بازارساز خودکار چگونه کار می‌کند؟

هر چه نقدینگی یک AMM بیشتر باشد، پایداری پروتکل و استخر افزایش خواهد یافت و در برابر سفارش‌های سنگین عملکرد بهتری نشان خواهد بود. در صورتی که حجم نقدینگی کم باشد، ممکن است استخر برای پردازش سفارش‌های بزرگ دچار چالش‌هایی مثل افزایش یا کاهش قیمت توکن شود. به هم خوردن نسبت توکن‌های استخر از دیگر مشکلات احتمالی کاهش حجم نقدینگی است.

معرفی کامل بازار ساز خودکار AMM + آموزش کسب درآمد

بازارساز خودکار بخشی از اقتصاد غیرمتمرکز کریپتو است که به منظور حذف دلالانِ‌ موجود در پلتفرم‌های معامله‌ی کریپتو ساخته و پرداخته شده است. برای این‌که بهتر متوجه‌ی مفهوم و نحوه‌ی عملکرد این بازار شوید،‌ می‌توانید به برنامه‌ی کامپیوتری‌ای فکرکنید که به صورت خودکار و اتوماتیک فعالیت می‌کند و شما نقشی در عملکرد آن ندارید. این بازارساز به صورت خودکار، نقدینگی برای شما ایجاد می‌کند و امکان مبادله‌ی کریپتو را برای شما فراهم می‌سازد. برای این‌که بهتر متوجه‌ عملکرد این بازار شوید، این مقاله‌ی بیزکوین را از دست ندهید.

آنچه در این مقاله می‌خوانید

بازار ساز خودکار AMM یکی از پروتکل‌های اساسی و بنیادین در صرافی‌های ارز دیجیتال است، که قدرت این صرافی‌ها را چندین برابر می‌کند. این پروتکل به صرافی اجازه می‌دهد تا بتواند قابلیت تجارت دارایی‌های دیجیتال را از طریق استخرهای نقدینگی ممکن سازد. در این زمینه، استخرهای نقدینگی نقش طرف قرارداد را ایفا می‌کنند. در اصل این طرف‌های قرارداد شکل گرفته‌اند تا بتوانند جایِ خرید و فروش سنتی را در بازار بگیرند. پروتکل بازار ساز خودکار به جای تکیه بر دفاتر ثبت سفارش،‌ از الگوریتم‌های خاصی برای ایجاد پل ارتباطیِ‌ میان نقدینگی با خریدار و فروشنده استفاده می‌کنند. با صرافی ارزهای دیجیتال بیزکوین همراه باشید.

دارایی‌های دیجیتالی که در بازار ساز خودکار AMM سواپ می‌شوند؛ نیازی به کسب مجوز ندارند. همین باعث می‌شود تا میزان دخالت واسطه‌ها در پروسه‌ی تجارت دیجیتال به حداقل برسد. صرافی‌های غیرمتمرکز پروتکل‌های خاصی دارند. این پروتکل‌ها از قراردادهای هوشمند،‌ استخرهای نقدینگی، تامین‌کنندگان نقدینگی استفاده می‌کنند. ضمن آن‌که در بسیاری از مواقع از داده‌های پیش‌بینی‌کننده استفاده می‌کنند، تا بتوانند عملِ تراکنش را تسهیل سازند.

با وجود این‌که AMM خیلی زودتر از رواج کریپتو به شهرت رسید؛ اما با این‌حال یکی از پروتکل‌های پایه و بسیار ضروری در دنیای کریپتو است. دلیل آن هم این است که اکوسیستم صرافی‌های غیرمتمرکز بر پایه‌ی AMM شکل می‌گیرد. چرا که این صرافی‌ها فرصت بازده بالای نقدینگی را فراهم می‌سازند؛ بدون آن که نیازی به بالا بودن ارزش یک دارایی در بازار باشد.

این‌که شما اطلاعات زیادی از بازار ساز خودکار AMM داشته باشید؛ به شما کمک می‌کند تا سرمایه‌گذاری سودمندی در دنیای کریپتو داشته باشید. در ادامه‌ی این مقاله همراه ما باشید.

بازار ساز خودکار AMM

بازار ساز خودکار AMM چطور کار می‌کند؟

بازار ساز خودکار یا AMM (که در واقع کوتاه‌شده‌ی عبارت Automated market makers است)، فرمول‌هایی را به کار می‌بندد که می‌توانند قدرت تجارتِ جفت‌های توکن را بالا ببرد. به عنوان مثال،‌ می‌توان BTC-USDC را یک جفت توکن نامید. این فرمول‌ها را اصطلاحا قرارداد هوشمند می‌نامند،‌که یک بازارِ نقدینگی را برای معاملات خریداران و فروشندگان ایجاد می‌کند. تمامی جفت‌های توکن بر پایه‌ی قرارداد همتا به همتا بنا شده‌اند. به این شکل،‌ هرگونه نیاز به تریدرهای دیگر یا مارکت‌سازانِ دیگر به عنوان واسطه، برطرف خواهد شد.

به عبارتی،‌ بازارسازان خودکار نیازی به رجوع به انواع دلالان یا دفاتر ثبت سفارش ندارند. شما نیازی به این‌که از یک شخص ثالث یا دلال دیگر برای ایجاد ترید بهره بگیرید، نخواهید داشت. بلکه این فرمول‌ها و الگوریتم‌های AMM هستند، که ارزش و قیمتِ‌ یک دارایی دیجیتال را مشخص می‌کنند. بنابراین به جای آن‌که به یک شخص سوم برای ایجاد معامله مراجعه کنید، خودتان به طور مستقیم و با استفاده از این نوع قراردادها می‌توانید ترید کنید. این قراردادها برای شما مارکت یا بازار می‌سازند. دقیقا به همین دلیل است که ما نامِ‌ بازار ساز خودکار یا AMM را بر این نوع قراردادها می‌گذاریم.

اما سوال این‌جاست که وقتی خبری از هیچ دلال و واسطه‌ای نیست؛ چطور قرار است در پروتکل AMM بازار ساخته شود؟ تامین‌کنندگان نقدینگی در حقیقت قراردادهای هوشمندی را استارت می‌زنند که به معاملات همتا به همتا قدرت می‌بخشند. هر کسی که بتواند جفت‌های معاملاتی را واریز کند، این قدرت را دارد که نقدینگی ایجاد کند (یا به نوعی خودش تامین‌کننده‌ی نقدینگی باشد).

اهمیت بازار ساز خودکار

چرا بازارساز خودکار تا این حد اهمیت دارد؟

بازار ساز خودکار به سازندگان نقدینگی اجازه می‌دهد تا بتوانند در شرایط امن و ثابتی در زمینه‌ی کریپتو کارنسی سرمایه‌گذاری کنند. البته که ثابت‌تر بودن شرایط یا امن‌تر بودن آن،‌ نشانی از عدم خطرآفرینیِ AMM نیست. این بازارها خودکفا هستند. دلیل آن هم مشخصا به عدم وجود دلال و واسطه در این بازارها مربوط است. فرمول‌هایی که قراردادهای هوشمند بر اساس آن ساخته می‌شوند،‌ هم امنیت معاملات را فراهم می‌کنند و هم این بازارها را برای تریدرهای ارز دیجیتال معتمد می‌سازند.

