چه چیزی باعث ریزش بازار ارزهای دیجیتال شد؟ معامله‌گران پاسخ میدهند
بیت کوین دو روز پیش و تنها در عرض چند ساعت، شدیدترین سقوط روزانه قیمتش در هفت سال اخیر را ثبت کرد و تا رقم ۳,۶۰۰ دلار پایین آمد. در این چند ساعت، بیش از ۱ میلیارد دلار قرارداد خرید لیکویید شد. این حجم از لیکویید شدن سرمایه‌ها در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده است.
به گزارش کوین تلگراف و به گفته بسیاری از کارشناسان، سقوط ۹.۹۹ درصدی شاخص صنعتی داو جونز (Dow Jones) مهمترین عامل تسهیل‌کننده در سقوط ناگهانی و ۵۰ درصدی پادشاه ارزهای دیجیتال بود. بورس ایالات‌متحده از سال ۱۹۸۷ تا به امروز چنین فشار فروشی را تجربه نکرده بود. شیوع ویروس کرونا در سرتاسر جهان، عامل اصلی این سقوط بازار عنوان شده است.
در هفته گذشته، بیت کوین و بخش عمده‌ای از بازار ارزهای دیجیتال همبستگی بسیاری با بازارهای سهام در آمریکا نشان داده‌اند که نشان از کاهش علاقه سرمایه‌گذاران به بازارهای پر خطر دارد. این همبستگی و همراه شدن آن با نبود تقاضا برای خرید بیت کوین سبب شد تا قیمت ارز شماره یک بازار به ۵,۰۰۰ دلار و در نهایت به ۳,۶۰۰ برسد.
تا زمانی که بازارهای مالی در ایالات‌متحده و اروپا به واسطه تسهیلات دولتی و کمک آنها، بار دیگر روی پای خود بایستند، بیت کوین همچنان نسبت به کاهش قیمت ناگهانی در کوتاه مدت آسیب پذیر خواهد بود.
اریک تیس (Eric Thies)، معامله‌گر و تحلیل‌گر بازار ارزهای دیجیتال در مصاحبه خود با کوین تلگراف عنوان کرد تا زمانی که تمرکز سرمایه‌گذاران معطوف به همه‌گیری ویروس کرونا باشد و از طرف دیگر شاهد افزایش تنش‌های جغرافیایی-سیاسی همانند افزایش تنش‌ها میان عربستان سعودی و روسیه بر سر قیمت نفت باشیم، این سقوط قیمت‌ها از میان نخواهند رفت. به گفته تیس، کاهش غیرمنتظره قیمت نفت نیز فشارها بر بازارهای جهانی را افزایش داده است و موجب بالا رفتن ترس، عدم قطعیت و ابهامِ ذهنی سرمایه‌گذاران شده است. او در ادامه افزود:
اگر نخواهیم اغراق کنیم، دامپ شدید امروز در بازارهای ارزهای دیجیتال و بازارهای سنتی بسیار جالب بود. در عین حال که برخی میگویند این سقوط تماماً به ویروس کرونا مرتبط است، اما با نگاهی دقیق به [اوضاع] میتوان فهمید که نشانه‌های معمول از رکود در بازار دیده نمی‌شود. این احتمال وجود دارد که همه این سقوط‌ها مربوط به تنش‌های نفتی باشد که خیلی‌ها به دلیل درگیر بودن با اخبار ویروس کرونا، آن را نشنیده‌اند.
تیس همچنین با اشاره به قیمت ۳,۶۰۰ دلاری بیت کوین گفت که این سقوط میتواند آغازگر یک چرخه جدید برای این ارز دیجیتال باشد. تحلیل‌گران مطرح بسیاری نیز کاهش یک شبه قیمت بیت کوین را عاملی برای آغاز یک فاز طولانی از انباشت و ثبات قیمت می‌بینند، دقیقا مانند آنچه که در سال ۲۰۱۹ اتفاق افتاد.
اگر این احتمال درست باشد و میل سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های پر ریسک‌تر برود، موسسات مالی بزرگ همچنان قیمت بیت کوین را کاهش خواهند داد. این اتفاق سبب میشود که تمرکز بازار از نهنگ‌ها و افرادی که بیت کوین‌های زیادی در اختیار دارند، پراکنده شود. تیس در این خصوص می‌گوید:
مسئله‌ای که به نظرم توسط بسیاری از سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال به آن زیادی بها داده شده است، جریان سرمایه به سمت چرخه جدید بازار است. این اولین چرخه از بازار است که در آن سنگینی سرمایه به صورت بالقوه بر دوش موسسات خواهد بود؛ به عبارت دیگر بیت کوین حالا دیگر با بازارهای سنتی عجین شده است و با مفهوم یک سرپناه امن در هنگام فوران احساسات در بازارها، وقتی که ترس موجب نگهداری غریزی پول میشود، فاصله بسیار دارد.
اطلاعات «Grayscale Bitcoin Trust» نشان میدهد در طول ماه فوریه (بهمن)، حجم قابل توجهی از سرمایه توسط نهادها و اشخاص مختلف وارد بازار بیت کوین شده است.
قیمت بیت کوین در حالی وارد کانال ۳,۰۰۰ دلاری خود شد که به عقیده برخی از کارشناسان تاثیر بالای اهرم‌ها در معاملات و عدم وجود علاقه در خریداران برای ورود به این بازار به سبب نوسانات بسیار آن، عامل این اتفاق بوده است. پس از این سقوط نقدینگی بیت کوین تا جایی پیش رفت که یک لیمیت اوردر (Limit Order) ده میلیون دلاری در بیت مکس ثبت و باعث کاهش سیصد دلاری در قیمت شد. جیکوب کنفیلد (Jacob Canfield)، در توضیح این اتفاق نوشت:
این فرد قصد دارد تا ۱۱ میلیون دلار را با سفارشات محدود بفروشد، اما این کار باعث کاهش قیمت بیت کوین در این صرافی به نسبت صرافی‌ها دیگر میشود. نقدینگی بیتمکس در مقایسه باعث شد قیمت در این صرافی، ۳۰۰ دلار پایین‌تر از بقیه صرافی‌ها باشد.
۱۱ میلیون دلار فروش محدود در بیتمکس
بخش عمده‌ای از حجم معاملات روزانه در بازار ارزهای دیجیتال از پلتفرم‌هایی نظیر بیتمکس، اوککس (OKEx)، پلتفرم قراردادهای آتی بایننس و FTX ناشی میشود. این بدان معناست که بخش عمده‌ای از مشترکان بازار ارزهای دیجیتال از سرمایه‌های استقراضیِ ارائه‌شده توسط این پلتفرم‌ها استفاده میکنند.
