برای ارزیابی کسب و کار به حساب می آید؛ به همین منظور تمامی نکات موثر طرح و سناریوهای مختلف را تحلیل و بررسی می کند.
اما طرح بازاریابی، طرحی است که در آن ایده، استراتژی و کمپین های اجرایی مختلف برای بازاریابی بر اساس طرح توجیهی طراحی و اجرا می شوند.
به عبارتی می توان گفت طرح توجیهی هنر علم شناسایی نحوه تولید و توزیع محصول است و طرح بازاریابی به عنوان یک طرح اجرایی به همراه جزئیات و نحوه بازاریابی است.
محتوای طرح توجیهی
عوامل تشکیل دهنده محتوای یک طرح توجیهی عبارتند از:
• تعریف صنعت
• تحلیل روند بازار
• تحلیل رقبا
• تخمین پتانسیل بازار
• پتانسیل مشتریان و میزان فروش محصول
• مقدار فروش مورد انتظار
تعریف صنعت
در این بخش اهمیت پروژه برای جذب سرمایه گذار و دریافت کمک های مالی مطرح می شود و معمولا دو پاراگراف به آن اختصاص داده می شود.
تحلیل روند بازار
تحلیل روند بازار جریان فعلی بازار را بررسی می کند. در صورتی که ایده کسب و کار یک طرح جدید باشد می توان برای تهیه اطلاعات مورد نظر صنعت از منابع اینترنتی و یا از پرسشنامه های گروهی استفاده کرد. معمولا از آمارهای شرکت های دولتی و وزارت خانه ها در راستای نشان دادن میزان تغییرات استفاده می شود؛ به عنوان مثال تغییرات در روند اشتغال زایی با توجه به طرح بررسی می شوند.
تحلیل رقبا
در کسب و کارهایی که بازار هدف کوچک (بومی) دارند توصیه می شود تا شعاع 80 کیلومتری، شناسایی رقبا و بازار انجام شود و کسب و کارهای مشابه تا شعاع 25 کیلومتری را به خوبی مورد بررسی قرار داد. برای انجام این کار باید یک لیست از مکان و فاصله فروشگاه و کسب و کار موردنظر تا مکان تعیین شده برای اجرای پروژه تهیه کرد.
مکان و محل استقرار رقبا، ساعات کاری و سابقه کاری (سال) از جمله نکاتی است که می تواند میزان موفقیت راه اندازی یک پروژه مشابه را تعیین کند.
باید در نظر داشت که تنها با بررسی رقبا و کسب و کارهای مشابه در بازار نمی توان اطلاعات کافی بدست آورد، بلکه باید کسب و کارهای شکست خورده را نیز مورد مطالعه قرار داد تا علت شکست آنها را شناسایی کرد. بررسی این شرکت ها می تواند میزان پتانسیل بازار هدف و سایر مشکلات و چالش های پیش روی صنعت را روشن کند.
تخمین پتانسیل بازار
این بخش شامل پیش بینی، نمایش روند به کمک جداول و گراف های آماری است. باید در نظر داشت که پیش بینی بازار به طور کامل امکان پذیر نیست اما می توان با توجه به روند بازار (گذشته و حال)، پیش بینی های منطقی انجام داد. لازم به ذکر است که برای تخمین پتانسیل بازار باید از اطلاعات کاملا معتبر و واقعی استفاده کرد.
پتانسیل مشتریان و مقدار فروش
برای تخمین و شناسایی پتانسیل مشتریان و مقدار فروش باید به 4 نکته توجه کرد.
1. تهیه لیست مشتریان، قراردادها، پتانسیل جذب مشتریان و عقد قراردادهای جدید
2. شناسایی مقدار فروش برای به وجود آوردن بازار جدید
3 . شناسایی و تهیه لیستی از شرکت ها و سازمان های طرف قرارداد با دولت و نحوه ارتباط آنان با کسب و کار و صنعت مورد نظر
4. تهیه لیستی از بازارها و جامعه های هدف
با توجه به ماهیت کسب و کارها امکان تخمین دقیق درآمد وجود ندارد، اما می توان درصد تقریبی حجم کل فروش را با توجه به تعیین انتظارات براساس نوع بازار منابع تخمین زد.