پروسه‌ی فعالیت در بازارسازی خودکار به گونه‌ای شکل گرفته، که به هر کسی اجازه می‌دهد تا تامین‌کننده‌ی نقدینگی باشد. به این ترتیب‌ معامله‌ی کریپتو کارنسی تسهیل شده، و گویی از یک فیلتر اختصاصی رد می‌شود. این فیلتر، همان فیلتری‌ست که مداخله‌ی‌ اشخاص ثالث را در معامله کاهش داده، ورود آن‌ها را به تریدها کم می‌کند. باز هم تاکید می‌کنیم که ادعای این‌که بازار ساز خودکار کاملا ایمن است و هیچ‌گونه ریسکی ندارد،‌ اشتباه است. زیرا بازار ساز خودکار هم ریسک خود را به همراه دارد. در واقع هر نوع سرمایه‌گذاری‌ای (خواه در زمینه‌ی کریپتو،‌ خواه در هر بورس دیگر) ریسک و خطر به همراه دارد.

نقش تامین‌کنندگان نقدینگی در استخرهای نقدینگی

بازار ساز خودکار AMM برای این‌که فعالیت کند، به استخر نقدینگی احتیاج دارد. یک استخر نقدینگی به تامین‌کنندگان نقدینگی اجازه می‌دهد تا دارایی‌های خود را با کمک قراردادهای هوشمند، در یک جا ذخیره کنند. تریدرها با کمک این استخرها می‌توانند دارایی دیجیتال خود را سواپ کنند. به عنوان مثال یک تریدر می‌تواند از استخر BTC-USDC استفاده کند و بیت‌کوین را با یواس‌دی کوین سواپ کند و یا بالعکس. یعنی یواس‌دی کوین را با بیت‌کوین سواپ کند. استخرهای نقدینگی در حقیقت جلوی این‌که قیمت دارایی‌های دیجیتال نوسان سنگینی پیدا کنند را می گیرد. بازار ساز هم در واقع کمک می‌کند تا تریدر بتواند ارزش دارایی‌های خود را با کمک فرمول‌های خاص ثابت نگه دارد. بدون آن که نیازی به هیچ مداخله یا واسطه‌ای در این میان وجود داشته باشد.

ضرر ناپایدار در AMM

ضرر ناپایدار چیست؟

ضرر ناپایدار زمانی رخ می‌دهد که یک تریدر سرمایه‌ی خود را در استخر نقدینگی قرار دهد؛ اما پس از آن، ارزش آن توکن دچار تغییر شود. بنابراین در صورتی‌که شما پول را برداشت کنید، متوجه می‌شوید که این پول کم‌تر از آن چیزی‌ست که در ابتدا سرمایه‌گذاری کرده بودید. بنابراین شما می‌توانید منتظر بمانید تا زمانی‌که توکن به یک ارزش خاص برسد. در آن زمان، کارمزد تراکنش‌ها به ازای هر تریدری که با استفاده از استخر نقدینگی شما معامله کند، به شما تعلق خواهد یافت. به این شکل، حتی اگر ارزش توکنی که روی آن سرمایه‌گذاری کرده‌اید کاهش پیدا کند؛ شما چیزی از آن متوجه نخواهید شد.

فرمول محصول ثابت (CPF)

فرمول محصول ثابت به فرمولی گفته می‌شود که بر اساس سایز معامله دستخوش تغییر نمی‌شود. اکثر معاملاتی که بر پایه‌ی بازار ساز خودکار AMM شکل می‌گیرند، از این مدل استفاده می‌کنند. این مدل بر اساس این فرمول پیش می‌رود: X * Y = K. دقت کنید که در این فرمول، نیاز است بازارساز خودکار چگونه کار می‌کند؟ مقدار کلیِ نقدینگی شما ثابت بماند. K در این فرمول همین را نشان می‌دهد. X و Y دو توکنی را نشان می‌دهد که در استخر نقدینگی سرمایه‌گذاری شده‌اند. به این ترتیب، ارزش این دو توکن همواره باید با K برابر باشد. بنابراین اگر ارزش Y افزایش یابد، ارزش X باید دچار کاهش شود تا K ثابت باقی بماند. این فرمول نشان می‌دهد که بدون توجه به ارزش توکن‌هایی که خرید و فروش می شوند، ارزش کلی تراکنش باید چقدر باقی بماند.

به حداقل رساندن لغزش قیمت یا اسلیپیج

لغزش قیمت در حقیقت به تفاوتِ بین ارزش یک دارایی دیجیتال در حال حاضر، و ارزشی که در سفارشات شما ذکر شده است گفته می‌شود. بسته به نوع فرمولی که در بازار ساز خودکار مورد استفاده قرار می‌گیرد، این لغزش قیمت می‌تواند متفاوت باشد. برای این‌که لغزش قیمت کم‌تر رخ دهد، شما باید به دنبال بازارهای عمیق‌تری باشید؛ چرا که این لغزش‌ها در بازارهای کوچک بیشتر رخ می‌دهد. برای به حداقل رساندن لغزش قیمت چهار راهکار وجود دارد:

1. در صرافی‌ ارز دیجیتال متنوعی سرمایه‌گذاری کنید.
2. دنبال مارکت‌های عمیق و بزرگتر باشید.
3. استخر نقدینگی بزرگتری داشته باشید.
4. از تجهیزاتی مانند API کریپتو یا مسیرهای هوشمند ثبت‌سفارش استفاده کنید.

مزایای بازار ساز خودکار AMM

مزایای برتر بازار ساز خودکار را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• در غیابِ سایر تریدرها، می‌تواند نقدینگی ایجاد کند. چرا که تریدرها (چه خریدار و چه فروشنده) دارایی‌ها را با استخر نقدینگی سواپ می‌کنند؛ نه خریداران/ فروشندگان دیگر!
• جلوی دستکاری قیمت‌ها را می‌گیرد. فرمول‌های بازار ساز خودکار ارزش جفت‌های توکن را ثابت نگه می‌دارد. به این ترتیب، جلوی پولشویی، فرانت رانینگ و دیگر تاکتیک‌های کلاهبرداری را می‌گیرد.
• ایجاد شفافیت مالی! ضمن ایجاد تراکنش‌های درون‌بلاکی، باعث می‌شود تریدرها در حین معامله از سرمایه‌ی خود محافظت کنند.

بازار ساز خودکار AMM در مقایسه با دفاتر ثبت ‌سفارش

بازار ساز خودکار AMM به هیچ واسطه و شخص ثالثی در معامله نیاز بازارساز خودکار چگونه کار می‌کند؟ ندارد. چرا که تریدها روی پروتکلِ استخر نقدینگی شکل می‌گیرند.

دفاتر ثبت سفارش معاملات حرفه‌ای را برای شما ممکن می‌سازند. ضمنا به شما اجازه می‌دهند سفارشاتی با هزینه‌ی دلخواه بسازید و بررسی تریدها در چارت‌ها، آسان‌تر از AMM است. بخصوص برای تریدرهایی که وقت زیادی برای بررسی کامل چارت‌ها و قیمت‌ها ندارند،‌ می‌تواند محدوده‌ی سفارش مشخص و دلخواهی تعیین کند.

صرافی‌های هیبریدی: CEX + DEX = HEX

صرافی‌های هیبریدی سعی دارند مزایای صرافی‌های متمرکز (CEX) را با مزایای صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) ترکیب کنند. این صرافی‌ها به کاربر اجازه می‌دهد تا سفارشاتی را علَم کنند، که جلوی از دست رفتن پول را در حین سرمایه‌گذاری می‌گیرد. در یک صرافی هیبریدی کاربر می‌تواند با استفاده از دفاتر ثبت سفارشِ صرافی‌های متمرکز، در بستر بازار ساز خودکار AMM فعالیت کند.