در زمان‌هایی که نوسانات افزایش می‌یابند و سفارش‌های فروش پیش‌بینی‌نشده در ارقام میلیون دلاری ثبت میشوند، قیمت بیت کوین اصلاحاتی انجام میدهد که دامنه آن مشخص نیست؛ درست مانند اصلاح قیمت روز پنجشنبه. قبل از سقوط قیمت در آن روز، تیس اعلام کرده بود که بر اساس فعالیت‌های معامله‌گران در چرخه‌های قبلی، حمایت منطقی بعدی در رقم ۴,۸۰۰ دلار است. او پیش از سقوط قیمت به کانال ۳,۰۰۰ دلار گفت:
به نظر می‌رسد که بیت کوین گرفتار بازه‌ای در نمودار شده است که در سال ۲۰۱۹ هم به دنبال خروج از این بازه بود، این بازه در حدود قیمتی ۵,۶۰۰ دلار قرار دارد. برای خریداران بازار تنها عامل تکنیکال مثبت، نمونه قبلی بود که در نهایت موجب تغییر روند نزولی سال ۲۰۱۸ شد. در آن سال تست دوباره آن بازه موجب خروج بیت کوین از کانال نزولی‌اش شد.
بیت کوین در کاهش قیمت اخیرش، تمام نقاط حمایتی اصلی را شکست و حتی حمایت ۴,۸۰۰ دلاری نیز در تمام صرافی‌ها شکسته شد؛ به عبارت دیگر تمام قراردادهای خرید بازار در چشم بهم زدنی لیکویید شدند.
تصویر منتشر شده توسط «آی اَم نومد» (I Am Nomad) در توییتر نشان میدهد که در عرض چند ساعت، یک سرمایه‌گذار ۱,۲۲۰ بیت کوین را در پلتفرم بیت مکس از دست داده است؛ این رقم معادل ۹.۷ میلیون دلار، پیش از سقوط قیمت بیت کوین بوده است.
بیش از یک میلیارد دلار قرارداد خرید در بیت مکس در دو روز گذشته لیکویید شده است. پس از رسیدن به قراردادهایی بیش از ۱۰ میلیون دلار به حد ضرر یا لیکویید شدن آنها، فشار سنگین فروش بر بازار حاکم شده و قیمت با افت مواجه شده است.
نگاه‌ها همچنان مثبت
با وجود سقوط ۵۰ درصدی بازار بیت کوین، بسیاری از افراد سرشناس در این حوزه از جمله مدیران شرکت‌های سرمایه‌گذاری میگویند که این کلاس از دارایی‌ها در بلندمدت مطمئن عمل خواهد کرد.
مایکل سوننشین (Michael Sonnenshein)، مدیر گری اسکیل (Grayscale)، در اظهارنظری عنوان کرده است که نوسانات شدید اخیر در بازار باعث نشده تا ایمانش به این بازار و جامعه آن کم رنگ شود. گری اسکیل یکی از بزرگترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال است که چیزی در حدود ۲ میلیارد دلار سرمایه کاربران را در اختیار دارد. سوننشین در این باره گفت:
هفت سال است که در این حوزه فعالیت دارم. سال‌های پیش نیمه شب از خواب بیدار می‌شدم تا قیمت‌ها را چک کنم یا وقتی بازار سقوط شدیدی می‌کرد از لحاظ فیزیکی بهم می‌ریختم. اما هیچ وقت ایمانم را به چیزی که این جامعه خارق‌العاده ساخته است، از دست ندادم. قوی باشید و همچنان هودل کنید.
مایک نووگراتز (Mike Novogratz)، مدیرعامل گلکسی دیجیتال، در اظهارنظری عنوان کرد که به نظر می‌رسد اعتماد سرمایه‌گذاران به تمام دارایی‌ها کاهش یافته است؛ مسئله‌ای که سبب میشود بیت کوین در طولانی مدت ارزشمندتر شود. پائولو آردوینو (Paolo Ardoino)، مدیر ارشد بخش فناوری بیتفینکس (Bitfinex)، ضمن بیان این مسئله که یک روز نمی‌تواند اعتبار بازار را خراب کند، می‌افزاید:
بیت کوین یک دارایی است که امتحانش را پس داده و زمان، قدرت منحصر به فرد آن به عنوان یک ذخیره ارزش را اثبات میکند. در عین حال که بیت کوین در دوره‌ای که تسهیلات کمی به شدت افزایش یافت، رشدش متوقف شد، اما با شکست این سیاست‌ها، ارزش واقعی‌اش نیز مشخص خواهد شد.
به عقیده تیس، نکته مثبتی که در خصوص این سقوط وجود داشت، زمان وقوع آن بود. به گفته تیس این سقوط در ابتدای ماه رخ داد و بازار زمان زیادی برای جبران آن در اختیار دارد. اگر این کاهش قیمت ماه اواخر مارس (فروردین) رخ می‌داد، کندل ماهیانه بیت کوین در کانال ۳,۰۰۰ دلار بسته می‌شد که عملکرد ماه‌های آینده را نیز تحت تاثیر قرار می‌داد. تیس در این باره گفت:
با اینکه نمی‌دانیم رسانه‌ها و بازار چه آشی برای بازار پخته‌اند، اما این را بدانید: وقتی مردم می‌ترسند، بخرید و وقتی طمع بر آنها چیره شد، بفروشید. زمان‌هایی مثل حالا که خریدها و حد ضرر (استاپ لاس) نتایج فاجعه باری به بار میآورند، نشانه‌ای واضح از کف قیمت واقعی است که اغلب اوقات باعث انباشت شدید سرمایه روی این سطوح میشود.
چهار دلیل شکست معامله گران فارکس
با درود فراوان، در این مقاله با شما خواهم بود تا چهار دلیل شکست معامله گران فارکس رو خدمت شما بگم تا با استفاده از اونها بتونید در این بازار پرسود، کمترین ضرر رو متحمل بشید.
درسته که خطای انسان ریشه در مسائل مختلفی داره، اما یک معامله‌گر بدترین دشمن خودش به حساب میاد. شاید بگید چرا بدترین دشمن؟! این‌طور باید بگم که دلیل ضرر مالی و شکست معامله گران فارکس خیلی ساده‌س؛ مقصر اصلی خود معامله‌گران هستند.
برای اینکه دلیل موفقیت معامله گران در بازار فارکس رو بیشتر متوجه بشید، مقاله پنج راه موفقیت در بازار فارکس که باید بشناسید رو مطالعه کنید. البته که انتخاب کارگزار مناسب می‌تونه نقش کلیدی رو در موفقیت یک معامله‌گر بازی کنه، اما تجارت مالی مخصوصا در بازارهای ارز نیازمند برنامه‌ریزی طولانی مدت و دقیق در سطوح مختلف هست.
باید بدونید که یک معامله‌گر بدون درک اصول اولیه بازار و تحلیل مداوم این محیط به اصطلاح بی‌ثبات، نمی‌تونه شروع به معامله کنه. حالا در ادامه چند پیشنهاد برای افرادی که قصد معامله در بازار فارکس رو دارند ارائه خواهم کرد تا بتونند با استفاده عدم معامله در بازههای زمانی طولانی از اونها از ضرر مالی احتمالی جلوگیری کنند.
بیش از حد معامله نکنید!
بیش از حد معامله نکنید
معامله بیش از حد و انجام معاملات خیلی بزرگ و مکرر از شایع‌ترین دلایل شکست معامله‌گران فارکس محسوب میشه. حالا دلیل این همه معامله بیش از حد چیه؟ نداشتن سرمایه کافی، داشتن اهداف سود غیرواقعی در سر معامله‌گر و از همه مهم‌تر اعتیاد به بازار از دلایل معامله بیش از حد در این بازار هست. بیشتر معامله‌گران در جریان هستند که بدون پول نمیشه کسب درآمد کرد.
