تجارت با روسیه در ۵ سناریو
دنیای‌اقتصاد : روابط ایران و روسیه تاریخی پردامنه و پر فراز و نشیب دارد، اما نزدیکی جغرافیایی و نیاز ژئوپلیتیکی روسیه به ایران در برهه‌‌‌‌‌های گوناگون همواره حافظ سطح بالای روابط سیاسی بوده؛ حال آنکه حجم مبادلات تجاری دو کشور، حداقل در دوره معاصر، چشمگیر نبوده است. اکنون و با توجه به شرایط ویژه روسیه، گسترش تجارت با ایران به ظاهر درمیان گزینه‌‌‌‌‌های جدی مسکو قرار گرفته‌است. در همین زمینه گزارشی از سوی اتاق بازرگانی تهران منتشر شده‌است که با بررسی ۵ سناریوی محتمل برای پایان بحران اوکراین به این نتیجه می‌رسد که تجارت با روسیه، نه یک امکان بلکه ضرورت است.
سناریوی نخست پیروزی روسیه در جنگ اوکراین و تبدیل‌شدن این کشور به ابرقدرتی هم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان با آمریکا است که نتیجتا همکاری تجاری و ترانزیتی ایران با روسیه ضروری است. سناریوی دوم اینکه بخشی از اوکراین تصرف شود اما تحریم‌های روسیه برجا بماند که باز همکاری با روسیه تحریم‌‌‌‌‌شده روابطی ناگزیر برای هر دوطرف است. پایان جنگ با آتشبس، سناریوی سوم است که در این حالت باز همکاری با روس‌ها ضرورت دارد و باید برای کمک به روسیه در مجامع بین‌الملل تلاش کرد و به تکمیل کریدور شمال-جنوب همت گذاشت. چهارم اینکه جنگ فرسایشی شود. در این‌صورت نیز کمک به روسیه و تکمیل کریدور شمال-جنوب ضروری است و در آخر اگر روسیه شکست بخورد احتمال تجزیه و فروپاشی آن هست که در این مورد ارتباط تجاری معنایی ارتباط حجم معاملات با قیمت پایانی نخواهد داشت. با توجه به این گزارش این احتمال میان ناظران هرچه بیشتر تقویت می‌شود که گسترش روابط تجاری میان مسکو و تهران، نه یکی از گزینه‌‌‌‌‌های موجود بلکه ضروری است و تنها با فروپاشی روسیه منتفی می‌شود. نشانه‌‌‌‌‌هایی از این تمایل از جانب روسیه وجود دارد، از جمله اینکه ولادیمیر پوتین، رئیس‌‌‌‌‌جمهور روسیه نخستین سفر خارجی خود پس از وقوع بحران اوکراین را به تهران انجام داد. تمایل به گسترش روابط با روسیه در ادبیات مقام‌‌‌‌‌های رسمی ایران نیز به‌وضوح قابل‌مشاهده است. در آخرین نمونه می‌توان به سفر اخیر هیات ایرانی به ریاست جواد اوجی وزیر نفت به روسیه اشاره کرد که سطح روابط دو کشور را بی‌سابقه توصیف کرد. همچنین آخرین آمار عملکرد تجاری دو کشور حاکی از افزایش ۵۰درصدی حجم مبادلات دو کشور در ۶ماهه ۲۰۲۲ به نسبت مدت مشابه سال‌گذشته است.
سایه همسایه شمالی
گسترش روابط اقتصادی با کشورهایی نظیر روسیه و چین که از آن به‌عنوان سیاست نگاه به‌شرق یاد می‌شود در سال‌های گذشته در ایران بسیار موردبحث قرار گرفته‌است. در مورد روسیه، توسعه این روابط پس از وقوع بحران اوکراین جدی‌‌‌‌‌تر پیگیری شد و اشتیاق طرف روس نیز برای گسترش روابط تجاری با ایران بیشتر شد. در آخرین تحولات تجاری میان دو کشور هیاتی ایرانی به ریاست جواد اوجی، وزیر نفت، در کمیسیون مشترک ایران و روسیه به مسکو رفت. در این سفر که بیش از ۵۰ نفر از کارشناسان و مدیران ایرانی و بیش از ۱۵۰ نفر از بخش‌های دولتی و خصوصی روسیه حضور داشتند، ۴تفاهم‌نامه با طرف روسی به امضا رسید. به گفته او بیش از ۴میلیارد دلار قرارداد با شرکت‌های بزرگ روسی برای توسعه میدان‌‌‌‌‌های نفت و گاز ایران نیز اجرایی شده‌است.
از دستاوردهای دیگر شانزدهمین کمیسیون مشترک اقتصادی ایران-روسیه برقراری همکاری‌های بانکی و پذیرش متقابل نظام استاندارد دو کشور برای تبادل محصولات کشاورزی است. جواد اوجی، همچنین از انجام مذاکره برای همکاری در زمینه‌‌‌‌‌های بهداشت و سلامت، امضای تفاهم‌نامه‌‌‌‌‌های اخذ وام برای برقی‌سازی پروژه خط ریلی اینچه‌برون-گرمسار و اجرای پروژه‌‌‌‌‌های ای‌‌‌‌‌پی‌‌‌‌‌سی خطوط لوله انتقال فرآورده با طرف روسی سخن گفت. الکساندر نواک، معاون نخست‌‌‌‌‌وزیر روسیه نیز درباره گسترش تجارت میان ایران و روسیه اظهارنظر کرد. دستیابی به توافق‌نامه تجارت آزاد با اورسیا موضوعی است که الکساندر نوواک در حاشیه بر‌گزاری شانزدهمین کمیسیون مشترک به آن اشاره کرد و گفت: ما برای برداشتن موانع مرزی با کشورهای ثالث، گفت‌وگو و برای برطرف کردن همه موانع کنونی در راه گسترش روابط بازرگانی دوجانبه و دستیابی به توافق‌نامه‌ای درباره ایجاد منطقه آزاد بازرگانی میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در آینده نزدیک، توافق کرده‌‌‌‌‌ایم. به گفته نوواک گردش بازرگانی میان روسیه و ایران در هشت‌ماه گذشته سال‌جاری با ۴/ ۳۶درصد افزایش به ۳میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار رسیده و با توجه به افزایش این رقم با سرعت بی‌سابقه، او بر این باور است که این رقم به‌زودی به چهار‌میلیارد دلار برسد.
اما تازه‌‌‌‌‌ترین گزارش گمرک روسیه افزایش حجم تجارت میان دو کشور را بیش از این ارزیابی می‌کند. این گزارش حاکی از افزایش ۹/ ۴۴درصدی ارزش تجارت دو کشور در ۶ماه اول سال۲۰۲۲ در مقایسه با مدت مشابه سال‌میلادی گذشته است.
بر این اساس ارزش تجارت ایران و روسیه در این بازه به ۲میلیارد و ۸۰۰میلیون دلار رسیده است. طبق این آمار، تجارت میان ایران و روسیه در بازه یک‌‌‌‌‌ساله سال۲۰۲۱ نسبت به سال۲۰۲۰ نیز به میزان ۴/ ۸۱درصد افزایش یافت و از ۲میلیارد و ۲۰۰میلیون دلار به ۴میلیارد دلار ارتباط حجم معاملات با قیمت پایانی رسیده است.