بازارساز خودکار (AMM) چیست؟

در سال‌های گذشته شاهد افزایش علاقه کاربران حوزه دیجیتال به استفاده از سرویس‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) بوده‌ایم. این سرویس‌ها عموما در شبکه‌های اتریوم و با استفاده از قراردادهای هوشمند توسعه یافته‌اند. در همین حال پروتکل‌های بازارساز خودکار یا AMM نیز محبوبیت زیادی به دست آورده‌اند. صرافی یونی سواپ یکی از مشهورترین پروتکل‌های بازار ساز خودکار است. برای آشنایی بیشتر با این پدیده مالی-تکنولوژیک تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

دریافت ۳۰,۰۰۰ شیبا رایگان

بازارساز خودکار چیست؟

بازارساز خودکار یا automated market maker نوعی پروتکل مبادله غیرمتمرکز است که در آن قیمت‌گذاری دارایی‌ها با استفاده از فرمول‌های ریاضی انجام می‌شود. این پروتکل‌ها با نام اختصاری AMM شناخته می‌شوند.

در صرافی‌ها و پلتفرم‌های سنتی از دفاتر ثبت سفارش (Order book) برای قیمت‌گذاری و پردازش داده‌ها استفاده می‌شود اما پروتکل‌های بازار ساز خودکار بر پایه فرایندهایی غیرمتمرکز، اتوماتیک و دقیق طراحی شده‌اند.

فرمول‌های قیمت‌گذاری در هر پروتکل متفاوت است. برای مثال صرافی یونی سواپ (Uniswap) از فرمول X*Y=K استفاده می‌کند. X مقدار توکن‌های موجود در استخر نقدینگی و Y پارامتر متغیر است. پارامتر K همیشه ثابت خواهد بود. این رابطه بدین معنی است که مقدار نقدینگی کل استخر همیشه ثابت خواهد ماند.

سایر AMMها از فرمول‌های دیگری استفاده می‌کنند. البته فرمول‌ها و فرایندها شباهت‌هایی دارند اما همیشه یکسان نیستند.

صرافی‌ها و پروتکل‌های سنتی معمولا متعلق به شرکت‌هایی با منابع مالی گسترده هستند. این شرکت‌ها استراتژی‌های متنوع و پیچیده‌ای دارند و حجم دارایی‌های آن‌ها بسیار زیاد است. در این پلتفرم‌ها شما باید به دنبال بهترین قیمت‌ها از بین صرافی‌های مختلف برای خرید رمزارزها باشید و به سختی می‌توانید از فرصت‌های سوددهی استفاده کنید.

بازارساز خودکار این فرایند را به صورت غیرمتمرکز اجرا می‌کند. به کمک این پروتکل هر توسعه‌دهنده‌ای می‌تواند یک پلتفرم معاملاتی با استفاده از تکنولوژی بلاکچین ایجاد کند.

یک بازار ساز خودکار چگونه کار می کند؟

بازار ساز خودکار مثل یک پلتفرم ثبت سفارش عمل می‌کند. در این پروتکل جفت‌ارزهای معاملاتی وجود دارد. در پلتفرم‌های سنتی باید دو طرف معامله درخواست خود را در دفتر سفارشات ثبت کنند. پروتکل‌های بازارساز خودکار این قید را حذف کرده‌اند. طرف مقابل هر شخص در این پروتکل‌ها قراردادهای هوشمند است.

بدین ترتیب در پروتکل‌های بازارساز خودکار به طرف مقابل معامله نیازی نخواهید داشت و دارایی خود را به کمک قراردادهای هوشمند مبادله می‌کنید. طرف مقابل شما استخرهای نقدینگی جفت‌ارزی هستند که همیشه موجودی کافی برای انجام معاملات را دارند.

یک صرافی غیرمتمرکز مثل بایننس دکس(Binance DEX) معاملات را به صورت همتا به همتا (P2P) پردازش می‌کند. برای مثال اگر کسی درخواست خرید BNB را در مقابل پرداخت BUSD ارائه می‌کند، شخص دیگری BNB خود را در مقابل BUSD به فروش می‌رساند. بدین ترتیب همیشه کاربران با یکدیگر به تبادل رمزارز می‌پردازند و صرافی صرفا یک بستر برای گردآوری معامله‌گران است.

در طرف مقابل، بازارساز خودکار معاملات را به صورت C2P پردازش می‌کند. در مدل C2P یک طرف قرارداد هوشمند (contract) و طرف دیگر معامله‌گر (peer) خواهد بود. هیچ دفتری برای ثبت سفارش‌ها وجود ندارد و قیمت‌ها با توجه به فرمول‌های ریاضی استخرهای نقدینگی تعیین می‌شوند. برخی از AMMها محدودیت‌هایی برای معاملات در نظر می‌گیرند اما به طور کل همه چیز به صورت خودکار انجام خواهد شد.

نکته مهم در مورد بازارسازهای خودکار، نحوه شکل‌گیری این پروتکل‌ها است. چه کسی یک پروتکل AMM را توسعه می‌دهد و چه کسانی نقدینگی استخرها را تأمین می‌کنند؟

استخر نقدینگی چیست؟

تامین‌کنندگان نقدینگی یا Liquidity providers رمزارزهای خود را به استخرهای نقدینگی (liquidity pool) تزریق می‌کنند. در نتیجه منبعی عظیم از یک دارایی خاص به وجود می‌آید که کاربران می‌توانند با آن به مبادله بپردازند. تامین‌کنندگان نقدینگی در ازای تزریق ارزهای دیجیتال به استخرها، کارمزدهایی را به طور دوره‌ای دریافت خواهند کرد. برای مثال در صرافی یونی‌سواپ کاربران می‌توانند دو توکن اتریوم و دای به نسبت ۵۰ به ۵۰ را به استخر ETH/DAI واریز کنند.

در نتیجه هر شخصی می‌تواند جزئی از یک بازارساز خودکار باشد؛ زیرا انتقال دارایی به استخر نقدینگی بسیار آسان خواهد بود. پاداش‌های تامین نقدینگی توسط پروتکل تعیین می‌شود. برای مثال صرافی یونی‌سواپ از کاربران بابت معاملات رمزارزی 0.3 درصد کارمزد دریافت می‌کند. مبالغ کارمزدها تجمیع شده و بین تامین‌کنندگان نقدینگی (LPs) توزیع می‌شود. سایر پلتفرم‌ها نیز ممکن است مبالغی کمتر یا بیشتر را دریافت کنند.

هر چه نقدینگی یک AMM بیشتر باشد، پایداری پروتکل و استخر افزایش خواهد یافت و در برابر سفارش‌های سنگین عملکرد بهتری نشان خواهد بود. در صورتی که حجم نقدینگی کم باشد، ممکن است استخر برای پردازش سفارش‌های بزرگ دچار چالش‌هایی مثل افزایش یا کاهش قیمت توکن شود. به هم خوردن نسبت توکن‌های استخر از دیگر مشکلات احتمالی کاهش حجم نقدینگی است.

فرض کنید کاربری بخواهد حجم زیادی ETH را از استخر ETH/DAI خریداری کند. حال اگر حجم درخواست شده برابر کل موجودی استخر باشد، اصلا معامله قابل انجام نخواهد بود. دلیل این اتفاق فرمول قیمت‌گذاری استخر است. در استخری که از فرمول X*Y=K استفاده می‌کند، پارامترهای X و Y نمی‌توانند صفر شوند. بنابراین خرید همه توکن‌های X ممکن نیست زیرا K همیشه عدد ثابتی خواهد بود. علاوه بر چالش‌های حجم نقدینگی باید به موضوع ضرر ناپایدار نیز توجه شود.

