انواع سهامداران بازار سرمایه

تعریف سهم یا سهام چیست؟ بررسی انواع سهام در بازار بورس

سهم یا سهام به چه معناست؟ انواع سهام کدامند و هر یک دارای چه ویژگی‌هایی هستند؟ در این مطلب از سایت sdbroker به تعریف دقیق سهام و انواع مدل‌ها و کاربرد هریک پرداخته‌ایم.

این روزها بحث بازار بورس و سهام در میان مردم گل‌انداخته است و تقریباً هرکسی که پس‌اندازی داشته باشد، مایل است با سرمایه‌گذاری در این بازار به سود مطلوبی دست پیدا کند. بنابراین، طیف گسترده‌ای از مردم با سطح دانش و مشاغل مختلف به این بازار ورود پیداکرده‌اند. مانند تمام بازارها، بورس نیز از دانش تخصصی و اصطلاحات متعددی برخوردار است که آشنایی با آن‌ها برای فعالیت در بازار الزامی است.

در میان تمام عناوین و اصطلاحات بازار بورس، «سهام» اولین کلمه‌ای است که با آن برخورد می‌کنید و جزو مفاهیم پایه و مهم به شمار می‌آید. بنابراین، ممکن است برای شما سؤال شده باشد که سهام یا سهم چیست و انواع آن کدام‌اند؟ اگر قصد ورود به بازار سرمایه و سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف آن را داشته باشید، آشنایی با مفهوم سهام و انواع سهم الزامی خواهد بود. با ما همراه باشید تا بتوانید پاسخ سؤالات خود را پیدا کنید.

سهام چیست؟

سهام یا Stock به‌نوعی برگه بهادار گفته می‌شود که تصدیقی بر مالکیت دارنده آن بر سهم مشخصی از شرکت سهامی خاص یا سهامی عام، درآمدها و دارایی‌های آن است.

برای درک بهتر این مفهوم، فرض کنید سرمایه شرکتی را به 1000 قسمت مساوی تقسیم کرده‌ایم. در این صورت، شرکت دارای 1000 سهم است و اگر یکی از سهامداران مالک 20 سهم باشد، 2 درصد از سهام شرکت به وی تعلق می‌گیرد. در این مفهوم، سهام به مجموعه‌ای از اوراق بهادار یا چند سهم گفته می‌شود.

لازم به ذکر است که سهام یک شرکت سهامی عام می‌تواند به‌راحتی در بورس معامله شود و مالک آن‌ ثابت نباشد. این در حالی است که سهام شرکت سهامی خاص همان‌طور که از نام آن پیدا است، به عده‌ای خاص تعلق دارد. سهامداران هردو شرکت با خرید سهام در پروژه‌ها و سود و زیان شرکت (به نسبت میزان سهم خود از شرکت) شریک خواهند بود.

در گذشته از اوراق بهادار یا همان برگه‌های سهام برای معامله و اثبات مالکیت تعداد مشخصی از سهام شرکت استفاده می‌شد. در اوراق مذکور مشخصاتی مانند نام شرکت، نام و مشخصات دارنده اوراق، شماره ثبت و مبلغ اسمی آورده می‌شد. بر اساس قوانین بازار بورس ایران، امروزه تمام اوراق باید با مبلغ اسمی 1000 ریال ثبت شوند. بنابراین، اگر یک شرکت فرضی دارای 1000 سهم باشد، ارزش سرمایه شرکت یک‌میلیون ریال خواهد بود.

انواع سهام ازنظر شکل

سهام را می‌توان از جهت‌های مختلفی دسته‌بندی کرد. این تقسیم‌بندی می‌تواند ازنظر شکل، حقوق دارنده سهام یا ماهیت آورنده انجام شود. انواع سهم ازنظر شکل به دودسته بانام و بی‌نام تقسیم می‌شوند که در انواع بانام، مشخصات شناسایی دارنده سهام آورده می‌شود. درواقع هیچ قانونی نمی‌تواند شرکت سهامی عام را ازنظر تعداد سهام بانام و بی‌نام محدود کند. به همین دلیل، ممکن است تمام یا تنها بخشی از سهام شرکت بانام باشد.

اما تفاوت و دلیل انتشار هر یک از این دو سهام چیست؟ سهم‌های بانام معمولاً به دلیل تمایل شرکت به شناختن شرکا و سهامداران شرکت منتشر می‌شوند. این در حالی است که سهام بی‌نام معمولاً باهدف پنهان ماندن هویت سهامدار یا عدم نیاز به پرداخت مالیات انتقال سهام تهیه می‌شود. در این بخش از مطلب خواهید فهمید که انواع سهام چیست و از ویژگی‌های هر یک به چه صورت می‌توان استفاده کرد:

سهام بانام

در سهام بانام، نام دارنده اصلی در مشخصات اوراق بهادار آورده می‌شود و نقل‌وانتقال و معامله آن تنها با معاوضه میسر می‌شود. سهم‌های بانام معمولاً به دلیل تمایل شرکت به شناختن شرکا و سهام‌داران شرکت منتشر می‌شوند. نام دارنده سهام در دفتر ثبت سهام نیز نوشته و ثبت می‌شود. بنابراین، در صورت عدم صدور اوراق سهام همچنان خریدوفروش آن‌ها امکان‌پذیر خواهد بود که کاملاً برخلاف سهام بی‌نام است.

لازم به ذکر است که کسی به‌جز مالک سهام نمی‌تواند برای فروش اوراق بانام اقدام کند. به همین دلیل، در صورت مفقود شدن امکان سوءاستفاده از آن وجود ندارد. در صورت نابود شدن برگه، همچنان نام شما در دفتر ثبت سهام وجود دارد و حق‌وحقوق شما در شرکت محفوظ می‌ماند. البته سهام بانام می‌تواند محدودیت‌هایی مانند الزام مراجعه طرفین معامله به دفتر ثبت سهام برای نقل‌وانتقال مالکیت سهام نیز برای دارنده ایجاد کند.

سهام بی‌نام

سهام بی‌نام و بانام دارای اعتبار یکسانی هستند و تنها تفاوت آن‌ها، درج شدن نام دارنده سهام در انواع سهامداران بازار سرمایه انواع سهم بانام است. در این صورت، هویت دارنده از شرکت پنهان می‌ماند و مشخصاتی از سهام‌دار در دفتر ثبت سهام آورده نمی‌شود. این امر می‌تواند مزایا و معایبی را نیز به همراه داشته باشد.

خریدوفروش این اوراق بسیار راحت بوده و نیازی به نقل‌وانتقال مالکیت آن‌ها نیست. این ویژگی برای شرکت‌های عضو بورس نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

بی‌نام بودن اوراق همچنین می‌تواند به ضرر دارنده سهام باشد. در صورت مفقود شدن اوراق، اثبات مالکیت شخص اصلی بسیار دشوار است و هرکسی می‌تواند از آن سوءاستفاده کند. همچنین دارنده سهام بی‌نام نمی‌تواند از مدیران شرکت باشد. سهام مدیران از نوع سهام وثیقه است و باید حتماً نام آن‌ها در اوراق درج شود. از جهت دیگر، پرداخت مبلغ سهام بی‌نام برای صدور گواهینامه موقت یا اوراق سهام الزامی است.

انواع سهام ازنظر حقوق دارنده سهام

اگر می‌خواهید بدانید حقوق شما به‌عنوان دارنده سهم چیست، به نوع سهام خود دقت کنید. انواع سهم ازنظر حقوق دارنده به دو نوع عادی و ممتاز تقسیم می‌شوند.

سهام عادی

سهام عادی ازجمله ابزارهای مالی برای جذب سرمایه شرکت‌ها است که مالکیت بخشی از شرکت را به دارنده سهم اختصاص می‌دهد. سهام عادی بدون سررسید و به‌صورت بانام یا بی‌نام منتشر می‌شود و دارنده آن‌ها، حق خریدوفروش سهام را خواهد داشت. دارنده سهام عادی بسته به میزان سهم خود از شرکت، در سود و زیان و فعالیت‌های این شرکت سهیم خواهد بود.

