تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس

شاخص بازار اول بورس چیست و چه نقشی در بازار دارد؟

شاخص بازار اول که نامی آشنا برای بسیاری از سرمایه گذاران است امروزه رشد کمتری در بازار بورس داشته است. سرمایه گذاران برای آشنایی با بورس برای پیشرفت و رسیدن به سود یا کم کردن ضرر نیاز به تحقیق و مطالعه بیشتری دارند تا با اصطلاحات و کلمات مربوطه آشنا بشوند. در این مقاله قصد داریم تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس مفهوم شاخص بازار اول و به شاخص بورس و کاربرد آن در بورس بپردازیم.

شاخص بازار اول بورس

در فرهنگ فارسی شاخص به معنی عددی است که میانگین ارزش چند چیز مرتبط با یکدیگر را برحسب درصدی از همان میانگین، در فاصله زمانی معین بیان می کند. یعنی شاخص نماینده مجموعه‌ای از متغیرهای یک نوع است و به صورت کلی شاخص را می‌توان نشان‌ دهنده سطح عمومی یک چیز از پیش تعیین شده به طور معمول قیمت در میان گروهی از متغیرهای مورد بررسی تعریف کرد.

در معاملات بورس اوراق بهادار 8 شاخص مهم وجود دارد که برای سرمایه ‌گذاران اهمیت بسیاری دارند این شاخص ها در بورس اوراق بهادار تهران برای بررسی و بازیابی بازار مالی به کار برده می‌شوند مثل شاخص کل قیمت، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص بازده نقدی TEDIX، شاخص صنعت و شاخص مالی، شاخص سهام آزاد شناور، شاخص بازار اول و بازار دوم، شاخص 50 شرکت برتر، شاخص 30 شرکت بزرگ که در واقع برای نمایش بازدهی بازار سرمایه این شاخص ها محاسبه می شوند.

اگر بخواهیم شرح دهیم که شاخص بازار اول در بورس چیست باید بگوییم در بورس اوراق بهادار تهران شرکت‌های بورسی بر اساس میزان سرمایه، تعداد سهام داران، وضعیت سودآوری، عدم وجود زیان انباشته، حداقل درصد حقوق سهام داران و.. دسته بندی می شوند. این تقسیم بندی در بازار بورس نشان دهنده بازار شرکت‌های بزرگ و شرکت‌های کوچک است و در این میان شرکت هایی که در شرایط بهتری نسبت به دیگرشرکت های سرمایه گذاری قرار گرفته باشند در بازار اول هستند و دیگر شرکت‌های در بازار دوم قرار می‌گیرند.

شاخص بازار اول و دوم چیست

در بالا گفتیم در بورس تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس اوراق بهادار تهران شاخص‌های گونا گونی برای بررسی و بازیابی بازار مالی به کار برده می‌ شوند که شاخص بازار اول بورس و شاخص بازار دوم در این بین قرار دارند. به این صورت که سازمان بورس سهام پذیرفته شده در بازار بورس را بر اساس مقدار سودآوری، درصد شناوری، تعداد سهام و … در این دو شاخص تقسیم بندی می ‌کند.

قیمت کل

شاخص قیمت کل برای سهام پذیرفته ‌شده در هر کدام از این بازارها به تفکیک محاسبه می ‌گردد و از آن به عنوان شاخص بازار اول و بازار دوم یاد می ‌گردد. در واقع این موضوع مربوط به شاخص بازار اول است و اگر در بازار دوم محاسبه شود شاخص کل شرکت‌های عضو در بازار دوم به دست می ‌آید. در صورتی که شاخص کل بازار دوم با سرعت بیشتری افزایش یابد نشان دهنده آن است که رشد در بازار دوم نسبت به بازار اول بهتر است و بازده سرمایه‌گذاری در شرکت‌های کوچک یعنی شرکت های مربوط به بازار دوم طرفدار و محبوبیت بیشتری دارد.

شاخص بازار اول چیست

پیش از این با تعریف شاخص بازار اول آشنا شدیم گفتیم که تمامی شرکت هایی که در شرایط بهتری نسبت به دیگر شرکت های سرمایه گذاری قرار گرفته باشند در بازار اول هستند. در واقع به صورت روزانه می توانیم میانگین سود و ضرر شرکت های بزرگ بورس را از این طریق به دست آوریم.شرکت‌هایی که در بازار اول حضور دارند به دو دسته تابلو اصلی و فرعی تقسیم می ‌شوند.

در تابلوی شاخص های منتخب بورس اوراق بهادر تهران می توانیم اطلاعات بسیاری در مورد شاخص بازار اول دریابیم. این اطلاعات شامل زمان و مقدار انتشار، تغییرات روزانه ی این شاخص و درصد تغییراست. علاوه بر این می توانیم بیش ترین و کم ترین معامله مربوط به این شاخص را مشاهده کنیم.

برای مثال تابلوی شاخص ها نشان می دهد که در ساعت 16:05 به میزان 232.721.56 انتشار یافته است.

شاخص بازار اول فرابورس

در شاخص بازار اول فرابورس 30 نماد وجود دارد. هر کدام از این نماد ها به تفکیک اطلاعات مخصوص خود را دارند. از جمله تاریخ معامله، آخرین قیمت، تغییر، درصد تغییر، بیشترین و کمترین معامله که می توانیم در جدول مربوط به این شاخص مطالعه کنیم. در واقع تفاوت بورس و فرابورس در این است که فرابورس بسیار ساده تر از بورس فعالیت می کند. به طوری که فرابورس بخشی از بازار سرمایه که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند را هدایت می کند. اما بورس مکانی است که در آن بین تولید کنندگان و مصرف کنندگان معامله انجام می شود. در ادامه پیشنهاد می شود مقاله نحوه انجام معاملات در بورس و فرابورس را مطالعه کنید.

فرابورس

بازار اول فرابورس ایران در آبان سال 1387 با ساختاری شبیه به بورس فعالیت خود را زیر نظر سازمان بورس اوراق بهادار شروع کرد اما شرایط پذیرش و معامله در آن بسیار ساده‌ تر است. انواع مختلفی از اوراق بهادار در بازار فرابورس وجود دارند که ورود به آن به نسبت بورس شرایط کمتری را نیاز دارد به این ترتیب سرمایه گذاران می توانند با حداقل شرایط و با کمترین زمان به بازار مالی وارد شده و از تمام مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس بهره‌ مند شوند. همچتیت پیشنهاد می کنیم مقاله وضعیت بورس امروز ایران را مطالعه کنید.