یکی از مزایای فارکس دسترسی به حساب‌های اهرمی بسیار بالاست. با توجه به این مورد معامله‌گرانی که سرمایه کمی هم دارند می‌تونند با پیش‌بینی قیمت دارایی‌های مالی، سود زیادی رو کسب کنند و یا برعکس متحمل ضرر زیادی بشن.
با این وجود داشتن سرمایه کافی در یک حساب تجاری، شانس معامله‌گر رو توی سودآوری دراز مدت به طور قابل توجهی افزایش میده و از فشار روانی در حین معامله کم می‌کنه.
وقتی سرمایه کافی وجود داشته باشه، نتیجه این میشه که معامله‌گران بخش کوچیکی از سرمایه خودشون رو توی یک معامله ریسک میکنند و در عین حال به سود قابل توجهی می‌رسند.
حالا حتما می‌پرسید که چقدر سرمایه برای این کار لازم داریم؟
0.01لات(هر لات به معنی صدهزار) حداقل حجم معاملاتی هست که بروکرها ارائه میکنند. البته باید بگم معامله در حجم کم تنها راه کم کردن ریسک نیست. مبتدیان و معامله‌گران هر دو باید به فکر تعیین حد ضرر(Stop-Loss) برای خودشون باشند.
قاعده کلی ریسک برای معامله‌گران تازه کار حداکثر یک درصد از کل سرمایه در هر معامله‌س. اگه معامله‌گران تازه کار با سرمایه‌ای بیشتر از این میزان معامله کنند، احتمال ضرر اونها به شدت افزایش پیدا می‌کنه. استفاده متعادل و با احتیاط از اهرم توی معاملات کوچیک روش خوبی برای حفظ سرمایه در درازمدت هست.
همون‌طور که گفتم اعتیاد داشتن به معامله یکی دیگه از دلایل ضرر مالی معامله‌گران فارکس هست. اونها همش قیمت‌ها رو دنبال میکنند. معامله در بازههای زمانی کوتاه با جفت ارزهای متغیر در بازاری که مدام در حال افزایش هست، ممکنه در فرد معامله‌گر آدرنالین زیادی رو ترشح کنه و باعث ایجاد هیجان زیادی در اون بشه.
البته همون‌طور که می‌دونید اون طرف قضیه هم خیلی مهمه و اگه بازار در جهت غیرمنتظره حرکت بکنه، امکان ایجاد استرس زیاد وجود داره. معامله‌گران همیشه باید یک استراتژی خروج واضح داشته باشند تا اگه هیچ چیزی طبق برنامه پیش نرفت از این سناریو جلوگیری کنند.
معامله‌گران باهوش در این مواقع می‌دونند که نباید برای هر چیزی ریسک بکنند و هر اقدامی ارزش ریسک کردن نداره. اونها کاملا می‌دونند الان زمان درستی هست برای اینکه از معامله دست بکشند و به فکر حفظ مانده حساب خودشون باشند. شما به عنوان یک معامله‌گر باید بدونید که فردا هم به بازار دسترسی دارید و امکان فرصت‌های تجاری جدید برای شما وجود داره.
اگه در جایگاه معامله‌گر صبر و شکیبایی رو به عنوان قدرت خودتون ببینید و فکر نکنید که یک ضعف از طرف شماست، خیلی زود به درصد بالایی از معاملات سودآور دست پیدا خواهید کرد. شاید پیش خودتون فکر کنید این حرف من تناقض داره! اما گاهی اوقات امتناع از ورود به بازار، بهترین روش برای سودآوری یک معامله‌گر فارکس محسوب میشه.
با شرایط بازار سازگاری داشته باشید
با شرایط بازار سازگاری داشته باشید
یکی دیگه از دلایل ضرر و شکست معامله گران فارکس داشتن این تصور غلط هست که با داشتن یک استراتژی تجاری اثبات شده، میشه به تعداد زیادی از معاملات سودآور دست پیدا کرد.
بازارها بی‌ثبات هستند؛ اما باید بدونید که در بازار ثابت و یکنواخت هم نمیشه معامله کرد.
بنابراین بخاطر همین بی‌ثباتی بازار، معامله‌گران باید بتونند تغییرات بازار رو ردیابی کرده و خودشون رو با هر تغییری وفق بدن.
شاید بگید که این تغییرات ما رو در معرض ریسک‌های جدیدی قرار میده، کاملا درسته! اما بخاطر همین تغییرات فرصت‌های جدیدی هم بوجود میان.
یک معامله‌گر حرفه‌ای و زبردست به جای ترس از این تغییرات باید از اونها بیشترین بهره لازم رو ببره.
نوسانات بازار تاثیر زیادی روی عملکرد تجاری داره. یک معامله‌گر باید جدیدترین نشریات مالی رو بررسی کنه و با دونستن میانگین ناپایداری، بتونه بازار روندی (Trending Market) رو به خوبی از بازار بی‌خطر (Ranging Market) تشخیص بده.
معامله‌گران باید نسبت به این مسئله آگاه باشند که نوسانات بازار ممکنه در طی ساعت‌ها، روزها، ماه‌ها و حتی سالها پراکنده بشه. یک معامله‌گر همیشه باید از استراتژ‌ی‌ای پیروی کنه که مطابق با نوسانات موجود در شرایط کنونی بازار باشه.
پیگیری نشریات مالی از اهمیت بالایی برخورداره حتی اگه استراتژی منتخب اصولی نباشه. تصمیمات سیاست پولی مثل نرخ بهره و یا اطلاعات اقتصادی در مورد بیکاری و اعتماد مصرف‌کننده، می‌تونه تمایل جامعه تجاری رو عدم معامله در بازههای زمانی طولانی دچار تغییر کنه.
جالبه بدونید واکنش بازار به این حوادثی که اشاره کردم، تاثیر زیادی روی عرضه و تقاضای ارزهای مربوطه میذاره. نهایتا، اگه نتونیم بازارهای گرایشی رو از بازارهای بی‌ثبات تشخیص بدیم، باعث اعمال ابزار تجاری اشتباه در زمان نامناسب میشه که این موضوع می‌تونه ضربه زیادی به ما وارد کنه.
مدیریت ریسک قوی داشته باشید
مدیریت ریسک قوی داشته باشید
مدیریت ریسک نامناسب باعث میشه تا معامله‌گران فارکس به سرعت دچار ضرر مالی بشن. اینکه پلتفرم‌های تجاری مجهز به مکانیسم‌های اتوماتیک حد سود(Take-Profit) و حد ضرر(Stop-Loss) هستند به هیچ وجه اتفاقی نیست.
تسلط روی اونها به حد قابل توجهی شانس معامله‌گران رو برای موفق شدن افزایش میده. معامله‌گران نه‌تنها باید از وجود این مکانیسم‌ها مطلع باشند، بلکه باید بتونند اونها رو به شکل درست و مطابق با نوسانات بازار به کار بگیرند. توجه به نسبت ریسک به ریوارد یکی از مهمترین بخش‌های یک مدیریت ریسک خوب به حساب میاد.
نسبت ریسک/پاداش یک معیار سنجشی هست که توی برنامه‌ریزی به معامله‌گران کمک می‌کنه تا بدونند اگه معامله طبق برنامه پیش بره چقدر سود و اگه طبق برنامه پیش نره چقدر ضرر میکنند.
