دغدغه های چهارگانه بازار سهام
021-88536880 (512)
با ما تماس بگیرید
- دورههای آموزشی
- سنجش آنلاین سواد مالی
- آموزش سواد مالی
- راهنمای ثبت نام
- برگزاری آزمون
- دریافت گواهینامه
- سؤالات متداول
- تماس با ما
- شبکههای اجتماعی
- درخواست همکاری
آشنایی با پایگاههای اینترنتی بازار سرمایه؛ قسمت سوم
در مطلب قبلی گفته شد که یکی از بهترین شیوهها برای دسترسی به اطلاعات مورد نیاز در بازار سرمایه، مراجعه به پایگاههای اینترنتی رسمی و معتبر است و برخی از این پایگاهها معرفی شد. در ادامه، چند پایگاه معتبر دیگر، مورد بررسی قرار میگیرد.
پایگاه اینترنتی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (www.tsetmc.ir)
یکی از مهمترین، جذابترین و پرمخاطبترین پایگاههای اینترنتی بازار سرمایه، پایگاه اینترنتی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران است. بخش عمدۀ اطلاعاتی که افراد برای سرمایهگذاری در بورس و تصمیمگیری در این بازار نیاز دارند، از طریق پایگاه اینترنتی مدیریت فناوری بورس تهران قابل دسترسی است.
نکتۀ مهم در خصوص پایگاه اینترنتی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران این است که کلیۀ اطلاعات مربوط به معاملات در بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس و شرکت بورس انرژی به علاوۀ اطلاعیههای منتشر شده در سامانۀ جامع اطلاعرسانی ناشران (کدال) و همچنین اطلاعات مربوط به صندوقهای سرمایهگذاری، به صورت لحظهای، در سایت شرکت فناوری بورس تهران به نشانی www.tsetmc.com منتشر میشود.
بنابراین سرمایهگذاران میتوانند به جای مراجعه به پایگاههای اینترنتی متعدد، از طریق مراجعه به پایگاه اینترنتی مدیریت فناوری بورس تهران به بخش عمدۀ اطلاعات مورد نیاز خود دست یابند.
عمدۀ اطلاعاتی که از طریق این سایت میتوان به آن دسترسی پیدا کرد عبارتاند از:
- اطلاعات مربوط به شاخصها و آمار معاملات بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ایران و بورس انرژی؛
- اطلاعات مربوط به سهام قابل توجه بازار، شامل سهام دارای بهترین عرضه و تقاضا، سهامی که بیشترین و کمترین افزایش قیمت را تجربه کردهاند، صنایع برتر بورس، نمادهای پربیننده و شرکتهایی که بیشترین تأثیر را در نوسانات شاخص بورس داشتهاند؛
- پیامهای ناظر بازار در خصوص مواردی مانند توقف و بازگشایی نمادها، عرضه سهام و . ؛
- اطلاعات مربوط به وضعیت صندوقهای سرمایهگذاری و تغییرات قیمت واحدهای سرمایهگذاری این صندوقها.
پایگاه اطلاعرسانی بازار سرمایۀ ایران (www.sena.ir)
پایگاه اطلاعرسانی بازار سرمایۀ ایران، وابسته به شرکت اطلاعرسانی و خدمات بورس، یکی از مراجع رسمی انتشار اخبار و اطلاعات در حوزۀ بورس است. اخبار در حوزۀ بازار سرمایه و بورسهای چهارگانه و همچنین شرکتهای پذیرفته شده در بورس و فرابورس و اظهارنظرهای مسئولان و کارشناسان بورس در خصوص شرایط بازار، از جمله مواردی است که به صورت لحظهای، از طریق پایگاه اینترنتی سنا منتشر میشود.
همچنین سرمایهگذاران میتوانند اطلاعات مربوط به آخرین قیمت سهام شرکتها، شاخصهای بورسی و ارزش واحدهای سرمایهگذاری صندوقهای سرمایهگذاری را از طریق پایگاه اینترنتی بازار سرمایه سنا دریافت کنند.
تالار مجازی بورس ایران (www.irvex.ir)
افرادی که به تازگی قصد دارند وارد بورس شوند، همواره این دغدغه را دارند که آیا راهی وجود دارد تا قبل از شروع سرمایهگذاری در بورس، فعالیت در این بازار را تمرین کنند تا از این طریق، تجربه لازم دغدغه های چهارگانه بازار سهام برای سرمایهگذاری در بورس و فعالیت در این بازار را به دست آورده و ریسکهای احتمالی خود را کاهش دهند. تالار مجازی بورس ایران به خوبی، این دغدغه سرمایهگذاران تازه وارد و غیرمتخصص را بر طرف میکند.
تالار مجازی بورس با شبیهسازی معاملات بورس در فضای مجازی، امکان تمرین خرید و فروش سهام در دغدغه های چهارگانه بازار سهام بورس را برای شما فراهم میکند. به این ترتیب، نگرانی شما از ریسکهای احتمالی سرمایهگذاری تا حد زیادی برطرف خواهد شد، زیرا حتی در صورت عدم انتخاب سهام مناسب و افت قیمت سهام در تالار مجازی بورس، این ضرر و زیان واقعی نخواهد بود.
به بیان دیگر، تالار مجازی بورس با شبیهسازی معاملات بورس، این امکان را برای علاقهمندان به فعالیت در این بازار، فراهم میکند تا بدون نیاز به پول و بدون آنکه ریسکی متوجه آنها باشد، سرمایهگذاری در بورس را در فضای مجازی تجربه کرده و پس از کسب مهارت لازم، به صورت واقعی، خرید و فروش سهام در بورس را آغاز کنند.