مقدار فروش مورد انتظار
پیش بینی و میزان انتظارات فروش بر اساس زمان و حجم سرمایه گذاری پروژه محاسبه می شود. یکی از مشکلات کسب و کارهای جدید عدم وجود اطلاعات کافی برای مقایسه میزان رشد کسب و کار و آمار کالاهای پرفروش است. به همین جهت است که طرح توجیهی بازار برای کسب و کار انجام می شود و به کمک آن می توان محل فروش و یا ارائه خدمات و همینطور نوع محصول را نیز تعیین کرد.
با توجه به پیشرفت تکنولوژی و فراگیر شدن اینترنت در سراسر جهان، تجارت بدون استفاده تعیین انتظارات براساس نوع بازار از اینترنت به دور از تصور است و همین امر موجب شده تا اکثر کسب و کارها از اینترنت برای رونق کسب و کار خود استفاده کنند تا بتوانند فرصت های فروش محصولات خود را افزایش دهند.
به همین جهت در کسب و کارهای اینترنت پایه نیز باید اصول ابتدایی را در نظر گرفت، که عبارتند از: تخمین کلی میزان بازدیدهای سایت، پیش بینی حجم ترافیک (بازدید از سایت) در یک بازه زمانی مشخص، استفاده از تخمین ترافیک برای پیش بینی میزان فروش به ازای هر 10 هزار بازدید و محاسبه متوسط حجم فروش. مهارت های سئو و سایت نیز از جمله نکات تاثیر گذار در کسب و کارهای اینترنتی هستند.
مطلب نهایی
راه اندازی یک کسب و کار جدید امری بسیار دشوار است که اگر بدون برنامه ریزی و تفکر انجام شود ممکن است پیامدها و خسارات جبران ناپذیری را به بار بیاورد.به همین تعیین انتظارات براساس نوع بازار دلیل بررسی و تحلیل طرح توجیهی به طور کلی برای تایید امکان پذیر بودن اجرای پروژه از لحاظ حقوقی، اقتصادی و فنی انجام می شود و به سرمایه گذار ارائه می شود.
منبع: www.thebalance.com
تهیه شده در موسسه سپینود شرق
کلیه حقوق این وبسایت متعلق به موسسه سپینود شرق می باشد.
تحقیقات بازار (Market research) در ۶ گام عملیاتی
مشاغل برای تهیه‌ی بهترین برنامه‌ها و استراتژی‌ها باید اطلاعات دقیق و به‌روزی داشته‌باشند. یکی از راه‌های مهم کسب این اطلاعات از طریق تحقیقات بازار (Market Research) است. انجام مطالعات بازار در فرایند بازاریابی به شرکت‌ها امکان می‌دهد که هم‌چنان رقابتی باقی بمانند و منابع خود را با بهترین تاکتیک‌ها و تکنیک‌ها هدایت کنند. در این مطلب شرح می‌دهیم که تحقیقات بازار چیست و همینطور انواع مختلف آن و نحوه‌ی انجامشان را توضیح می‌دهیم.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
تحقیقات بازار چیست؟
پیش از بررسی هر چیزی، باید بدانیم Market research چیست و چه کاربردی دارد.
مطالعات یا تحقیقات بازار فرایند جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات مربوط به مخاطبان هدف شرکت‌هاست.
محققان بازار با استفاده از ابزارها و تجزیه‌و‌تحلیل‌های مختلف می‌آموزند که چگونه گروهی از مردم درمورد خرید تصمیم می‌گیرند و نحوه‌ی تغییر ترند و انتظارات مردم از محصولات و خدمات چیست. شما می‌توانید از نتایج مطالعات بازار برای هدایت استراتژی کسب‌وکارتان و اندازه‌گیری موفقیت استراتژی فعلی خود استفاده کنید.