همچنین طبق آخرین آمار گمرک ایران حجم تجارت دو کشور در سال۱۴۰۰ بالغ بر ۶۳/ ۴میلیارد دلار بوده که از این میزان ۰۵/ ۴میلیارد دلار صادرات روسیه به ایران و ۵۸۳میلیون دلار صادرات ایران به روسیه بوده‌است که نشان می‌دهد گذشته از روند افزایشی ارزش کلی مبادلات ایران و روسیه، در این سال‌ها تراز تجاری به نفع روسیه پیش رفته‌است، اما برخی مقام‌‌‌‌‌های رسمی و شماری از فعالان اقتصادی شرایط جدید ژئوپلیتیک و تحریم‌های وضع‌شده علیه روسیه را فرصتی برای ورود به بازار ۱۰۰میلیارد دلاری واردات روسیه ارزیابی می‌کنند. از جمله علیرضا پیمان‌پاک رئیس سازمان توسعه‌تجارت از ایجاد ظرفیتی ۱۰۰میلیارد دلاری برای کالاهای ایرانی در شرایط جدید روسیه خبر داده و گفته است: طبق برآوردها عددی بین ۸۰ تا ۱۰۰میلیارد دلار از واردات روسیه از کشورهای غیردوست تامین می‌‌‌‌‌شده و به این ترتیب امروز ظرفیت بسیار بزرگی برای کالاهای ایرانی وجود دارد و در صورتی‌که ما بتوانیم با یک اقدام راهبردی شرایط را به ارتباط حجم معاملات با قیمت پایانی نفع خودمان تغییر دهیم قطعا می‌توان از بخش زیادی از ظرفیت این بازار استفاده کرد. امکان تحول در تجارت دو کشور و جنبه‌‌‌‌‌های گوناگون آن در گزارشی که اتاق فکر ژئوپلیتیک اتاق تهران منتشر کرده، بررسی شده‌است.
گره‌خوردن ناگزیر منافع
گزارش اتاق تهران که در عنوان آن ضرورت توسعه‌تجارت با روسیه به چشم می‌خورد با ذکر خبر سفر ولادیمیر پوتین به ایران آغاز می‌شود. این سفر، نخستین سفر خارجی رئیس‌‌‌‌‌جمهور روسیه پس از وقوع بحران اوکراین بود که در ادبیات دیپلماتیک پیامی مشخص تلقی می‌شود. در این سفر پوتین پروتکل تجارت آزاد بین ایران و اوراسیا را تصویب کرد و گام دیگری در جهت ایجاد منطقه آزاد تجاری میان ایران و روسیه برداشت. در همین مدت سخنان دیگری نیز درباره تجارت میان دو کشور به‌میان آمد، از جمله مذاکره برای دورزدن تحریم‌ها از طریق کریدور حمل‌ونقل زمینی و دریایی شمال-جنوب که روسیه را به خلیج‌فارس متصل و کالاهای روسی را به هند منتقل می‌کند. نگاه کلی روسیه ارتباط حجم معاملات با قیمت پایانی به ایران به تحلیل این گزارش همچنان عمدتا ژئواستراتژیک است؛ یعنی چگونه ایران می‌تواند اهرمی برای رقابت روسیه در بعد نظامی باشد و تجارت با آن کشور نیز باید از همین منظر بررسی شود. علاوه‌بر این باید به این نکته توجه کرد که جنگ اوکراین نقطه پایانی بر فرض روسیه به‌عنوان بخشی از غرب بود. بر این اساس برای پایان جنگ اوکراین ۵سناریو وجود دارد که همه به تجارت با ایران گره‌خورده است.
سناریوی نخست؛ روسیه پیروز شود. در این حالت روسیه بر پیشروی خود ادامه خواهد داد و خود را قدرت همتراز با ایالات‌متحده تصویر خواهد کرد. در این‌صورت ایران باید رابطه خود را با کرملین توسعه دهد، رابطه با الیگارش روسی را جدی بگیرد و رابطه ترانزیتی را تقویت کند.
سناریوی دوم؛ روسیه تعدادی از استان‌های اوکراین را تصرف و به روسیه منضم کند و تحریم‌های مسکو پابرجا بماند. در این‌صورت ایران هم باید رابطه خود را با کرملین ادامه دهد.
سناریوی سوم؛ جنگ با آتشبس پایان یابد. در این حالت روسیه از استان‌های اشغالی خارج و تنها کریمه را خواهد داشت، لذا همکاری با روس‌ها بازهم ضرورت دارد و باید در مجامع بین‌المللی به روس‌ها کمک و تلاش شود تا کریدور شمال - جنوب تکمیل شود.
سناریوی چهارم؛ جنگ فرسایشی شود. در این حالت نیز همکاری با روسیه به‌ویژه برای فعال‌‌‌‌‌سازی کریدور شمال - جنوب ضروری به‌نظر می‌رسد.
سناریوی پنجم؛ روسیه شکست‌خورده و عقب‌‌‌‌‌نشینی کند. در این حالت احتمال فروپاشی و تجزیه روسیه وجود دارد و طبیعتا همکاری هم در کار نیست. چنانچه مشخص است تنها در صورت شکست و فروپاشی روسیه است که توسعه‌تجارت با آن را از حالت ضرورت خارج می‌کند، با این‌وجود روسیه هیچ‌گاه دارای سیاستی منسجم در رابطه با کشورهای جنوب نبوده است و به نوشته این گزارش اکنون نیز نگاهی فرصت‌‌‌‌‌طلبانه به این روابط دارد، برخلاف چین که با ادبیات مختص ابتکار کمربند و جاده موفق شده‌است با کشورهای طرف حساب خود درگیر روابطی موفق شود.