مهمترین ویژگی تالار مجازی بورس ایران این است که اطلاعات این تالار، از جمله اطلاعات مربوط به قیمت خرید و فروش سهام و نوسانات شاخصها کاملاً منطبق بر اعداد و ارقام واقعی تالار بورس است و همزمان با تغییرات قیمت سهام در بورس، قیمت سهام در تالار مجازی هم به روز میشود، بنابراین میتوان گفت، فعالیت در بورس مجازی تا حد بسیار زیادی مشابه فعالیت در بورس واقعی است، با این تفاوت که افراد برای سرمایهگذاری واقعی در بورس باید واقعاً پول داشته باشند و سود و زیان آنها هم واقعی است، اما فعالیت در تالار مجازی بورس به پول زیادی نیازی ندارد و سود و زیان کاربران تالار هم مجازی است، نه واقعی.
مهمترین نکاتی که در مورد تالار مجازی بورس باید مدنظر قرار گیرد، عبارتاند از:
- تالار مجازی بورس، یک سامانه اینترنتی است، بنابراین همه افراد در مناطق مختلف کشور و حتی خارج کشور، صرفاً با دسترسی به اینترنت میتوانند در این تالار فعالیت کنند.
- قبل از شروع فعالیت در تالار دغدغه های چهارگانه بازار سهام مجازی و به منظور اطلاع از قابلیتها و ویژگیهای این تالار، حتماً بخش راهنمای کاربران را مطالعه کنید.
- نخستین گام برای فعالیت در تالار مجازی بورس، عضویت در این تالار است. برای عضویت در تالار مجازی، کافی است به صفحه اصلی تالار به نشانیirvex.ir قسمت ثبتنام، مراجعه کرده و اطلاعات اولیه خود را وارد سامانه کنید. عضویت در سامانه تالار مجازی بورس عملاً رایگان بوده و در کمتر از 10 دقیقه انجام میشود.
- برای فعالیت در تالار مجازی، میتوانید عضو یکی از مسابقات این تالار شوید. پس از عضویت در یک یا چند مسابقه، سامانه به شما اعتبار مشخصی تخصیص میدهد تا با آن اعتبار، خرید و فروش در تالار مجازی بورس را آغاز کنید. با عضویت در مسابقات تالار مجازی، میتوانید به صورت لحظهای، میزان بازده خود را با سایر کاربرانی که در مسابقه مذکور شرکت کردهاند، مقایسه کرده و توان خود را در رقابت با آنها محک بزنید. شما همچنین میتوانید از طریق پیام برای سایر کاربران تالار مجازی، با آنها ارتباط برقرار کرده و تبادل تجربه کنید. لازم به ذکر است سازمان بورس و اوراق بهادار به افرادی که موفق شوند در مسابقات تالار، بیشترین بازده را به دست آورند، جوایزی اهدا میکند. این جوایز عمدتاً به شکل اعتبار واقعی برای خرید سهام در بورس است.
- با عضویت در تالار مجازی، علاوه بر امکان خرید و فروش سهام در فضای شبیهسازی شده، به اغلب اطلاعات مورد نیاز خود شامل نوسانات قیمت سهام، اطلاعات شاخصها، صفهای خرید و فروش سهام، اطلاعیههای منتشرشده توسط شرکتها، پیامهای ناظر بازار و . دسترسی پیدا میکنید. بنابراین میتوان گفت سامانۀ تالار مجازی بورس، علاوه بر شبیهسازی معاملات، یک سامانۀ جامع اطلاعرسانی در بازار سرمایه نیز محسوب میشود.
جذابیت تالار مجازی بورس صرفاً به شبیهسازی معاملات بورس محدود نمیشود. یکی دیگر از بخشهای بسیار جالب تالار مجازی، بخش آموزش است. علاقهمندان به آشنایی با بورس میتوانند با ورود به بخش آموزش تالار مجازی، از محصولات و برنامههای آموزشی متعدد و متنوعی که به صورت رایگان در اختیار آنها قرار داده شده است، استفاده کنند. این برنامهها به صورت فیلمهای آموزشی، انیمیشن، فایلهای صوتی و تصویری، کاریکاتور و متن در اختیار کاربران تالار مجازی بورس قرار گرفته است.
بررسی عملکرد بورس همزمان با یکسالگی دولت دوازدهم
گروه اقتصاد ــ با یکساله شدن فعالیت دولت دوازدهم، عملکرد بازار سرمایه نیز زیر ذره دغدغه های چهارگانه بازار سهام بین کارشناسان بررسی میشود. بررسی مؤلفههای اثرگذار حاکی از بازدهی یکپارچه شاخص بورسهای 4 گانه در بازار سرمایه است. علاوه بر این ثبت رکوردهای تاریخی برای شاخص و ارزش معاملات از دیگر خصوصیات دوره طی شده بود.
به گزارش ایکنا، به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه، در تقارن با مناسبت هفته دولت، فعالیت دولت دوازده نیز یکساله شد. در این میان بررسی آمارها نشان می دهد، بورس تهران طی مدت مزبور کارنامه قابل قبولی از خود به جای گذاشته است. این گزارش به بررسی جزییات آمار فعالیت بازار سرمایه طی یکسال اخیر پرداخته است.