مطالعات بازار با استفاده از ترکیبی از تجزیه‌وتحلیل کیفی، مانند نظرسنجی‌ها، گروه‌های متمرکز و آمار، انجام می‌شود؛ همچنین، به شما کمک می‌کند که نحوه‌ی تعامل افراد را با برندها و صنایع مختلف درک کنید؛ علاوه بر این، می‌توانید یاد بگیرید که مردم به دنبال چه نوع کالاهایی هستند و نظرات افراد را درباره‌ی محصولات یا خدمات موجود بفهمید؛ همچنین، مطالعات بازار می‌تواند به شما بگوید که آیا افراد درآمد قابل‌مصرف دارند، چگونه پول خود را خرج می‌کنند و چگونه می‌توانند به بهترین شکل به مشتریان شما تبدیل شوند.
انواع تحقیقات بازار
حال که توضیح دادیم Market research چیست و چه کاربردی دارد، در ادامه به انواع آن خواهیم پرداخت. مطالعات بازار از تکنیک‌ها و تحلیل‌های علوم اجتماعی کاربردی استفاده می‌کند. شما یا شرکتی که شما را استخدام می‌کند، می‌توانید تحقیق کنید و تحقیقات شما می‌توانند بر اساس مطالعات انجام شده‌باشند.
در ادامه برخی از رایج‌ترین انواع مطالعات بازار را آورده‌ایم:
مطالعات اولیه
این نوع مطالعات شامل جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل مستقیم داده‌هاست. مطالعات بازار به عنوان پروژه طراحی، اجرا و تحلیل می‌شود. شما می‌توانید روش تحقیق و جزئیات مطالعه‌ی خود را بر مبنای سؤالی که می‌خواهید به آن پاسخ دهید یا مسئله‌ای که می‌خواهید حل کنید، قرار دهید.
مطالعات ثانویه
مطالعات ثانویه زمانی است که شما یا شرکت تحقیقاتی، داده‌های مطالعاتی‌ای را که قبلا کامل شده‌اند، تجزیه‌وتحلیل می‌کنید و به کار می‌گیرید.
این مطالعات می‌تواند از طریق منابع بسیاری از جمله سازمان‌های صنعتی، سازمان‌های دولتی و دانشگاه‌ها صورت گیرد. مطالعات ثانویه اغلب برای درک ترند بازار، پیش‌بینی رفتار خریدار و تجزیه و تحلیل رقبا استفاده می‌شود.
مطالعات اکتشافی
این مطالعات بازار روی موضوعی تمرکز دارد که تعیین انتظارات براساس نوع بازار هنوز به‌خوبی درک نشده‌است. مطالعات اکتشافی از نظر ساختار، به اندازه‌ی سایر مطالعات دقیق نیست؛ زیرا شما دانش قبلی زیادی ندارید که بتوانید مطالعه‌ی خود را بر اساس آن انجام دهید؛ در عوض، این نوع تحقیق به شما کمک می‌کند که مسئله یا موضوعی را تعیین کنید؛ بنابراین، می‌توانید برنامه‌ای را برای مطالعه‌ی دقیق‌تر یا ارائه‌ی راه‌حل آن تنظیم کنید.
مطالعات اکتشافی معمولا شامل طرح سؤالاتی با پایان باز با گروه کوچکی از افراد برای دریافت پاسخ‌های دقیق و طولانی است. این روش می‌تواند به محققان کمک کند تا درک بهتری از چشم انداز و نیازهای فعلی بازار داشته‌باشند.
تحقیقات خاص
تحقیقات خاص متمرکز بر پاسخ به سؤالی خاص یا مطالعه‌ی موضوعی کاملا مشخص است. این روند شامل جذب بسیاری از پاسخ‌دهندگان از بخش خاصی از بازار شما بر اساس جمعیت، سطح درآمد، موقعیت مکانی یا برخی از ویژگی‌های قابل‌شناسایی دیگر است. تحقیقات خاص اغلب بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده از تحقیقات اکتشافی طراحی می‌شود.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
پرسش‌نامه‌های پست الکترونیکی مستقیم
پرسش‌نامه‌های پست الکترونیکی روش تحقیق اولیه‌ای است که در آن شما سؤالات را برای گروه هدف خود ارسال می‌کنید. اگر این روش را انتخاب کردید، حتما افراد خاصی را مخاطب قرار دهید، سؤالات را کوتاه و مستقیم نگه دارید و پرسشنامه را به کمتر از ۲ صفحه محدود کنید. شما باید نامه‌ی دیگری نیز داشته‌باشید که توضیح می‌دهد چرا از پرسشنامه استفاده می‌کنید؛ همچنین، می‌توانید محرکی مانند کوپن یا کارت هدیه را به منظور بازگرداندن پرسشنامه برای آنها ارسال کنید.