فرصت‌ها و راهکارها
اما فرصت‌های راهبردی گسترش این روابط به این قرار ذکر شده‌است. در وهله اول یکی از بزرگ‌ترین موانع در توسعه رابطه دوجانبه ایران و روسیه عدم‌شکل‌‌‌‌‌دهی به همکاری‌های استراتژیک به‌جز نیروگاه بوشهر بوده‌است. در حال‌حاضر، توسعه و فعال‌‌‌‌‌سازی کریدور شمال - جنوب و ظرفیت ترانزیتی ایران با وجود تمایل کم جمهوری‌آذربایجان از حوزه‌های استراتژیک همکاری است. در گذشته بیشتر مبادلات ایران متمرکز بر مواد غذایی بود که در یک سال‌اخیر ترکیب صادرات ایران به روسیه از محور محصولات کشاورزی به محصولات صنعتی تغییر کرده، به‌طوری که در ماه‌های اخیر با رشد ۳۰درصدی کالاهای صنعتی به روسیه تراز صادرات صنعتی به این کشور برای اولین‌بار مثبت شد. ایران دارای مالکیت ۵۳درصدی در بندر سالیانکا و دارای بندر رسمی در آستاراخان روسیه است. هر دو کشور دارای منابع گازی در دریای خزر و حوزه‌های مشترک هستند. تجار غیرروس مانند آذری‌‌‌‌‌ها، ارامنه و تاجیک به دلیل اشتراکات قومی و زبانی با اقوام ایرانی، فرصت تجاری مهمی برای گسترش روابط محسوب می‌شوند و البته استان‌های مسلماننشین روسیه بازار بالقوه مناسبی برای کالاهای ایران به‌حساب می‌آیند و همکاری‌های چندجانبه در آسیای‌میانه و قفقاز برای دو کشور ایران و روسیه منافع قابل‌توجهی دارد. اما درباره رویکردهای راهبردی در روابط با روسیه این گزارش می‌نویسد؛ اگر رابطه ایران باعث افزایش دامنه نفوذ روسیه و توسعه اقتصادی آن شود امکان دارد ایران در معرض تحریم‌های غرب قرار بگیرد و در نتیجه بهتر است روابط با روسیه در پیرامون قرار بگیرد. در نهایت هرچند روابط ایران و روسیه به نتیجه جنگ اوکراین بستگی دارد اما توسعه روابط تجاری با روسیه ناگزیر به‌نظر می‌رسد. این روابط باید با درنظرگرفتن ملاحظاتی پیش برود، از جمله اینکه ایجاد درهم‌‌‌‌‌تنیدگی اقتصادی و افزایش حجم تجارت دوجانبه به میزانی باشد که همکاری اقتصادی با ایران برای روسیه قابل چشم‌پوشی نباشد، تمرکز بر حل نیاز روسیه برای دسترسی به آب‌های گرم، با تکمیل محورهای بر زمین مانده کریدور شمال-جنوب صورت گیرد، به مدل‌های همکاری سه‌جانبه مشترک بین تهران، مسکو و دهلی برای تکمیل، توسعه و فعال‌‌‌‌‌سازی چابهار شکل‌دهی شود، به روسیه اجازه داده نشود از کارت ایران در صحنه بین‌المللی استفاده کند، توسعه روابط صرفا مبتنی بر تامین نیازهای اقتصادی روسیه بدون تبلیغ و رسانه‌ای‌کردن آن انجام گیرد و از شمول تحریم‌های ثانویه غرب به ایران به اتهام همکاری نظامی در رابطه با اوکراین جلوگیری شود، تمرکز بر صادرات کالایی با توجه به بازار ۱۵۰میلیون نفری روسیه و توسعه همکاری با تجار آذری، ارمنی و تاجیک و استان‌های مسلماننشین روسیه قرار گیرد و دست آخر تمرکز بر فعال‌‌‌‌‌سازی شرکت‌های بزرگ صادراتی و تشکیل کنسرسیوم‌‌‌‌‌های صادراتی از شرکت‌های کوچک ویژه بازار روسیه معطوف شود.
در زمینه اقدامات راهبردی این گزارش مواردی را برمی‌‌‌‌‌شمرد که از میان آنها می‌توان به تشکیل هلدینگ ویژه صادرات مواد غذایی به روسیه با مشارکت شرکت‌های کوچک و متوسط ایرانی، تشکیل کنسرسیوم خدمات فنی- مهندسی ایرانی برای فعالیت در پروژه‌‌‌‌‌های راهبردی روسیه، تشکیل کنسرسیوم استخراج و انتقال منابع گازی دریای خزر با همکاری روسیه، هند و سایر طرف‌‌‌‌‌ها، در صورت در اختیار داشتن منابع مالی کافی در دولت، خرید بنادر دیگر روسیه در ماخاچ‌قلعه یا ولگاگراد علاوه‌بر بندر سالیانکا توصیه می‌شود. همچنین می توان به خرید زمین و کشت فراسرزمینی در استان‌های دارای پتانسیل کشاورزی به‌ویژه در استان‌های مسلماننشین، ایجاد مراکز عرضه مستقیم در استان‌های مسلماننشین در حوزه غذا، پوشاک، کیف و کفش و محصولات مصرفی اشاره کرد.
پیش‌بینی قیمت سولانا ؛ آیا SOL در بول ران بعدی به 1000 دلار خواهد رسید؟
رالی صعودی رمزارزها طی 24 ساعت گذشته، توجه معامله‌گران را به خود جلب کرده است. در این گفتار به پیش‌بینی قیمت سولانا و آینده این رمزارز می‌پردازیم.
قیمت سولانا (SOL) طی 24 ساعت گذشته حدود 1.4 درصد کاهش یافته است. SOL پس از رالی صعودی رمزارزها اقدام به اصلاح قیمتی نمود. در زمان نگارش این مقاله، هر واحد توکن سولانا با قیمت 31.11 دلار معامله می‌شود. SOL طی هفته گذشته حدود 3 درصد رشد کرده است.
پیش‌بینی قیمت سولانا
ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال در 24 ساعت گذشته نزدیک به 5 درصد رشد کرده و از 1 تریلیون دلار عبور کرده است. در این زمان، بسیاری از آلت کوین‌ها عملکرد خوبی از خود نشان دادند. اتریوم نیز سود دو رقمی داشت.
سولانا نتوانست همانند سایر رمزارزها عملکرد خوبی از خود به جای بگذارد. قیمت این رمزارز در محدوده 30-32 دلاری نوسان می‌کند. این موضوع نشان‌دهنده ارتباط حجم معاملات با قیمت پایانی حجم پایین معاملات سولاناست. روند ایجاد شده در نمودار Solana با آنچه در بیشتر ارزهای دیجیتال بازار مشاهده می‌شود، متفاوت است.
حجم معاملات سولانا در 24 ساعت گذشته، حدود 1.44 میلیارد دلار بوده است. این موضوع نمایانگر رشد 42 درصدی نسبت به روز گذشته است. حجم فعلی سولانا طبیعی است. به احتمال زیاد معامله‌گران مجدداً به این رمزارز علاقه‌مند شده‌اند.
ریزش 88 درصدی سولانا
سولانا در حال حاضر با مارکت کپ بیش از 11 میلیارد دلار، نهمین ارز دیجیتال بازار به شمار می‌رود. در صورتی که سولانا بتواند از عملکرد سایر رمزارزهای بازار تقلید کند، توانایی رسیدن به سطوح بالاتر قیمتی را خواهد داشت.
توکن SOL در نوامبر سال گذشته رالی صعودی قدرتمندی را آغاز نمود. قیمت سولانا در آن زمان به سطح 259 دلاری رسید. با آغاز روند نزولی بازار ارزهای دیجیتال، این توکن از سطوح نامبرده حدود 88 درصد کاهش یافته است.
پیش‌بینی قیمت سولانا با شاخص‌های فنی
از ابزارهای مناسب جهت پیش‌بینی قیمت سولانا می‌توان به شاخص‌های تحلیل تکنیکال اشاره کرد. شاخص‌های فنی نشان می‌دهند که SOL می‌تواند روند صعودی جدیدی را آغاز کند. سولانا در حال حاضر در منطقه بیش خرید شاخص RSI قرار دارد. این موضوع نشان‌دهنده احتمال شروع روند صعودی است.
حرکات میانگین متحرک (MACD) نشان می‌دهد که روند توکن سولانا صعودی شده است. خط مک دی بالاتر از خط سیگنال قرار دارد. این موضوع را می‌توان به رشد ناچیز سولانا در پی رالی ارزهای دیجیتال نسبت داد.
در صورتی که روند صعودی رمزارزها پایدار بماند، سولانا می‌تواند حرکتی مجدد به سمت ناحیه 50 دلاری داشته باشد. حرکات فعلی بازار رمزارزها قابل پیش‌بینی نیست. این احتمال وجود دارد که زمستان کریپتویی مجدداً آغاز شود. در صورتی که روند نزولی به اندازه کافی قدرتمند باشد، سولانا به زیر 30 دلار سقوط خواهد کرد.
- جایزه 1 میلیون دلاری پلتفرم لاکی بلاک برای خریداران NFT
- شبکه اوراکل بایننس به زودی راه‌اندازی خواهد شد!