بازار سرمایه طی یکسال اخیر بیش از گذشته نقل محافل دولتمردان، کارشناسان اقتصادی و سرمایه گذاران بوده است. عملکرد مثبت بورس های چهارگانه در این مدت، در حالی ترسیم شد که به زعم بسیاری از کارشناسان اتخاذ تصمیمات جدید از سوی نهاد ناظر نقش بسزایی در این موفقیت داشته است.
صعود پرشتاب شاخص کل بازار سرمایه
یکی از مهمترین مولفه هایی که در سنجش عملکرد بازار سرمایه مد نظر است، نمودار شاخص کل است. بر همین اساس و بر طبق آمارها شاخص کل بورس و فرابورس در زمان فعالیت دولت دوازدهم تا 15 مرداد سال جاری (یکساله)، بازدهی حدود 64 درصدی را به همراه داشته است.
شاخص کل که در میانه های مردادماه سال قبل، در محدوده کانال 81 هزار واحد قرار داشت با گذشت تنها 12 ماه، به کانال 133 هزار واحد رسید، امری که در تاریخ فعالیت این بازار بی سابقه تلقی شده و نشان از رشد و توسعه بی وقفه این بازار در این مدت دارد.
یکی از نکات مهم مقایسه بازدهی شاخص کل و شاخص هم وزن است. شاخص هم وزن در این مدت تنها 6 درصد رشد داشته است. این رقم، سیگنال مهمی است که نشان می دهد بازار سهام عمدتا تحت تاثیر صنایع و نمادهای بزرگ بورسی رشد داشته است. امری که بی تردید سودآوری صنایع بزرگی چون فلزی و شیمیایی را نشان می دهد.
همچنین موضوع دیگری که گواه رشد این صنایع و بهبود عملکرد مالی آن ها در این مدت بوده، رشد قابل توجه شاخص صنایع است. شاخص صنایع طی یکسال اخیر با بازدهی قابل توجه 75 درصدی همراه شده که کارشناسان آن را موفقیت دیگری برای صنایع بورسی می دانند.
در کنار بورس، شاخص کل فرابورس نیز با بازدهی مجذوب کننده توانست در محور تصمیمات سهامداران قرار بگیرد. بر همین اساس شاخص این بازار نیز از سطح 931 هزار واحد در میانه های مردادماه سال قبل به سطح 1527 واحد صعود کرد و بازده خود را به حدود 64 درصد برساند.
اندازه بازار سرمایه 52درصد بزرگ تر شد
ارزش کل بازار اوراق بهادر مولفه ای است که نشان دهنده اندازه بازار است. موضوعی که دغدغه مسئولان بورسی و سهامداران بوده و همواره تلاش شده سایز این بازار نسبت به کل اقتصاد افزایش یابد.
در این خصوص خبر خوشایند، رشد 52 درصدی ارزش بازار طی یکسال فعالیت دولت دوازدهم است. ارزش کل بازار اوراق بهادار ایران از رقم 4هزار و 949 میلیارد ریال در نیمه مرداد96، به 7هزار و 513 میلیارد ریال در مدت مشابه سال 97 رسیده است.
دادهای دریافتی در این زمینه نشان می دهد، بیش ترین افزایش در اندازه بازار مربوط به ارزش اوراق مشتقه بوده و پس از آن به ترتیب ارزش بازار صکوک و ارزش بازار سهام قرار می گیرند.
در جدول (2) شرح این بازدهی به صورت کامل آمده است که به واضح نشان می دهد اوراق مشتقه با بازدهی 100 درصدی در ارزش بازار ، موفقیت قابل توجهی داشته اند.
بازار مشتقه در بازار سرمایه ایران جز بازارهای نوپا تلقی می شود. بررسی روند ابزار مشتقه حاکی از آن است که طی چهار سال فعالیت این بازار، ( که عمده آن در بورس کالا صورت گرفته)، طرح های توسعه ای از سوی نهاد ناظر نقش بسزایی در آگاهی مردم از مزیت های آن داشته است.
مشابه این عملکرد برای اوراق صکوک نیز صدق می کند. انتشار انواع ابزارهای مالی جدید از جمله اوراق اجاره، مرابحه و اسناد خزانه اسلامی دولتی در این دوره از رونق بسیاری برخوردار بود. این موضوع گسترش وسعت بازار بدهی را به خوبی نشان می دهد. موضوعی که از آغاز به کار دولت فعلی، در دستور کار تیم اقتصادی قرار داشته و تاکید بسیاری از استفاده از مزیت های آن شده است.
سیل نقدینگی روانه بازار سرمایه شد
مولفه بعدی که در بحث جذب نقدینگی و تحرک سهامداران، بسیار مهم ارزیابی می شود، ارزش معاملات بازار سرمایه است.
لازم به ذکر است در تعاریف اقتصادی، ارزش معاملات ارزش ریالی سهامی است که طی یک روز معاملاتی، بین سهامداران جابه جا (خرید یا فروش) شده است.
برهمین اساس، ارزش معاملات چهار بورس فعال بازار سرمایه ایران (بورس اوراق، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی) با بازدهی 79 درصدی همراه بوده است.
محاسبه جزییات این مولفه نشان میدهد بیشترین رشد ارزش معاملات در این بازارها مربوط به بازارهای کالایی است. برهمین اساس، ارزش معاملات بورس های کالایی (کالا و انرژی) طی این دوره، 138 درصد رشد نشان میدهد. همچنین ارزش بازار دغدغه های چهارگانه بازار سهام اوراق بهادار که تجمیع بورس تهران و فرابورس است در مدت یکسال با رشد 33 درصدی همراه بوده است.