پنج بازار در فرابورس وجود دارد با نام‌های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه که شرکت‌های واجد شرایط می توانند سهام خود را در بازار اول و دو مبادله کنند و شرکت‌هایی که این شرایط را نداشته باشند در بازار پایه معامله می کنند.

شاخص بازار اول و دوم

گفتیم که شرکت‌هایی که از نظر میزان سرمایه و میزان سهام در اختیار مردم در وضعیت بهتری باشند در بازار اول بورس تهران قرار می گیرند. شرکت‌هایی که در شرایط پایین ‌تری قرار دارند در بازار دوم بورس تهران پذیرش می‌شوند. شاخص بازار اول هم به دو دسته فرعی و اصلی تقسیم می شود.

ولی با این حال در حال حاضر شاخص بازار دوم از نظر رشد در شرایط بهتری است و معاملات بیشتری را در بر می تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس گیرد که این نشان دهنده آن است که محبوبیت بیشتری بین سرمایه گذاران دارد. با منفی شدن این دو شاخص به صورت اختصاصی شاخص کل به طور قطعی منفی نمی شود ولی این تغییرات می تواند در وضعیت شاخص کل تاثیر داشته باشد.

از جمله نماد هایی که در شاخص بازار دوم قرار دارن می توان به آبادا، افق، اميد، بركت، بشهاب، پاسا، پارس، پاكشو و ثامان را نام برد در این جا هم نماد های وغدیر، وپارس، خساپا، کروی، دکیمی، وسپه، سرود، تپکو، وامید، ونوین، کچاد و ساروم را نام برد. در نهایت پیشنهاد ایران بورس به شما بازدید از مقاله بهترین نماد بورس ایران برای سرمایه گذاری در سال 1399 می باشد.

سوالات متداول شاخص بازار اول

تمامی شرکت هایی که در شرایط بهتری نسبت به دیگر شرکت ها قرار گرفته باشند در بازار اول هستند در واقع به صورت روزانه می توانیم میانگین سود و ضرر شرکت های بزرگ بورس را از طریق شاخص بازار اول به دست آوریم.

تفاوت بورس و فرابورس در این است که فرابورس بسیار ساده تر از بورس فعالیت می کند. به طوری که فرابورس بخشی از بازار سرمایه که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند را هدایت می کند.

در بورس اوراق بهادار تهران شرکت‌های بورسی بر اساس میزان سرمایه، تعداد سهام داران، وضعیت سودآوری، عدم وجود زیان انباشته، حداقل درصد حقوق سهام داران و.. دسته بندی می شوند.

فرابورس

فرابورس دومین بازار سرمایه ایران ( به انگلیسی: Over the Counter Market (به اختصار OTC) ) در ابتدای آبان‌ماه سال ۱۳۸۷ با مجوز شورای عالی بورس شکل گرفت .

در تعریف جهانی فرابورس می توان گفت که سهام شرکت‌هایی که شفافیت کافی یا وضعیت سودآوری مناسب ندارند به صورت توافقی میان خریدار و فروشنده معامله می‌شوند.

فرابورس به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه کشور، ابزارهای تامین مالی متنوعی را برای بنگاه های اقتصادی فراهم آورده و بر اساس شرایط فعالیت هر بنگاه، گزینه های مناسبی را به منظور بهره مندی حداکثری از مزایای بازار سرمایه پیشنهاد می کند.

وجود فرابورس موجب یکپارچه شدن و هدایت قسمتی از بازار سرمایه که زمینه ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند یا می‌خواهند سریع‌تر به بازار ورود پیدا کنند، شده است. راحت‌تر بودن شرایط پذیرش در این بازار سبب شده دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها کاهش یابد.

قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های مالی و عملیاتی شرکت‌های بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.

مهم‌ترین وظیفه فرابورس، سازمان‌دهی آن بخش از تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس شرکت‌های متمایل به حضور در بازار سرمایه است که هنوز شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند. سطح نظارت در فرابورس، کمتر از بورس است و از نظر گزارش‌گیری، در طول یک سال مالی، شرکت‌های بورس ملزم به انتشار تعداد بیشتری گزارش هستند و به همین دلیل شفافیت بیشتری دارند.

همین امر سبب می‌شود ریسک سرمایه‌گذاری در فرابورس بیشتر از بورس باشد.

انواع بازارها در فرابورس ایران

معاملات در فرابورس بسته به نوع معاملات در بازار اول ، دوم ، سوم و چهارم انجام می شوند که در ادامه به شرح کامل این بازار ها می پردازیم.

بازار اول فرابورس

در بازار اول فرابورس علاوه بر سهام شرکتها ، واحدهای صندوق های سرمایه گذاری بانام هم پذیرش و معامله می شوند. همچنین نوسان سهام شرکتها و اوراق پذیرفته شده در بازار اول فرابورس ۵ درصد بدون حجم مبنا پیش بینی شده است . در این بازار سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل ده میلیارد ریال و یکسال از زمان بهره برداری آن گذشته و زیان انباشته نداشته باشد.

واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های زمین و ساختمان که نزد سازمان بورس ثبت شده اند به شرطی امکان معامله را دارند، که حداقل سرمایه صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله۵۰ میلیارد ریال و حداقل سرمایه صندوق‌های زمین ومسکن ۲۰۰ میلیارد ریال و با نام باشند.

بازار دوم فرابورس

در این بازار ، صرفا سهام شرکتهای سهام عام پذیرفته می شوند. در این بازار سهام شرکتهای زیانده، تازه تاسیس، شرکتهای سهامی خاص که قصد اجرای افزایش سرمایه و تبدیل به سهامی عام را دارند و شرکتهای کوچک پذیرفته شده مورد مبادله قرار می گیرند .

در بازار دوم سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل یک میلیارد ریال ومشمول مادۀ ۱۴۱ لایحۀ قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت نباشد.