ضرر ناپایدار چیست؟

ضرر ناپایدار (impermanent loss) زمانی اتفاق می‌افتاد که نسبت قیمت توکن‌های سپرده‌گذاری شده در استخر به یکدیگر پس از بلوکه شدن دارایی دچار تغییر شود. هر چه این تغییر بیشتر باشد، ضرر ناپایدار بیشتر خواهد بود. به همین دلیل پروتکل‌های بازار ساز خودکار تا حد امکان از استیبل کوین‌ها برای ایجاد جفت‌ارزهای معاملاتی استفاده می‌کنند. اگر نسبت قیمت جفت ارز در محدوده کوچکی باقی بماند، ضرر ناپایدار چندان زیاد نخواهد بود.

اگر نسبت تغییرات عدد بسیار زیادی باشد ممکن است سپرده‌گذاری دارایی در استخر اصلا توجیه اقتصادی نداشته و ذخیره توکن‌ها به صورت عادی سودآوری بیشتری داشته باشد. صرافی‌هایی مانند یونی‌سواپ تلاش می‌کنند با استفاده از کارمزدهای معاملاتی این ضرر را جبران کنند تا کاربران باز هم به تزریق دارایی به استخرهای نقدینگی ترغیب شوند.

برخی از کاربران تصور می‌کنند ضرر ناپایدار همیشه توسط کارمزدهای معاملاتی جبران می‌شود. این تصور غلط است و در بسیاری از موارد به علت تغییر شدید نسبت قیمت توکن‌ها، میزان ضرر ناپایدار بیشتر از سود حاصل از دریافت کارمزدها بوده است. بنابراین اگر شما هم قصد سرمایه‌گذاری در پروتکل‌های بازارساز خودکار را دارید و می‌خواهید دارایی خود را در استخرهای نقدینگی بلوکه کنید، بهتر است قبل از هر اقدامی ضرر ناپایدار و حجم نقدینگی استخر را بررسی کنید.

خلاصه مطلب

بازارساز خودکار یکی از آخرین پدیده‌های حوزه دیفای و بلاکچین است. به کمک این پروتکل‌ هر شخصی می‌تواند یک پلتفرم معاملاتی غیرمتمرکز توسعه دهد. با استفاده از بازارساز خودکار دیگر نیازی به دفاتر ثبت سفارش نیست و معاملات به روش‌هایی سریعتر، ارزان‌تر و شفاف‌تر پردازش می‌شوند. در این پروتکل‌ها خبری از الگوی همتا به همتا نیست و قراردادهای هوشمند و استخرهای نقدینگی طرف معامله کاربران خواهند بود.

بازارسازهای خودکار هنوز در مراحل ابتدایی پیدایش خود هستند. صرافی‌هایی مثل یونی سواپ، کرو (Curve) و پنکیک سواپ (Uniswap) جزو مشهورترین پروتکل‌های بازار ساز خودکار هستند که طرفداران بسیار زیادی پیدا کرده‌اند. احتمالا در سال‌های آینده شاهد AMMهای بیشتر و بهتری خواهیم بود. شکی وجود ندارد که صنعت دیفای، آینده مالی بشر خواهد بود و AMMها نیز بخش مهمی از دیفای محسوب می‌شوند.

0 تا 100 آشنایی با بازارساز خودکار (AMM) و چگونگی عملکرد آن

بازارساز خودکار یک پیشرفت جدید و هیجان انگیز در صنعت مالی غیرمتمرکز محسوب می شود. با ما همراه باشید تا در ادامه این مقاله نحوه کار و مفهوم آنها را بررسی کنیم.

مفهوم بازارساز خودکار (AMM)

بازارساز خودکار (AMM) ابزاری است که برای تامین نقدینگی در امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) استفاده می شود. آنها برای فعال کردن تجارت خودکار دارایی های دیجیتال استفاده می شوند. AMM ها این کار را با استفاده از استخرهای نقدینگی به عنوان جایگزینی برای بازارهای سنتی خریدار و فروشنده انجام می دهند.

شما می توانید بازارساز خودکار را به عنوان برنامه ای در نظر بگیرید که به تریدر ها کمک می کند بین دو دارایی با قیمت بازار منصفانه مبادله کنند. AMM ها به سرعت محبوبیت خود را افزایش دادند. قبل از بازارساز خودکار، مردم مجبور بودند از دفترچه های سفارش برای تجارت استفاده کنند. پلتفرم‌های مبادله سنتی به مردم این امکان را می‌دهد تا قیمت‌های متفاوتی را برای خرید و فروش دارایی ارائه کنند. پس از مدتی، سایر کاربران قیمت ذکر شده را انتخاب می کنند که با آن موافق هستند. این قیمت به قیمت بازار دارایی تبدیل می شود.

فرآیند سنتی بازارسازی به بازارسازان حرفه ای نیاز دارد که سفارشات زیادی را انجام دهند. بنابراین، از آنها انتظار می رود که حجمی را که می توانند با آن معامله کنند، نقل قول کنند. آنها از نظر فراوانی که می توانند بهترین قیمت ها را نقل کنند محدود هستند. این امر مستلزم رعایت مجموعه ای قوی از پارامترها در ساعات معاملاتی است تا بتوانند به سرعت از موجودی خود بفروشند.

اکثر دارایی ها در حال حاضر هنوز به ساختار مبادله سنتی متکی هستند. اوراق بهادار و املاک و مستغلات معمولاً از این طریق معامله می شود. AMM ها جایگزین جدیدتری ارائه می دهند که برای DeFi قابل اجرا است.

بازارساز خودکار چگونه کار می کند؟

AMM یک فناوری DeFi است که در هر زمان گزینه ای برای معامله در اختیار کاربران قرار می دهد. اولین ویژگی آن این است که سیستم سنتی خرید و فروش را رد می کند و معمولاً حتی نیازی به ایجاد حساب کاربری ندارید.

AMMها به منظور ارائه نقدینگی به DeFi ایجاد شده اند. نقدینگی توانایی تبدیل یک دارایی به دارایی دیگر بدون تغییر قیمت بازار آن است. نقدینگی به طور طبیعی یک چالش برای صرافی‌های DeFi است، AMM ها این مشکلات را از چند راه حل می کنند.

استخر نقدینگی چیست؟

AMM ها با ایجاد استخرهای نقدینگی گزینه جدیدی را در اختیار تریدرها قرار می دهند. آنها همچنین ارائه دهندگان نقدینگی را تشویق می کنند تا دارایی های بیشتری را در استخر نقدینگی قرار دهند.

هر چه تعداد دارایی های موجود در یک استخر بیشتر باشد، معاملات بزرگتری را می تواند پشتیبانی کند. کاربران دیگر نیازی به تجارت بین خریداران/فروشندگان ندارند. کاری که کاربران انجام می دهند معامله در برابر استخر نقدینگی است.

هنگامی که کاربران به یک استخر نقدینگی کمک می کنند، نقدینگی آن را افزایش می دهند و تریدر ها را قادر می سازد تا مبادلات بزرگ تری را با قیمت بازار انجام دهند و از یک فرمول ریاضی برای قیمت گذاری توکن های داخل آن استفاده می شود.

در AMMها، فرمول ممکن است به روش‌های مختلفی برای بهینه‌سازی استخر برای اهداف مختلف، بهینه‌سازی شود تا مبادله بین انواع مختلف توکن‌ها تسهیل شود.

چه کسی می تواند در استخر نقدینگی مشارکت کند؟

قابلیت دسترسی یکی دیگر از ویژگی های اصلی AMM ها است. اگر کسی اتصال به اینترنت و هر نوع توکن ERC-20 داشته باشد، می تواند به یک استخر نقدینگی کمک کند.