از یک برنامه تجاری پیروی کنید
از یک برنامه تجاری پیروی کنید
خُب معامله‌گران فارکس به چه علت‌های دیگه‌ای ضرر میکنند؟ به نظرم دیدگاه ضعیف و ناتوانی در آمادگی برای شرایط فعلی بازار توی این موضوع نقش مهمی داره.
به شما توصیه اکید دارم که با تجارت مالی مثل یک نوع کسب‌و کار برخورد کنید، چون واقعا همین‌طوره.
هر پروژه تجاری جدی، به یک برنامه جدی تجاری نیاز داره. یک معامله‌گر حرفه‌ای باید با تلاش و صرف وقت یک استراتژی تجاری کامل برای خودش مهیا کنه.
یک برنامه تجاری در کمترین حالت باید نقاط بهینه ورود و خروج معاملات، قوانین مدیریت پول و نسبت ریسک/پاداش رو در نظر بگیره.
معامله‌گران فارکس به دو دسته تقسیم میشن:
دسته اول از بازار سهام و بازارهای مالی دیگه، رانده شده و بخاطر شرایط تجاری بهتر و یا سرمایه‌گذاری دارایی‌های خودشون به فارکس رو آوردن. دسته دوم معامله‌گران تازه کاری هستند که از قبل توی هیچ بازار مالی‌ای معامله نداشتند.
کاملا طبیعی به نظر می‌رسه که دسته اول بخاطر تجربه‌ا‌ی که دارند، توی معاملات فارکس موفقیت بیشتری رو بدست بیارن. اونها جواب سوالاتی که برای معامله‌گران تازه کار پیش میاد رو به خوبی می‌دونند! سوالاتی مثل چرا معامله‌گران فارکس شکست می‌خورند؟ یا چرا همه‌ی معامله‌گران دچار شکست میشن؟ دلیل شکست معامله گران فارکس توی جیب اون هاست.
نکته مهم اینجاست که معامله‌گران با تجربه در قبال سود انتظاراتی واقع‌بینانه دارند. انتظارات واقع‌بینانه بعضی از فشارهای روانی تجارت رو کم می‌کنه.
در این بین بعضی از معامله‌گران با تجربه هم هستند که توی معامله غرق احساسات‌شون میشن و پشت سر هم تصمیمات اشتباه می‌گیرند. این موضوع از مهمترین دلیل شکست معامله گران فارکس هستش.
نکته‌ای که باید معامله‌گران تازه کار بدونند این هست که نمیشه در بازار فارکس به سرعت ثروتمند شد. فارکس هم مثل هر تجارت یا شغل دیگه‌ای، دوره‌های خوب و بد همراه با ریسک و پاداش داره.
بهترین متحد شما در این کار صبر و یکپارچگی شماست. نیازی نیست معامله‌گر توی یک یا دو معامله بزرگ حتما به ثروت کمی برسه. چون این موضوع به عادت بد تجاری و ضرر قابل توجهی در طول زمان تبدیل خواهد شد.
بهترین گزینه برای شما، رسیدن به نتایج مثبت از طریق معاملات کوچیک‌تر در طول ماه‌ها و سال‌هاست. امیدوارم از مقاله چهار دلیل شکست معامله گران فارکس بهره لازم رو برده باشید و باعث افتخار ماست که نظرات خودتون رو با مجموعه آموزش فارکس به اشتراک بذارید.
چه تایم فریمی برای بورس ایران مناسب است؟
سوال بسیاری از افرادی که قصد تحلیل نموداری بازار سرمایه ایران را دارند این است که چه تایم فریمی برای بورس ایران مناسب‌تر است. در این مقاله قصد داریم به این سوال پاسخ روشنی بدهیم. توجه کنید مطالب ذکر شده در اینجا کاملا تجربی است و نگارنده این مقاله بر اساس تجربیات 13 ساله خود در بورس ایران، بهترین تایم فریم برای تحلیل تکنیکال سهام بورسی را تایم فریم روزانه می‌داند. با این حال سعی شده برای این موضوع دلایل منطقی ارائه شود و در نهایت این خود شما هستید که میتوانید با در نظر گرفتن تمامی جوانب، نتیجه گیری کنید که بهرتین تایم فریم برای بررسی سهام در بورس ایران کدام است. با ما همراه باشید.
تایم فریم چیست؟
منظور از تایم فریم (Time Frame) در تحلیل تکنیکال مشخصا اشاره به این نکته دارد که هر نقطه، میله یا شمع (کندل) بر روی نمودار نشان دهنده چه بازه زمانی است. همان طور که می‌دانید چارت یا نمودار سهام انواع مختلفی دارد که نمودار شمعی، میله‌ای و خطی از متداول‌ترین آنها است.
برای آشنایی با انواع نمودار مقاله انواع نمودار قیمت سهام در تحلیل تکنیکال را مطالعه کنید.
در هر یک از این نمودارها، منحنی قیمت از به هم پیوستن اجزایی مثل نقطه، میله و شمع تشکیل میشود که در تایم فریم‌های مختلف هر یک از این اجزا بیانگر یک بازه زمانی مشخص است. مثلا نمودار شمعی زیر را در نظر بگیرد.
نمودار شمعی
هر یک از کندل‌ها در نمودار بالا (به هر یک از اجزای نمودار بالا که شبیه شمع است کندل یا Candle میگویند) بیانگر یک بازه زمانی مثلا یک ساعت، روزانه، هفتگی و … می‌باشد. بنابراین اگر برای مثال تایم فریم این نمودار روی هفتگی باشد هر کندل نشان دهنده قیمت در یک هفته است که در آن قیمت باز شدن و بسته شدن و همچنین بالاترین و پایین‌ترین قیمت در آن هفته مشخص است.
برای اطلاعات بیشتر در زمینه کندل‌ها مقاله آموزش کندل شناسی را مطالعه کنید.
اگر شما با جستجوی عبارت “چه تایم فریمی برای بورس ایران مناسب است” به این صفحه راهنمایی شده‌اید احتمالا به خوبی می‌دانید منظور از تایم فریم چیست، بنابراین از توضیح بیشتر در این خصوص اجتناب میکنیم و به اصل مطلب میپردازیم.
کدام تایم فریم برای بورس ایران بهتر است؟
به نظر نگارنده این مقاله بهترین تایم فریم برای بورس ایران تایم فریم روزانه (دیلی) است. اما این به معنی عدم کارکرد تایم فریم‌های دیگر نیست. در ادامه بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت.
تایم فریم‌های پایین
ابتدا اجازه بدهید تایم فریم‌های پایین‌تر از روزانه را بررسی کنیم.
توجه کنید تایم فریم روزانه در واقع همان تایم فریم 4 ساعته است زیرا عملا زمان معاملاتی در بازار بورس سهام در یک روز از ساعت 8 صبح شروع و در ساعت 12:30 ظهر پایان میابد. بنابراین عملا تایم فریم 4 ساعته معنی خاصی در بورس ایران ندارد. برای اثبات این موضوع نمودار وسپه را در تایم فریم روزانه و 4 ساعته نگاه کنید.
آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.
آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .
با مقایسه این دو نمودار متوجه می‌شویم کاملا یکسان هستند و در واقع تایم فریم 4 ساعته در بورس ایران کاربردی ندارد.
در مورد تایم فریم یک ساعته و دو ساعته باید بگوییم میتوان از این تایم فریم‌ها برای بررسی کوتاه مدت روند یک سهم استفاده کرد اما به دلیل اینکه عمق بازار ایران چندان زیاد نیست در این تایم فریم‌ها نمیتوان چندان به الگوهای کندلی شکل گرفته استناد کرد. این موضوع برای تایم فریم‌های کمتر از 1 ساعته هم صادق است و در این تایم فریم‌ها وضعیت به مراتب بدتر است. به تصویر زیر نگاه کنید که نماد تاپیکو که یک نماد با نقدشونگی بالا محسوب میشود در تایم فریم 15 دقیقه چه وضعیتی دارد.
تایم فریم 15 دقیقه نماد تاپیکو
این وضعیت عجیب و غریب و کندل‌هایی با الگوهای عجیب و بی معنی در تایم فریم‌های کمتر از یک ساعته در بورس ایران در همه نمادها وجود دارد. علت این موضوع عمق کم بازار بورس ایران است که باعث میشود نقدشوندگی لازم برای تحلیل تکنیکال در تایم فریم‌های پایین وجود ندارد. توجه کنید یکی از اصول پایه‌ای تحلیل تکنیکال این است که دارایی مورد نظر نقدشوندگی بالایی داشته باشد. باتوجه به این موضوع باید گفت نقدشوندگی نسبی است و ممکن است یک سهم در تایم فریم روزانه نقدشوندگی لازم را داشته باشد اما در تایم فریم زیر یک ساعت این نقدشوندگی آنقدر نباشد که برای بررسی تکنیکالی سهم لازم است.
برای اطلاعات بیشتر درباره شرط نقدشوندگی در تحلیل تکنیکال مقاله آیا تحلیل تکنیکال در بورس ایران جواب میدهد را مطالعه کنید.
نتیجه اینکه استفاده از تایم‌های پایین (کمتر از روزانه) به علت عمق کم بازار بورس ایران چندان توصیه نمی‌شود. با این حال میتوان از تایم فریم یک ساعته برای بررسی جزئیات دقیق‌تر و کوتاه مدت روند یک سهم استفاده کرد.
تایم فریم‌های بالا
منظور از تایم فریم‌های بالا، تایم فریم‌های بالاتر از روزانه (دیلی) است. تایم فریم‌های هفتگی، ماهانه، سه ماهه، یک ساله و … تایم فریم‌های بالا محسوب میشوند. بررسی نمودار در تایم فریم بالا به معنی بررسی روند بلند مدت سهم است، لذا میتوان از این تایم فریم‌ها برای بررسی سهام با دید بلند مدت استفاده کرد. در این بین تایم فریم هفتگی بیشترین کاربرد را میتواند داشته باشد. همچنین زمانی که میخواهید روند بلند مدت (مثلا 30 ساله) یک سهم را در یک قاب مشاهده کنید بهترین تایم فریم میتواند تایم فریم هفتگی باشد.
برای مثال شاخص کل بورس ایران را در طی 30 ساله گذشته در تایم فریم هفتگی در تصویر زیر مشاهده میکنید. توجه کنید هر کندل نشان‌دهنده یک هفته است.
شاخص کل بورس در 30 سال اخیر
نتیجه کلی اینکه تایم فریم‌های بالاتر از روزانه تنها برای بررسی روند بلند مدت حرکت قیمت مناسب هستند و برای دریافت سیگنال خرید و فروش سهام چندان مناسب نیستند، مگر اینکه کسی بخواهد هر چند سال یک بار در بورس معامله انجام دهد و تنها قصد سرمایه گذاری بلند مدت داشته باشد. در این صورت میتواند از تایم فریم هفتگی برای بررسی سهام استفاده کند.
تایم فریم روزانه بهترین تایم فریم برای بررسی سهام بورسی
باتوجه به آنچه گفته شد اگر قصد دارید سهمی را در بازار بورس ایران به لحاظ نموداری بررسی کنید، مخصوصا اگر قرار است تحلیل شما منجرب به دریافت سیگنالی برای خرید یا فروش شود، بهترین تایم فریم برای این منظور تایم فریم روزانه است.
اما روشی که در ادامه قصد داریم به آموزش آن بپردازیم، استراتژی مولتی تایم فریم نام دارد که به موضوع استفاده هم زمان از چندین تایم فریم برای تحلیل سهام می‌پردازد. با ما در ادامه این مقاله همراه باشید.
آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس
برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.
تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.
عدم معامله در بازههای زمانی طولانی
در این مقاله ما به برترین استراتژی های معاملاتی در ارزهای دیجیتال میپردازیم. با تیم فیبوتک همراه باشید
تجارت ارز دیجیتال فرآیند خرید و فروش توکن های رمزنگاری با قیمت مشخص و توافقی است. در معاملات کریپتو، سرمایه گذار به طور مستقیم با استفاده از یک صرافی، کوین ها را خریداری و میفروشد. اگر فکر میکنید قیمت‌ها افزایش مییابد، میتوانید کوین نگه دارید یا اگر فکر مکنید نرخ‌ها کاهش مییابد، آن را بفروشید.
استراتژی های مورد استفاده در تجارت ارز دیجیتال
بهترین کار این است که یک برنامه استراتژیک قوی برای درک یک عرصه تجاری نوسان برای سرمایه گذاری مطلوب در ارزهای دیجیتال طراحی کنید. اول، شما باید نوسانات حجم بازار، کوین های پرطرفدار و استراتژی های اولیه را برای مقابله با چالش های بالقوه و دستیابی به موقعیت قوی در بازار درک کنید. در این زمینه، شما باید استراتژی های زیر را بدانید:
محدوده معاملاتی
اغلب، یک توکن/کوین تمایل دارد برای مدت طولانی تری در محدوده خاصی حرکت کند. به عنوان مثال، محدوده بیت کوین برای یک دوره کامل یک ماهه 8602.40 دلار تا 10211 دلار باقی ماند.
زمانی که شانس شکستن بیت کوین به بالاتر از محدوده طی 24 تا 48 ساعت آینده افزایش یافت، این محدوده 9.5± درصد فرار نامیده شد.
بیت کون تایم فریم روزانه
باید به خاطر داشته باشید که توکن‌ها/کوین‌های کوچک زیادی در دنیای ارزهای دیجیتال وجود دارند که به راحتی قابل دستکاری هستند. بسیاری از اوقات نهنگ ها در نهایت قیمت این توکن ها را دستکاری میکنند تا از یک محدوده به سود برسند. گاهی اوقات، این دستکاری ها در قیمت کوین هایی با ارزش بازار بزرگ، به عنوان مثال BTC یا ETH نیز رخ میدهد.
اگر این فرآیند دستکاری را درک میکنید، میتوانید از آنها نیز بهره ببرید. اگر به معاملات محدوده علاقه مند هستید، باید به مناطق بیش فروش و اشباع خرید نیز توجه زیادی داشته باشید. منظور ما از خرید بیش از حد، این است که معامله‌گران سود خود را اشباع کرده‌اند و اکنون ممکن است توکن را بفروشند، در حالی که فروش بیش از حد برعکس است.