در تایید حضور هر چه پررنگ تر سرمایه گذاران در بازار سرمایه طی فعالیت دولت دوازدهم تا کنون، می توان به ضریب نفوذ بازار سرمایه اشاره کرد. این شاخص که از مجموع تعداد کدهای سهامداری و تعداد صاحبان واحدهای سرمایهگذاری صندوقها به دست میآید، از 11میلیون و 518 هزار و 129 نفر در مرداد ماه سال 1396 به 12 میلیون و 280 هزار و 5 نفر نفر تا 15 مردادماه سال 1397 رسیده که نمایانگر رشد 9 درصدی در بازه یکساله دولت دوازدهم است.
تامین مالی گسترده از بازار سهام
یکی از مهمترین نقش های بازار سرمایه در اقتصاد هر کشور مربوط به تامین مالی بنگاه ها از این بازار است. بر اساس داده های آماری، تأمین مالی از رقم 937 هزار میلیارد ریال در دوره یکساله قبل از شروع دولت دوازدهم، به رقم 1076 هزار میلیارد ریال در دوره یکساله دولت دوازدهم رسیده است که نشان دهنده رشد 16 درصدی این شاخص نسبت به دوره مشابه گذشته است.
ثبت روند تاریخی بازار سرمایه در یکسال اخیر
با یکساله شدن فعالیت دولت دوازدهم، عملکرد بازار سرمایه نیز زیر ذره بین کارشناسان بررسی میشود. بررسی مولفههای اثرگذار حاکی از بازدهی یکپارچه شاخص بورسهای ۴ گانه در بازار سرمایه است. علاوه بر این ثبت رکوردهای تاریخی برای شاخص و ارزش معاملات از دیگر خصوصیات دوره طی شده بود.
در تقارن با مناسبت هفته دولت، فعالیت دولت دوازده نیز یکساله شد. در این میان بررسی آمارها نشان میدهد، بورس تهران طی مدت مزبور کارنامه قابل قبولی از خود به جای گذاشته است. این گزارش به بررسی جزییات آمار فعالیت بازار سرمایه طی یکسال اخیر پرداخته است.
به گزارش تجارتنیوز،بازار سرمایه طی یکسال اخیر بیش از گذشته نقل محافل دولتمردان، کارشناسان اقتصادی و سرمایه گذاران بوده است.
عملکرد مثبت بورس های چهارگانه در این مدت، در حالی ترسیم شد که به زعم بسیاری از کارشناسان اتخاذ تصمیمات جدید از سوی نهاد ناظر نقش بسزایی در این موفقیت داشته است.
صعود پرشتاب شاخص کل بازار سرمایه
یکی از مهمترین مولفه هایی که در سنجش عملکرد بازار سرمایه مد نظر است، نمودار شاخص کل است. بر همین اساس و بر طبق آمارها شاخص کل بورس و فرابورس در زمان فعالیت دولت دوازدهم تا 15 مرداد سال جاری (یکساله)، بازدهی حدود 64 درصدی را به همراه داشته است.
شاخص کل که در میانههای مردادماه سال قبل، در محدوده کانال 81 هزار واحد قرار داشت با گذشت تنها 12 ماه، به کانال 133 هزار واحد رسید، امری که در تاریخ فعالیت این بازار بی سابقه تلقی شده و نشان از رشد و توسعه بی وقفه این بازار در این مدت دارد.
یکی از نکات مهم مقایسه بازدهی شاخص کل و شاخص هم وزن است. شاخص هم وزن در این مدت تنها 6 درصد رشد داشته است. این رقم، سیگنال مهمی است که نشان میدهد بازار سهام عمدتا تحت تاثیر صنایع و نمادهای بزرگ بورسی رشد داشته است. امری که بی تردید سودآوری صنایع بزرگی چون فلزی و شیمیایی را نشان میدهد.
همچنین موضوع دیگری که گواه رشد این صنایع و بهبود عملکرد مالی آنها در این مدت بوده، رشد قابل توجه شاخص صنایع است. شاخص صنایع طی یکسال اخیر با بازدهی قابل توجه 75 درصدی همراه شده که کارشناسان آن را موفقیت دغدغه های چهارگانه بازار سهام دیگری برای صنایع بورسی میدانند.
در کنار بورس، شاخص کل فرابورس نیز با بازدهی مجذوب کننده توانست در محور تصمیمات سهامداران قرار بگیرد. بر همین اساس شاخص این بازار نیز از سطح 931 هزار واحد در میانه های مردادماه سال قبل به سطح 1527 واحد صعود کرد و بازده خود را به حدود 64 درصد برساند.
اندازه بازار سرمایه 52 درصد بزرگ تر شد
ارزش کل بازار اوراق بهادر مولفهای است که نشان دهنده اندازه بازار است. موضوعی که دغدغه مسئولان بورسی و سهامداران بوده و همواره تلاش شده سایز این بازار نسبت به کل اقتصاد افزایش یابد.
در این خصوص خبر خوشایند، رشد 52 درصدی ارزش بازار طی یکسال فعالیت دولت دوازدهم است. ارزش کل بازار اوراق بهادار ایران از رقم 4 هزار و 949 میلیارد ریال در نیمه مرداد 96، به 7 هزار و 513 میلیارد ریال در مدت مشابه سال 97 رسیده است.