سهام‌داران این نوع سهم حق شرکت در رأی‌گیری و مجامع و جلسات سالیانه خواهند داشت و همچنین انواع سهامداران بازار سرمایه می‌توانند در انتخاب هیئت‌مدیره مؤثر باشند. اگر یک سهام‌دار حقیقی یا حقوقی ازجمله سهام‌داران عمده یا درصدی (با سهم بیش از یک درصد) باشد، تأثیر بیشتری در تصمیمات شرکت خواهد داشت. در هنگام تقسیم سود، بخشی از آن (به نسبت میزان سهم) به دارنده سهام عادی تعلق می‌گیرد. این سهام‌داران دارای حق تقدم هستند و در صورت افزایش سرمایه و امکان خرید سهام جدید، در اولویت قرار می‌گیرند.

سهام عادی قدرت نقد شوندگی بالایی دارند و به‌راحتی می‌توان آن‌ها را در بازار بورس و اوراق بهادار به قدرت خرید تبدیل کرد. مسئولیت محدود سهام‌داران انواع سهم عادی، دارایی آن‌ها را در صورت عدم توانایی بازپرداخت دیون از جانب شرکت از خطر حفظ می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، مسئولیت دارنده این سهام، در حد آورده ایشان است.

سهام ممتاز

سهام ممتاز یکی دیگر از ابزارهای مالی بورس برای افزایش سرمایه شرکت است که برخی از ویژگی‌های سهام عادی و اوراق قرضه نیز در آن مشاهده می‌شود؛ به همین دلیل، به اوراق بهادار ترکیبی نیز شهرت یافته است. این نوع سهام نیز به دارنده خود حق مالکیت بخشی از شرکت را می‌دهد و ممکن است از نوع بانام یا بی‌نام باشد.

سهام ممتاز در دو صورت منتشر می‌شود. اگر شرکت قصد افزایش سرمایه داشته باشد و خریداری برای سهام پیدا نشود، اوراق سهام ممتاز منتشر می‌شوند.

همچنین ممکن است شرکت قصد سهیم کردن یک کارشناس یا صاحب‌نظر در شرکت را داشته باشد و از این طریق به آن‌ها امتیازات ویژه‌ای ببخشد. این اشخاص در مجمع عمومی، 2 حق رأی خواهند داشت و سود آن‌ها پیش از سهام‌داران عادی پرداخت می‌شود. در صورت انحلال شرکت و بعد از تسویه بدهی، دارندگان سهام ممتاز حقوق خود، پیش از سهام عادی را دریافت می‌کنند.

انواع سهم ازنظر ماهیت آورنده

برای اینکه از نوع آورده یا سرمایه واردشده به شرکت آگاه شوید، باید بدانید که ماهیت آورنده سهام چیست. نوع سهم ازنظر ماهیت آورنده به دو نوع نقدی و غیر نقدی تقسیم می‌شود. بنابراین شما می‌توانید مبلغ سهام را با استفاده از آورده‌های نقدی یا غیر نقدی پرداخت کنید. هر یک از این سهم‌ها ویژگی‌های متعددی دارند که در ادامه ذکرشده است:

سهام نقدی

سهام نقدی به ابزار مالی گفته می‌شود که ارزش آن به‌صورت نقدی به شرکت پرداخت می‌شود. در غیر این صورت، قسمتی از آن به شکل نقدی و مابقی به‌صورت تعهد پرداخت خواهد شد.

سهام غیر نقدی

سهامی که مبلغ آن‌ها به شکل آورده‌های غیر نقدی مانند ملک، خودرو، لوازم اداری و. پرداخته شود را سهام غیر نقدی می‌گویند. این آورده‌ها نیاز به ارزش‌گذاری دقیق و تقویم توسط کارشناس رسمی وزارت دادگستری دارند.

گزارش این ارزش‌گذاری به مجمع عمومی مؤسس منتقل می‌شود و در صورت عدم تصویب این مجمع بر پذیرش این آورده‌ها، کسری ارزش آورده باید به‌صورت نقدی یا با جایگزین کردن آورده‌های غیر نقدی دیگر تأمین شود.

تأمین کسری باید در حدفاصل 2 مجمع که معمولاً یک ماه است انجام بپذیرد؛ در غیر این صورت، تعهدات مرتبط با سهام خریداری‌شده باطل‌شده و جایگزین برای سهام‌دار آورده می‌شود.

با وجود اینکه مجمع عمومی در شرکت‌های سهامی خاص تشکیل نمی‌شود، اما قبول کردن آورده‌های غیر نقدی با ارزشی بیشتر از ارزیابی کارشناس امکان‌پذیر نخواهد بود. بنابراین، تعیین ارزش و ارزیابی آورده غیر نقدی توسط کارشناس رسمی ازجمله الزامات در هردو شرکت سهامی عام و خاص به شمار می‌آید.

در گذشته تمامی اوراق بهادار به‌صورت برگه‌های منتشرشده از جانب شرکت در دست سهام‌داران قرار می‌گرفتند؛ اما امروزه کارگزاری‌ها با حفظ سوابق الکترونیکی شامل مشخصات سهم و مالکیت سهام در تسهیل معاملات و حذف کاغذها از خریدوفروش‌ها مؤثر بوده‌اند.

بنابراین، شما می‌توانید از طریق پرتفوی خود به معامله بپردازید. در این مطلب از وبسایت کارگزاری سرمایه و دانش بیان کردیم که سهام چیست و انواع سهم کدام‌اند. به‌این‌ترتیب، اکنون می‌توانید برای آشنایی با بورس و آموزش مباحث تخصصی بورس اقدامات مؤثرتری را انجام دهید. یا به سادگی از کمک متخصصان ما در این حوزه بهره‌‌مند شوید.

آشنایی با انواع سهام در بازار سرمایه ایران

حالا که تقریبا با مفاهیم اولیه بورسی و موضوعات مرتبط با آن آشنا شده‌اید، قصد داریم انواع سهامداران بازار سرمایه در این مقاله شما را با انواع سهام موجود در بازار بورس آشنا کنیم . شاید در زمان فعالیت در بورس با عناوین مختلفی از سهام از جمله سهام عادی، سهام جایزه، سهام شناور آزاد و . برخورد کرده باشید و برایتان سوال شده باشد هر یک از این سهم ها چه معنی و چه کاربردی دارند. در این مقاله قصد داریم شما را با انواع سهام و تفاوت های آنها با یکدیگر آشنا کنیم.

انواع سهام در بازار بورس ایران

سهام عادی

سهام عادی یکی از انواع سهام است. تمام شرکت‌های سهامی، سهام عادی منتشر می‌کنند. این نوع از سهام، اساسی‌ترین شکل سهام است. معمولا زمانی که درباره بازار بورس صحبت می‌شود و کلمه سهام در مکالمات می‌آید، منظور همان سهام عادی است. سهم عادی، سندی است که نشان می‌دهد یک سرمایه‌گذار، مالکیت درصد مشخصی از یک شرکت را از آن خود کرده است. در نتیجه، درصد معینی از سود شرکت و مزایای دیگر آن به فرد تعلق خواهد گرفت. دارندگان سهام عادی از مزایای زیر بهره‌مند می‌شوند:

مزایا سهام عادی

• حق دریافت سود سهام
• حق رأی دادن در مجامع عمومی و مجمع فوق‌ العاده
• حق تقدم در خرید سهام جدید
• حق باقی‌مانده دارایی‌ها بعد از انحلال شرکت
• حق اطلاع از فعالیت‌های شرکت

سهام ممتاز

سهام ممتاز هم نوع دیگری از انواع سهام است که مالکیتی قابل انتقال به شمار می‌رود و دارنده آن حقی محدود و ثابت از دارایی‌های شرکت را خواهد داشت. شاید بپرسید که با این اوصاف، چرا از این سهام با عنوان ممتاز یاد می‌شود. پاسخ این است که پرداخت سود این نوع از سهام نسبت به سهام عادی از اولویت برخوردار است و باید به طور کامل پرداخت شود. به همین خاطر به آن سهام ممتاز می‌گویند. یعنی حتی اگر یک شرکت به دلایل مختلف ورشکست هم گردد، سود سهام ممتاز باید به دارندگان آن پرداخت شود. اما بعضی از حقوق مانند حق رأی در مجامع عمومی و فوق‌العاده برای صاحبان این نوع از سهام‌ها وجود ندارد.