آربیتراژ
آربیتراژ یک استراتژی مهم تجارت کریپتو است که شامل خرید یک کوین از یک صرافی و فروش آن در دیگری با نرخ بالاتر است. این تفاوت بالقوه در خرید و فروش به عنوان “گسترش” شناخته میشود. نرخ خرید و فروش معمولا از یک بورس به صرافی دیگر به دلیل تفاوت در حجم معاملات یا نقدینگی متفاوت است.
همچنین میتوانید در صرافی های مختلف حساب ایجاد کنید و با بررسی قیمت توکن ها در پلتفرم های مختلف از معاملات آربیتراژ استفاده کنید. همچنین میتوانید از CoinMarketCap برای بررسی قیمت توکن‌ها در جفت‌های معاملاتی مختلف در صرافی‌های مختلف استفاده کنید.
اسکالپینگ
اسکالپرها اغلب از افزایش حجم معاملات سود بیشتری به دست میآورند زیرا بسیاری از آنها ترجیح میدهند از ربات های معاملاتی برای افزایش تعداد معاملات خود استفاده کنند. اغلب، اسکالپرها تمایل دارند قبل از هر گونه نوسان احتمالی قیمت کوین را به شدت تغییر دهد، از معامله خارج شوند. اگر میخواهید حداکثر سود را از اسکالپینگ داشته باشید، مطمئن شوید که در بازار فعال بمانید، دامنه نوسانات را شناسایی کنید و چندین معامله را همزمان باز کنید.
وقتی صحبت از معاملات تک به میان میآید، بازگشت سرمایه (ROI) از اسکالپینگ بسیار ناچیز است زیرا اسکالپرها تمایل دارند از نوسانات کوچک در بازههای زمانی پایین‌تر سود کسب کنند. به عنوان مثال، گرفتن 0.10٪ از پنج معامله مختلف با مبلغ سرمایه گذاری جمعی 100000 دلار یک سود منصفانه است. اسکالپرها چندین معامله را به طور همزمان انجام میدهند، به این معنی که این سودهای کوچک منجر به سودهای بزرگ در پایان روز میشود.
هولد (HODL)
HOLD-ing یکی از تمرین‌شده‌ترین استراتژی‌های تجارت رمزنگاری است که توسط معامله‌گران استفاده میشود. این شامل نگهداری دارایی(های) خاص برای مدت طولانی، بدون توجه به نوسانات قیمت، برای بدست آوردن سودهای کلان است. یکی از بهترین جنبه‌های HODL این است که شما فقط باید کوین ها را بدون تنظیم هر گونه سفارش توقف ضرر بخرید. با این حال، قبل از اتخاذ این استراتژی باید همه جوانب را در نظر بگیرید زیرا میتواند شما را یا به طور کامل شکست دهد.
به عنوان مثال، شما اتریوم را خریداری میکنید و قیمت آن طی 48 ساعت پس از خرید 15 تا 20 درصد افزایش مییابد. این بدان معنی است که شما سود خوبی به دست میآورید، اما در صورت کاهش قیمت، بخشی از مبلغ سرمایه گذاری اولیه خود را نیز از دست خواهید داد. با این حال، اکثر معامله‌گران رمزارز از استراتژی HODL استفاده میکنند، به‌ویژه زمانی که نرخ‌ها پایین است، دارایی را خریداری میکنند و آن را برای درازمدت نگه میدارند تا با افزایش قیمت آن دارایی، سود کسب کنند.
معامله گران کریپتو برای اتخاذ استراتژی HODL باید قوانین اولیه و روندهای بازار را درک کنند. اول از همه، باید به غرایز خود اعتماد کنید زیرا عدم اطمینان و سردرگمی منجر به تصمیمات اشتباه میشود. در این راستا، توصیه میشود که فقط مقدار پولی را که میتوانید از دست بدهید، سرمایه گذاری کنید. همچنین قابل توجه است که استراتژی HODL در برابر نوسانات بازار و نوسانات کوتاه مدت قیمت در بازار کریپتو آسیب پذیر است. با این حال، نگه داشتن دارایی برای بلندمدت، سرمایه گذاران را از تحت تاثیر قرار گرفتن نوسانات کوتاه مدت قیمت نجات میدهد
معامله هوشمند
معامله هوشمند یکی از برجسته‌ترین استراتژی‌های معاملاتی در میان معامله‌گران رمزارز است که بیشتر در بازار آتی استفاده میشود، جایی که اکثر صرافی‌ها گزینه‌های “stop-loss” و “take-profit” را ارائه میدهند. این تکنیک معاملاتی به معامله گران کنترل قوی بر ریسک ها و بازده ها ارائه میدهد و به آنها در برنامه ریزی موقعیت های خود کمک میکند.
نکته قابل توجه، یک استراتژی معاملاتی هوشمند دو نوع گزینه معاملاتی یعنی کوتاه و بلند را ارائه میدهد. به شدت توصیه میشود به جای انتظار برای جمع آوری یک بخش بزرگ، به رزرو سودهای کوچک ادامه دهید.
شما باید هر زمان که پوزیشنی را باز میکنید، حد ضرر قرار دهید و به آرامی آن را بالا ببرید (در صورتی که قیمت به نفع شما حرکت کند) و آن را به نقطه سربه سر برسانید. به طور مشابه، باید چندین دستور برداشت را تنظیم کنید تا پس از فواصل زمانی کوتاه، سودهای کوچک را رزرو کنید.
کدام استراتژی برای شما مناسب تر است؟
همه استراتژی های سرمایه گذاری برای شما مناسب و سودآور هستند زیرا دارای مزایا و معایب متعددی هستند. برای بهترین نتایج، باید تمام استراتژی های بالقوه را تحقیق و درک کنید و با درایت مناسب ترین را انتخاب کنید. اگر به ترجیحات خود متکی هستید، بودجه خود را با حداقل سه مورد از استراتژی های ذکر شده در بالا تخصیص دهید. انتخاب استراتژی کمترین ریسک برای سازگاری شما مطلوب تر خواهد بود.
معامله فضولی و نکات کاربردی مربوط به آن
تنها مالکین یا نمایندگان قانونی آنها (وکیل، ولی، وصی و قیم)می توانند نسبت به انعقاد معامله اقدام نمایند مع الوصف اگر شخصی بدون داشتن مأذونیت و داشتن هر گونه سمتی نسبت به انجام معامله ای برای دیگران اقدام نماید عمل وی فضولی است. این عمل می تواند عقد عهدی باشد یا عقد تملیکی به این معنا که فضول برای دیگری تعهد ایجاد کرده باشد یا مال او را به دیگری بفروشد، حال اگر کسی معامله ای نماید بدون اینکه مالک باشد و یا بدون اینکه از مالک نمایندگی داشته باشد در صورت وجود سوء نیست مرتکب بزه انتقال مال غیر شده (که در این حالت نیز روابط حقوقی اشخاص و انتقالات بعدی تابع مبحث بیع فضولی و غصب قانون مدنی باشد) و در صورتیکه دارای سوء نیست نباشد، این معاملات فضولی بوده و نیازمند تأیید مالک می باشند. به همین علت ماده ۲۴۷ قانون مدنی مقرر داشته است که :«معامله به مال غیر جز به عنوان ولایت یا وصایت یا وکالت، نافذ نیست ولو این که صاحب مال باطناً راضی باشد… »
در معامله فضولی کسی که بدون داشتن سمت معامله نموده است را اصطلاحاً «مالک» می گویند، طرف دیگر معامله را «اصیل» می نامند.