مصاحبه‌ی تلفنی
مصاحبه‌ی تلفنی بسیار مقرون‌به‌صرفه است و می‌تواند به‌سرعت تکمیل شود. اگر تصمیم دارید از مصاحبه‌ی تلفنی برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده کنید، باید نام پاسخ‌دهنده‌ی خود را در ابتدای مصاحبه تأیید کنید و در پایان از آنها بپرسید آیا می‌توانید اگر به اطلاعات بیشتری نیاز داشتید مجدد با آنها تماس بگیرید؟ باید متن حفظ‌شده‌ای را داشته‌باشید و از مکث‌کردن جلوگیری کنید تا بتوانید توجه پاسخ‌دهندگان خود را تا حد امکان حفظ کنید.
مصاحبه‌ی عمقی
مصاحبههای عمقی یک‌به‌یک بین پاسخ‌دهنده و محقق انجام می‌شوند. مصاحبههای عمقی می‌توانند مصاحبههای متمرکز باشند که در آنها محقق سؤالات خاصی را مطرح می‌کند؛ سؤالاتی که زودتر از موعد درموردشان تصمیم گیری می‌شود یا سؤالاتی غیرمستقیم که در آنها پاسخ‌دهنده درمورد موضوعات خاصی صحبت می‌کند و سؤالات بسیار کمی از محقق دارد.
گروه‌های متمرکز
گروه‌های متمرکز اغلب به عنوان جلسات طوفان فکری برای درک تصمیمات خرید در جمعیت‌های خاص مورداستفاده قرار می‌گیرند و می‌توانند بینشی را درمورد انتخاب انواع محصولات یا خدمات محبوب افراد موردنظر برای خرید ارائه دهند. گروه‌های متمرکز اغلب بسیار محاوره‌ای هستند، شرکت‌کنندگان به پاسخ‌های سایر افراد پاسخ می‌دهند و آنها را دنبال می‌کنند.
مراحل انجام تحقیقات بازار
حال که دریافتید Market research چیست و چند نوع دارد، در ادامه به نحوه‌ی انجام تحقیقات بازار می‌پردازیم. اگر به انجام مطالعات بازار برای سازمانتان علاقه دارید، مراحل زیر را دنبال کنید:
۱. در اولین گام از تحقیقات بازار باید مبحث را تعریف کنید
با توضیح روشن درمورد سؤالی که می‌خواهید به آن پاسخ دهید، شروع کنید.
شما باید در این مرحله اهداف تحقیق خود را لیست کنید و سؤالاتی را در نظر بگیرید که مشکلی را مشخص کنند که در حال تحقیق روی آن هستید. این کار به شما کمک می‌کند که تصمیم بگیرید چگونه مطالعات بازارتان را طراحی کنید.
۲. شخصیت خریدارتان را تعریف کنید
پرسونا یا مشخصات خریدار همان مشخصاتی است که فکر می‌کنید مشتریان ایدئال شما باید داشته‌باشند؛ مانند سن، درآمد، جنسیت، مشاغل، انداره‌ی خانواده، محل سکونت و چالش‌های اصلی آنها.
هنگامی که می‌خواهید تعیین کنید از چه قالب تحقیقاتی‌ای استفاده کنید، چگونه سؤالاتی را مطرح کنید و چگونه مخاطب خود را سازمان دهید، از این مشخصات مشتری ایدئالتان استفاده خواهید کرد. اگر بیش از یک خریدار داشته‌باشید که متناسب با کسب‌وکارتان باشد، ممکن است متوجه شوید که می‌توانید برای هریک از آنها تحقیقات بازار را انجام دهید.