- بهترین ارز دیجیتال برای ارتباط حجم معاملات با قیمت پایانی سرمایه گذاری 2022
- آینده ارزهای دیجیتال در سال 2022
نظر شما درباره پیش‌بینی قیمت سولانا چیست؟ آیا سولانا موفق به شکست ناحیه مقاومتی 50 دلاری خواهد شد؟ لطفا نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با تکراتو به اشتراک بگذارید.
درخواست ویژه راهپیمایان 13 آبان از دستگاه قضایی کشور در قطعنامه پایانی
اقتصادنیوز: شرکت کنندگان در راهپیمایی یوم الله ۱۳ آبان در پایان این راهپیمایی قطعنامه ای قرائت کردند.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایسنا، متن قطعنامه پایانی مراسم راهپیمایی سراسری یوم الله ۱۳ آبان به شرح زیر است:
«بسم الله الرحمن الرحیم»
گرامیداشت سیزدهم آبان ماه، روز ملی مبارزه با استکبار جهانی، امسال در حالی با مراسم هفتم جانسوز شهدای مظلوم حرم مطهر حضرت احمدابن‌موسی«علیهما السلام» تقارن یافته، که این جنایتِ شقاوت‌آمیز و سکوت مدعیان حقوق بشر، گواهی بر عمقِ کینه و تجسمِ شرارتِ طاغوتِ اعظم آمریکای سلطه گر و نشانی از دست دشمنِ آتش‌افروز و عوامل خائن، جاهل و غافل آن علیه ملت بزرگ ارتباط حجم معاملات با قیمت پایانی ایران اسلامی بوده و چالشی است که از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، با سرنگونی حکومت ملی مصدق آغاز و با رخدادهای سه‌گانه‌یِ تجربه‌آموز این روز، یعنی «تبعید حضرت امام«قدس الله نفسه الزکیه» به ترکیه در سال ۱۳۴۳، کشتار وحشیانه دانش آموزان انقلابی توسط رژیم سفاک و یزیدی پهلوی در سال ۱۳۵۷ و تسخیر لانه جاسوسی آمریکا به دست دانشجویان مسلمان پیرو خط امام در سال ۳۵۸ » ادامه یافته و هم‌اکنون نیز در هیئت جنگ ترکیبی با ترور دانشمندان و فرماندهان نظامی و حمایت از گروهک‌های تروریستیِ وهابی و سلفی و منافقین ، تجزیه‌طلب‌ها و اغتشاشگران استمرار و با دستور کار قرار دادن سیاست‌های تبلیغی و رسانه‌ای فعال در زمینۀ مأیوس‌سازی مردم با جعل اخبار ، تحلیل‌های مغرضانه ، وارونه نشان دادن واقعیت‌ها ، پنهان کردن جلوه‌های امیدبخش ، بزرگ کردن عیوب کوچک و کوچک نشان دادن محسّنات بزرگ و البته با استمداد از دنباله‌های آنان در داخل کشور که با قلم‌فروشی و وطن‌فروشی و تیز کردن قمه اوباش و با بهره‌مندی از آزادی‌ها و امکانات کشور در خدمت دشمن و شبکه‌های نیابتی آن حرکت می‌کنند ادامه دارد.
اینک در این هنگامه غرورآفرینِ حماسه یِ ایستادگی و مقاومت ایران اسلامی، و در شرایطی که افول آمریکا آغاز و قدرت استکبار تنزل یافته و نشانه‌های انحطاط سیاسی، مدنی و اخلاقی و اختلافات و دو دستگی‌های خونین داخلی نمایان گشته، و پیکر نامبارک این بت بزرگ در منطقه، به خاک مالیده شده و در سوی مقابل، ایران قوی و مستقل با اراده‌یِ شکست‌ناپذیر در نظم جدید جهانی به حقیقتی انکارناپذیر مبدل گشته، ما شرکت کنندگان در تظاهرات سراسری و یکپارچه ۱۳ آبان ماه، مواضع خود را با بانگ رسای «الله اکبر» و «خامنه ای رهبر» به جهانیان اعلام می کنیم:
۱ـ ما شرکت کنندگان در این راهپیمایی ضمن تجدید میثاق و عهدی دوباره با بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی«رحمت الله علیه» و مقام معظم رهبری امام خامنه ای«مد ظله العالی» همچنان بر وحدت و همگرایی حول محور رهنمون‌بخش ولایت فقیه و تمسک به رهبری مقتدای عظیم الشان ملت ایران در عبور از گذرگاه‌های تاریخی تأکید، تبیین، تعمیق و ارتقای نگاه نسل‌های آتی انقلاب نسبت به این نعمت بی‌بدیل الهی را خواستاریم.
۲ـ ما شرکت کنندگان در این راهپیمایی با آگاهی نسبت به فتنه مرجفون، نیک می‌دانیم نقشه‌های سرویس‌های جاسوسی آمریکا، انگلیس و رژیم کودک‌کش صهیونیستی، با کمک اشرافیت بدوی آل‌سعود و اشرافیت خرافه‌پرست بریتانیا با قشون‌کشی بی‌سابقه سایبری و شبیخون وَهم‌آورِ شناختی، با اسیران چشم و گوش بسته عالم مجازی و با کمک بعضی سلبریتی‌های بی‌هویت و مأمور و مزدور که در اغتشاشات اخیر ناکام ماندند دست از سر جوانان این مرز و بوم بر نخواهند داشت، لذا از خانواده‌ها، مربیان، معلمان و اساتید فرهیخته و مسئولین فرهنگی بصیر و دلسوز کشور می‌خواهیم که با حفظ هوشیاری، ارتباط و گفتگو با نسل جوان، به تبیین واقعیت ها و خنثی سازی نقشه دشمنان اهتمام نمایند .
۳ـ ما شرکت کنندگان در این راهپیمایی از مسئولین فرهنگی کشور بویژه وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری و رسانه‌های جمعی می‌خواهیم، رهنمودهای مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای«مد ظله العالی» را، در زمینه جهاد و تولید محتوا و گنجاندن مضامین اسناد لانه جاسوسی در کتب درسی را جامه عمل پوشانده و با احساس مسئولیت نسبت به برنامه ریزی برای مقابله با حجم عظیم محتوای دروغ، تهمت و سخنان انحرافی که ذهن فعال نوجوانان وجوانان ما را هدف گرفته اند؛ اقدام نمایند.
۴ـ ما شرکت کنندگان در این راهپیمایی ضمن اعلام حمایت از اقدامات انقلابی مجلس محترم، دولت ارزشی و جهادی و دستگاه محترم قضا مصرانه بر مقابله مستمر بر فتنه انگیزی‌ها و اخلال‌گری‌ها تاکید و استفاده از نگاه و توان و ظرفیت نخبگان جوان در پیشبرد کارها را گره‌گشای کشور در شرایط و وضعیت خطیر دانسته و از مسئولین امر می‌خواهیم ضمن رسیدگی به مشکلات معیشتی و رفاهی مردم صف معترضان و اعتراضات به حق آنان را از مغرضان جدا دانسته و راه‌کارهای قانونی بیان انتقادات را فراهم سازند.