دادهای دریافتی در این زمینه نشان میدهد، بیشترین افزایش در اندازه بازار مربوط به ارزش اوراق مشتقه بوده و پس از آن به ترتیب ارزش بازار صکوک و ارزش بازار سهام قرار میگیرند.
در جدول (2) شرح این بازدهی به صورت کامل آمده است که به واضح نشان میدهد اوراق مشتقه با بازدهی 100 درصدی در ارزش بازار ، موفقیت قابل توجهی داشتهاند.
بازار مشتقه در بازار سرمایه ایران جز بازارهای نوپا تلقی میشود. بررسی روند ابزار مشتقه حاکی از آن است که طی چهار سال فعالیت این بازار، ( که عمده آن در بورس کالا صورت گرفته)، طرحهای توسعهای از سوی نهاد ناظر نقش بسزایی در آگاهی مردم از مزیتهای آن داشته است.
مشابه این عملکرد برای اوراق صکوک نیز صدق میکند. انتشار انواع ابزارهای مالی جدید از جمله اوراق اجاره، مرابحه و اسناد خزانه اسلامی دولتی در این دوره از رونق بسیاری برخوردار بود. این موضوع گسترش وسعت بازار بدهی را به خوبی نشان میدهد. موضوعی که از آغاز به کار دولت فعلی، در دستور کار تیم اقتصادی قرار داشته و تاکید بسیاری از استفاده از مزیتهای آن شده است.

سیل نقدینگی روانه بازار سرمایه شد
مولفه بعدی که در بحث جذب نقدینگی و تحرک سهامداران، بسیار مهم ارزیابی میشود، ارزش معاملات بازار سرمایه است.
لازم به ذکر است در تعاریف اقتصادی، ارزش معاملات ارزش ریالی سهامی است که طی یک روز معاملاتی، بین سهامداران جابه جا (خرید یا فروش) شده است.
برهمین اساس، ارزش معاملات چهار بورس فعال بازار سرمایه ایران (بورس اوراق، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی) با بازدهی 79 درصدی همراه بوده است.
محاسبه جزییات این مولفه نشان میدهد بیشترین رشد ارزش معاملات در این بازارها مربوط به بازارهای کالایی است. برهمین اساس، ارزش معاملات بورس های کالایی (کالا و انرژی) طی این دوره، 138 درصد رشد نشان میدهد. همچنین ارزش بازار اوراق بهادار که تجمیع بورس تهران و فرابورس است در مدت یکسال با رشد 33 درصدی همراه بوده است.
در تایید حضور هر چه پررنگ تر سرمایه گذاران در بازار سرمایه طی فعالیت دولت دوازدهم تا کنون، میتوان به ضریب نفوذ بازار سرمایه اشاره کرد. این شاخص که از مجموع تعداد کدهای سهامداری و تعداد صاحبان واحدهای سرمایهگذاری صندوقها به دست میآید، از 11میلیون و 518 هزار و 129 نفر در مرداد ماه سال 1396 به 12 میلیون و 280 هزار و 5 نفر نفر تا 15 مردادماه سال 1397 رسیده که نمایانگر رشد 9 درصدی در بازه یکساله دولت دوازدهم است.
تامین مالی گسترده از بازار سهام
یکی از مهمترین نقشهای بازار سرمایه در اقتصاد هر کشور مربوط به تامین مالی بنگاهها از این بازار است. بر اساس دادههای آماری، تامین مالی از رقم 937 هزار میلیارد ریال در دوره یکساله قبل از شروع دولت دوازدهم، به رقم 1076 هزار میلیارد ریال در دوره یکساله دولت دوازدهم رسیده است که نشان دهنده رشد 16 درصدی این شاخص نسبت به دوره مشابه گذشته است.
صنعت توزیع و پخش در ایران دو نسل عقب است
امروزه صنعت توزیع و پخش در کشور تحت تاثیر تحریم های ظالمانه بوده و با استراتژیهای بازرگانی بینالمللی هم در تعامل نیست، یعنی در واردات و صادرات، تحریم اقتصادی، رشد یا جوانی جمعیت، پراکندگی جغرافیایی محلهای زندگی و کسبوکار، فرار سرمایهداران بزرگ، قاچاق و هجوم اقتصادی سیری ناپذیر چین و رقابتپذیری کالاهای داخلی در برابر کالاهای مشابه خارجی به خاطر تفاوت در بهای تمام شده، کیفیت، قیمت و زمان تحویل، دارای فرآیند منسجم و قابل پایش نیست.
رضا توسلی، عضو پژوهشگران جوان، در گفتگو با جهان اقتصاد با اشاره به مطلب فوق گفت: در حال حاضر فرآیند توزیع فیزیکی، یکی از دغدغههای اصلی مدیران ارشد نظارتی و اجرایی حوزه توزیع و پخش کشور است. یک مدیر شایسته بایستی تصمیمات و فعالیتهای چهارگانه در مورد کالا، قیمت، توزیع و تبلیغ را برنامهریزی، اجرا و کنترل کرده و هماهنگی و تناسب لازم میان این چهار مقوله در زمانها و مکانهای گوناگون را رعایت کند. در مقوله توزیع فیزیکی نیز علاوه بر موارد فوق، مدیران در مورد پردازش سفارشها، سطوح موجودی، انبارداری و نگهداری و بالاخره حملونقل، نگرانی و دغدغه خاطر دارند، بهگونهای از بستر فضای مجازی از سامانه های تخصصی صنعت توزیع و پخش با فرآیندهای اجرایی ساده بایستی استفاده شود که در نهایت بتواند در کالارسانی به بازارهای هدف گیری شده در زمان و مکان معین و با بودجه و کیفیت و امنیت معین موفق شود.