بازار سوم فرابورس (بازار عرضه)

بازار عرضه محلی ایمن، شفاف و سودمند برای انجام معاملات عمده اوراق بهاداری است که امکان یا شرایط پذیرش در فرابورس را ندارد. انجام پذیره نویسی انواع اوراق بهادار از جمله شرکتهای سهامی عام در شرف تاسیس، دیگر ویژگی مهم بازار عرضه به حساب می آید. انجام عرضه در این بازار مستلزم گذارندن فرایند پذیرش نبوده و با انجام تشریفات اداری در فرابورس، امکان پذیر است.

در بازار عرضه فرا بورس بلوکهای سهام شرکت‌های سهامی (عام، خاص، تعاونی و …) ،حق‌تقدم خرید سهام شرکت‌های سهامی عام،سهام ناشی از افزایش سرمایۀ شرکت‌های سهامی عام، پذیره نویسی سهام و اوراق مشارکت،پذیره نویسی گواهی سپرده سرمایه گذاری بانک ها، املاک و مستغلات ،امتیازبهره برداری وحق ثبت اختراعات در قالب سهام شرکتهای سهامی خاص می تواند مورد معامله قرار بگیرد.

بازار چهارم فرابورس ( اوراق مشارکت)

انواع اوراق با درآمد تضمین شده از جمله اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی و …که در زمان پذیرش حداقل سه ماه تا سر رسید آنها باقی مانده باشد قابل پذیرش در این بازار بوده به شرطی که بعد از پذیرش، معاملات دست دوم آنها منحصرا از طریق فرابورس انجام شود.

امکان صدور اوراق مشارکت شرکتی و اوراق مشارکت قابل تعویض سهام از جمله اوراق بهادار قابل معامله در بازار اوراق مشارکت محسوب می شوندکه درکنار اوراق مشارکت رهنی، اوراق مشارکت اجاره، صکوک وگواهی سپرده بانکی سرمایه گذاری عام وخاص در بازار چهارم امکان معامله را دارند.تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس

مزایای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس

سهولت پذیرش

پذیرش و درج شرکت‌های سهامی عام در فرابورس ایران نسبت به بورس شرایط کمتری نیاز دارد و این باعث شده تا دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کند.

تأمین مالی

شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس این امکان را دارند تا از طریق فروش سهام خــود از مزایای تأمین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه بهره ببرند. علاوه بر این امکان تأمین مالی از محل جذب سرمایه‌گذاران جدید و افزایش سرمایه را نیز دارا هستند.

معافیت مالیاتی

شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس ایران از مزایای مالیاتی قابل توجهی برخوردار هستند. به این صورت که شرکت‌هایی که اقدام به عرضه سهام در فرابورس می‌کنند (به غیر از شرکت‌های حاضر در بازار پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارا هستند.

وثیقه‌گذاری سهام

سهام‌داران شرکت‌های پذیرش شده در بازار فرابورس می‌توانند از طریق وثیقه‌گذاری سهام شرکت خود، برای اخذ تسهیلات اقدام کنند. چراکه شبکه بانکی، سهام شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس ایران را به‌عنوان دارایی قابل قبول جهت وثیقه‌گذاری برای دریافت تسهیلات بانکی بــه رسمیت می‌شناسد.

امکان انتشار اوراق بهادار در بازار ابزارهای نوین مالی

شرکت‌های پذیرش شده در فرابورس می‌توانند با ارائه مدارک لازم به سازمان بورس و اوراق بهادار منابع مالی طرح‌های موردنظر را (حداکثر تا ۶۰ درصد سرمایه‌گذاری در طرح پروژه موضوع اوراق مشارکت) از طریق انتشار اوراق تأمین کنند.

امکان خروج از فرابورس

اگر شرکتی تصمیم بگیرد به هر دلیلی از فرابورس خارج شود، در دستورالعمل پذیرش برای این موضوع راه‌حلی در نظر گرفته شده است که با گذراندن فرآیند مشخصی امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به‌سادگی امکان‌پذیر خواهد بود. ضمن اینکه شرکت‌های حاضر در فرابورس ایران می‌توانند بسیار راحت‌تر به بازارهای دیگر انتقال پیدا کنند.

نبود حجم مبنا

سهام مورد مبادله در بازارهای فرابورس ایران به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روان‌تر و نقد شوندگی بالاتری رو‌به‌رو هستند و عرضه و تقاضا برای این سهام به سرعت متعادل شده و معمولا صف خرید و فروش آن‌ها برای مدت زیادی ادامه نمی‌یابد.

در نظر داشته باشید که سهام شرکت‌های فرابورسی و بورسی با یک کد معاملاتی قابل خرید و فروش هستند. شما می‌توانید برای شروع انجام معامله، این کد را از کارگزاری‌های رسمی دریافت کنید.

تفاوت بازار بورس و بازار فرابورس

تقسیم‌بندی بازار

بازار بورس به‌طور کلی به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود. عملکرد این دو بازار به هم مرتبط است. به این صورت که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد قابل قبولی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم به خوبی عمل کند به بازار اول منتقل خواهد شد.

ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایت بخش عمل نکند از بازار اخراج می‌شود. بازار فرابورس ایران دارای ۵ بازار، اول، دوم، سوم، ابزار‌های نوین مالی و پایه است. بنابراین اولین تفاوت بورس و فرابورس در تقسیم‌بندی و تعداد این دو بازار است.

فرایند پذیرش در بازار بورس و فرابورس

شرایط پذیرش سهام در بازار بورس کمی دشوار است، بازار فرابورس با شرایط ساده‌تر تشکیل شده تا شرکت‌های کوچک هم بتوانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند.