۵ ـ به نام نامی خدای مظلومان و خون‌های به ناحق ریخته شده شهدای امنیت و شهدای بارگاهِ قدسیِ حضرت شاهچراغ«علیه السلام» و ضمن تسلیت به خانواده‌های عزادار، مردم شیراز و ملت ایران، از دستگاه‌های مسئول و بخش حقوقی و قضائی کشور خواستاریم عاملان این جنایات اندوهبار و سررشته‌های فاجعه‌آفرینی‌های یک ماهه اخیر را سریعاً شناسایی و مجازات نموده و همکاری کنندگان با سنتکام رسانه‌ای را تحریم نماید.
۶ـ ما شرکت کنندگان در این راهپیمایی از دانش‌آموزان و دانشجویان و اساتید معزز، این پیشگامان گام دوم انقلاب اسلامی، که با هوشمندی و بصیرت، استوار و پابرجا، با مقاومتی آگاهانه و وظیفه‌شناسیِ مسئولانه، در مقابل عوامل فتنه‌انگیز مراکز آموزشی ایستادگی کردند قدردانی نموده و همچنین از امت ایران اسلامی می‌خواهیم در مقابل دست آتش‌افروز و جریانی که به جان مردم و امنیت آنان و مقدسات آنان بی‌اعتنائی و بی‌احترامی روا می‌دارد ید واحده بوده و وحدت و انسجام خود را حفظ نمایند.
۷ـ ما امت شهیدپرور، استقلال، اقتدار و امنیت ایران اسلامی را مرهون خون ده‌ها هزار شهید گرانقدر و مجاهدت فرزندان غیور ملت ایران و جان‌برکفان نیروهای حافظ امنیت کشور و مجاهدت‌های ایثارگرانه و فداکارانه آنان دانسته و در پایان با درود به روح پرفتوح همه شهدای انقلاب اسلامی بویژه شهدای مدافع امنیت کشور، شهدای محور مقاومت و شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی، عهد می‌بندیم که همواره ادامه دهندگان راه پرفروغ و نورانی آنان و قدردان و پشتیبان و حافظان امنیت کشور خواهیم بود.
تماشا کنید: دلار چند نرخ است بالاخره؟ / از دلار فردایی تا سبزه و هرات؛ ماجرا چیست؟
احتمالا کسانی که نرخ ارز در ایران را دنبال می‌کنند با عبارت‌هایی از قبیل نرخ نیما یا دلار توافقی و یا حتی نرخ دلار متشکل برخورده‌اند و نمی‌دانند که اساس این نرخ‌ها چیستند و چگونه در بازار تعیین می‌شوند. یعنی فرق دلار متشکل و نرخ نیما چیست؟ همچنین تفاوت بین نرخ نیما و سنا یا همان ETS چگونه محاسبه می‌شود؟
سرویس اقتصادی «انتخاب»: احتمالا کسانی که نرخ ارز در ایران را دنبال می‌کنند با عبارت‌هایی از قبیل نرخ نیما یا دلار توافقی و یا حتی نرخ دلار متشکل برخورده‌اند و نمی‌دانند که اساس این نرخ‌ها چیستند و چگونه در بازار تعیین می‌شوند. یعنی فرق دلار متشکل و نرخ نیما چیست؟ همچنین تفاوت بین نرخ نیما و سنا یا همان ETS چگونه محاسبه می‌شود؟
همچنین عبارت‌های دیگری نظیر نرخ دلار هرات و سلیمانیه نیز به گوش بسیاری از مخاطبان نرخ ارز و تاثیر آن بر نرخ دلار در بازار داخل ایران خورده، اما ندانند که اساسا نرخ دلار هرات چه ربطی به نرخ دلار در ایران دارد. هرات در کشور افغانستان واقع شده و سلیمانیه نیز در اقلیم کردستان عراق است و در ظاهر به نظر می‌رسد هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند. هدف از این گزارش بررسی تمامی این فاکتور‌ها و تعریف و حل و فصل ابهامات آن به صورت ساده است.
انواع نرخ دلار
از بین تمامی ارز‌ها فقط دلار است که چنین وضعیت عجیبی دارد و این وضعیت در ارزهای دیگر از جمله یورو و پوند مشاهده نمی‌شود. در واقع با توجه به اینکه دلار ارز مسلط در معاملات بین‌المللی به شمار می‌رود به همین دلیل وضعیت آن در کشور از چندین فاکتور تاثیر می‌گیرد و در طول سالیان اخیر شاهد ارائه نرخ‌های مختلفی از سوی دولت بوده‌ایم. در واقع هدف از این نرخ‌ها به تعبیری مدیریت نرخ دلار در بازار آزاد است و بانک مرکزی که مهمترین مداخله‌گر در بازار ارز است با ایجاد این نرخ‌ها در طول سالیان گذشته قصد داشته تا نرخ دلار در بازار آزاد را مدیریت کند. همچنین این شرایط معمولا در کشورهایی وجود دارد که نرخ ارز به صورت دستوری تعیین می‌شود. اما اکنون در اقتصاد ایران چند نرخ ارز داریم؟ نرخ‌های ارز در ایران بسیار زیاد هستند و دولت در موقعیت‌های مختلفی از این نرخ‌ها استفاده می‌کند، اما مهمترین آنها به شرح زیر هستند:
نرخ دلار آزاد
نرخ دلار آزاد در واقع نرخی است که در بازار شناور است و به دست مردم می‌رسد. این نرخ در واقع به صورت غیررسمی و غیردولتی در کف خیابان تعیین می‌شود و هدف دولت از ایجاد نرخ‌های دیگر این است که بتواند این نرخ را مدیریت کند. دسترسی به این دلار برای همگان امکان‌پذیر است و هیچ محدودیتی در خرید و فروش آن وجود ندارد و البته به همین دلیل این نرخ اصلی‌ترین شاخص به شمار می‌آید. مجموعه‌ای از عوامل از جمله تجارت خارجی، شرایط اقتصادی کشور، میزان فروش نفت و درآمد‌های ارزی بر این نرخ تاثیرگذار هستند؛ بنابراین منظور از نرخ دلار آزاد همان نرخی است که بدون محدودیت حجم خرید و فروش می‌شود و به صورت نقدی است و خریداران و فروشندگان مستقیما با یکدیگر رودرو می‌شوند.
نرخ دلار نیما
نرخ ارز نیمایی برای کنترل قیمت کالاهای وارداتی و به منظور مدیریت نرخ آزاد توسط بانک مرکزی ایجاد شده است. این نرخ معمولا پایین‌تر از نرخ آزاد است. این ارز برای همگان قابل دسترس نیست و فقط واردکنندگان مجاز کالاهای مصرفی یا کالاهای اساسی می‌توانند این ارز را از طریق سامانه نیما خریداری کنند. محل تامین این ارز نیز صادرکنندگان هستند. واردکنندگانی که قصد دارند این ارز را دریافت کنند باید مراحل قانونی بانک مرکزی را طی کنند به همین دلیل برای مصارف شخصی نمی‌توان این ارز را تهیه کرد.
صادرکنندگان مکلف هستند که با ضوابطی ویژه ارز حاصل از صادرات خود را به نرخ نیما از طریق یک کارگزاری یا همان صرافی مورد اعتماد بانک مرکزی به واردکنندگان اختصاص دهند و واردکنندگان می‌توانند این ارز را دریافت کنند. به این ترتیب یک واسطه بین خریداران و فروشندگان تحت عنوان کارگزار وجود دارد. تفاوت اصلی این نرخ با نرخ آزاد این است که بانک مرکزی روی آن کنترل دارد ارتباط حجم معاملات با قیمت پایانی و اجازه افزایش یا کاهش بیش از حد آن را نمی‌دهد تا واردات کالا‌ها با نرخ مناسبی انجام شود.