مزایا سهام ممتاز

1-به صاحبان سهام ممتاز، سود بیشتری نسبت به دارندگان سهام عادی تعلق می‌گیرد.

2-مالکان سهام ممتاز در دریافت سود، اولویت دارند. گاهی‌اوقات، به دلیل شرایط خاصی که برای شرکت‌ها به وجود می‌آید، امکان پرداخت سود به همه سهام‌داران وجود ندارد. اما در این شرایط هم به سهام‌داران ممتاز، سود پرداخت می‌شود.

3-در تقسیم دارایی های باقی‌مانده شرکت، پس از پرداخت بدهی‌های آن به اشخاص ثالث، سهم بیشتری به نسبت سهام عادی به صاحبان سهام ممتاز داده شود.

سهام جایزه

زمانی که یک شرکت سهامی از ذخایر اندوخته فراوانی برخوردار باشد و اقدام به افزایش سرمایه از محل سود انباشته کند، بخشی از سود انباشته را از راه انتشار سهام جایزه در وجه سهام‌داران فعلی خود به سرمایه بدل می‌کند. در این نوع از انواع سهام، سهام اضافی بدون دریافت هزینه به سهام‌داران اعطا می‌شود. در واقع، اینها درآمد انباشته شرکت هستند که در قالب سود سهام داده نمی‌شوند اما به سهام آزاد بدل می‌شوند. معمولا بعد از انتشار سهام جایزه، با توجه به تعداد سهام منتشر شده، قیمت سهام شرکت در بازار، افت و کاهش پیدا می‌کند. با این حال اصلاح ساختار مالی و معافیت مالیاتی تبدیل اندوخته‌ها به حساب سرمایه معمولا باعث خواهند شد تا پس از مدتی، قیمت سهم افزایش پیدا کند و سهامداران با توجه به افزایش تعداد سهام خود، منافع بیشتری به دست می‌آورند.

سهام شکننده و پرنوسان

همان‌طور که از نام این سهام مشخص است، به سهامی که قیمت آن تحت نوسانات زیاد قرار دارد، سهام پرنوسان یا شکننده گفته می‌شود. نوسانات قیمت را با عامل آلفا و بتا محاسبه می‌کنند. اگر نوسانات قیمت به خاطر نوسان درآمدها و تعداد سهام اندکی که منتشر می‌شود یا اوضاع نابه سامان صنعت به وجود بیاید، آن را با عامل آلفا محاسبه می‌کنند و در صورتی که نوسانات قیمت با اوضاع بازار در ارتباط باشد برای سنجش آن از عامل بتا استفاده می‌شود. اما حتما نمی‌دانید که عامل آلفا و بتا چه چیزهایی هستند. اصلا نگران نباشید در ادامه برا‌تان از این دو عامل خواهیم گفت که در سنجش نوسانات سهام استفاده می‌شوند.

عامل آلفا چیست؟

آلفا، یکی از مهم‌ترین و شاخصترین مؤلفه‌های سرمایه گذاری است و به عنوان بازده بیش از حد سرمایه‌گذاری نسبت به بازده بر روی یک شاخص درنظر گرفته می‌شود. از آلفا برای اندازه گیری و مدیریت ریسک هم استفاده می شود. آلفا یکی از شاخص‌های مهم مدیریت ریسک برای صندوق های سرمایه‌گذاری، انواع سهام و اوراق قرضه است و به سرمایه گذاران می گوید که آیا دارایی، عملکرد بهتر یا بدتری نسبت به پیش بینی‌های بتا داشته است یا خیر. هنگامی که آلفای صندوق های سرمایه گذاری بالا است، متوجه می شویم که عملکرد مدیران سرمایه‌گذاری به اندازه کافی خوب بوده است. اما این نکته را هم در نظر داشته باشید که نوع شاخص مورد استفاده در شاخص آلفا نیز مهم است. شاخص باید از جنس سهام و دارایی سرمایه‌گذاری شده باشد.

عامل بتا چیست؟

بر خلاف آلفا، که میزان بازده نسبی را اندازه‌گیری می کند، بتا نوسانات نسبی را می‌سنجد. در واقع بتا، ریسک سیستماتیک ابزار مالی یا سبد سرمایه گذاری را در مقایسه با بازار اندازه گیری می‌کند. بتا یک شاخص بسیار مهم و موثر است. چیز دیگری که بتا می تواند به شما بگوید این است که میزان اثر تنوع بر ریسک چقدر است. اگر به بتای یک صندوق سرمایه گذاری عادی نگاه کنید، به شما می گوید که با اضافه کردن هر کلاس دارایی چقدر بتا تغییر می کند. در بتا هم انتخاب نوع شاخصی در محاسبات حائز اهمیت است. معیار های بسیار متنوعی را به عنوان شاخص جهت محاسبات شاخص بتا می‌توانید در نظر بگیرید.

سهام ترجیحی

سهام ترجیحی هم نوع دیگری از سهام است که هر شرکت بورسی در راستای برنامه‌های خصوصی‌سازی خود آن را به کارکنان شاغل در آن شرکت واگذار می‌کند. منظور از خصوصی‌سازی هم فرایند و روندی است که در آن میان فعالیت‌های اجرایی، مالی و حقوقی که از سوی حکومت و بازار صورت می‌گیرد، نوعی تعادل به وجود می‌آید. یعنی با توسعه مالکیت‌های خصوصی، بازارهای مختلف به رشد و رونق بیشتری می‌رسند.

سهام موسس

همان‌طور که از نام این نوع سهام مشخص است، سهام موسس به سهامی گفته می‌شود که برای موسسین شرکت در نظر می‌گیرند. صاحب این نوع از سهام به خاطر خدماتی که در راه‌اندازی شرکت ارائه کرده است، از مزایایی بهره‌مند خواهد شد. منظور از این مزایا چیست؟ مزایایی مانند دسترسی داشتن به قسمتی از منافع شرکت یا بخشی از دارایی‌های اضافه بر سرمایه باقی‌مانده شرکت. به طور کلی، سهم موسس، سهمی است که موسسین در همان ابتدای راه‌اندازی شرکت برای خود در نظر می‌گیرند و مزایایی نسبت به سهام دیگر شرکت دارد. مثلا، سود بیشتری به موسسین داده می‌شود یا اگر انحلالی در کار بود از دارایی شرکت قبل از سایر سهام، مبلغ اسمی به سهام‌داران موسس پرداخت می‌شود.

سهام شناور آزاد

سهام شناور آزاد، یکی دیگر از انواع سهام است که صاحبان آن به راحتی آماده عرضه و فروش آن هستند. در واقع، قابلیت معامله کردن آن بسیار زیاد است و دارندگان آنها قصد ندارند با نگهداری سهام مذکور در مدیریت شرکت نقش داشته باشند. سهام‌داران سهام شناور آزاد معمولا سهام‌داران خرد شرکت هستند و از افراد مهم و اصلی به شمار نمی‌روند. سهام‌داران کلان، کسانی هستند که سهام زیادی از یک شرکت به آنها تعلق دارد و می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های مختلف شرکت اِعمال نفوذ کنند.

روش محاسبه سهام شناور آزاد:

اگر قصد محاسبه و بررسی سهام شناور آزاد را دارید باید به ترکیب سهام‌داران مهم یک شرکت دقت کنید. سهام‌داران مهم هر شرکت، همان سهام‌داران استراتژیکی هستند که نمی‌خواهند در کوتاه‌مدت اقدام به فروش و واگذاری سهم خود کنند. آنها در نظر دارند تا با نگهداری سهام خود در مدیریت شرکت نقش و نفوذ داشته باشند. مثلا اگر ۷۰ درصد از سهام یک شرکت در دست سرمایه‌گذاران استراتژیک آن باشد و آنها قصد فروش سهام در کوتاه‌مدت را نداشته باشند، فقط ۳۰ درصد از سهام شرکت به حالت شناور آزاد باقی می‌ماند که در دست دارندگان خُرد است و آنها می‌توانند درصد مذکور را به فروش برسانند. به این ۳۰ درصد از سهام، سهام شناور آزاد می‌گویند.

جمع‌بندی

در این متن با انواع سهام موجود در بازار سرمایه آشنا شدیم. آشنایی با مفاهیم بورسی قبل از شروع سرمایه گذاری در بورس اقدام بسیار مهم و ضروری است. هر چه اطلاعات ما از مفاهیم و اصطلاحات بورسی بیشتر باشد، طبیعتا می توانیم تصمیمات سرمایه گذاری کم ریسک تر و پرسودتری داشته باشیم.