چرا مردم مشارکت می کنند؟

ارائه دهندگان نقدینگی هنگام تعامل تریدر ها با یک استخر، کارمزد دریافت می کنند. در حالی که این رایج‌ترین و مستقیم‌ترین روشی است که مشارکت‌کنندگان را تشویق می‌کنند، روش دیگری نیز وجود دارد که ارائه‌دهندگان نقدینگی می‌توانند کسب درآمد کنند.

کشت سود یا ییلد فارمینگ (Yield Farming)

برخی از AMM ها با ارائه پاداش های رمزی، تامین نقدینگی را تشویق می کنند. با این AMM ها، ارائه دهندگان نقدینگی از طریق عملی به نام “کشت سود” بازده پاداش را به دست می آورند.

برای مشارکت در کشت سود، کاربران فقط باید تراز مناسبی از دارایی ها را به استخر نقدینگی اضافه کنند. پس از تایید مشارکت، AMM، درست به نام خود، به طور خودکار توکن های پاداش را جمع آوری می کند که ارائه دهنده نقدینگی می تواند به طور منظم ادعا کند. هر چه ارائه‌دهنده نقدینگی بیشتر به نقدینگی کمک کند، توکن‌های پاداش بیشتری کسب می‌کنند.

آینده بازارسازهای خودکار (AMM)

AMM ها که برای اولین بار در سال 2018 توسعه یافتند، اکنون بخشی از اکوسیستم DeFi هستند. نسخه های دیگر نیز به ساختار AMM ها اضافه شده اند، از جمله ابزارهای اتوماسیون برای تامین کنندگان نقدینگی.

AMM ها چیزی بیشتر از ارائه نقدینگی بین توکن ها هستند. آنها همچنین در مورد تقویت بازار ایمن تر و جریان اصلی هستند. AMM ها برای تسهیل تراکنش ها به طور کارآمدتر بر فناوری قراردادهای هوشمند تکیه می کنند که تاکنون در آن موفق بوده است. در آینده، AMM ها پتانسیل دسترسی به سرمایه گذاران بیشتری را دارند. با این حال، برای رسیدن به آن، نوآوری باید سطح بالایی از امنیت و رشد را تضمین کند.

فضای DeFi در حال حاضر بسیار سریع در حال توسعه است. AMM ها بخشی از توسعه فضای DeFi می باشند که به سرعت در حال توسعه هستند و می توانند بخش اصلی پیشرفت آن باشند. در حالی که استفاده از AMM آسان است، چند مورد وجود دارند که این فناوری را بیشتر به جلو می برند. آنها راه حل های پیچیده ای را ارائه می دهند که تجارت و کسب بازدهی دارایی های شما را آسان می کند. تعمیم یافته ترین و قابل استفاده ترین مثال آن Balancer یا پروتکل متعادل کننده است.

پروتکل Balancer

پروتکل Balancer یکی از AMM های پیشرو است که یک AMM و سنسور قیمت خود Balancer را ارائه می دهد. ایده ایجاد ساختار مخالف یک صندوق سرمایه گذاری سنتی است. به جای پرداخت به مدیران صندوق برای متعادل کردن پرتفوی خود، کارمزدهایی را از معامله گرانی که آن را برای شما متعادل می کنند، دریافت می کنید.

Balancer از برخی ریاضیات هوشمندانه استفاده می کند تا کاربران را قادر سازد تا ترکیبی از حداکثر 8 دارایی دیجیتال را به یک استخر نقدینگی اضافه کنند. کاربران می توانند هر توزیع درصد سفارشی را برای ترکیب دارایی های خود انتخاب کنند. این به طور موثر به این معنی است که کاربران یک فرصت منحصر به فرد برای ایجاد یک صندوق خود تعادلی دارند. از طرف دیگر، کاربران فقط می توانند سرمایه گذاری روی شخص دیگری را انتخاب کنند. از بین تمام AMM ها، پروتکل متعادل کننده عمومی ترین پروتکل است. در حالی که راه حل های آنها پیچیده است، آنها سادگی و دسترسی را برای همه مشتریان خود فراهم می کنند.

نتیجه گیری

بازارسازان خودکار کاستی های بازارسازی سنتی را پیگیری می کنند. فرآیند سنتی نیاز به کار دستی دارد که برای تریدرها و سازندگان بازار به طور قابل توجهی زمان بیشتری می برد. به لطف این منبع جدید نقدینگی، صنعت مالی غیرمتمرکز توانسته است بسیار جلوتر حرکت کند. از آنجایی که DeFi به سرعت به رشد خود ادامه می دهد، AMM ها همچنان نقش کلیدی در توسعه آن ایفا خواهند کرد. در حال حاضر، تنها چند شرکت در حال ارائه راه حل های جدید در فضای AMM هستند. AMM ها فضای ویژه ای در DeFi هستند و به دلیل سهولت استفاده، قلمرو خود را ایجاد کرده اند.

سوالات متداول

بازارساز خودکار (AMM) ابزاری است که برای تامین نقدینگی در امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) استفاده می‌شود. آنها برای فعال کردن تجارت خودکار دارایی های دیجیتال استفاده می شوند. آنها این کار را با استفاده از استخرهای نقدینگی به عنوان جایگزینی برای بازارهای سنتی خریدار و فروشنده انجام می دهند.

استخر نقدینگی مجموعه‌ای از ارزهای دیجیتال یا توکن‌هایی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده‌اند و برای تسهیل معاملات بین دارایی‌ها در یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) استفاده می‌شود.

ممکن است با Uniswap مواجه شده باشید. علیرغم آنچه ممکن است شنیده باشید، Uniswap یک بازارساز خودکار (AMM) و همچنین یک صرافی غیرمتمرکز و کاملاً محبوب است.

بازار ساز خودکار چیست؟ AMM

از زمان پیدایش فناوری بیت کوین و تکنولوژی منحصر به فرد بلاک چین، پروژه های بسیار کاربردی و جالبی در این عرصه به وجود آمد که یکی از آن ها بازارساز خودکار یا به اختصار AMM، می باشد. بازار ساز خودکار یا (Automated market maker)، بخشی از اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) به شمار می رود که دیدگاه جدیدی را به سرمایه گذاران و معامله گران اعطا می کند. بازار سازان خودکار به جای بازارساز خودکار چگونه کار می‌کند؟ ارائه بازار سنتی خریداران و فروشندگان، امکان داد و ستد دارایی های دیجیتال را به روشی بدون مجوز و خودکار با استفاده از استخرهای نقدینگی می دهند. اگر شما نیز در مورد AMM ها کنجکاو هستید و می خواهید بدانید که چگونه می توان به وسیله آن ها سرمایه گذاری بهتری داشته باشید، با ما تا پایان این مقاله همراه باشید.

بازارساز خودکار چیست؟

پیش از هر چیزی باید بگوییم سازندگان بازار خودکار(AMM)، یک پیشرفت جدید و هیجان انگیز در صنعت مالی غیرمتمرکز هستند. بازارساز خودکار ابزاری است که برای تامین نقدینگی در امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و تعیین قیمت برای معامله رمز ارز ها در صرافی های غیر متمرکز استفاده می‌ شود. درواقع این پروتکل را می توان همانند رباتی تصور کرد که با بهره مندی از استخر های نقدینگی، تجارتی خودکار را به معامله گران ارائه می دهد. در این فرآیند استخرهای نقدینگی به عنوان جایگزینی برای بازارهای سنتی خریدار و فروشنده مورد استفاده قرار بازارساز خودکار چگونه کار می‌کند؟ گرفته و تجارتی آسان تر را به مشتریان خود ارائه می دهند. اگر بخواهیم بازارساز خودکار را به زبان ساده تر توضیح دهیم، فرآیندی است که در صرافی غیر متمرکزDEX)) مورد استفاده قرار می گیرد تا به واسطه یک فرمول ریاضی خاص، قیمت‌ گذاری دارایی ‌ها انجام شود. درواقع با استفاده از این پروتکل، قیمت گذاری دارایی های دیجیتالی در صرافی های غیر متمرکز به جای استفاده از یک دفتر سفارش مشخص مانند صرافی ‌های سنتی، از یک الگوریتم ریاضی استفاده می کند. فرمول AMM، در صرافی های گوناگون می تواند متفاوت باشد، اما نحوه کار این فرمول برای تمامی صرافی های غیر متمرکز مشابه عمل کرده و در نهایت به قیمت گذاری دارایی های دیجیتالی منجر می شود.