این عضو نخبگان دانشگاه بیان کرد: بنابراین به جرات میتوان گفت از چهار مقوله آمیخته بازاریابی، توزیع یکی از مهمترین آنهاست و در صورت هرگونه قصور یا ضعف در برنامهریزی توزیع، دستیابی به اهداف بازاریابی مورد تهدید قرار خواهد گرفت. در مجموع میتوان گفت عوامل موثر بر سیستم توزیع در شرایط فعلی اقتصاد ایران را میتوان به چند دسته تقسیم کرد. تحریم اقتصادی، استراتژیهای جایگزینی واردات و توسعه صادرات، رشد سریع و جوانی جمعیت، کاهش صادرات و افزایش قیمت ارزها، فرار سرمایهداران و سرمایهها و کاهش تولید ملی، تفاوت بهای کالای داخلی و خارجی (به نفع کالای وارداتی) و قاچاق کالا در واردات و صادرات را میتوان از مهمترین عوامل موثر بر صنعت پخش دانست.
این کارشناس حسابرسی داخلی بیان داشت: در همه مراحل زنجیره عرضه، توزیع و پخش وجود دارد. در فعالیتهای کشاورزی، صنعتی و حتی در خدمات، فعالیت توزیع و پخش را میشود دید. در دنیا فعالیت پخش، از عرضه کالا و خدمات جداناپذیر است. از زمانهای دور که بازار ایجاد شد و نقل و انتقال پول و مبادله کالا شکل گرفت، پخش نقش اساسی داشته است. در مقایسه کشورهای توسعهیافته، شاهد توسعه همه صنایع از جمله صنعت پخش هستیم.
این عضو پژوهشگران جوان ابراز داشت: روشهای پخش در دنیا متناسب با تکنولوژی و فرهنگ مصرف تفاوت پیدا کرده است. حتی در کشورهای همسایه ایران این تغییر را مشاهده میکنید و در برخی از آنان در ساختارهای توزیع خردهفروشی تغییرات اساسی کرده است و سهم فروشگاههای مدرن و زنجیرهای تا بیش از ۵۰ درصد عرضه کالاها رشد کرده است. رشد صنعت پخش را میتوان به چند مرحله تقسیم کرد که در دنیا برخی از کشورها در عصر سوم و چهارم روشهای پخش در حال فعالیت هستند. این تغییرات باعث شد که پخشهای سنتی به پخشهای پیشرفته و به شرکتهای بزرگ و چندگانه تبدیل شوند.
توسلی گفت: ما در ایران در میانه راه هستیم و در نسل دوم شرکتهای پخش و نزدیک به نسل سوم هستیم. ما به علت وقفهای که به خاطر جنگ تحمیلی داشتیم، از صنعت پخش دنیا جا ماندیم. هر چند با سرعت خوبی در حال پیشروی هستیم، ولی باز هم در نسل سوم و چهارم با نگاه «کوچک شدن» یا «ادغام شدن» شرکتهای پخش فاصله داریم.
توسلی برخی فرصتها و چالشهای پیشروی صنعت توزیع و پخش در کشور را مهم دانست و گفت: برای کشف فرصتها باید دید این صنعت با اهمیت چه مزیتها و ویژگیهایی دارد. سهولت دغدغه های چهارگانه بازار سهام دسترسی مصرفکنندگان به کالا، ایجاد ثبات قیمت، سلامت عرضه کالا، کمک به بلوغ کالاهای جدید، کاهش قیمت عرضه از رسالتهای این صنعت است. در ایران شرکتها در زنجیره پخش، متناسب با شرکتهای تولیدی حرکت میکنند. از طرفی شرکت های پخش داخلی برای توزیع مناسب محصول و کالای تولیدکنندگان ایجاد شدهاند. اما در سراسر جهان شرکتهای توزیع و پخش استقلال دارند و شرکتهای تولیدی ارتباط مالکانه با پخشها ندارند. استراتژی در کشور برای پخش بایستی چهار اصل انبارش، توزیع، وصول و فروش کالا را انجام دهد. درحالیکه در کشورهای جهان اول این اقدامات را به دو دسته تقسیم کردهاند: اول نگهداری، توزیع و وصول و دوم فروش و مارکتینگ. مثلاً: شرکت آمازون کار فروش را انجام میدهد وتیپاکس توزیعکننده است.
وی افزود: چالش با اهمیت دیگر در صنعت پخش «سرمایهگذاری» است. در ایران شرکتهای پخش «مرکز هزینه» هستند. سرمایهگذارها به دنبال سود از آنها نیستند. در نتیجه سرمایهگذاری انجام نمیشود و این چالشها در آینده و زمانی که شرکتهای بینالمللی وارد میشوند باعث میشود شرکتها مجبور شوند خود را وفق دهند. در کشور «عدم تغییر مدیریت» چالش بعدی این صنعت است. توسلی با اشاره به این که تغییر مدیریت در این صنعت شناختهشده نیست، گفت: این رویکرد، و دیدگاه به فضای کسبوکار صنعت توزیع پخش را به سمت نسل نوین «سفارش های آنلاین» خواهد برد.