بازار سرمایه یا بازار مالی چیست؟

تحلیل تکنیکال بورس چیست؟ اصول تحلیل تکنیکال، مزایا و معایب آن کدامند؟ ما در این مطلب از سایت sdbroke .

چرا دانستن اصطلاحات بورسی مهم است؟ مهم‌ترین اصطلاحات بورسی کدامند؟ ما در این مطلب مهم‌ترین و پر کارب .

ارزش اسمی و بازاری سهام به چه معناست؟ ارزش‌های اسمی و بازاری سهام هرکدام چه ویژگی‌ها و تفاوت‌هایی دا .

اهمیت بازار اولیه و ثانویه چیست؟ چه تفاوت‌هایی دارند؟ ما در این مقاله از شرکت سرمایه‌گذاری سرمایه و .

منظور از ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک چیست؟ چه تفاوتی با هم دارند؟ در این مقاله از شرکت کارگزاری س .

بورس انرژی چیست؟ انواع بازار بورس انرژی ایران کدامند؟ چه افرادی می توانند وارد بورس انرژی شوند؟ در ا .

بورس کالا چیست و چه مزایایی دارد؟ نحوه انجام معامله در بورس کالای ایران به چه صورت است؟ در این مطلب .

یکی از دیگر از بازارها برای معامله سهام، بازار فرابورس است. در این مطلب به معرفی فرابورس و انواع باز .

انواع اوراق بهادار کدامند؟ نحوه سرمایه گذاری و معامله اوراق بهادار به چه صورت است؟ برای آشنایی و نحو .

بخش مهمی از اقتصاد هر کشور را بازار مالی آن تشکیل می‌دهد که طیف گسترده‌ای از بازارهای دیگر را شامل می‌شود. بسیاری از افراد با حضور و فعالیت در این بازارها به ثروت‌ها و موفقیت‌های بزرگی دست پیداکرده‌اند. یکی از معروف‌ترین انواع بازار سرمایه یا بازار مالی ، بازار بورس است.

تمام سرمایه‌گذاران به امید افزایش سرمایه و دریافت سود چشمگیر به بازارهای مالی قدم می‌گذارند؛ اما سودآوری و بازدهی بالای هر سرمایه‌گذاری ، تنها به کمک شناخت کافی از بازار، اصطلاحات و قوانین آن میسر می‌شود.

«بازار سرمایه» نیز یکی از اصطلاحاتی است که احتمالاً به ‌دفعات آن را شنیده و درباره آن خوانده‌اید. این بازار به نوبه خود بازارهای دیگری را شامل می‌شود و نقش بسیار مهمی در رشد اقتصادی کشورهای توسعه یافته دارد. به منظور آشنایی با بازار سرمایه ، در ادامه مطلب انواع بازار مالی و سرمایه و ویژگی آن‌ها را بیشتر موردبررسی قرار می‌دهیم.

بازار سرمایه چیست؟

بازار سرمایه به انواعی از بازارهای مالی یا Financial Market می‌گویند که به پل ارتباطی میان خریداران و فروشندگان اوراق بهادار تبدیل می‌شوند. این بازار را معمولاً با نام بازار بورس اوراق بهادار می‌شناسند. سرمایه مورد نیاز شرکت‌ها و سازمان‌ها و بودجه لازم برای راه‌اندازی، تکمیل یا توسعه پروژه‌های مختلف دولت را می‌توان به‌ واسطه سرمایه‌گذاری‌های میان مدت و بلند مدت (یک سال یا بیشتر) در بازار بورس تأمین کرد.

در واقع بازار سرمایه تنها یکی از بازارهای مالی است. بازار مالی شامل بازار پول و بازارهای سرمایه است که تفاوت آن‌ها در مدت ‌زمان و ابزارهای سرمایه‌گذاری در این بازارها است. هر سرمایه‌گذاری با مدت کمتر از یک سال، قدرت نقدشوندگی بالایی دارد و جزو بازار پول به شمار می‌آید. برخلاف انواع بازار سرمایه در ایران که از ابزارهایی مانند اوراق بهادار (سهام)، اوراق مشارکت و اوراق قرضه بهره می‌گیرند، بازار پولی با استفاده از ابزارهایی مانند سپرده‌ها، حواله، بروات و وام با وثیقه به حیات خود ادامه می‌دهد.

سرمایه جاری در بازار بورس یا سرمایه، پول افرادی است که به ‌صورت مستقیم یا غیر مستقیم به سرمایه‌گذاری در این بازار مشغول هستند ؛ یا به بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، شرکت‌های لیزینگ و . تعلق دارند. در واقع کارگزاری‌ها نیز یکی از اجزاء این پل ارتباطی میان خریداران و فروشندگان اوراق بهادار به شمار می‌آیند که با پذیره‌نویسی اوراق قرضه و بهادار، در فروش آن‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کنند.

ویژگی‌های بازار سرمایه

مدت ‌زمان و ابزارهای مورد استفاده این بازار را می‌توان از جمله مشخصه‌های آن به شمار آورد. سهام، اوراق بهادار و اوراق قرضه‌ای که توسط شرکت‌ها در بازار به فروش گذاشته می‌شوند، توسط سرمایه‌گذاران خریداری ‌شده و بودجه مورد نیاز انتشاردهندگان اوراق را تأمین می‌کنند. به این ترتیب، بازار سرمایه‌گذاری قادر است واحدهای مازاد یا سرمایه‌های بدون بازده را به سمت واحدهای کسری که همان شرکت‌های تجاری، صنایع و دولت هستند، سوق دهد. برخی از ویژگی‌های ترغیب‌کننده سرمایه‌گذاری در بازار بورس، شامل موارد زیر هستند:

یکی از ویژگی‌های بارز این بازار، بازدهی عالی و سود زیادی است که در مدتی کوتاه از طریق آن به سرمایه‌گذاران تعلق می‌گیرد. فعالان و سرمایه‌گذاران بازار بورس شرایط بازار را تحلیل و بررسی می‌کنند و با استفاده از نوسانات قیمت سهام و سرمایه‌گذاری‌های منطقی در زمان درست، سرمایه خود را افزایش می‌دهند. این در حالی است که سود سپرده‌های بانکی ثابت و بسیار کمتر از سود سرمایه‌گذاری در بازار بورس است.

سرمایه‌گذاری در ملک، خودرو، ارز و طلا دارای نوسانات غیرقابل پیش‌بینی هستند و نمی‌توان میزان سوددهی و مدت ‌زمان بازدهی را برای آن‌ها مشخص کرد. این در حالی است که بازار بورس اوراق بهادار، آگاهی لازم برای کسب سود از سرمایه‌گذاری را در اختیار شما قرار می‌دهد.

سرمایه‌گذاری بلند مدت

پس‌انداز بلند مدت شما می‌تواند در این بازار به سرمایه‌گذاری بلند مدت تبدیل شود. در بازار ایران، پس‌اندازهای بانکی بلند مدت می‌توانند ارزش خود را از دست بدهند. این در حالی است که قرار دادن آن‌ها در بازار سرمایه‌گذاری می‌تواند راهی برای حفظ ارزش پس‌انداز و افزایش آن در بلند مدت باشد.

تمام فعالیت‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها در بازار سرمایه به روش‌های قانونی و بر اساس قوانین مشخص حاکم بر کسب سود و معاملات انجام می‌گیرند. بنابراین، امنیت بازار بسیار بالا است. حتی بازار فرابورس که نظارت‌های کمتری شامل حال آن می‌شود نیز بر اساس قوانین ثابت پیش می‌رود و قابل‌ اطمینان است.

یکی از ویژگی‌های این نوع بازار مالی، قدرت نقدشوندگی بالای آن است. شما می‌توانید سهام و اوراق مشارکت خود را هر زمان که بخواهید به فروش گذاشته و به پول تبدیل کنید. سهامداران می‌توانند سهم خود را به ‌صورت آنلاین در صف فروش قرار داده و بسته به شرایط بازار و شرکت، سهام خود را با قیمت مورد نظر خود بفروشند.
اوراق مشارکت را نیز می‌توان به ‌راحتی پیش از موعد سررسید به فروش رساند. این برخلاف بازار مسکن و ارز است که ناگهان دچار رکود شده و تا مدتی، هیچ بازاری برای فروش آن‌ها وجود ندارد.