در واقع معاملات فضولی معاملاتی هستند که فضول نسبت به مال دیگران انجام می دهد اعم از اینکه مال کسی را بفروشد و یا برای کسی مالی را خریداری نماید و یا اینکه بطور فضولی مال شخصی را به دیگران منتقل نماید و یا اینکه مال دیگری را بطور فضولی به خود منتقل نماید.
وضعیت حقوقی معامله فضولی
برابر ماده ۲۴۷ قانون مدنی :«معامله به مال غیر جز به عنوان ولایت یا وصایت یا وکالت، نافذ نیست و لو این که صاحب مال باطناً راضی باشد، ولی اگر مالک یا قائم مقام او پس از وقوع معامله آن را اجازه نمود در این صورت معامله صحیح و نافذ می شود.» عقد فضولی غیر نافد بوده و نیازمند اعلام رضایت مالک می باشد. در اصطلاح حقوقی تنفیذ مالک را «اجازه» (و یا قبول) و عدم تنفیذ معامله را «رد» می گویند. از مفاد این ماده بر می آید که رضای باطنی و سکوت مالک برای نفوذ معامله کافی نیست و رضای مالک باید به وسیله ای هر چند ضمنی اعلام شود و به همین علت ماده ۲۴۹ همان قانون مقرر داشته است :«سکوت مالک ولو با حضور در مجلس عقد، اجازه محسوب نمی شود.» و مطابق ماده ۲۴۸ قانون مدنی :«اجازه مالک نسبت به معامله فضولی حاصل می شود به لفظ یا فعلی که دلالت بر امضاء عقد نماید.» اعم از آنکه تصریح در معنا باشد یا بطور ضمنی مبین رد معامله فضولی باشد و همانند انکه در مثال فوق مالک با اطلاع از انعقاد عقد فضولی اقدام نموده است.
در همین رابطه شایان ذکر می داند اگر مالک قبولی خود را منوط به گذاردن شرط و شروط جدیدی بنماید، فی الواقع معامله فضولی را بطور ضمنی رد نموده است و البته در این حالت اگر اصیل با شرایط اعلامی از سوی مالک موفقت نماید و عقد بر مبنای شرط جدید منعقد شود می توان ادعا نمود که قرارداد جدیدی بین مالک و اصیل منعقد شده که البته بر این امر آثار حقوقی فراوانی مترتب می باشد.
اگر مالک معامله را قبول کرد عقد بطور کامل محقق شده و حق ردی برای ایشان باقی نمی ماند و همچنین است در صورتی که مالک معامله را ابتدائاً رد نماید که در این حالت نیز چون معامله باطل شده دیگر نمی تواند آن را قبول نماید و به همین علت ماده ۲۵۰ قانون مدنی مقرر داشته است :«اجازه در صورتی موثر است که مسبوق به رد نباشد والا اثری ندارد.»
ماده ۲۵۲ همان قانون بیان می دارد :«لازم نیست اجازه یا رد فوری باشد، اگر تأخیر موجب تضرر طرف اصیل باشد مشارالیه می تواند معامله را بهم بزند.» و از مفهوم مخالف این ماده استنباط می شود که اگر تأخیر موجب ضرر اصیل نشود به حکم قاعده ایشان می بایست به پیمانی که بسته است وفادار بماند. ماده ۲۵۳ قانون مذکور مقرر داشته :«در معامله فضولی، اگر مالک قبل از اجازه یا رد فوت نماید، اجازه یا رد با وارث است.» بدیهی است که در این فرض ورثه می بایست یا بطور کلی معامله را قبول و یا بطور کامل رد نمایند و حق تجزیه آن را ندارند مگر با موافق اصیل.
ماده ۲۵۴ قانون مدنی بیان می دارد :«هر گاه کسی نسبت به مال غیر معامله نماید و بعد از آن مال به نحوی از انحاء به معامله کننده فضولی منتقل شود، صرف تملک، موجب نفوذ معامله سابق نخواهد بود.» چرا که معامله منعقد قبلی غیر نافد بوده و نیازمند قبولی مالک است و مالک هر شخصی باشد باید قبولی دهد. همانند آنکه شخصی مال متعلق به پدر خود را بطور فضولی معامله نماید و پس از آن پدرش فوت کند و تمام آن مال به وی ارث برسد که در اینجا مالک فعلی (کسی که قبلاً نسبت به این مال معامله فضولی کرده) می بایست معامله را اجازه را رد نماید. جالب آنکه برابر ماده ۲۵۵ قانون مدنی :«هر گاه کسی نسبت به مالی معامله بعنوان فضولی نماید و بعد معلوم شود که آن مال، ملک معامله کننده بوده است یا ملک کسی بوده است که معامله کننده می توانسته است قبل او ولایتاً یا وکالتاً معامله نماید در این صورت نفوذ و صحت معامله موکول به اجازه معامل است والا معامله باطل خواهد بود.»
مطابق ماده ۲۵۶ قانون مدنی :«هر کسی مال خود را به یک عقدی منتقل کند یا انتقال مالی را برای خود و دیگری قبول کند، معامله نسبت به خود او نافذ و نسبت به غیر فضولی است.» بطور مثال اگر شخصی که مالک سه دانگ آپارتمان می باشد و در هنگام معامله ششدانگ آن را منتقل کند معامله نسبت به سه دانگ خود صحیح و نسبت به سه دانگ دیگر فضولی بود که در این حالت وضعیت قسمت اخیر منوط به تنفیذ آن از سوی مالک است و بر فرض رد این بخش از معامله خریدار به استناد خیار تبعض صفقه حق فسخ تمام معامله را خواهد داشت، همانطوری که در مبحث خیارات به بررسی بیشتر آن خواهیم پرداخت.
مطابق ماده ۲۵۷ قانون مدنی :«اگر عین مالی که موضوع معامله فضولی بوده است قبل از اینکه مالک، معامله فضولی را اجازه یا رد کند، مورد معامله دیگر نیز واقع شود، مالک می تواند عدم معامله در بازههای زمانی طولانی هر یک از معاملات را که بخواهد اجازه کند.در این صورت هر یک را اجازه کرد معاملات بعد از ان نافذ و سابق بر آن باطل خواهد بود.»بطور مثال اگر حسن مال متعلق به حسین را به علی بفروشد علی آنرا به محمد فروخته و بعد از ان محمد آنرا به تقی واگذار نموده باشد، در اینجا حسین بعنوان مالک می تواند تمام معاملات را رد نماید و یا هر کدام از معاملات را که بخواهد تنفیذ کند و اگر معامله فیمابین علی و محمد را تنفیذ کند، قرار داد مذکور و نیز معامله بعدی یعنی معامله بین محمد و تقی نافذ و معامله قبلی یعنی معامله بین حسن و علی باطل خواهد بود.