بازارساز خودکار چگونه کار می کند؟

بازارساز خودکار یکی از محبوب ترین پروتکل های DeFi، است که همیشه گزینه ای برای معامله در اختیار کاربران قرار می دهد. این نوع فرآیند کاملا سیستم سنتی خرید و فروش را نقض می کند و سیستمی غیر متمرکز تر را ارائه می دهد. به این شکل که شما برای تجارت با بازارساز خودکار نیاز به تریدر از سوی دیگر نداشته و تنها با قرارداد های هوشمند در ارتباط هستید. این قرارداد های هوشمند عضو اصلی اکوسیستم بازار ساز خودکار هستند و تمرکززدارایی در این پروتکل را محقق می سازند. درواقع شما برای عقد یک قرارداد در بازار ساز خودکار، نیازی به یک دفتر سفارشات نداشته و این امر کاملا به طور خودکار انجام می شود. بیایید برای واضح شدن این مسئله مثالی را در نظر بگیریم، در حالت عادی برای تجارت در بازار سنتی، نیاز به یک دفتر سفارشات مانند صرافی های متمرکز و طرفین خریدار است. اما برای خرید ارز دیجیتال در بازارساز خودکار و صرافی های غیر متمرکز نیازی به خریدار یا فروشنده نیست و شما می توانید از طریق قرارداد های هوشمند که از قبل برای این کار کدنویسی شده اند، اقدام به خرید ارز دیجیتال کنید. البته این فرآیندی است که در صرافی های غیر متمرکز مانند بایننس، کوین بیس، یونی سواپ و غیره به کار گرفته می شود و خود یک صرافی مجزا نیست. درواقع بازارساز خودکار مانند یک ربات تریدر کار می کند. از آنجاکه هیچ دفتر سفارشی برای این پروتکل وجود ندارد، هیچ سفارشی نیز در این نوع بازار وجود نداشته و قیمت رمز ارز ها توسط فرمول ریاضی تعیین می گردد. البته لازم به ذکر است با آنکه در بازار ساز خودکار نیازی به وجود طرف معامله نداریم، اما با این حال همچنان نیازمند کسی هستیم که بازارسازی کند. به این معنی که نقدینگی در قرارداد هوشمند باید توسط کاربرانی ارائه شود که آن‌ ها را تامین‌ کنندگان نقدینگی (LP) می ‌نامیم.

مفهوم استخر نقدینگی

استخر نقدینگی به فضایی اختصاصی گفته می شود که انبوهی از وجوه در آن ذخیره شده تا تریدر ها بتوانند از آن ها برای عقد معاملات خود استفاده کنند. اگر بخواهیم مثالی نزدیک به مفهوم استخر نقدینگی بیاوریم، همانند ذخایر بانکی هستند که برای گردش پول در جامعه و معامله مورد استفاده قرار می گیرند. این فضا را با نام های استخر نقدینگی و یا استخر لیکوییدی می شناسند که خود مردم نقش اصلی تامین نقدینگی را بازی کرده و به عنوان تامین کنندگان نقدینگی تعیین می شوند. همچنین به افرادی که وظیفه تامین کردن نقدینگی استخر های نقدینگی را دارند، LP گفته می شود. درواقع LP ها بازیگر اصلی استخر های نقدینگی هستند، این افراد در برابر افزایش نقدینگی و ارتقاء پروتکل، کارمزد دریافت می کنند. البته لازم به ذکر است نحوه دریافت کارمزد و مقدار آن بستگی به صرافی مورد نظر و استخر نقدینگی آن دارد. برای مثال در صرافی یونی سواپ تامین ‌کنندگان نقدینگی باید معادل دو توکن ( 50 درصد ETH و 50 درصد DAI ) به استخر ETH/DAI واریز کنند.
اگر شخصی تمایل به بازارسازی در این نوع استخر ها داشته باشد، تنها کافیست کارمزد تعیین شده برای این کار از سوی صرافی مورد نظر را پرداخت کرده و به عنوان تامین کننده نقدینگی در استخر شروع به فعالیت کند.

نقش بازارساز خودکار در صرافی های غیر متمرکز

همانطور که در قسمت های قبلی نیز ذکر شد، بازارساز های خودکار برای عملکرد صحیح نیاز به نقدینگی دارند. زیرا در صرافی های غیر متمرکز یک دفتر کل وجود نداشته و هیچ خریدار و فروشنده ای نیز وجود ندارد که مبادلات انجام شوند. در نتیجه چطور به سمر رساندن یک معامله امکان پذیر می شود؟ در واقع اینجاست که نقش استخر های نقدینگی مشخص می شود. درواقع AMM ها با ایجاد استخرهای نقدینگی گزینه جدیدی را در اختیار معامله گران قرار داده اند. این استخر ها ارائه دهندگان نقدینگی(LP) را تشویق می کنند تا دارایی های بیشتری را در استخر نقدینگی قرار دهند. هر چه تعداد دارایی های موجود در یک استخر بیشتر باشد، این امکان برای صرافی مورد نظر فراهم می شود تا از معاملات بزرگتری پشتیبانی کند. به همین ترتیب کاربران دیگر نیازی به تجارت بین خریداران وفروشندگان ندارند، بلکه کاری که کاربران انجام می دهند معامله در برابر استخر نقدینگی است. زمانی که کاربران در یک استخر نقدینگی مشارکت می‌ کنند، نقدینگی آن را افزایش می‌ دهند و معامله‌ گران را قادر می ‌سازد تا مبادلات بزرگ‌ تری را با قیمت بازار انجام دهند. همچنین باید گفت هرچه نقدینگی یک صرافی بالاتر باشد، به عنوان بهترین صرافی ارز دیجیتال انتخاب می شود. زیرا هرچه جذب نقدینگی در یک صرافی بیشتر باشد، امکان اسلیپج (Slipage) سفارشات با حجم بالا، کمتر می ‌شود. در نهایت می توان گفت هر چه نقدینگی استخر یک صرافی بیشتر باشد رابطه مستقیم در محبوبیت و کاربرد بهتر آن دارد.