۳. طرح تحقیق برای تحقیقات بازار را تدوین کنید
باید سیستم خاصی را برای انجام تحقیقات خود طراحی کنید. شما در این مرحله تصمیم خواهید گرفت که چگونه به پاسخ‌دهندگانتان برسید، چه نوع سؤالاتی را مطرح کنید و آنها از چه قالبی برای پاسخ‌گویی به سؤالات استفاده می‌کنند. شما باید روش‌های تحقیق خود را بر اساس بودجه و محدودیت زمانی، چگونگی حضور جامعه‌ی هدفتان در تحقیقات بازار و مسئله یا موضوعی که در حال تحقیق روی آن هستید، انتخاب کنید.
۴. داده‌های تحقیق را جمع‌آوری کنید
سؤالات شما باید واضح و بی‌طرفانه باشند. اگر سؤالاتی جهت‌دار را مطرح کنید یا اگر شرکت‌کنندگان فکر کنند که شما از آنها جواب خاصی را می‌خواهید، پاسخ قابل‌اعتمادی نمی‌دهند. اگر سؤالات خود را برای تمام گیرندگان در دسترس نگه دارید، می‌توانید نکات بسیاری را از داستان‌های شخصی و تجربیاتشان بیاموزید.
۵. برای انجام تحقیقات بازار داده‌ها را تجزیه‌وتحلیل کنید
تحقیقات بازار درمورد یافتن ترندها و استفاده از آنها برای هدایت تصمیمات تجاری شماست. همان طور که داده‌ها ارائه می‌شوند، باید با آنها کار کنید. شما با بی‌طرف، عینی و دقیق بودن در تحلیل، از تحقیقات خود بیش‌ترین بهره را خواهید برد.
۶. یافته‌ها را گزارش دهید
ممکن است شما گزارش را به سازمانی صنعتی، تصمیم‌گیرندگان شرکت یا مشتریان خود ارائه دهید. گزارش شما باید چیزی را منعکس کند که از داده‌ها یافته‌اید و اگر شخص دیگری از داده‌ها و روش‌های شما استفاده کند، یافته‌های شما باید قابل بازآفرینی باشند.
با ساختن یک رزومه حرفه‌ای، برای استخدام در بهترین فرصت‌های شغلی اقدام کنید.
نسبت P/E چیست؟ + کاربرد نسبت P/E در بورس
نسبت P/E یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین ابزارهای ارزش‌گذاری سهام شرکت‌های بورسی است. این نسبت بیانگر “قیمت سهام” به “درآمد هر سهم (سود)” است. عموما تازه‌واردان بورسی با مفهوم ابتدایی و ساده P/E آشنا می‌شوند. چه بسا معامله‌گرانی با درنظر گرفتن مفهوم غلط P/E، اقدام به خرید و فروش سهام کنند و متضرر شوند. برای درک بهتر مفهوم P/E باید از سه دیدگاه مختلف آنرا بررسی کنیم: 1) نرخ بازگشت سرمایه، 2) انتظارات سهامداران از آینده شرکت، 3) سطح ریسک سهام شرکت. در این آموزش بورس به بررسی مفاهیم P/E، انواع آن، کاربرد و مقایسه آن با P/E گروه می‌پردازیم.
نسبت P/E چیست؟
نسبت P/E مخفف عبارت انگلیسی Price/Earnings per share به معنی قیمت به سود است. Price به معنی قیمت هر برگه سهام شرکت و Earnings per share به معنی سود هر برگه سهام است. بنابراین نسبت P/E در بورس یعنی نسبت قیمت هر برگه سهام به سود نقدی هر برگه سهم. به بیان ساده نسبت قیمت به درآمد هر سهم را P/E گویند.