در جدول زیر می‌توانید تفاوت بورس و فرابورس را در خصوص شرایط پذیرش به خوبی مشاهده کنید:

شرایط پذیرش	بازار بورس			بازار فرابورس
	تابلو اصلی بازار اول	تابلو فرعی بازار اول	بازار دوم	بازار اول	بازار دوم
حداقل سرمایه ثبت شده شرکت	۱۰۰ میلیارد تومان	۵۰ میلیارد تومان	۲۰ میلیارد تومان	یک میلیارد تومان	۱۰۰ میلیون تومان
حداقل سهام شناور	۲۰ درصد	۱۵ درصد	۱۰ درصد	۱۰ درصد	پنج درصد
حداقل تعداد سهام‌داران	هزار نفر	۷۵۰ نفر	۲۵۰ نفر	۲۰۰ نفر	–
حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوط	سه سال	سه سال	دو سال	حداقل دو سال از زمان بهره‌برداری با ارائه خدمات گذشته باشد	حداقل یک سال از تأسیس آن گذشته باشد
زیان انباشته	نداشته باشد	نداشته باشد	نداشته باشد	نداشته باشد	برنامه عملیاتی تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس مناسبی برای خروج از زیان داشته باشد
نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها	۳۰	۲۰	۱۵	۱۵	–
سودآوری	سه دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	دو دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	–

آیا خرید سهام در بازار بورس و فرابورس تفاوتی دارد؟

خرید و فروش در بورس توسط کارگزاران به عنوان متولی اصلی انجام خرید و فروش, انجام می شود. در فرابورس کارگزاران مسئولیت انجام خرید و فروش‌ها را بر عهده دارند. در این بازار کارگزاران حکم واسطه بین خریدار و فروشنده داشته و کلیه معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آن‌ها انجام می شود.

دریافت کد فرابورس برای شرکت ها (شخص حقوقی) چه مدارکی لازم دارد؟

شرکت‌هایی که تمایل به دریافت کد معاملات بورس اوراق بهادار ( برای انجام معامله در بازار بورس یا فرابورس) دارند، می‌توانند به ترتیب زیر عمل نمایند:

1. تصویر روزنامه رسمی آگهی تآسیس
2. تصویر روزنامه رسمی – آگهی کلیه تغییرات.
3. تصویر اساسنامه.
4. کپی شناسنامه و کارت ملی اعضای هیآت مدیره.
5. تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقوقی و تعهد نامه.
6. تکمیل فرم توافقنامه معاملات اینترنتی.
7. دریافت و تکمیل فرم قرارداد معاملات برخط و پاسخ به سوالات آزمون معاملات برخط.
8. ارائه نامه درخواست دریافت کد معاملاتی خطاب به کارگزاری آگاه در سربرگ شرکت.
9. معرفی نماینده شرکت.

دریافت کد معاملاتی بورس، برای انجام معاملاتی اوراقی همانند اخزا و سخا ضروری است.

تفاوت بورس و فرابورس (OTC) چیست؟

بسیاری از بازارهای مالی جهان بر اساس معاملات اوراق بهادار فعالیت می کنند. برای مثال بورس و فرابورس، بازارهای جذابی هستند که اوراق بهادار شرکت های مختلف در آنجا خرید و فروش می شود. البته تفاوت هایی بین بازار بورس و فرابورس وجود دارد که در این مقاله به بررسی آنها خواهیم پرداخت، پس با ما همراه باشید.

بازار بورس چیست؟

بورس در واقع یک بازار متمرکز و سازمان یافته است که در آن اوراق بهادار، کالا و اوراق مشتقه شرکت های تجاری در میان تریدرها (معامله کنندگان) و کارگزاری های سهام (Stockbrokers) خرید و فروش می شود. قیمت اوراق بهاداری نظیر سهام، اوراق قرضه دولتی، اوراق مشارکت، ارز بر اساس نیروی عرضه و تقاضا (Supply & Demand) در بازار تنظیم می شود. معاملات بازار بورس اغلب در یک مکان فیزیکی انجام می گیرند، البته پلتفرم های آنلاین نیز برای معامله اوراق بهادار وجود دارد.

معاملات بازار بورس توسط شرکت های کارگزاری نظارت می شود؛ به عبارت دیگر شرکت های کارگزاری اشخاص حقوقی هستند که به عنوان نماینده افراد اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار خواهند کرد. البته بازار بورس مجموع قوانینی برای شرکت های کارگزاری وضع کرده است و مستقیما بر روی فعالیت آنها نظارت می کند.

ویژگی های بازار بورس

بورس نیز مانند هر بازار معاملاتی دیگر دارای ویژگی های منحصربفردی است که در ادامه هر یک را به طور مختصر توضیح خواهیم داد.

۱- معامله اوراق بهادار :

اولین کارکرد بازار بورس در حقیقت فراهم کردن بستری رسمی برای معامله اوراق بهادار و نقد کردن دارایی بر اساس قیمت رایج بازار است. علاوه بر این، بازار بورس شرایطی انعطاف پذیر برای سرمایه گذارها فراهم می کند تا هر زمام که لازم باشد، سبد سهام (پورتفولیو) خود را تغییر دهند.

۲- تعیین قیمت :

حضور تعداد زیادی خریدار و فروشنده، بورس را به یک بازار رقابتی تبدیل کرده است. از آنجایی که فعالیت های مالی در بازار بورس شفاف است و تمام اطلاعات مورد نیاز در دسترس قرار دارند، بنابراین قیمت گذاری اوراق بهادار از طریق برگزاری مناقصات (مزایده ای) انجام می گیرد.

۳- جمع آوری بودجه :

بازار بورس بهترین مکان برای تامین بودجه است؛ به عبارت دیگر شرکت های تجاری و مراکز دولتی از طریق فروش اوراق بهادار به عموم مردم می توانند بخشی از منابع مالی خود را تامین کنند.

۴- بسیج پس انداز :

مردم پس انداز خود را در بازار بورس سرمایه گذاری می کنند تا سود خوبی از آن کسب کنند. بدین ترتیب بازار بورس مردم را تشویق به سرمایه گذاری در بخش های پربازده می کند و از این طریق پس انداز آنها را بسیج کرده و در یک مسیر هدایت می کند.

۵- معاملات اوراق بهادار دست دوم :

در معاملات، فقط آن دسته از اوراق بهاداری خرید و فروش می شوند که ابتدا توسط شرکت ها در قالب یک پیشنهاد عمومی در بازار اول عرضه شده باشند.

بازار فرابورس چیست؟

بازار فرابورس یا خارج از بورس (OTC) دارای مکان فیزیکی خاص نیست و در حقیقت یک بازار غیر متمرکز برای خرید و فروش اوراق بهادار ثبت نشده محسوب می شود. به عبارت دیگر بر خلاف بازار بورس که شرکت ها و معامله کنندگان به صورت مستقیم با یکدیگر روبرو می شوند، معاملات در فرابورس عمدتا از طریق شبکه های ارتباطی نظیر تلفن، ایمیل، پایانه های کامپیوتری و غیره انجام می پذیرد.