جهت‌دهی سرمایه به سمت چرخه تولید

تمایل بالای افراد برای سرمایه‌گذاری و کسب سود بیشتر، سرمایه بیشتری را به بازارهای سرمایه وارد می‌کند. به این ترتیب، سرمایه مورد نیاز بخش تولید و بودجه لازم برای توسعه و راه‌اندازی پروژه‌های عمرانی و. از طریق سرمایه‌گذاری‌های میان‌ مدت و بلند مدت تأمین می‌شود.
به این ترتیب، رونق ملی، اشتغال‌زایی و رشد اقتصادی توسط بهبود عملکرد چرخه تولید میسر می‌شود. این امر در بازار پول که سرمایه‌گذاری‌های کوتاه مدت و کمتر از یک سال در آن صورت می‌گیرد، رخ نمی‌دهد.

یکی از ویژگی‌های بازار بورس اوراق بهادار، شفافیت بالای آن است که اعتماد و اشتیاق به سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد. تمام اطلاعات شرکت‌ها، تاریخچه هر سهم، میزان رشد، نزول و نحوه نوسانات قیمت و . در سایت کدال در اختیار سرمایه‌گذاران، تحلیلگران، سهام‌داران و عموم مردم قرار می‌گیرند تا امکان سرمایه‌گذاری آگاهانه برای آن‌ها ایجاد شود.

سایت کدال در واقع به منظور حمایت از فعالان انواع بازار سرمایه در ایران ایجاد شده است و گزارش‌های متعددی از ناشران یا همان شرکت‌های عضو بازارهای سرمایه به ‌صورت دوره‌های ماهانه، سه ‌ماهه و سالانه در آن قرار می‌گیرد. تمام اطلاعات منتشر شده در این سایت توسط سازمان‌های مختلفی از جمله سازمان بورس و اوراق بهادار به‌طور کامل بررسی‌ شده و اعتبار آن‌ها تأیید شده است.

انواع بازار سرمایه یا بازار مالی

تمامی بازارهای سرمایه تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار و سایر قانون‌گذاران مالی قرار دارند؛ اما معمولاً بازار سرمایه ایران را تحت عنوان بورس اوراق بهادار تهران می‌شناسند. امروزه دسترسی به این بازارها به ‌صورت اینترنتی میسر می‌شود و برای سرمایه‌گذاری، نیازی به مراجعه حضوری شما به کارگزاری‌ها یا تالار بورس نیست. بازارهای سرمایه را می‌توان به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم کرد که شامل موارد زیر هستند:

بازار اولیه همان بازاری است که ناشران به ‌صورت مستقیم، اوراق مشارکت و سهام خود را تحت عنوان عرضه عمومی اولیه توزیع کرده و به فروش می‌گذارند. به این ترتیب، شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌توانند بدون وام گرفتن از بانک‌ها و تنها با فروش بخشی از سهام خود به سرمایه‌گذاران و مردم، سرمایه و بودجه مورد نیاز برای توسعه شرکت یا پروژه خود را تأمین کنند.

اطلاعات کامل عرضه اولیه و شرکت یا سازمان به‌ صورت کامل توسط کارگزاری‌ها و سایت کدال در اختیار فعالان بازار بورس شامل سرمایه‌گذاران و سایر شرکت‌ها قرار می‌گیرد تا در زمان مشخص‌ شده بتوانند آن‌ها را خریداری کنند. این سرمایه‌گذاران می‌توانند معامله‌گران حقیقی یا حقوقی، شرکت‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، مؤسسات مالی یا سایر نهادها را شامل شوند.

در صورت اتمام عرضه عمومی اولیه، مابقی معاملات در بازار ثانویه صورت می‌گیرد. در بازار ثانویه، تمامی اوراق و سهام منتشر شده توسط شرکت‌ها معامله می‌شوند تا سرمایه‌گذاران بتوانند سهام خود را به پول نقد تبدیل کنند. بنابراین، سهام و اوراق بهادار در این بازار مالی میان فعالان بازار بورس دست‌به‌دست می‌شوند.

به این ترتیب، نوسانات قیمت سهام در این بازار بالا است و به نسبت آن، ریسک سرمایه‌گذاری نیز بالا می‌رود. فعالیت در این بازار نیازمند اطلاعات، روحیه ریسک‌پذیر، مهارت و قدرت تحلیل بالا است.

کارکردهای بازار مالی

همان‌طور که می‌دانید، بازارهای 4 گانه اقتصاد کشور از بازار کالا، بازار کار، بازار پول و بازار سرمایه ایران تشکیل می‌شوند که بازار مالی، 2 مورد از آن‌ها را در برمی‌گیرد. بنابراین، عملکردها و فعالیت‌های این بازار در تحقق رشد اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردارند. این عملکردها را می‌توان در قالب چند مورد زیر بیان کرد:

انتقال سرمایه میان واحدهای اقتصادی

همان‌طور که اشاره شد، بخش مالی اقتصاد از دو واحد مازاد و کسری تشکیل‌ شده است. واحدهای مازاد در دست پس‌اندازکننده‌ها قرار دارند و تا پیش از سرمایه‌گذاری، به ‌صورت پس‌انداز بلند مدت نگهداری می‌شوند. وجود انواع بازار مالی موجب تشکیل یک پل ارتباطی میان بخش مازاد و کسری می‌شود و این پس‌اندازهای بلند مدت به ‌صورت وام‌های میان ‌مدت یا بلند مدت در اختیار وام‌گیرنده‌ها قرار می‌گیرند که شرکت‌های تجاری، دولت و فعالان بخش صنعت کشور را شامل می‌شوند.
با توجه به اینکه همه واحدهای مازاد و سرمایه‌گذاران مهارت و دانش کافی برای فعالیت در انواع بازار سرمایه‌گذاری را ندارند، زمینه لازم برای سرمایه‌گذاری غیر مستقیم نیز توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های سبدگردان و. ایجاد شده است. به این ترتیب، فرصت حضور در بازارهای مالی برای همه یک اندازه خواهد بود.

تعیین قیمت وجوه و سرمایه

بازارهای مالی در واقع تعیین‌کننده قیمت وجوه و سرمایه هستند و از این طریق می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها باشند. تعیین سرمایه از یک جهت می‌تواند به شرکت‌ها که وام‌گیرنده از پس‌اندازکننده‌ها هستند کمک کند تا برنامه‌ریزی‌های مالی و سرمایه‌گذاری‌های خود را با بازدهی بیشتر یا مساوی سرمایه خود انجام دهند.
از جهت دیگر، سرمایه‌گذاران می‌توانند با توجه به قیمت‌ها به تحلیل و تصمیم‌گیری بپردازند. زیرا در بازارهای رقابتی، عرضه و تقاضا است که قیمت وجوه و سرمایه را مشخص می‌کند. بنابراین، این کارکرد بازار مالی می‌تواند به اتخاذ بهترین تصمیمات توسط هردو طرف کمک کند.

انتشار و تحلیل داده‌ها

جمع‌آوری و انتشار اطلاعات در قالب قیمت‌ها، یکی دیگر از کارکردهای بازار مالی است. ارزیابی شرکت‌های عضو بازار سرمایه، مدیران و شرایط حاکم بر بازار سهام فرآیندی پرهزینه و نیازمند دانش و مهارت است که از توان بسیاری از فعالان این بازار خارج است. انتشار و تحلیل این اطلاعات و دسترسی عموم به این اطلاعات با حداقل هزینه، یکی دیگر از روش‌های افزایش تمایل واحدهای مازاد به سرمایه‌گذاری در بازار بورس و سوق دادن منابع به سمت واحدهای کسری است که توسط بازارهای مالی میسر می‌شود.

تسهیل خرید و فروش

بازارهای مالی و انواع بازار سرمایه در ایران درواقع پل ارتباطی یا نهادهای واسطه‌ای هستند که موجب کاهش هزینه معاملات و ساده‌تر و روان‌تر شدن خریدوفروش میان واحدهای اقتصادی می‌شوند. در این میان، هرچه هزینه معاملات کاهش پیدا کند، فعالیت‌ها تخصصی‌تر شده و کارایی سیستم بهتر می‌شود. به این ترتیب، با وجود نهادهای واسطه شاهد رشد اقتصادی بیشتر و سریع‌تر خواهیم بود.