نسبت P/E در صفحه مربوط به هر نماد بورسی در سایت TSETMC بصورت خودکار محاسبه و نمایش داده می‌شود. البته به راحتی می‌توانید با تقسیم قیمت پایانی سهم بر EPS آن، نسبت P/E را محاسبه کنید. برای مثال اگر قیمت پایانی فملی (33,520) را بر EPS آن (1962) تقسیم کنید به همان عدد 27.21 می‌رسید.
دقت بفرمایید Earnings per share یا همان سود هر برگه سهم به EPS معروف است. به شما توصیه می‌کنم مقاله آموزشی زیر را حتما مطالعه بفرمایید.
مفهوم و کاربرد نسبت P/E
می‌توان مفاهیم مختلفی را برای P/E درنظر گرفت. هر کدام از این تفاسیر بستگی به دیدگاه سرمایه‌گذاری و استراتژی معاملاتی شما می‌تواند کاربرد خاصی داشته باشد.
1. نرخ بازگشت سرمایه
با فرض عدم تغییر سود سالیانه، P/E = 10 یعنی بعد از 10 سال به اندازه اصل سرمایه خود سود خواهید کرد. بنابراین برای سپرده‌های بانکی با سود سالیانه 20% مقدار P/E برابر 5 است. در واقع بعد از 5 سال پول شما دو برابر می‌شود. بنابراین طبق این مفهوم “نسبت P/E کمتر، بهتر است!” اما این یک نتیجه‌گیری غلط است به دلایل زیر:
- نحوه بازدهی شرکت‌های بورسی علاوه بر پرداخت سود نقدی، از طریق “افزایش قیمت سهام” نیز هست. بنابراین نمی‌توان از این پارامتر صرف‌نظر کرد.
- فرض ثابت بودن سود شرکت‌ها در چندین سال متوالی تقریبا غیرممکن است.
- نگاه این مفهوم به عملکرد شرکت در گذشته معطوف است و هیچ ارزیابی از آینده شرکت ندارد.
2. انتظارات سهامداران از آینده شرکت
این تفسیر بر اساس پیش‌بینی عملکرد شرکت و منعکس‌کننده انتظار بازار از آینده شرکت است. بدین‌صورت که سرمایه‌گذاران به ازای هر 1 ریال سود شرکت حاضر به پرداخت چند ریال برای خرید سهام آن شرکت هستند! برای مثال P/E = 20 یعنی معامله‌گران حاضر به پرداخت 20 ریال به ازای هر 1 ریال سود شرکت هستند. طبق این مفهوم “نسبت P/E بزرگتر بیانگر خوشبین بودن سهامداران به شرکت است!” در واقع انتظار سرمایه‌گذاران از افزایش سوددهی شرکت در آینده، باعث افزایش قیمت سهام و بالطبع رشد P/E می‌شود. حال اگر این پیش‌بینی رشد سود محقق شود مقدار P/E تعدیل می‌شود.
بنابراین طبق این مفهوم P/E بزرگتر بیانگر باور به افزایش سوددهی شرکت در آینده است. همچنین مقدار P/E کوچکتر، بازتابی از بدبینی عمومی بازار تعیین انتظارات براساس نوع بازار به آینده شرکت است!
3. سطح ریسک سهام شرکت
مطابق مفهوم قبلی، انتظار بازار از سودآوری و آینده شرکت در P/E منعکس می‌شود. در واقع با توجه به خوش‌بینی بازار از رشد سوددهی شرکت، قیمت سهام به استقبال آن رفته و افزایش می‌یابد. این افزایش قیمت منجر به افزایش مقدار P/E می‌شود. حال فرض کنید عملکرد شرکت برخلاف انتظار با کاهش سودآوری همراه باشد! بنابراین قیمت‌ها شروع به نزول می‌کند تا به ارزش ذاتی خود همگرا شود. بنابراین هر چه نسبت P/E بزرگتر باشد ریسک خرید سهام نیز بیشتر می‌شود.
P/E بالا بهتر است یا پایین؟
جواب قطعی برای این پرسش وجود ندارد. اما مدنظر داشته باشید که همیشه در ابتدای سیکل “خوش‌بینی بازار به سهام شرکت” اقدام به خرید کنید. در انتهای این سیکل نیز اقدام به فروش سهام کنید.