به طور کلی آن شرکت هایی که توانایی عرضه سهام خود در بورس را ندارند وارد بازار فراربورس می شوند. معاملات بازار فرابورس بین دو شرکت یا موسسه مالی صورت می گیرد و محصولات مالی از قبیل اوراق قرضه دولتی، مشتقات، ارز و غیره در آن مبادله می شود.

در حقیقت فرابورس یک بازار معاملاتی است که معامله گران می توانند دارایی مالی خود را در آن خرید و فروش کنند. علاوه بر این سرمایه گذاران برای خرید سهام یا اوراق قرضه می توانند به صورت مستقیم با معامله گران تماس بگیرند. اینکه دارایی مربوطه را از طریق یک کارگزاری معتبر به بهترین قیمت خریداری کنند.

معامله گران اوراق بهادار برای خرید یک سهام خاص نرخ قیمت پیشنهادی (Bid Price) تعیین می کنند و برای فروش یک دارایی خاص نیز قیمت درخواستی (Ask Price) ارائه می دهند. در این صورت اختلاف بین قیمت پیشنهادی و قیمت درخواستی (اسپرد) را به اصلاح Markup (حاشیه سود محصول به قیمت خرید) معامله گر می نامند.

تفاوت های بورس و فرابورس

تفاوت مابین بورس و فرابورس در زمینه های زیر بسیار مشهود است :

1. بورس به معنی یک نهاد یا سازمان معاملاتی است که بستری برای خرید و فروش اوراق بهادار شرکت های تجاری فراهم می کند. در طرف مقابل، فرابورس یک بازار معاملاتی غیر متمرکز محسوب می شود که خریداران و فروشندگان از طریق شبکه های ارتباطی مختلف نظیر اینترنت و تلفن با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند.
2. قیمت اوراق بهادار معامله شده در بازار فرابورس توسط معامله گران تعیین می شود. اما قیمت اوراق بهادار در بورس از طریق نیروی عرضه و تقاضا تعیین می شود.
3. شرکت های کوچکی که به هر دلیلی نمی توانند الزامات و پیش نیازهای ورود به آن را برآورده کنند معمولا دارایی خود را وارد بازار فرابورس می کنند. اما کمپانی های تجاری بزرگتر اغلب برای خرید و فروش سهام خود از طریق بورس اقدام می کنند.
4. بورس دارای یک مکان فیزیکی است که معاملات در آن بر اساس روش مناقصه ای انجام می پذیرد. در حالی که فرابورس عموما مبتنی بر تماس های تلفنی و اینترنتی اداره می شود.
5. معاملات در بازار بورس در یک تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس ساعت کاری مشخص انجام می پذیرد در صورتی که امکان معامله در بازار فرابورس به صورت شبانه روزی در اختیار معامله کنندگان قرار دارد.
6. شفافیت مالی سهام شرکت های ثبت شده در بازار بورس بیشتر از فرابورس است.
7. در بازار بورس فقط آن اوراق بهاداری که از نظر کیفیت و کمیت در حد استاندارد قرار دارند. خرید و فروش خواهند شد اما قراردادهای معاملاتی در فرابورس بر اساس الزامات مورد نیاز تنظیم می شوند.

سخن پایانی

به طور کلی می توان گفت بورس یک قدم جلوتر از فرابورس حرکت می کند. چرا که از نظر تسویه حساب با سرمایه گذاران، شفافیت در اطلاعات مالی شرکت ها، انعطاف پذیری در تغییر سبد سهام، قیمت منصفانه و ریسک پذیری عملکرد بهتری نسبت به فرابورس دارد.

تابلوی اصلی بورس چیست؟ + ۸ نکته + تفاوت با تابلو فرعی

مفهوم و تفاوت بازار اول و دوم تابلوی اصلی و فرعی فرابورس با بورس در بازار بورس و اوراق بهادار کشور دارای مفاهیم متفاوتی است که برای سرمایه گذاری دانستن این موارد بسیار بسیار الزامی است. از جمله مفهوم و تمایز بازار اول و دوم تابلوی اصلی و فرعی در بازار فرابورس با بورس که در این مقاله از وبسایت صدای بورس به آن میپردازیم.

بازار بورس و تابلوی اصلی آن

بورس و اوراق بهادار، تابلوها و بازارهای مختلفی دارد. بازار اول که درباره شرکت های دارای سهام شناور بالاتر و بزرگ تر است و خود برخوردار از دو تابلوی اصلی و فرعی است. بازار دوم هم برای شرکت های به نسبت کوچک تری است که سرمایه ثبت شده این شرکت‌ها کمتر از ۵۰ میلیارد تومان است. این سه تابلو، درباره معاملات سهام است، ولی بورس برخوردار از بازارهای دیگری تیز است؛ بازار اوراق مشتقه، بازار اوراق بدهی، بازار صندوق های قابل معامله و….

ما برای الان به تابلوهای اوراق مشتقه ، بدهی و صندوق ها کاری نداریم و مبحث اصلی ما در اینجا درباره سهام است. جدول زیر، به خوبی بیان می‌کند که شرکت های درج شده در تابلوهای گوناگون بازار بورس چه تمایز هایی با یکدیگر دارند. نخست شرکت ها جهت پذیرش در بازار بورس، می‌بایستی شرایط عمومی داشته باشند در غیر این صورت بایستی تا قید بازار بورس را بزنند یا به عبارتی سراغ فرابورس بروند. این شرایط عمومی که در تصویر جدول ذیل هم آمده، درباره سودآور بودن و وضعیت مالی شرکت و کیفیت گزارش حسابرس مستقل از وضعیت مالی شرکت است، ولی در خصوص فاکتورهای اختصاصی، مهم ترین مورد، مبلغ سرمایه شرکت است.

شرکت هایی با بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان سرمایه ثبت شده این توانایی را دارند تا برای حضور در تابلوی اصلی بازار اول بورس تهران درخواست بدهند، ولی دیگران می‌بایستی تا سراغ بازار دوم یا تابلوی فرعی بروند.