ویژگی های بازارساز خودکار

اگر بخواهیم از مزیت های اصلی یک بازارساز خودکار بگوییم، تمرکززدارایی هر چه بیشتر و ایجاد تغییر در روش های سنتی برای خرید و فروش، از بحث های اصلی بازارساز خودکار می باشد. AMM، یک سیستم کارآمد برای تجارتی خودکار در اختیار معامله گران گذاشته و فرصتی برای معامله آسان تر به سرمایه گذاران اعطا کرده. درواقع این بازار با استفاده از سیستمی ساده تر، جایگزین بازار های سنتی شده و از محبوبیت زیادی میان معامله گران در سراسر جهان برخوردار شده است. همچنین اصلی ترین ویژگی صرافی های غیر متمرکز، یعنی قیمت گذاری رمز ارز ها توسط بازارسازخودکار صورت می گیرد. برای مثال تصور کنید می خواهید به خرید بیت کوین یا خرید ارز دیجیتال اتریوم بپردازید. در این صورت به صراحت می بینید که قیمت کوین مورد نظر ممکن است با اختلاف کمی در صرافی های غیرمتمرکز ارائه شود. این امر به استخر نقدینگی و بازارسازخودکار صرافی بر می گردد که هر بازارساز با ارائه فرمولی متفاوت، از روش متفاوتی برای تعیین قیمت برخوردار می باشد. البته بازارسازخودکار ویژگی های کاربردی دیگری را نیز شامل می شود که در ادامه آن ها را نام برده ایم.

ایجاد فرصت برای اقشار مختلف

همانطور که در قسمت های قبلی گفته شد، صرافی ها و استخر های نقدینگی ارتباط مستقیم با یکدیگر دارند. همچنین برای پشتیبانی یک صرافی از معاملات با حجم بالا، نیاز به نقدینگی زیاد استخر های لیکوییدی است. به همین دلیل استخر های نقدینگی فرصتی برای تمام افراد از سراسر جهان ایجاد می کنند تا از راه تامین کنندگی نقدینگی این استخر ها به کسب درآمد و در عین حال مشارکت در پروتکل بپردازند. در نتیجه می توان گفت بازار ساز های خودکار حتی به کاربران عادی نیز فرصتی برای انجام دادن کاری بزرگ داده و به ایجاد مشارکت میان افراد مختلف می پردازند.

ایجاد نقدینگی بالا

اگر شما بخواهید در حالت عادی یک معامله نرمال با صرافی های متمرکز داشته باشید، این نوع صرافی ها شامل محدودیت بوده و می توان گفت از نقدینگی کم تر برخوردار هستند. در صورتی که صرافی های غیر متمرکز به واسطه بازار ساز های خودکار، حجم عظیمی از نقدینگی را تولید می کنند. زیرا در این نوع تجارت، نقدینگی توسط هر فرد معمولی که تمایل به این کار را داشته باشد تعمین می شود. در نتیجه اشتیاق دریافت کارمزد و سادگی این کار باعث می شود افراد بیشتری تمایل به افزایش نقدینگی صرافی داشته باشند.

ارائه تجارت غیر متمرکز

برای آنکه شما بتوانید از خدمات یک صرافی متمرکز استفاده کنید، باید مدارک شناسیایی مورد نیاز را ارائه داده و مراحلی را برای این کار طی کنید که تحت نظارت دولت انجام می شود. اما برای مشارکت در بازارساز های خودکار نیازی به احراز هویت، ثبت نام و یا ارائه مدارک شناسایی نیست. بلکه هر کاربر می تواند به راحتی و به صورت کاملا غیر متمرکز در این نوع بازار مشارکت داشته و از خدمات بسیار آن استفاده کند.

آینده بازارساز های خودکار

AMM ها که برای اولین بار در سال 2018 توسعه یافتند، اکنون از اصلی ترین بخش های اکوسیستم DeFi به شمار می روند. اما این پروتکل نیز مانند سایر فرآیند های تکنولوژی، در حال توسعه است و در آینده ابزار های خودکار بیشتری به استخر های نقدینگی بازارسازان خودکار اضافه می گردد. در واقع می توان گفت بازار ساز های خودکار، چیزی فراتر از ارائه نقدینگی بیشتر بین توکن ها هستند. بلکه این پروتکل به تقویت بازار و افزایش امنیت آن نیز کمک می کند. همچنین بازارسازهای خودکار برای تسهیل تراکنش ها به طور کارآمدتر بر فناوری قرارداد های هوشمند تکیه می کنند که تاکنون در این زمینه از موفقیت چشمگیری برخوردار بوده اند.
با این تفاسیر مشهود است که در آینده، AMM ها پتانسیل دسترسی به سرمایه گذاران بیشتری را دارند. با این حال، برای رسیدن به این امر نوآوری باید سطح بالایی از امنیت و رشد را تضمین کند. همانطور که نظاره گر بازار هستید، فضای DeFi، هر روزه رو به رشد است و از آنجاکه AMM ها بخشی از توسعه فضای DeFi هستند، به سرعت در حال توسعه هستند و می توانند بخش اصلی پیشرفت آن باشند. به همین ترتیب می توان گفت بازارساز ها در آینده با ابزار های بیشتری به بازار بر می گردند و آینده روشنی برای آن ها دیده می شود.

سخن پایانی
بازارساز خودکار یا AMM، را می توان پروتکلی نامید که بازار های سنتی را تکمیل کرده و تجارتی بهتر و غیر متمرکز را ایجاد کرده است. در بازار های سنتی معامله گران نیاز به یک خریدار و فروشنده دارند، درحالی که در بازار های خودکار نیازی به طرف ترید وجود نداشته و معامله از طریق قرارداد های هوشمند به سمر می رسد. این امر باعث شده سرعت خرید و فروش بیشتر شده و معاملات به آسانی امکان پذیر باشند. به لطف این منبع جدید نقدینگی، صنعت مالی غیرمتمرکز توانسته است بسیار پیشرفته تر از قبل بتازد و فناوری جدیدی را به دنیا ارائه دهد. در نهایت باید بگوییم AMM ها فضای ویژه ای در DeFi هستند و به دلیل سهولت استفاده، قلمرو خود را بر جهان افزوده اند.

بازارساز خودکار (AMM) چیست؟

بازارساز خودکار (AMM) چیست و سیستم مالی غ یرمتمرکز یا دیفای (DeFi) اخیراً شاهد سرازیر شدن خیل عظیمی از مشتریان علاقه‌مند به اتریوم و دیگر پلتفرم‌های قرارداد هوشمند مانند زنجیره هوشمند بایننس بوده است.

کشت سود یا همان ییلد فارمینگ (Yield Farming) :

به یکی از روش‌های محبوب توزیع توکن مبدل شده. و بیت کوین‌های توکنیزه‌ شده. و در شبکه اتریوم در حال گسترش‌اند. همچنین حجم وام‌های فلش (Flash loan) نیز رو به افزایش است. در همین حال، پروتکل‌های بازارساز خودکار (Automated Market Maker) مانند یونی سواپ (Uniswap) به طور منظم با حجم رقابتی معاملات، نقدینگی بالا و افزایش تعداد کاربران روبه‌رو هستند. از جهاتی می‌توان بازار ساز خودکار (AMM) را مشابه رباتی دانست که همواره در تلاش است قیمتی را بین دو دارایی تعیین کند. برخی از بازارسازها مانند یونی سواپ از فرمولی ساده استفاده می‌کنند. در حالی‌ که برخی دیگر مانند کرو، بالانسر و … فرمول‌های پیچیده‌تری را به کار می‌برند.

بازارسازهای سنتی معمولاً با شرکت‌هایی با منابع عظیم و استراتژی‌های پیچیده کار می‌کنند.

با استفاده از بازارسازها می‌توانید از قیمتی مناسب بهره‌مند شوید و اختلاف قیمت خرید و فروش را در یک صرافی مبتنی بر دفتر ثبت سفارش‌ مانند بایننس به حداقل برسانید.

بازارساز های خودکار این فرآیند را به‌ صورت غیرمتمرکز انجام خواهند داد. به‌ این‌ ترتیب عملاً هر فردی می‌تواند بازار خود را روی یک بلاکچین به‌خصوص ایجاد کند. اما برای اینکه بدانید این کار دقیقاً به چه صورت قابل‌اجرا است، بهتر است به خواندن ادامه این مطلب ادامه دهید.