گاهی اوقات فاصله بین نرخ نیما و آزاد زیاد می‌شود و به این ترتیب صادرکنندگان تمایلی ندارند که ارز خود را با این نرخ عرضه کنند چرا که احساس می‌کنند به دلیل نرخ آزاد بالاتر آنها دچار زیان می‌شوند. اما نکته اینجاست که بانک مرکزی تلاش کرده روی دریافت ارز حاصل از صادرات نظارت دقیقی داشته باشد و عدم عرضه ارز صادرکنندگان یک تخلف محسوب می‌شود و به همین دلیل صادرکنندگان همیشه دنبال راه‌هایی هستند که بتوانند این نرخ را دور بزنند.
نرخ دلار سنا یا همان ETS
نرخ دلار سنا در واقع مخفف عبارت «سامانه نظارت ارزی» است. این نرخ در واقع یک سایت است که میانگین قیمت خرید و فروش دلار در صرافی‌های مجاز را نشان می‌دهد. با توجه به اینکه مبادلات ارزی در ایران از طریق صرافی‌ها یا در قالب نرخ آزاد است یا نیما بنابراین معمولا نرخ سامانه سنا در محدوده‌ای بین دلار نیما و دلار آزاد قرار می‌گیرد. به همین دلیل نرخ دلار سامانه سنا به نرخ بازار آزاد نزدیک‌تر است. این سامانه آنلاین است و توسط خود بانک مرکزی ایجاد شده است. کسانی که قصد دارند نرخ دلار سنا را ببینند می‌توانند به وبسایت www.sanarate.ir مراجعه کنند و نرخ روز میانگین قیمت خرید و فروش دلار در صرافی‌ها را مشاهده کنند. همچنین نرخ سنا برای ارز ارتباط حجم معاملات با قیمت پایانی یورو نیز موجود است.
با توجه به اینکه دلار سامانه سنا صرفا یک قیمت میانگین است بنابراین ارزی برای تخصیص با نرخ سنا وجود ندارد. بلکه خود این نرخ بر اساس نرخ فروش صرافی‌ها به مردم تعیین می‌شود. گاهی اوقات به نرخ سنا «میانگین موزون نرخ بازار ارز» نیز گفته می‌شود.
دلار توافقی
اواخر خردادماه بانک مرکزی برای ساماندهی بازار ارز در تعامل با صرافی‌ها و صادرکنندگان به این جمع‌بندی رسید که بازار توافقی عرضه و تقاضای دلار را راه‌اندازی کند. بانک مرکزی به صرافی‌ها اجازه داد ارز اسکناس صادرکنندگان را با نرخی توافقی از آنها خریداری کنند و سپس به مردم بفروشند. بانک مرکزی بار دیگر فروش ارز با کارت ملی را برای کاهش از التهابات بازار مجاز کرد. هر فرد با ارئه کارت ملی می‌تواند ۲۰۰۰ دلار ارز با نرخ توافقی از صرافی خریداری کند. مزیت این ارز این است که از بازار آزاد ارزان‌تر است. در واقع صرافی‌ها این ارز را با مذاکره از صادرکنندگان می‌خرند و با توجه به اینکه نرخ آن از نیمایی بالاتر است صادرکنندگان نیز رغبت بیشتری برای فروش دارند. به همین دلیل است که خرید دلار با کارت ملی ممکن است در صرافی‌های مختلف متفاوت باشد. همچنین اختلاف قیمت ارز توافقی با بازار آزاد باعث شده که افراد با کارت ملی ۲۰۰۰ دلار خریداری کنند و ان را در بازار آزاد بفروشند و حداقل ۲ میلیون تومان سود کنند. این سیاست دولت منجر به ایجاد رانت در بازار ارز شده است.
نرخ دلار بازار متشکل ارزی
بازار متشکل ارزی در سال ۱۳۹۸ توسط عبدالناصر همتی راه‌اندازی شد که تحت عنوان «بورس ارزی» نیز شناخته می‌شود. هدف از راه‌اندازی این بازار ایجاد نظم و شفافیت در معاملات و انتقال قیمت‌گذاری ارز از بازار‌های همسایه به داخل کشور بود. این بازار فقط ویژه خود بانک مرکزی، صرافی‌ها و بانک‌هاست و این‌ها هستند که با یکدیگر در حجم‌های بالا ارز معامله می‌کنند. این بازار مختص بازیگران بزرگ ارز است و خود بانک مرکزی کنترل شدیدی روی آن به لحاظ شفافیت دارد و خود نیز در این بازار خرید و فروش می‌کند. صرافی‌هایی که قصد عضویت در این بازار دارند باید ضوابط ویژه بانک مرکزی از جمله افتتاح حساب ریالی و ارزی را رعایت کنند.
معاملات در این بازار دقیقا مانند بازار بورس است و نرخ‌ها روی تابلو بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. مثلا یک صرافی مقداری ارز را برای فروش می‌گذارد و خریداران در صورت تمایل می‌توانند درخواست خرید کنند. دامنه نوسان این بازار نیز ۵ درصد نسبت به روز قبل است و گا‌ها توسط هیئت مدیره به دلیل شرایط مشخص تا ۲۰ درصد نیز قابلیت تغییر دارد. بازار متشکل ارزی ایران در واقع یک شرکت است که پنج سهامدار دارد و هر کدام سهم ۲۰ درصدی دارند. این سهامداران عبارتند از: شرکت فرابورس ایران، شرکت ملی انفورماتیک، کانون صرافان ایران، کانون بانک‌های خصوصی، شورای هماهنگی بانک‌های دولتی.
نکته دیگر درباره بازار متشکل ارزی این است که هر صرافی که در این بازار ارز خریداری می‌کند باید ارز خود را یک درصد بالاتر از قیمت پایانی آن روز، در بازار خرده‌فروشی عرضه کند؛ بنابراین قیمت ارز کاملا به صورت دستوری تعیین می‌شود. یعنی صرافی ارز را در بازار متشکل می‌خرد و سپس یک درصد بالاتر در بازار می‌فروشد. در حال حاضر حدود ۴۵۰ صرافی یا بانک عضو بازار متشکل ارزی هستند و در آن معامله می‌کنند. مکانیسم معمولا به این صورت است بانک مرکزی و صرافی‌های بزرگ ارز را عرضه می‌کنند و صرافی‌های کوچکتر خرید می‌کنند و با یک درصد بالاتر در بازار می‌فروشند.
نرخ دلار فردایی
نوع دیگری از معاملات دلار وجود دارد که همان‌طور که از نامش پیداست بر اساس پیش‌بینی نرخ دلار فردا انجام می‌شود. یعنی دو طرف امروز روی یک نرخ برای قیمت فردا توافق می‌کنند و فردا معامله تسویه می‌شود. بازار دلار فردایی یک بازار غیررسمی است و مانند بازار نقدی خریدار و فروشنده دارد و به صورت غیررسمی بر آن نظارت می‌شود. در کشورهای دیگر بازاری تحت عنوان بازار آتی در قالب فارکس وجود دارد که البته نظارت‌های دقیقی روی آن انجام می‌شود، اما با توجه به غیرقانونی بودن این معاملات در ایران بازار دلار فردایی جرم تلقی می‌شود. البته قبلا جرم نبود و حتی خود بانک مرکزی هم گاهی در این بازار مداخله می‌کرد.