توزیع و مدیریت ریسک

بازارهای مالی می‌توانند ریسک یا خطرات اقتصادی که متوجه یک شرکت هستند را میان سرمایه‌گذارانی با روحیه ریسک‌پذیری بالا توزیع کنند. افرادی که در رأس یک شرکت با فعالیت‌های اقتصادی پرخطر و بزرگ قرار دارند، با استفاده از انواع بازار مالی می‌توانند بخشی از سرمایه مورد نیاز خود را از طریق بازار پول و سرمایه تأمین کرده و از این طریق، سرمایه‌گذاران را در سود و زیان خود سهیم کنند. به این ترتیب، بخشی از بازدهی منفی یا مثبت شرکت میان سرمایه‌گذاران توزیع می‌شود.
از جهت دیگر، این بازار امکان تنوع در سرمایه‌گذاری و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری را در اختیار فعالان بازار بورس قرار داده است. به این معنی که هر سرمایه‌گذار با ایجاد یک سبد شامل سهام چندین شرکت می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری خود را از طریق سود ناشی از سایر سرمایه‌گذاری‌ها کاهش دهد. به این ترتیب، بازدهی منفی سرمایه‌گذاری در یک شرکت می‌تواند از طریق سود سرمایه‌گذاری‌های دیگر جبران شود.
بازارهای مالی می‌توانند ریسک عدم نقدشوندگی اوراق بهادار را نیز از طریق تسهیل معاملات و انتشار و تحلیل داده‌ها کاهش دهند. نقدشوندگی به معنای امکان تبدیل آسان سهام و اوراق بهادار به پول نقد و قدرت خرید است . ریسک عدم نقدینگی با افزایش هزینه‌های مبادلاتی و عدم تقارن اطلاعات افزایش ‌یافته و توسط کارکرد بازارهای مالی در جهت مخالف این روند، کاهش پیدا می‌کند.

بازار سرمایه به شما این امکان را می‌دهد در مدتی کوتاه به سودهای بزرگ دست پیدا کنید و سرمایه خود را چند برابر کنید. بنابراین، آشنایی با بازار سرمایه و کارکردهای بازار مالی به شما کمک می‌کند تا یک سرمایه‌گذاری پربازده و منطقی با ریسک کمتر انجام دهید. اطلاعات این بازارها را می‌توانید از طریق سامانه کدال به دست آورده و در جهت نفع بیشتر خود به کار بگیرید.

انواع سهامداران بازار سرمایه

فرض کنید ارزش سرمایه های یک شرکت را به هزار بخش مساوی تقسیم کنیم. در این صورت هر بخش از این شرکت به یک سهم تبدیل خواهد شد. به هر کدام از این بخش های مساوی سهم و به مجموعه ای از آن سهام می گوییم.

در این مقاله به معرفی و بررسی انواع سهام در اوراق بهادر می پردازیم.

فرض کنید ارزش سرمایه های یک شرکت را به هزار بخش مساوی تقسیم کنیم. در این صورت هر بخش از این شرکت به یک سهم تبدیل خواهد شد. به هر کدام از این بخش های مساوی سهم و به مجموعه ای از آن سهام می گوییم. حالا هر شخصی می تواند تعدادی از این بخش ها را که سهام این شرکت هستند خریداری کند و درصدی از مالکیت این شرکت سهامی را به دست بیاورد. کسانی که سهام شرکت های سهامی را می خرند، مانند مالک یک شرکت معمولی در تعهدات، منافع و ضررهای آن شرکت شریک می شوند.

منظور از سهام یک شرکت تقسیم شدن سرمایه شرکت ها به صورت سهام و برگه سهام برای شرکت و اعضای شرکت می باشد.

سهم در شرکت براساس ماده قانون 24 قانون تجارت کشور قسمتی از سرمایه شرکت های سهامی است که در میزان حد و حدود تعهدها و میزان کسب سود صاحبان شرکت ها تاثیر گذار است .

یک نکته مهم در میزان حداکثر سهام در شرکت های سهامی عام است که به ازای قیمت اسمی هر سهم هزار ریال تعیین شده است . این در حالی است که در شرکت های سهامی خاص برای میزان قیمت اسمی سهام حداقل یا حداکثری تعریف نشده است . در این مقاله سعی کردیم که شما را با انواع سهام آشنا کنیم. همان‌طور که گفته شد سهام را می‌توان از جهات مختلف طبقه‌بندی کرد. اطلاع از این گونه اصطلاحات از این جهت که شما به عنوان سهامدار و فعال بازار سرمایه احتمالا با آن‌ها برخورد خواهید داشت، ضروری به نظر می‌رسد. یک سهام می‌تواند همزمان در چند مورد از تقسیم‌بندی‌های فوق قرار گیرد. در حال حاضر و با خرید سهام از طریق کارگزاری‌ها، به طور معمول سهام عادی، با نام، سرمایه‌ای، نقدی و خرد است که در اختیار سرمایه گذاران قرار می گیرد.

انواع سهام از نظر ساختاز:

سهام سرمایه‌ای خود به دو نوع سهام نقدی و سهام غیر نقدی تقسیم می‌شود که در ادامه توضیح داده خواهد شد. در این نوع سهام، خریدار با آورده خود (که می‌تواند پول، ماشین‌آلات، زمین و ساختمان و یا هر نوع سرمایه فیزیکی دیگر باشد.) به نسبت سرمایه خود در مالکیت شرکت سهیم شود.

در سهام انتفاعی مبلغ اسمی سهام به دارنده آن بازگردانده می‌شود. در این صورت مالک سهم در سود و زیان شرکت سهیم خواهد بود، اما در صورت انحلال شرکت مبلغ اسمی به وی تعلق نمی‌گیرد. در واقع دارنده سهام انتفاعی بدون داشتن هیچ حقی از سهام شرکت در سود و زیان و منافع آن سهیم هستند. این نوع سهام که به جز چند مورد معمولا در کشور ما استفاده نمی‌شود، در قبال امتیازی است که دولت به منظور انتقال صنایع به مناطق محروم یا انجام نوعی خدمت در مناطق خاص برای یک شرکت صادر می نماید و شرکت نیز متعهد است در پایان فعالیت، دارایی خود را به دولت واگذار نماید.

همان‌طور که از نام آن نیز مشخص است، در صورتی که مؤسسین شرکت در هنگام شروع فعالیت به جهت ابتکار و خلاقیت احتمالی صورت گرفته در راه‌اندازی شرکت، سهمی را برای خود در نظر بگیرند، به این نوع سهام، سهام مؤسس می‌گویند. این سهم انواع سهامداران بازار سرمایه ممکن است مانند سهام ممتاز از مزایایی بهره‌مند باشد و یا همانند سهام عادی در اختیار مؤسسین قرار گیرد. در هر صورت تمامی موارد می‌بایست در اساس‌نامه شرکت ذکر شده و به تصویب سهامدارن برسد.

انواع سهام (سرمایه‌ای) از نظر نوع آورده :

در توضیح سهام سرمایه‌ای گفتیم که بسته به نوع آورده سهامداران سهام را می‌توان به دو نوع نقدی و غیرنقدی تقسیم کرد. این سهام از نظر حقوق صاحبان سهام هیچ تفاوتی با هم نداشته و در عمل سهام انواع سهامداران بازار سرمایه انواع سهامداران بازار سرمایه عادی به شمار می‌روند. سهام نقدی

در صورتی که فردی در ازای آورده نقدی (پول) سهام شرکتی را خریداری کند، سهام نقدی به وی تعلق می‌گیرد. مفهوم این سهام به نوعی در مقابل مفهوم سهام غیر نقدی قرار می‌گیرد. سهام غیر نقدی

برای دریافت سهام غیر نقدی خریدار به جای پرداخت پول می‌تواند با آورده‌های دیگر مثل زمین، املاک، خودرو، ماشین‌آلات، مواد اولیه و نظیر آن صاحب سهام شرکت شده و به نوعی در قعالیت‌های شرکت مشارکت نماید. آورده غیر نقدی باید توسط کارشناس رسمی وزارت دادگستری تعیین ارزش شده و گزارش آن در اختیار مجمع عمومی مؤسس قرار گیرد.