تفاوت تابلوی فرعی و تابلو اصلی (بازار اول و دوم)

شرایط شرکت‌ها برای پذیرش در تابلوی اصلی بازار اول بورس

همانطور که تا به این‌جا گفته شد، خود بازار بورس به تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس دو زیر مجموعه بازار اول و دوم تقسیم می‌شود و همچنین بازار اول نیز خود به تابلوی اصلی و فرعی بورس، تقسیم می‌شود. در واقع سازمان بورس اوراق بهادار تهران، به دلیل اینکه بتواند نظم خاصی در شرایط بازار با توجه به شرایط مختلفی نظیر: نقدشوندگی سهام، میزان ریسک‌پذیری، شفافیت و ایجاد رقابت میان هیات مدیره شرکت‌ها برای قرارگیری در تابلوی اصلی بازار اول بورس، تقسیم‌بندی خاصی را میان بازارها انجام داد. این تقسیم‌بندی تابلوی فرعی و اصلی بورس، نیازمند یک‌سری شرایط خاصی است که به آن‌ها می‌پردازیم.

ماده ششم بازار بورس اوراق بهادار تهران: شرایط خاصی که شرکت‌های سهامی عام برای حضور در تابلوی اصلی بازار اول بورس باید داشته باشند عبارت است از:

• شرکت حتما بیش از ۵۰ درصد سهام خود را سهامی عام کرده باشد. توجه کنید که حتی اگر شرکت یک درصد نیز بیش از پنجاه درصد را سهامی عام کند، شرایط پذیرش را خواهد داشت. همچنین باید حداقل سرمایه ثبت شده یک هزار میلیارد ریال را در دسترس داشته باشد.
• هیچگونه امتیاز خرید و فروشی برای هیچ یک از سهامداران قائل نشود و تمامی سهام شرکت به‌صورت عادی و عادلانه خرید و فروش شود.
• یکی دیگر از شرایط ثبت شرکت در تابلوی اصلی بازار اول، این است که شرکت بیش از ۱۰۰۰ سهامدار داشته باشد و حداقل بیست درصد از سهام شرکت به‌صورت شناور باشد. این بدان معنی است که حداقل نقدشوندگی ۲۰ درصدی در تابلوی اصلی بازار اول بورس ضروری است. همچنین زمانی که شرکت شرایط پذیره‌ نویسی و عرضه اولیه شدن را طی کند، به خودی خود بیش از ۱۰۰۰ سهامدار را خواهد داشت و تنها نیاز دارد تا نقدشوندگی خود را به بیش از ۲۰ درصد برساند.
• قانون دیگر در این زمینه، این است که شرکت باید حداقل ۳ سال از فعالیت خود در صنعت را بدون مشکل و توقف گذرانده باشد. همچنین از منصوب شدن اعضای اصلی هیئت مدیره نیز حداقل شش ماه باید گذشته باشد.
• شرکت باید همواره در سه دوره آخر پذیرش خود سودآور باشد و افق روشنی را برای خود داشته باشد. منظور از افق روشن، تداوم سودآوری یا افزایش تولید و فروش است.
• همچنین شرکت باید بر اساس گزارشات حسابرسی شده، نسبت حقوق صاحبان سهام به دارایی کل، حداقل ۳۰ درصد باشد. این قانون موجب خواهد شد تا سودآوری شرکت تا چندین سال حداقل حفظ شود.

شرایط شرکت‌ ها برای پذیرش در تابلوی فرعی بازار اول بورس

• شرکت حتما بیش از ۵۰ درصد سهام خود را سهامی عام کرده باشد. توجه کنید که حتی اگر شرکت یک درصد نیز بیش از پنجاه درصد را سهامی عام کند، شرایط پذیرش را خواهد داشت. همچنین باید حداقل سرمایه ثبت شده، پانصد میلیارد ریال را در دسترس داشته باشد.
• حتما باید تعداد سهامداران شرکت به بیش از ۷۵۰ نفر برسند. علاوه بر این، حداقل ۱۵ درصد از سهام شرکت، جرو سهام شناور در تابلوی فرعی بورس باشد. در اینصورت امکان نقدشوندگی سهام به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند، اما به هر حال مانند تابلوی اصلی بازار اول بورس نیستند.
• همچنین در این شرکت‌ ها، نسبت حقوق صاحبان سهام به دارایی کل باید حداقل ۲۰ درصد باشد. توجه کنید که هرچه عدد حقوق صاحبان سهام به دارایی کل نزدیکتر باشد، به معنای عملکرد بهتر شرکت در رشد و سودآوری است.
• نکته مهم دیگر درباره سهام شرکت‌های تابلوی فرعی بازار اول بورس، این است که مانند تابلوی اصلی بازار اول، باید سه سال از فعالیت آن‌ها در صنعت بدون توقف و مشکل گذشته باشد و همچنین از منصوب شدن حداقل دو نفر از اعضای هیات مدیره شرکت مذکور، شش ماه گذشته باشد.
• همچنین سهامی که در این تابلو قرار می‌گیرد، باید دارای حداقل یک بازارگردان باشد تا سهام شرکت دچار سفته بازی و رانت نشود.
• عدم وجود سابقه کیفری برای اعضای اصلی هیات مدیره شرکت‌ها و همچنین عدم داشتن زیان انباشته برای ورود به بازار دوم بورس اوراق بهادار تهران، الزامی است.

شرایط شرکت‌ ها برای پذیرش در بازار دوم بورس

• شرکت حتما بیش از ۵۰ درصد سهام خود را سهامی عام کرده باشد. همچنین باید حداقل سرمایه ثبت شده دویست میلیارد ریال را در دسترس داشته باشد.
• حتما باید تعداد سهامداران شرکت به بیش از ۲۵۰ نفر برسند. علاوه بر این، حداقل ۱۰ درصد از سهام شرکت، جزو سهام شناور در تابلوی فرعی بورس باشد. توجه کنید که هر چه از سمت تابلو اصلی بورس فاصله بگیرید، میزان ریسک‌پذیری نیز در سرمایه‌گذاری به همان میزان افزایش پیدا می‌کند.
• همچنین در این شرکت‌ها، نسبت حقوق صاحبان سهام به دارایی کل باید حداقل ۱۵ درصد باشد.
• علاوه بر این، حداقل دو سال از سابقه حضور در صنعت بدون توقف را پشت سر گذاشته باشد و همچنین در طی این مدت، فعالیت آن تنها در همان صنعت باشد.
• همچنین سهامی که در این تابلو قرار می‌گیرد، باید دارای حداقل یک بازارگردان باشد تا سهام شرکت دچار سفته بازی و رانت نشود.
• شرکت باید همواره در دوره آخر پذیرش خود سودآور باشد و افق روشنی را برای خود داشته باشد. توجه داشته باشید که در تابلوی فرعی و اصلی بورس، شرکت باید در سه دوره سودآوری داشت.
• عدم وجود سابقه کیفری برای اعضای اصلی هیات مدیره شرکت‌ها و همچنین عدم داشتن زیان انباشته برای ورود به بازار دوم بورس اوراق بهادار تهران، الزامی است.