توسلی دغدغه های چهارگانه بازار سهام با شمردن نیازهای توزیعکنندگان و تولیدکنندگان در شرایط فعلی، گفت: طبق ارزیابیها حاشیه سود کافی و تامینکننده مخارج، گردش سریع کالا و شارژ فوری قفسهها از جانب تولیدکننده، معاملات اعتباری و تسویهحسابهای مدتدار، هماهنگی و مشارکت در برنامههای تبلیغ و ترویج جزو نیازهای توزیعکنندگان بهشمار میرود و انتظارات مصرفکنندگان نهایی نیز در رعایت حداقل صفات لازم برای کالا، ایجاد و گسترش کیفیت تا حد رضایت مصرفکننده، کاهش قیمتها تا حد قابل تحمل، فراهم کردن خدمات پس از فروش و دسترسی به تولیدکنندگان خلاصه میشود. در این میان انتظارات متقابل تولیدکننده از توزیعکننده شامل سعی در افزایش فروش و سهم بازار، ارسال بازخوردها و اطلاعات بازار، کمک در دسترسی به اطلاعات رقبا و همراهی در برنامههای ترویج فروش است. طبق ارزیابیها در ایران بهطور متوسط در برابر هر تولیدکننده ۲۰۰ عضو کانالهای توزیع وجود دارد. این رقم در دنیا حدود ۶۰ عضو است.
این کارشناس حسابرسی داخلی اشاره کرد: در دولت کنونی پیشنهادهای جامع و کارگشا پس از بررسی با هدف برون رفت از چالش ها مطرح شده در دستور کار قرار گرفته است. بایستی دولتمردان با توجه به شرایط موجود برنامهریزی کنند و از تمام ظرفیت های صنعت توزیع و پخش به نحوی احسنت استفاده شایسته داشته باشند. مخصوصاً در شرایط بحرانی مانند کرونا، در توزیع ماسک، مواد ضدعفونی و. اقدامات به سرعت و دقت انجام شد. در زمان جنگ تحمیلی هم شاهد تجارب ارزنده و نقش پررنگ توزیع و پخش کالاهای اساسی بودیم. اگر دولت ارتباط همیشگی با صنعت پخش داشته باشد و یک کارگروه ثابت برای این صنعت تشکیل داده و پتانسیلهای صنعت را به صورت اولیه ایجاد نماید و نهفقط در شرایط بحران بلکه یک ارتباط دوسویه بین صنعت و دولت شکل گیرد، میتواند بسیاری از مشکلات خود را در حوزه تولید و عرضه و مدیریت و نظارت بازار حل کرد.
در انتها توسلی افزود: حاشیه سود در بخش توزیع بسیار بالاست همچنین سرعت گردش سرمایه نامعلوم و نرخ بازگشت سرمایه مورد انتظار بالاست. خدمات ناقص و محدود است و سهم هزینههای دغدغه های چهارگانه بازار سهام توزیع در GNP در ایران ۲۰ درصد، ولی در دنیا پنج درصد است. در ادامه بایستی اشاره کرد که فرار از پرداخت مالیات در بخش توزیع بسیار بالاست و نظارت بر توزیع، ناقص و ناکارآمد بوده است. و برای مقابله با فساد و ارتشا و فعالیتهای غیراخلاقی زیاد و عامل عمده افزایش قیمتها دولتمردان را بر این داشت که اتخاذ تصمیمات جدید و کارگشا و صدور ابلاغیه جدید اصلاح فرآیند در صنعت توزیع و پخش به صورت آنلاین خواهد شد و مزیت های فراوانی به دنبال خواهد داشت. البته پایش و نظارت نیز به صورت آنلاین و مستمر بایستی ادامه داشته باشد و باعث پیشگیری از سوء استفاده های عمده در این صنعت شده است، از طرفی مانع فرار مالیاتی و نهایتاً کاهش هزینه های توزیع در GNP و باعث توسعه زیرساخت های مدیریتی خواهد شد. سامانه های نوین برای دستگاه های اجرایی و نظارتی کشور تبدیل به ابزاری کارآمد شده اند و امید است این موضوع با جدیدت بیش از پیش در تمام فرآیندها بازنگری و اصلاح گردد.
اخبار
بخش اول - یکی از مهمترین و اساسی ترین عوامل تولید است که از طریق مشارکت در تولید چه به لحاظ یدی و فیزیکی و چه به لحاظ فکری و مدیریتی و تکنولوژیکی نقش بسیار برجسته ای را در روند تولید ایفا می کند؛ به نحوی که به جرات می توان گفت، جوامعی که موفق شده اند از طریق برنامه ریزی صحیح و متکی بر اصول و ضوابط علمی، نیروی انسانی کارآمد به وجود آورند، بخوبی بر کمیابی های ناشی از دیگر عوامل تولید غالب آمده، اوضاع اقتصادی مطلوبی برای خود فراهم کرده اند.