سهام شرکت های سهامی از نظر شکل سهام بانام ، سهام بی نام، سهام جایزه، سهام با حق چند رای، سهام ترجیحی ، سهام عدالت و سهام مدیریتی تقسیم می شود

انواع سهام از نظر نوع مالکیت

سهام بانام registered stock

به سهامی، سهام با نام گفته می شود که نام دارنده آن در اسناد یا در برگه سهام شرکت مشخص باشد. دقت کنید که باید در عنوان سهام با نام، عبارت «با نام» ذکر شود. اگر شرکتی بخواهد از هویت همه سهامداران خود با خبر باشد سهام با نام صادر می‌کند. انتخاب سهام با نام به این جهت است که شرکت مایل است شرکاء خود را بشناسد و بداند سهام شرکت در دست چه اشخاصی است. در شرکت های سهامی گاهی سهام آنها تماماً بی نام و گاهی کلاً با نام و بعضی اوقات قسمتی از سهام با نام و بقیه بی نام است و این موضوع ارتباط با سیاست اقتصادی شرکت دارد ، سهام با نام را اغلب اشخاصی تهیه می کنند که کمتر قصد انتقال سهام را دارند. زیرا تشریفات انتقال آنها از سهام بی نام بیشتر است. در شرکت های سهامی خاص ممکن است فروش سهام با نام موکول به موافقت هیئت مدیره یا مجمع عمومی باشد ولی به موجب ماده ۴۱ قانون در شرکت های سهامی عام نقل و انتقال سهام نمی تواند مشروط به موافقت مدیران شرکت و یا مجمع عمومی صاحبان سهام باشد. سهام بی نام Unregistered stock سهام بی نام نوعی اوراق بهادار است که دربرگیرنده نام صاحب سهم نیست و عبارت «با نام» روی آن ثبت نشده است. مالکیت آن با در دست داشتن ورقه سهم مشخص می شود. اگر شخصی تمایل داشته باشد سهام بی نام خود را بفروشد، کافی است که مبلغ را دریافت کرده و سهم را به خریدار تسلیم کند. سهام بی نام به صورت سند در وجه حامل بوده مگر این که شخص دیگری در دادگاه ثابت کند که سهم متعلق به او است. * سهامی که در بورس اوراق بهادار خرید و فروش می شود اغلب بی نام است و اشخاصی که مایل به خرید و فروش سهام، تجارت نموده و استفاده ببرند سهام بی نام می خرند.

انتشار سهام بی نام و یا صدور گواهی موقت بی نام موقعی ممکن است که تمام قیمت آن پرداخته شده باشد. سهام با نام و بی نام در تمام مراحل دارای یک ارزش می باشند و دارندگان آنها انواع سهامداران بازار سرمایه در نفع وضرر و استفاده شرکت یکسان اند.

بیشتر بخوانید: بررسی انواع اوراق بهادار و ماهیت آنها در بازار سرمایه و بورس

قوانین حاکم بر سهام بی نام

قوانین حاکم بر این گونه سهام در صورت مفقود شدن مفاد 320 تا 334 قانون تجارت بوده (اسناد در وجه حامل می باشد) که بالای ماده 320 قانون مزبور بیان می کند:

دارنده هر سند در وجه حامل مالک و برای مطالبه وجه آن محق به شمار می رود به جز انکه خلاف آن ثابت شود*.

درصورتی که اوراق سهام بی نام مفقود شود، ذینفع می تواند با اقامه دعوی در دادگاه، درخواست ابطال سند مربوط به سهم را بکند. برای عدم پرداخت امتیاز سهم مزبور به اشخاص ثالث اقدامات تامینی و پیشگیرانه را درخواست می کند. بعد از بررسی اسناد و مدارک موجود، درصورتی که دادگاه ادعای ذینفع یا مدعی را وارد بداند به دارنده سهم بی نام مجهول مجوز اعلان از طریق جراید را صادر می کند؛ بعد از سه مرتبه اعلان در روزنامه رسمی و گذشت سه سال، در صورتی که ابراز کننده سهم محکوم و یا اصولاً سندی به دادگاه ابراز نگردد، دادگاه سهام بی نام را باطل دانسته و ذینفع حق دارد که سهم بی نام جدیدی (المثنی) را از شرکت درخواست نماید.

چگونگی تشخیص سهامداران بی نام

در این مورد باید بگوییم که دارندگان سهام بی نام باید در مجامع عمومی تشخیص داده شده و هویت آن ها احراز شود، تا هم از مزایای سود سهام بهره مند شوند و هم نام و مشخصات آن ها همراه با اظهارنامه مالیاتی شرکت به حوزه های مالیاتی مربوطه ارائه گردد. واضح است که دارندگان این گونه سهام وظیفه دارند پیش از تشکیل مجمع به شرکت مراجعه و ورقه حضور در مجمع را دریافت کرده و در روز تشکیل مجمع مشخصات کامل خود را به همراه نشانی و تعداد سهام و تعداد رای در ورقه حضور و غیابی که برای تشخیص هویت ایشان و تعیین حد نصاب قانونی جهت تشکیل مجمع بر اساس ماده 99 قانون تجارت قید کنند.

افرادی که با این روش از جمله سهامداران شرکت به حساب می آیند، ورقه سهم مربوط به آن ها محسوب و از مزایای آن بهره مند می شوند، مگر این که با پرداخت مالیات نقل و انتقال سهام به میزان 10 درصد ارزش اسمی سهام و اخذ حساب مالیاتی حقوق سهام خود را به شخص دیگری انتقال داده و نامبرده را به عنوان سهامدار جدید به شرکت معرفی کنند که در این شرایط باید نقل و انتقال در دفاتر ثبت سهام شرکت ثبت شود.

سهام جایزه یکی دیگر از انواع اوراق بهادار می باشد. سهام جایزه به این معنی است که شرکت بجای پرداخت سود به صورت وجه نقد، سهام جایزه منتشر کند و بابت سهام جایزه هیچ وجه نقدی از سهامداران دریافت نخواهد شد. معمولا قیمت سهام در بازار بورس، با توجه به تعداد سهام منتشر شده کاهش می یابد اما برای آنکه نرخ سود قابل تقسیم به ازای هر سهم تغییری نکند، پس از چندی قیمت سهم افزایش می‌ یابد.

سهام ممتاز

سهام ممتاز هنگامی منتشر می شود که شرکت نیاز به ورود اشخاص سرشناس به شرکت را داشته یا احتیاج به افزایش سرمایه داشته باشد ، ولی در شرایط عادی کسی حاضر به خرید سهام عادی نیست. سهام ممتازه نسبت به سهام با نام و بی نام امتیازاتی دارد که به دارنده آن تعلق می گیرد ، مثل داشتن حق دو رای یا سود بیشتر از سایرین و نظایر آن. کلیه سهام شرکت را نمی توان ممتاز دانست. ویژگی های سهام ممتاز

1 – نداشتن حق رای

2- اولویت در دریافت سود سهام و دارایی ها هنگام تسویه

3- قابل باز خرید بودن به اختیار شرکت سهامی

4- قابل تبدیل بودن به سهام عادی به اختیار سهامداران

5- داشتن حق مشارکت در سود اضافی

6- داشتن امتیاز جمع شوند گی سود سهام،

البته ویژگی مختص به یک نوع سهام نیست، به بیان دیگر، ممکن است که سهام ممتاز یک یا چند ویژگی را دارا باشد.

یکی از انواع سهام سرمایه‌ای، سهام عادی می باشد. سهام عادی بیان کننده این است که دارنده آن بر درآمدها و دارایی های آن شرکت سهیم است. دارندگان سهام عادی حق رأی دارند و در رأی‌گیری‌ها و انتخاب اعضای هیئت‌مدیره می‌توانند شرکت کنند و در سود تقسیمی بین سهامداران، بخشی از آن سود را دریافت خواهند کرد. ارزش اسمی سهام عادی برای شرکت‌های سهامی عام معمولا ۱۰۰۰ ریال است. اما مطابق قانون تجارت این عدد می‌تواند تا ۱۰,۰۰۰ ریال نیز افزایش یابد. در شرکت‌های سهامی خاص اما محدودیتی در ارزش اسمی سهام وجود ندارد. دارندگان این سهام به ازای هر سهم خود، یک حق رأی در تصمیم‌گیری‌های شرکت خواهند داشت.