در معاملات فردایی که گاهی معاملات «پشت خطی» نیز گفته می‌شود در واقع روی پیش‌بینی قیمت برای فردا شرط‌بندی می‌کنند و فردای آن روز بازنده این پیش‌بینی مابه‌التفاوت قیمت اعلامی و قیمت واقعی را به برنده پیش‌بینی می‌پردازد. در واقع در این بازار معامله واقعی انجام نمی‌شود و صرفا کارکرد لفظی دارد، اما مابه‌التفاوت‌ها می‌بایست پرداخت شود. البته گا‌ها برای معاملات در حجم بالا مثلا یک میلیون دلار چک نیز رد و بدل می‌شود. معاملات دلار فردایی بعد از معاملات نقدی آغاز می‌شود و معمولا از ساعت ۳ بعد از ظهر تا ۱۲ شب است. ساعت ۱۲ شب معاملات تسویه می‌شوند. یک روند نظارت غیررسمی نیز در این بازار وجود دارد که در صورت تخلف هر فرد در اجرای تعهداتش، توسط ناظرین غیررسمی از این بازار اخراج می‌شود.
دلار سبزه و افشار
منظور از دلار سبزه نرخ مبادله دلار در بازار سبزه میدان در نزدیکی بازار ۱۵ خرداد است و منظور از دلار افشار همان قیمت دلار در پاساژ افشار در چهارراه استانبول است. در این دو مرکز نرخ دلار به صورت آزاد معامله می‌شود و مراکز اصلی فعالیت دلالان هستند. هم معاملات نقدی و هم فردایی عمدتا در این دو مرکز انجام می‌شود. فروشندگان نیز خیابانی هستند و مجوز فعالیت ندارند. میدان فردوسی نیز از جمله مراکز خرید و فروش ارز آزاد است. دولت بعد از تحریم‌ها این بازار‌ها و خرید و فروش دلار در آنها را به شدت تحت کنترل درآورده است.
بازار‌های منطقه‌ای دلار و تاثیر آن در بازار داخل
قیمت دلار در بازار‌های منطقه‌ای به ویژه دبی، افغانستان و عراق و تاثیر آن در بازار داخل بعد از تحریم دلاری ایران آغاز شد. این سه کشور در واقع مهمترین کانال‌های انتقال ارز به کشور بعد از تحریم بودند. یعنی بعد از تحریم‌ها شرکت‌های بزرگ همچنان می‌توانستند با دور زدن تحریم‌ها از این سه کشور دلار و یورو وارد کشور کنند، اما بعد از مقررات شدید کشور امارات دو کشور افغانستان و عراق جایگزین دُبی و درهم امارات شدند. به قول معروف این سه کشور کانال نقل و انتقال دلار به ایران بودند. به همین دلیل در حال حاضر نرخ دلار در این کشور‌ها روی بازار داخل تاثیرگذار است. در واقع این کشور‌ها مهمترین کریدور‌های تجاری ایران هستند.
زمانی که نرخ دلار در ایران به صورت دستوری تعیین می‌شد و قیمت آن پایین‌تر از کشورهای همسایه بود فروشندگان دلار ترجیح می‌دادند که دلار‌های خود را در بازار‌های هرات و سلیمانیه به فروش برسانند. به همین دلیل خروج ارز از کشور اتفاق می‌افتاد. برعکس در صورتی که دلار در بازار داخل ایران بیشتر از هرات و سلیمانیه باشد فروشندگان ارز ترجیح می‌دهند دلار خود را در بازار داخل بفروشند. تا قبل از آزادسازی دلار معمولا جریان سرمایه از ایران به افغانستان و عراق بود، اما بعد از آزادسازی این روند معکوس شده و اکنون ارز از آن کشور‌ها به ایران سرازیر می‌شود.
حواله درهم امارات
پیش از این گفتیم که نرخ درهم بر بازار دلار در ایران تاثیرگذار است. نرخ حواله درهم هر روز به بازار داخلی اعلام می‌شود و همین امر باعث می‌شود که دلار ایران از آن تاثیر بگیرد. در واقع واردکنندگان کالا از بانک‌ها یا صرافی‌های داخلی می‌خواهند که مبلغ درهم را به حساب فروشندگان واریز کنند. بانک‌ها یا صرافی‌های داخلی نیز از طریق کارگزاران خود در دبی این کار را انجام می‌دهند که به حواله درهم معروف است. نه فقط بانک‌ها که حتی صرافی‌ها نیز اقدام به پرداخت حواله می‌کنند. یعنی پرداخت پول به بانک یا صرافی دیگری حواله می‌شود. در واقع معنای کلی حواله درهم این است که هر درهم در ازای چند تومان مبادله می‌شود. میزان عرضه و تقاضا نیز در این نرخ تاثیرگذار است. این نرخ برابری درهم در برابر ریال ایران بر نرخ دلار تاثیر گذار است و اگر بالا برود نرخ دلار نیز در ایران افزایش خواهد یافت.
دلار هرات
دلار هرات همان نرخ دلار در شهر هرات افغانستان است. ایران با افغانستان روابط تجاری زیادی دارد و به همین دلیل نرخ خرید و فروش دلار در این شهر برای مقاصد صادراتی و وارداتی اهمیت دارد. نرخ دلار هرات به سادگی همان نرخی است که در شهر هرات و توسط صرافی‌های این شهر معامله می‌شود. شرکت‌های واردکننده و یا حتی صادرکننده ممکن است دلار‌های خود را در شهر هرات به ریال تبدیل کنند و یا ریال خود را به دلار تبدیل کنند و به همین دلیل میزان عرضه و تقاضای دلار در این شهر اهمیت دارد و روی بازار داخل تاثیرگذار است. معمولا دلار هرات و حتی سلیمانیه و درهم امارات رابطه مستقیمی با نرخ دلار در ایران دارند.
دلار سلیمانیه
با توجه به محدود شدن مراودات بین صرافی‌های ایران و دبی دلار هرات و سلیمانیه نقش دبی را بر عهده گرفته‌اند. قیمت دلار در صرافی‌های شهر سلیمانیه عراق نیز از جمله نرخ‌های تاثیرگذار بر بازار ایران است. نرخ دلار در این شهر نیز بر اساس میزان عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. هرچه مراودات تجاری بین عراق و ایران بیشتر باشد جابجایی دلار و ریال در صرافی‌های سلیمانیه نیز بیشتر است و نرخ نیز طبیعتا تغییر می‌کند. هر چه قیمت دلار در صرافی‌های سلیمانیه بیشتر باشد نرخ دلار در بازار داخل نیز افزایش می‌یابد.
فرمول حجم مبنا
اگر با بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار آشنا باشید احتمالا واژه حجم مبنا را بر روی تابلو معاملات دیده‌اید. ممکن است این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که فرمول حجم مبنا چیست و حجم مبنا چگونه محاسبه می‌شود؟! اصلا حجم مبنا چه کاربردی دارد؟!