فرابورس

شرکت فرابورس ایران نیز تحت عنوان یک شرکت مستقل و واحد، سهامش قابلیت خرید و فروش در بازار بورس و اوراق بهادار کشور را داراست. شما این توانایی را دارید تا به نماد " فرابورس" رجوع کنید و شاخص فرابورس را مشاهده نمایید و نسبت به خرید سهام این شرکت اقدام نمایید. شرکت فرابورس کشور در بازار پایه الف فرابورس جای گرفته و دفتر مرکزی آن هم در بزرگراه حقانی، نبش دیدار شمالی است.

سهامداران اصلی و مهم شرکت فرابورس، عناوین زیر هستند که خودشان بیانگر اهمیت فوق‌العاده سهام این شرکت دولتی مدیریت و نظارت بر بازار فرابورس کشور است:

• ۲۰ درصد سهام متعلق به شرکت بورس اوراق بهادار تهران است
• ۵.۲ درصد سهام متعلق به شرکت گروه مالی ملت است
• ۴.۵ درصد سهام متعلق به شرکت سرمایه گذاری صبا تامین است
• ۲.۴ درصد سهام متعلق به شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه است
• ۲.۵ درصد سهام متعلق به شرکت مدیریت فناوری بورس تهران است
• ۲.۴ درصد سهام متعلق به شرکت گروه مالی بانک پارسیان است.
• ۱.۵ درصد سهام متعلق به شرکت کارگزاری بانک کشاورزی است.
• ۱.۴ درصد سهام متعلق به شرکت توسعه صنایع بهشهر است.
• ۱.۰۲ درصد سهام متعق به شرکت مدیریت سرمایه گذاری کوثر بهمن است.

نقد شوندگی یک سهام به چه معناست ؟

هر قدر سرعت تبدیل دارایی یا یک سهام به پول نقد زیادتر باشد به اصطلاح بیان می شود از نقد شوندگی زیادتری برخوردار است. به زبان دیگر سهام نقد شونده، به سهامی می‌گویند که اغلب در بازار بورس خرید و فروش می‌شوند و نظر خریداران و فروشندگان زیادی را به خودشان جلب کرده است و سهم بیشتری در معاملات بازار بورس و اوراق بهادار دارد.

مفاهیم تالار فرعی بورس و تالار اصلی بورس تهران هم بر طبق میزان نقدشوندگی سهام گوناگون تشکیل شده است. جهت آشنایی بیشتر با مفاهیم و اصطلاحات بازار بورس مطالعه مقاله "اصطلاحات بورس به زبان ساده" را به شما پیشنهاد می دهیم.

تالار اصلی بورس چیست ؟

از شهریور ماه سال ۱۳۸۱ بازار بورس و اوراق بهادار تهران تصمیم بر این گرفت تا معاملات سهام شرکت های غیر نقد شونده و نقد شونده را در تابلوهای گوناگون به نمایش بگذارد. این کار به جهت تفکیک شرکت های غیر نقد شونده و نقد شونده، شفاف سازی وضعیت سهام مختلف برای خریداران و فروشندگان و ایجاد حس رقابت بین مدیران شرکت ها صورت پذیرفت.

بر طبق این طرح قیمت ها و معاملات بورس در سه تابلوی اول و دوم و تابلوی فرعی به نمایش عموم گذاشته می‌ شود. و در اصل به مکانی که تابلوی اول و دوم در آن محل قرار دارند " تالار اصلی بورس" می‌گویند. به بیان دیگر تالار اصلی بورس جایی است که تابلوهای اول و دوم قیمت‌هایی درباره سهام نقد شونده در آنجا می‌رود و در آن بخش سهام شرکت‌ های نقد شده مورد معامله قرار می‌گیرند. خریداران و فروشندگانی نیز به تالار اصلی بورس رجوع می‌نمایند که قصد دارند داراییشان را هر چه زودتر به پول نقد تبدیل نمایند.

مفهوم رنگ ها در تفاوت و مفهوم بازار اول و دوم تابلوی اصلی بورس و فرعی بورس با فرابورس :

1. زرد: در هفته دو روز دامنه نوسان باز دارند و همین طور سه روز دیگر نیز دامنه نوسان یک ریالی دارند.
2. نارنجی: یک روز در هفته دارای دامنه نوسان باز هستند و برای بقیه روزها هم دارای دامنه نوسان یک ریال هستند.
3. قرمز: یک روز در ماه دارای دامنه نوسان باز هستند و برای بقیه آن هم اغلب دامنه نوسان یک ریالی دارند. اگر درباره نوسان گیری به دنبال اطلاعات بیشتری هستید می توانید به مقاله ی "آموزش نوسان گیری" مراجعه نمایید.

سه تابلو در بورس :

بازار اول بورس تابلوی اصلی بورس، بازار اول بورس تابلوی فرعی، بازار دوم بورس

دو تابلو در بورس :

بازار اول فرابورس، بازار دوم فرابورس

سه تابلوی بازار پایه :

شرکت های سهامی عامی که نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت می‌گردند و در تابلوی فرابورس و بورس پذیرش نمی‌گردند، سهامداران آن‌ها در بازار پایه معامله و خرید و فروش سهم هایشان را انجام می‌دهند ولی نظیر فرابورس و بورس عرضه اولیه نمی شوند. همین طور سهام هایی که در بازار فرابورس و بورس هستند و از آن‌ها اخراج می‌گردند. به طور مثال زیان ده به حساب می‌آیند یا این که مشمول ماده ۱۴۱ شده‌اند نیز در بازار پایه جای می‌گیرند.

بازار پایه الف: تابلوی نهاد های مالی و تشکل های خود انتظام که از سازمان بورس و اوراق بهادار مجوز دارند. نظیر شرکت سپرده گذاری مرکزی یا سهام فرابورس.