تعداد سهام یک شرکت را می‌توان از تقسیم سرمایه ثبت شده آن بر قیمت اسمی سهام به دست آورد.

اگر در این خصوص سوالی دارید میتوانمید با مشاوران بورس کست در ارتباط باشید

سهام چیست و انواع سهام کدامند؟

سرمایه گذاری در بازار بورس و خریدن سهام همیشه یکی از بهترین گزینه های صاحبان سرمایه بوده است که البته اکنون با ورود دولت و بسیاری از ارگان ها و شرکت ها به بازار بورس و وضعیت اقتصادی فعلی، طرفداران بیشتری پیدا کرده است. اما باید توجه داشت که ورود به بورس و خرید سهام نیازمند داشتن اطلاعاتی است که ما به وسیله آن بتوانیم فعالیت درستی در این بازار داشته باشیم و ضرر نکنیم.

در این مقاله می‌خواهیم بگوییم سهام چیست و انواع آن کدامند.

سهام به زبان ساده اینگونه تعریف می‌شود: اگر سرمایه یک شرکت سهامی به قسمت های مساوی تقسیم شود به هر کدام از این قسمت ها یک “سهم” می‌گوییم.

ورقه سهم یکی از اوراق بهادار است که نام و مشخصات دارنده روی آن نوشته شده و قابل انتقال به غیر است. البته در حال حاضر سهام به صورت اینترنتی خریداری می‌شود و کسی برگه سهام را به صورت فیزیکی نمی‌گیرد ولی اگر شخص به کارگزار خود یا شرکت سپرده گذار مرکزی مراجعه کند می‌تواند ورقه سهام را دریافت کند.

فهرست عناوین مقاله

شرکت های سهامی عام و خاص چه فرقی باهم دارند؟

• شرکتهای سهامی خاص: کمترین تعداد سهامداران برای تأسیس شرکت‌های سهامی خاص ۳ نفر است و حداقل سرمایه هم یک میلیون ریال یا همان صد هزار تومان است. در واقع مالکیت شرکت های سهامی خاص در دست افراد محدودی می‌باشد و سهام آن به صورت عمومی عرضه نشده است.

• شرکت سهامی عام: فرض کنید شما شرکتی را تاسیس کردید و امکانات و تجهیزات آن را خریده اید. بعد از چند وقت می‌خواهید شرکت را گسترش دهید ولی زیر بار قرض و وام های بانکی نروید. شما می‌توانید شرکت خود را به سهامی عام تبدیل کنید و سرمایه شرکت را به سهم های مساوی 1000ریالی تقسیم کنید و در بازار بورس منتشر کنید( عرضه اولیه).

با این کار شما می‌توانید از سرمایه عمومی برای گسترش شرکت استفاده کنید و افرادی که سهام را خریده اند در سود این کار با شما شریک هستند و به نوعی قسمتی از مالکیت شرکت را دارا هستند.

انواع سهام

سهام از نظر شکل به دو نوع با نام و بی نام و از نظر حقوق دارنده آن به انواع عادی و ممتاز تقسیم می‌شود.

سهام بی نام

روی ورقه این سهام نام دارنده آن درج نشده و در واقع این سهام متعلق به کسی است که آن را در دست دارد. برای نقل و انتقال آن هم نیاز به تشریفات و قراداد خاصی نمی‌باشد.

سهام بانام

در این نوع سهام نام و مشخصات دارنده سهم کامل ذکر شده و برای انتقال این سهم به فرد دیگر باید دارنده سهام یا وکیل او در دفتر ثبت سهام شرکت این انتفال را ثبت نماید. اکثر سهام های بانام را کسانی تهیه می‌کنند که قصد انتقال سهام خود را ندارند.

در شرکت های سهامی عام این انتقال سهام مشروط به موافقت مالکین، مدیران شرکت یا مجمع عمومی سهامداران نیست ولی در شرکت های سهامی خاص ممکن است انتقال سهام فقط با موافقت هیئت مدیره یا مجمع عمومی امکان پذیر باشد.

سهام ممتاز

سهام ممتاز دارای نرخ سود مشخص بهره است و به نوعی بدهی مالکین شرکت به شخص دارنده سهام می‌باشد و در صورت انحلال شرکت اول دارندگان سهام ممتاز بدهی خود را دریافت می‌کنند. البته این نوع از سهام در بازار سرمایه ایران مرسوم نیست و ارائه نمی‌شود.

سهام عادی

دارنده این سهام بسته به تعداد سهامی که دارد صاحب قسمتی از مالکیت شرکت است و نرخ ثابت بهره ندارد و سود او بستگی به میزان سود و ضرر شرکت دارد. توجه داشته باشید که سهامداران نمی‌توانند هرکاری که میخواهند را با دارایی‌های شرکت انجام دهند ولی از حقوق دیگر سهامدار می‌توان به حق رای او در جلسات مجمع عمومی سهامداران و دریافت سود سهام یا انتقال سهم خود به دیگری اشاره کرد.

حضور در جلسه مجمع عمومی سهامداران یعنی اینکه در زمان جلسه در شرکت باشید به شما این حق را می‌دهد که در زمان ارائه افزایش سهم جدید شرکت شما در اولویت باشید.

مزایای خرید سهام

1-مسئولیت کم: شما با خرید سهام در واقع مسئولیتی برای اداره آن شرکت ندارید و حتی اگر شرکت بدهی های زیادی داشته باشد دارایی های شخصی صاحب سهام در خطر نیست و وی فقط به اندازه آورده خود مسئول است.

2- نقد شوندگی سریع: سهام شرکت هایی که در بازار بورس و سرمایه حضور دارند به راحتی قابل معامله و فروش است و شما اگر بخواهید سهم خود را بفروشید فقط کافیست آن را در بازار رسمی بورس به متقاضیان آن عرضه نمایید.

3- امکان بازدهی و سود بالا: اگر سهامدار با توجه به بازار بورس و تحلیل درست از آن فعالیت کند امکان دریافت سود بسیار بیشتری حتی نسبت به سودهای بانکی یا سرمایه گذاری در بازار طلا و مسکن داشته باشد.

در این مقاله سعی شد به سوالات شما درباره سهام به زبان ساده پاسخ داده شود و برای آموزش بورس و راهنمای ورود به بورس می‌توانید به دیگر مقالات ما مراجعه کنید.

برای سودآوری بیشتر و حفظ و افزایش سرمایه خود در بازار بورس و اوراق بهادار باید آموزش های صحیح ببینید و اطلاعات خود را بالا برید.

امتیاز شما به این محتوا

میانگین امتیازات: / 5. تعداد امتیاز:

اولین نفری باشید که به این محتوا امتیاز می دهد

مطالب زیر را حتما مطالعه کنید

وب 3 چیست؟ معرفی بهترین ارزهای Web 3.0

آلت کوین چیست؟ معرفی 5 تا از بهترین آلت کوین ها

عرضه اولیه ارز دیجیتال (ICO) و تمام نکاتی که باید درباره آن بدانید

معرفی بهترین بازی های رایگان متاورس

NFT فیلم چیست و چرا توکن غیرمثلی فیلمی مهم است؟

فومو در ارز دیجیتال چیست و چگونه آن را مدیریت کنیم؟

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

محصولات فروش ویژه

دسته‌ها

نوشته‌های تازه

• وب 3 چیست؟ معرفی بهترین ارزهای Web 3.0
• ارز دیجیتال پولکادات چیست؟ نقد و بررسی رمزارز DOT
• ارز دیجیتال شیبا چیست؟ نقد و بررسی رمزارز SHIB
• ارز دیجیتال دوج کوین چیست؟ نقد و بررسی رمزارز DOGE
• ارز دیجیتال کاردانو چیست؟ نقد و بررسی رمزارز ADA

کلینیک سرمایه با هدف آموزش تخصصی بورس، فارکس و ارزهای دیجیتال در کنار به روز ترین متدهای طراحی استراتژی و سیستم های معاملاتی راه اندازی شده است.