به عبارت دیگر یکی از مهم ترین منابع تولید برای هر جامعه، کمیت و کیفیت نیروی کار آن است. یکی از دغدغه های اساسی برنامه های توسعه در کشور نیز، تلاش برای کاهش معضل بیکاری است که همواره به عنوان یکی از اهداف مهم این برنامه ها مدنظر بوده است . ساختار جمعیتی خاص کشور و عرضه فراوان نیروی کار از یکسو و عدم تکافوی فرصت های شغلی موجود و نیز فقدان امکانات مناسب با ویژگی ها و نیازهای نیروی کار از سوی دیگر، امروزه بیکاری را به عنوان مهمترین چالش اقتصادی، اجتماعی ایران درآورده، به نحوی که متغیرهای اقتصادی، اجتماعی دیگر را نیز تحت تاثیر خود قرار داده است. بازار کار در بین بازارهای پنچ گانه اقتصاد(بازار سرمایه، بازار پول، بازار تامین اطمینان، بازارهای کالاها و خدمات و بازار کار)، در تنظیم روابط عرضه و تقاضای نیروی کار و تعادل در متغیرهای کلان اقتصادی، از جمله اشتغال جایگاه ویژه و نقش محوری و تعیین کننده دارد و به دلیل وجود عامل انسانی در عرضه و تقاضای این بازار، آن را از دیگر بازارهای اقتصاد متمایز می نماید. پیامدها و آثار مثبت فراوان اقتصادی-اجتماعی تعادل در بازار کار به نحوی است که مورد توجه اقتصاددانان، سیاست گذاران و سیاست مداران است و دراین راستا نیز طی سال های اخیر در قالب برنامه های توسعه ای، جهت ایجاد تعادل نسبی در بازار کار کشور، دغدغه های چهارگانه بازار سهام طرح ها و سیاست های اشتغال زایی متعددی در قالب سیاست بازار کار تدوین و بعد از به تصویب به مرحله اجرا گذارده شده اند.
در سال ۱۳۹۹ نیز به منظور ایجاد پویایی در بازارکار و کاهش نرخ بیکاری برنامه های متنوع اشتغالزایی و تسهیل گری در ذیل سیاست های بازار کاراز سوی سیاستگذاران و تصمیم گیران تدوین و جهت اجرا به استانها ابلاغ شده که در حال پی گیری از سوی متولیان استانی می باشد. در ادامه ضمن اشاره به انواع سیاست های بازار کار و توضیح مختصر درباره ماهیت و اهداف سیاست های مزبور، به برنامه های اشتغالزایی که متناسب با سیاست های چهارگانه بازارکار تدوین، مصوب و در حال اجرا در سال جاری می باشد نیز اشاره خواهد شد.
انواع سیاست های بازار کار:
۱- سیاست های فعال بازار
۲- سیاست های حمایتی و غیر فعال بازار کار
۳- سیاست های تنظیم بازار کار
۴- سیاست های کلان اقتصادی مؤثر بر اشتغال
۱- سیاست های فعال بازار کار:
این سیاستها بطور مستقیم و غیر مستقیم به بهبود و کارکرد بازارکار منجر می شوند و هدف از اتخاذ آنها کاهش نرخ بیکاری یا ایجاد تعادل در بازار کار است. این سیاست ها به اصلاح ساز و کارهای جستجوی شغل، آموزش بیکاران، ایجاد شغل بطور مستقیم و یا از طریق پرداخت یارانه و طرحهای خود اشتغالی می پردازد. بنابراین، ارتقای مهارتهای نیروی کار از طریق آموزشهای فنی و حرفه ای، ارایه مشاوره شغلی به جویندگان کار و ارایه اطلاعات لازم و مناسب به کارفرمایان در خصوص تخصص ها و مهارتهای جویندگان کار و پرداختهای یارانه دستمزد به عنوان اقدامات اجرایی سیاست های فعال بازار کار محسوب می شود.
۲- سیاست های حمایتی و دغدغه های چهارگانه بازار سهام غیر فعال بازار کار :
این سیاست ها مستقیماً برای بهبود زندگی بیکاران است و در قالب حمایت های مالی انجام می گیرد. این سیاست ها موضوعاتی مانند طرح های کمک به بیکاران اصلاح سیستم مقرری بیکاری، پرداخته یارانه افراد دارای دستمزد پایین، سیاست های مالیاتی یا کاهش در مالیات بر دستمزد ها را در بر می گیرد. هدف از اجرای این سیاست ها، کاهش فشارهای اجتماعی و سیاسی و حتی اقتصادی و کمک به تأمین حداقل امنیت مردم می باشد و چون این سیاست ها مستقیماً به شاغل شدن فرد کمک نمی کند. لذا این سیاست هارا منفعل می نامند.
۳- سیاست های تنظیم بازار کار:
این سیاست ها از طریق تنظیم قوانین و مقررات به ایجاد انعطاف پذیری در بازار کار و تسهیل جریان ورود و خروج نیروی کار کمک می کنند. در این سیاست ها موضوعات همچون چگونگی اشتغال، تغییر زمینه کار از طریق توجه به مشاغل پاره وقت و مشارکتی و مشاغل موقت نحوه تعیین دستمزد، حداقل دستمزد و باز نشستگی زود هنگام، سهم بیمه حق کارفرما، مورد توجه قرار می گیرد.
۴- سیاست های کلان اقتصادی مؤثر بر اشتغال:
این سیاست ها معمولاً از طریق افزایش تقاضای کل اقتصاد برای کالاها و خدمات،سطح تولید و به دنبال آن اشتغال را افزایش می دهند سیاست های پولی، مالی، تجاری و ارزی به عنوان دغدغه های چهارگانه بازار سهام سیاست های اصلی آن قلمداد می شوند افزون بر این، توسعه علم و فناوری در قالب ارتقای سرمایه انسانی و تحقق و توسعه نیز به افزایش تولید و اشتغال منجر می شوند.
*کارشناس اشتغال و بازارکار
* رئیس اداره اشتغال و هدایت نیروی کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اردبیل
دیدگاه شما