به طور کلی حجم مبنا با هدف کاهش میزان نوسانات سهام و ریسک معاملات در بازار سرمایه ایران استفاده می‌شود. اما برای رسیدن به پاسخ دقیق‌تر سوالاتمان، ابتدا باید کمی در مورد قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی توضیح دهیم. اگر شما هم علاقمند به درک فرمول حجم مبنا و نحوه محاسبه آن هستید تا پایان این مقاله همراه ما باشید …
قیمت آخرین معامله
همان طور که از نام آن مشخص است، به آخرین قیمتی که سهام یک شرکت بر روی تابلوی معاملات بین خریدار و فروشنده معامله می‌شود، قیمت آخرین معامله می‌گویند. این عدد در تابلوی معاملات با عنوان “معامله” یا “آخرین معامله” نوشته شده است.
قیمت پایانی
قیمت پایانی در واقع عبارت است از “ میانگین وزنی قیمت سهام در طول زمان معاملات با در نظر گرفتن حجم مبنا “.
لازم به ذکر است که قیمت پایانی هر روز، مبنای نوسانات قیمت روز بعد معاملاتی قرار می‌گیرد. مثلا اگر قیمت پایانی روز چهارشنبه برای یک سهم عدد ۱۰۰۰ ریال باشد، بازه مجاز نوسان قیمت در روز معاملاتی بعد یعنی شنبه، ۵% مثبت (۱۰۵۰ ریال) و ۵% منفی آن (۹۵۰ ریال) است.
نحوه تأثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی سهام
برای درک بهتر اثر حجم مبنا بر قیمت پایانی اجازه دهید با یک مثال بحث را ادامه دهیم:
مثال : فرض کنید بازه مجاز معاملات سهام یک شرکت در روز شنبه از ۹۵۰ ریال تا ۱۰۵۰ ریال بوده و حجم مبنای آن ۲۰۰۰ سهم باشد. دو حالت ممکن است پیش بیاید :
الف – اگر حجم معاملات سهام کمتر از حجم مبنا باشد:
فرضا ۸۰۰ برگه سهم با میانگین وزنی قیمت ۱۰۳۰ ریال معامله شده باشد، قیمت پایانی عبارت است از :
قیمت پایانی روز قبل + [حجم مبنا / (تعداد سهام معامله شده * (قیمت پایانی روز قبل – میانگین وزنی قیمت معامله شده))] = قیمت پایانی
با توجه به داده های زیر :
میانگین وزنی قیمت معامله شده = ۱۰۳۰ ریال
قیمت پایانی روز قبل = ۱۰۰۰ ریال
تعداد معامله شده = ۸۰۰ برگه سهم
حجم مبنا = ۲۰۰۰ سهم
قیمت پایانی برابر با ۱۰۱۲ ریال خواهد بود.
ب- اگر حجم معاملات سهام بیشتر از حجم مبنا باشد:
قیمت پایانی برابر است با میانگین وزنی همه قیمت‌های معامله شده در طی یک روز معاملاتی.
حال می‌رسیم به نحوه محاسبه حجم مبنا برای سهام شرکت‌های مختلف …
فرمول حجم مبنا
بر اساس ابلاغیه دو شرکت بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، روش جدید محاسبه حجم مبنا از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸ اجرا می‌شود. بر این اساس محاسبات حجم مبنا مطابق روال گذشته بعد از پایان آخرین روز معاملاتی هر هفته انجام شده و برای هفته آینده لحاظ می‌گردد.
- برای محاسبه فرمول حجم مبنا کافیست عدد ۰/۰۰۰۴ را در تعداد سهام شرکت مورد نظر ضرب کنیم تا حجم مبنای آن شرکت محاسبه شود.
اما استثناهایی هم وجود دارد که در ادامه توضیح می‌دهیم …
تعریف ارزش مبنا
با ضرب کردن حجم مبنای به دست آمده (در بالا) در قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته، ارزش مبنا به دست می‌آید.
فرمول حجم مبنا در شرکت‌های بورسی
- برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
فرمول حجم مبنا در شرکت‌های فرابورسی (بازار اول و دوم فرابورس)
- برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ ارتباط حجم معاملات با قیمت پایانی میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال ارتباط حجم معاملات با قیمت پایانی باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
فرمول حجم مبنا در بازار پایه زرد فرابورس
- برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۲۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۲۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
فرمول حجم مبنا در بازار پایه نارنجی فرابورس
- برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۱۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۱۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
فرمول حجم مبنا در بازار پایه قرمز فرابورس
- برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
در گذشته نحوه محاسبه فرمول حجم مبنا اندکی متفاوت بود. همچنین حجم مبنا در نمادهای فرابورس و بازار پایه لحاظ نمی‌شد. لذا بسیاری از نظرات این مقاله بر اساس روش قدیمی محاسبه (قبل از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸) پاسخ داده شده‌اند.
روش قدیمی فرمول حجم مبنا
خب حالا به نحوه محاسبه حجم مبنا می‌پردازیم.
تا پیش از اسفند سال ۱۳۹۳ حجم مبنا برای هر سهم تقریبا عدد ثابتی بوده و هر سال یک بار توسط شرکت مدیریت فناوری بورس تهران محاسبه می‌شد.
اما در حال حاضر این عدد به صورت هفتگی محاسبه می‌شود و در ابتدای هر هفته داخل صفحه نماد هر سهم قرار می‌گیرد.
این مصوبه از ابتدای اسفندماه ۱۳۹۳ در حال اجراست.
حجم مبنای کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار برابر با ۰/۰۰۰۴ تعداد سهام شرکت است. حداکثر ارزش حجم مبنا می‌بایست ۱۰ میلیارد ریال و حداقل آن ۵۰۰ میلیون ریال باشد که تعداد آن براساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود.
طبق این قانون برای محاسبه حجم مبنا کافی است به سادگی روش زیر را دنبال کنید:
ابتدا تعداد سهام شرکت را در عدد ۴ ضرب و بر عدد ۱۰۰۰۰ تقسیم می‌کنیم.
عدد بدست آمده حجم مبنای ما خواهد بود.
اما لازم است یک تبصره را در آن رعایت کنیم.
عدد بدست آمده را در قیمت پایانی سهم در روز چهارشنبه ضرب می‌کنیم:
- اگر عدد بدست آمده در آخرین روز کاری هفته (معمولا چهارشنبه) عددی بین ۵۰۰ میلیون ریال و ۱۰ میلیارد ریال بود: حجم مبنای ما برای روز شنبه همان عدد بدست آمده در بالا خواهد بود.
- اگر عدد بدست آمده کمتر از ۵۰۰ میلیون ریال بود حجم مبنای ما برای روز شنبه برابر خواهد بود با ۵۰۰ میلیون ریال تقسیم بر قیمت پایانی روز چهارشنبه.
- اگر عدد بدست آمده بیشتر از ۱۰ میلیارد ریال بود حجم مبنای ما برای روز شنبه برابر خواهد بود با ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی روز چهارشنبه.
چکیده مطلب :
همان‌طور که گفته شد حجم مبنا یکی از ابزارهایی است که در بازار سرمایه کشور ما برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و کنترل کردن نوسانات شدید بازار به وجود آمده است. در این مقاله علاوه بر تعریف حجم مبنا و نحوه اثرگذاری آن بر قیمت پایانی سهام، به فرمول حجم مبنا و نحوه محاسبه آن پرداختیم.
به طور کلی و به صورت خلاصه فرمول محاسبه حجم مبنا را می‌توان به این صورت بیان کرد: تعداد سهام شرکت ضربدر ۰.۰۰۰۴
اما در محاسبات حجم مبنا استثناهایی هم وجود دارد که در این مقاله به صورت تفکیک شده توضیح داده شدند.
دیدگاه شما