لازم به ذکر است که اثر قبول یا رد معامله از طرف مالک به زمان انعقاد عقد باز میگردد و در واقع رد یا قبول اثر کاشفیت و قهقرایی داشته و به همین علت ماده ۲۵۸ قانون مدنی مقرر داشته است که :«نسبت به منافع مالی که مورد معامله فضولی بوده است و همچنین نسبت به منافع حاصله از عوض آن اجازه یا رد از روز عقد موثر خواهد بود.» بطور مثال اگر فضول در فروردین سال ۱۳۸۸ معامله ای را منعقد ولیکن مالک آن را در سال ۱۳۸۹ تنفیذ نماید، منافع ملک از سال ۱۳۸۸ متعلق به اصیل خواهد بود.
مسئولیت طرفین عقد فضولی و ایادی بعدی
مطابق ماده ۲۵۹ قانون مدنی :« هر گاه معامل فضولی، مالی را که موضوع معامله بوده است به تصرف متعامل داده باشد و مالک، آن را اجازه نکند، متصرف ضامن عین و منافع بوده است.»در واقع تصرفات متصرف غیر ماذون (از طرف مالک) در حکم غصب است به عبارت دیگر اصیلی که مال مالک را به اذن فضول به تصرف گرفته است ضامن عین و منافع آن تلقی و در واقع غاصب محسوب می گردد چه آنکه برابر ماده ۳۰۸ قانون مدنی :«غصب، استیلاء بر حق غیر است به نحو عدوان، اثبات ید مال غیر بدون مجوز هم در حکم غصب است.» ماده ۲۶۱ قانون مدنی در همین رابطه مقرر داشته است :«در صورتی که مبیع فضولی به تصرف مشتری داده شود، هر گاه مالک، معامله را اجازه نکرد مشتری نسبت به اصل مال و منافع مدتی که در تصرف او بوده ضمن است اگر چه منافع را استیفاء نکرده باشد و همچنین نسبت به هر عیبی که در مدت تصرف مشتری حادث شده باشد.» همانطوری که معروض شد در واقع تصرفات متصرف غیر ماذون غاصبانه بوده و «الغاصب یوخذ الاحوال»فلذا ید وی ضمانی بوده و ضامن تسلیم عین و منافع مال می باشد ولی آنکه از آن استیفاء نیز نکرده باشد و همین امر صادق است بر ایادی بعدی چه آنکه ماده ۳۲۳ همان قانون اعلام میکند :«اگر کسی ملک مغصوب را از غاصب بخرد آن کس نیز ضامن و مالک می تواند بر طرق مقررات مواد فوق به هر یک از بایع و مشتری رجوع کرده عین کرده و در صورت تلف شدن آن، مثل یا قیمت مال و همچنین منافع آن را در هر حال مطالبه نماید.»
خریدار معامله فضولی همواره حق دارد جهت استرداد ثمن پرداختی به فضول مراجعه نماید و لیکن مطالبه خسارات از فضول مشروط به آن است که خریدار از فضولی بودن معامله اطلاعی نداشته باشد به عدم معامله در بازههای زمانی طولانی همین علت ماده ۲۶۲ قانون مدنی مقرر داشته است :«در مورد ماده قبل (زمانی که مالک معامله را در نموده است) مشتری حق دارد که برای استرداد ثمن عیناً یا مثلاً یا قیمتاً به بایع فضولی رجوع کند.»و در ادامه ماده ۲۶۳ قانون مذکور اعلام می نماید :«هر گاه مالک معامله را اجازه نکند و مشتری هم بر فضولی بودن آن جاهل باشد، حق دارد که برای ثمن و کلیه غرامات به بایع فضولی رجوع کند و در صورت عالم بودن فقط حق رجوع برای ثمن را خواهد داشت.»
لازم به ذکر می داند که برابر ماده ۲۶۰ ماده مدنی :«در صورتی که معامل فضولی، عوض مالی را که موضوع معامله بوده است گرفته و در نزد خود داشته باشد و مالک با اجازه معامله قبض عوض را نیز اجازه کند، دیگر حق رجوع به طرف دیگر را نخواهد داشت.» همانند ماده ۶۶۵ قانون که مقرر می دارد :«وکالت در بیع، وکالت در قبض ثمن نیست، مگر اینکه قرینه قطعی دلالت بر آن کند.» فلذا علی الاصول اعلام قبولی معامله فضولی از سوی مالک دلیل بر تأیید قبض عوض نیست مگر آنکه دلیل یا قرینه قطعی نیز بر تأیید قبض عوض وجود داشته باشد.
برخی نکات قانونی مهم در خصوص معامله فضولی
- هر گاه کسی نسبت به مال غیر معامله نماید و بعد آن مال، به نحوی از انحاء به معامله کننده فضولی منتقل شود، صرف تملک موجب نفوذ معامله سابقه نخواهد بود.
- هر گاه کسی نسبت به مالی، معامله به عنوان فضولی نماید و بعد معلوم شود که آن مال، ملک معامله کننده بوده است یا ملک کسی بوده است که معامله کننده میتوانسته است از قبل او با ولایت یا وکالت معامله نماید، در این صورت نفوذ و صحت معامله موکول به اجازه معامل است، والا معامله باطل خواهد بود.
- هر گاه کسی مال خود و مال غیر را به یک عقدی منتقل کند یا انتقال مالی را برای خود و دیگری قبول کند، معامله نسبت به خود او نافذ و نسبت به غیر، فضولی است.
- اگر عین مالی که موضوع معامله فضولی بوده است، قبل از اینکه مالک، معامله فضولی را اجازه یا رد کند، مورد معامله دیگر نیز واقع شود، مالک میتواند هر یک از معاملات را که بخواهد اجازه کند، در این صورت هر یک را اجازه کرد، معاملات بعد از آن نافذ و سابق بر آن باطل خواهد بود.
- نسبت به منافع مالی که مورد معامله فضولی بوده است و همچنین نسبت به منافع حاصل از عوض آن، اجازه یا رد از روز عقد موثر خواهد بود.
- هرگاه معامل فضولی، مالی را که موضوع معامله بوده است به تصرف متعامل داده باشد و مالک، آن معامله را اجازه نکند متصرف، ضامن عین و منافع است.
- در صورتی که معامل فضولی، عوض مالی را که موضوع معامله بوده است گرفته و در نزد خود داشته باشد و مالک با اجازه معامله، قبض عوض را نیز اجازه کند، دیگر حق رجوع به طرف دیگر را نخواهد داشت.
- در صورتی که مبیع فضولی به تصرف مشتری داده شود، هر گاه مالک معامله را اجازه نکرد مشتری نسبت به اصل مال و منافع مدتی که در تصرف او بوده ضامن است، اگر چه منافع را استیفا نکرده باشد و همچنین است نسبت به هر عیبی که در مدت تصرف مشتری، حادث شده باشد.
- مشتری حق دارد که برای استرداد ثمن، عیناً یا مثلاً یا قیمتاً به بایع فضولی رجوع کند.
۱۰ . هرگاه مالک، معامله را اجازه نکند و مشتری هم بر فضولی بودن آن جاهل باشد، حق دارد که برای ثمن و همه غرامات به بایع فضولی رجوع کند و در صورت عالم بودن فقط حق رجوع برای ثمن را خواهد داشت.
دیدگاه شما