برای مثال شرکتی با P/E = 10 را درنظر بگیرید. با بررسی شرکت متوجه افزایش سودآوری شرکت در آینده شده و اقدام به خرید سهام می‌کنید. به مرور افراد بیشتری به آینده شرکت خوشبین شده و سهام آنرا می‌خرند. بنابراین اقبال عمومی بازار باعث افزایش قیمت سهام شرکت می‌شود. حال فرض کنید این افزایش قیمت باعث افزایش مقدار P/E به مقدار 30 شود! اینجا می‌تواند پایان سیکل خوش‌بینی بازار باشد! چرا که حتی اگر شرکت موفق به افزایش سوددهی شود برای ادامه‌دار بودن روند صعودی، معامله‌گران انتظار رشد بیشتر سود در آینده را دارند.
نسبت P/E گروه
مقایسه شرکت‌هایی با حوزه فعالیت غیرمشترک می‌تواند منجر به تحلیل‌های اشتباه شود. چرا که چشم‌انداز و نرخ رشد سودآوری شرکت‌ها در صنایع مختلف با یکدیگر متفاوت است. وقتی به صفحه نماد یک شرکت بورسی مراجعه می‌کنید علاوه بر P/E شرکت، نسبت P/E گروه را نیز مشاهده می‌کنید. عموما P/E شرکت در جهت P/E گروه حرکت می‌کند. در واقع با مقایسه این دو نسبت با یکدیگر می‌توان نتایج زیر را استنباط کرد:
- کمتر بودن نسبت P/E شرکت از P/E گروه می‌تواند بیانگر پتانسیل رشد قیمت باشد.
- بیشتر بودن P/E از نسبت P/E گروه می‌تواند سیگنالی از خوش‌بینی معامله‌گران باشد. در واقع آنها انتظار رشد سوددهی شرکت در آینده را دارند!
هر دو نتیجه یکسان است! بنابراین تحلیل ارزندگی سهام یک شرکت صرفا با مقایسه P/E آن با نسبت P/E گروه کار اشتباهی است. نه P/E بیشتر از P/E گروه نشان از حباب داشتن سهام است و نه P/E کمتر از P/E گروه بیانگر ارزنده بودن سهام.
نکته: این نسبت برای بورس و فرابورس بصورت جداگانه محاسبه می‌شود. برای دو شرکت با یک گروه مشترک که یکی در بورس و دیگری در فرابورس پذیرش شده است نسبت P/E گروه متفاوت است. برای مثال “شپنا” و “شاوان” هر دو جز گروه فرآورده‌های نفتی هستند اما P/E گروه متفاوتی دارند.
نکات مهم پیرامون نسبت P/E
- نسبت P/E منفی مفهومی خاصی ندارد! و صرفا بیانگر ضررده بودن شرکت است.
- هرگز صرفا با تکیه بر پایین یا بالا بودن P/E یک شرکت اقدام به خرید یا فروش سهام آن نکنید! در واقع نسبتP/Eصرفا یکی از روش‌های ارزش‌گذاری شرکت‌ها است.
- بعد از افزایش سرمایه تغییری چندانی درP/Eرخ نمی‌دهد چرا که سود نقدی و قیمت سهام کاهش می یابد. اما افزایش سرمایه از محل آورده نقدی عموما با خوش‌بینی نسبت به آینده شرکت همراه است. بنابراین می‌تواند باعث رشد قیمت و بالطبع افزایش P/E شود.
- هنگام محاسبه نسبت P/E می‌توان از EPS سال مالی گذشته یا پیش‌بینی EPS سال مالی آینده استفاده کرد.
- برای محاسبهP/E موجود در سایت TSETMC از EPSبر مبنای سود و زیان 12 ماهه اخیر استفاده شده است.
- همیشه قیمت سهام طبق انتظار بازار حرکت نمی‌کند! چه بسا ممکن است یک شرکت با توجه به ارزنده بودن P/E پایینی داشته باشد و بالعکس!
اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.
دیدگاه شما