بازار پایه ب: سهام هایی که تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس هم از نظر افشای اطلاعات ایراد دارند. هم از نظر زیان دهی مشمول ماده ۱۴۱ می‌شوند، اخراج می شوند و در این بازار مورد معامله قرار می‌گیرند. در یک سال شمسی که منتهی به دوره ای است که هیئت پذیرش قصد دارد رسیدگی کند، می‌بایستی ضریب نقد شوندگی بالای ده درصد گردد.

ضریب نقد شوندگی مساوی است با تعداد روزهایی که اغلب از یک ده هزارم کل تعداد سهام شرکت خرید و فروش و معامله می شود تقسیم بر تعداد کل روزهایی که در اصل معامله می‌گردد ولی در بازار پایه "ج" این محدودیت موجود نیست.

محدودیت دامنه نوسان

در دو تابلوی فرابورس و سه تابلوی بورس مثبت و منفی ۵ است. در بازار پایه "الف" هم مثبت منفی ۵ درصد است. در بازار پایه "ب" مثبت منفی ده درصد است. در بازار پایه "ج" دامنه نوسان نداریم. بازار پایه "ب" از ساعت ۸.۳۰ تا ۹ پیش گشایش و ۹ تا ۱۲ معاملات پیوسته.

۱۲تا ۱۲.۳۰ اردرگذاری و مچینگ و راس ۱۲.۳۰ قیمت گذاشته شده و معامله می شود. بازار پایه ج، ۸.۳۰ تا ۹ مچینگ، راس ۹ قیمت می خورد و از ۹ تا ۱۲ فقط به همان قیمت است که معامله می شود. از ۱۲ تا ۱۲.۳۰ بدون دامنه نوسان مچینگ اتفاق می افتد و راس ۱۲.۳۰ در یک قیمت خاص معامله مچ می شود. توجه داشته باشید داد و ستد سهام و حق تقدم خرید سهام در این تابلو تنها در سه روز معاملاتی هفته شامل روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه ممکن است.

و در آخر.

همانطور که مطالعه کردید، در این مقاله سعی کردیم تا به طور اجمالی مروری کنیم بر تفاوت تابلو اصلی با تابلو فرعی در بازار بورس و اوراق بهادار کشور. امیدواریم که با خواندن این مقاله به اطلاعات مورد نیازتان دست یافته باشید و بتوانید با دانش و مهارت کافی اقدام به سرمایه گذاری در این بازار نمایید.

تفاوت بازار بورس و فرابورس

ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه،‌ همواره نشان‌دهنده رشد شرکت و معرفی آنها در سطح کشور است. شرکت‌هایی که سهامشان در بازار‌های مالی مورد داد و ستد قرار می‌گیرد، از درجه اعتبار بالاتری برخوردار هستند.

براساس دستورالعمل پذیرش عرضه و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، فرابورس دارای 9 بازار اول، دوم، سوم، پایه الف، پایه ب، پایه ج، بازار شرکت‌های کوچک و متوسط، مشتقه و بازار ابزارهای نوین مالی است.

تقسیم‌بندی این 9 بازار به این دلیل است که پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفا در بازار ابزارهای نوین مالی صورت می‌پذیرد.

بازار سوم به منظور عرضه یکجا و پذیره‌نویسی اوراق بهادار و بازار پایه به منظور درج و نقل‌وانتقال سهام شرکت‌هایی است که براساس الزام بند ب ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند.

در مقابل بازار بورس به طور کلی به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود. به عبارت ‌دیگر تشکیل این دو بازار به نحوی عملکرد فعالان را مشخص خواهد کرد؛ به این طریق که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد خوبی نداشته باشد، به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل، اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد خوبی از خود ارائه دهد، به بازار اول منتقل خواهد شد، ضمن این که اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایت‌بخش عمل نکند، از بازار اخراج خواهد شد.

نحوه انجام معامله در دو بازار

نحوه انجام معامله در بازار بورس به این طریق است که کارگزاران، متولی اصلی انجام معاملات در این بازار هستند. این کارگزاران که دارای مجوز از سازمان بورس اوراق بهادار هستند، نقش نماینده خریدار یا فروشنده را ایفا می‌کنند. همه کارگزاران موظف به انجام وظایف خود در چارچوب قوانین و مقررات موجود هستند و سرمایه‌گذار می‌تواند برای معاملات اوراق بهادار، کارگزار خود را با توجه به معیارهایی از قبیل انجام بموقع سفارش، دادوستد سهام با مناسب‌ترین قیمت و نحوه ارائه خدمات جانبی انتخاب کند.

در مقابل، سرمایه‌گذاران اعم از حقیقی یا حقوقی برای انجام معاملات سهام یا سایر اوراق بهادار پذیرفته‌شده در فرابورس باید از طریق یکی از کارگزاران فرابورس اقدام کنند. شرکت‌های کارگزاری فرابورس، مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار را دارند و عضو کانون کارگزاران هستند؛ لذا سرمایه‌گذاران می‌توانند از بین آنها یکی را ـ که همگی حکم واحد داشته ـ و با توجه به معیارهایی چون توانایی انجام بموقع سفارشات و به بهترین قیمت در کنار خدمات جنبی چون آموزش و تحلیل، انتخاب و درخواست‌های خود را برای انجام معاملات به آنها ارائه کنند. کارگزاران به‌عنوان حلقه واسط خریدار و فروشنده عمل می‌کنند و تمام خرید و فروش‌های سهام و اوراق بهادار در فرابورس از سوی آنها انجام خواهد شد.

این کارگزاران ملزم به انجام وظایف خود در چارچوب قوانین و مقررات هستند. لازم به ذکر است که در هر دو بازار کارگزاران براساس کدی که به آنها تعلق می‌گیرد، وارد معامله می‌شوند.

در کدام بازار سرمایه‌گذاری تفاوت در بازار‌های بورس و فرابورس کنیم؛ بورس یا فرابورس؟

همان ‌طور که گفته شد، شرکت‌هایی که شرایطشان برای پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار دشوار است، می‌توانند به سهولت در بازار فرابورس وارد شوند. این در حالی است که بر اساس مقررات، تمام مزایای موجود برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرابورس نیز تعریف شده‌ و این دو بازار در عمل فرق چندانی با هم ندارند.