بازار ساز خودکار چگونه کار می‌کند؟ بازارساز خودکار (AMM) چیست؟

یک بازار ساز خودکار (Automated Market Maker) یا سیستم مالی غ یرمتمرکز از نظر برخورداری از جفت ارزهای مبادلاتی (مانند جفت اتریوم/دای یا ETH/DAI) مشابه صرافی‌های مبتنی بر دفاتر ثبت سفارش عمل می‌کند. با این‌ حال، با استفاده از AMM دیگر برای انجام معامله خود نیازی به معامله‌گر دیگری در سمت مقابل نخواهید داشت. در عوض در اینجا، شما با یک قرارداد هوشمند سروکار دارید که بازار را به‌ اصطلاح برای شما «می‌سازد».

در یک صرافی غیر متمرکز مانند صرافی غیر متمرکز بایننس، معاملات به طور مستقیم میان کیف پول‌های کاربران انجام می‌گیرد. برای مثال، اگر بخواهید در این صرافی توکن‌های بایننس (BNB) خود را به‌ ازای دلار بایننس (BUSD) به فروش برسانید. فرد دیگری در سمت دیگر معامله توکن‌های BNB شما را با دلار بایننس خود خریداری می‌کند. به‌ این‌ ترتیب می‌توان این تراکنش را یک تراکنش همتا به همتا (peer-to-peer) یا P2P دانست.

این در حالی است که می‌توانید به بازار ساز های خودکار به چشم یک همتا به قرارداد (peer-to-contract) یا P2C نگاه کنید. دیگر نیازی به‌ طرف مقابل به آن معنی سنتی آن نیست. و معاملات بین کاربران و قراردادها صورت می‌گیرد. با توجه‌ به اینکه دفتر ثبت سفارشی در این حالت وجود ندارد. انواع سفارش نیز برای AMM مطرح نخواهد بود. در عوض، قیمتی که می‌خواهید برای خرید یا فروش دارایی خود به ثبت برسانید. توسط یک فرمول تعیین می‌گردد. اگرچه لازم به ذکر است که طراحی‌های AMM در آینده در صدد رفع این محدودیت برآمده‌اند.

بدین ترتیب :

هیچ نیازی به‌ طرف مقابل در انجام معاملات نخواهد بود. با این‌ حال، طبیعتاً باید فردی مسئول ایجاد بازار گردد. در واقع نقدینگی این قرارداد هوشمند همچنان نیازمند کاربرانی است که نقش تأمین‌کننده نقدینگی (LP) را بر عهده می‌گیرند. بنابراین نه‌تنها می‌توانید با استفاده از یک بازارساز خودکار، معاملات خود را به شکل عاری از اعتماد (Trustless) به انجام برسانید. بلکه همچنین می‌توانید به‌ عنوان یک تأمین‌کننده نقدینگی نیز با AMM کار کنید. در واقع این امر به هر فردی این امکان را می‌دهد که بازار دلخواه خود را در یک صرافی به وجود آورد و با تأمین نقدینگی کارمزد دریافت نماید.

استخر نقدینگی چیست؟ در مقاله بازارساز خودکار (AMM) چیست .

استخر نقدینگی در بر دارنده دارایی‌هایی است. توسط AMM مورد استفاده قرار می‌گیرند. تأمین‌کنندگان نقدینگی (LPها) وجوه خود را به استخرهای نقدینگی اضافه می‌کنند.

برای درک بهتر استخر نقدینگی می‌توانید تصور کنید :

که یک پشته پول یکجا جمع شده و معامله‌گران می‌توانند این وجوه را با یکدیگر مبادله کنند. تأمین‌کنندگان نقدینگی در ازای فراهم‌ آوردن نقدینگی برای پروتکل، کارمزدهایی را از محل معاملات صورت‌گرفته. و در استخر دریافت می‌دارند. در خصوص یونی سواپ، LPها میزانی برابر از هر دو توکن (برای مثال ۵۰ درصد توکن اتریوم و ۵۰ درصد رمزارز دای) را در استخر اتریوم/دای (ETH/DAI) سپرده‌گذاری می‌کنند.

پس بنا بر آنچه که گفتیم، آیا هر کسی می‌تواند به یک بازارساز تبدیل شود؟

بدون شک! اضافه‌کردن وجوه به استخر نقدینگی کاری بسیار آسان است. و پاداش‌های آن توسط پروتکل تعیین می‌گردد.

برای مثال :

یونی سواپ v2 از معامله‌گران خود ۳/۰ درصد کارمزد دریافت می‌کند. و مستقیماً به حساب تأمین‌کنندگان نقدینگی واریز می‌شود. در حقیقت تأمین‌کنندگان نقدینگی ۵۰ درصد از کارمزد معاملات منشأ گرفته از استخر را به‌ عنوان بازده کل دریافت می‌کنند. میزان بازده در خصوص یک LP منفرد، تابعی از کسر دارایی‌های در اختیار LP در استخر خواهد بود. پلتفرم‌ها یا فورک‌های دیگر ممکن است به‌ منظور جلب LPهای بیشتر به استخر خود، مقدار هزینه‌های دریافتی خود را پایین‌تر بیاورند.

از منافع به‌دست‌آمده از محل کارمزد معاملات روزانه برای تأمین‌کنندگان نقدینگی اندازه‌گیری می‌شود. و قبل از ساعت ۴:۰۰ (به‌وقت UTC) به حساب کاربری بازارسازی این افراد منتقل می‌گردد. هنگامی که یک تأمین‌کننده نقدینگی، سهم خود را از استخر بیرون می‌آورد، منافع تجمعی وی نیز به طور ناگهانی برداشت می‌شود.

چرا جذب نقدینگی اهمیت دارد؟ در مقاله بازارساز خودکار (AMM) چیست .

بر طبق آنچه در بازارساز خودکار (AMM) چیست توضیح دادیم در مورد نحوه کارکرد بازار ساز های خودکار گفتیم و هر چه نقدینگی بیشتری در استخر وجود داشته باشد، سفارش‌ها اسلیپیج (لغزش) کمتری را به دنبال خواهند داشت. این امر به نوبه خود می‌تواند حجم معاملاتی بیشتری را به‌ سوی پلتفرم جذب نماید.

مشکل اسلیپیج یا لغزش در طراحی‌های مختلف AMM :

به صورت‌های متفاوت ظاهر خواهد شد. اما بدون شک این موضوعی است که باید حتماً مدنظر قرار گیرد. به‌ خاطر داشته باشید که قیمت‌گذاری بر مبنای الگوریتم صورت می‌گیرد. به زبان ساده، قیمت بر مبنای میزان تغییر نسبت توکن‌های موجود در استخر نقدینگی به دنبال یک معامله تعیین می‌گردد. بنابراین، اگر میزان تغییرات این نسبت اختلاف زیادی را نشان دهد. شاهد میزان بالایی از لغزش خواهیم بود.

برای فهم بهتر این موضوع تصور کنید :

که می‌خواهید تمامی توکن‌های اتریوم را از استخر ETH/DAI در یونی سواپ خریداری کنید. حقیقت این است که شما اجازه چنین کاری را نخواهید داشت. در واقع شما برای هر اتر اضافی بایستی به طور تصاعدی مبالغ بالاتری را بپردازید. اما هیچ‌ گاه قادر به خرید تمامی توکن‌های اتر از استخر نخواهید بود. اما چرا؟ علت آن فرمول x*y=k است. اگر هر یک از مقادیر x یا y برابر با صفر باشند. به این معنا که دیگر توکن ETH یا DAI در استخر وجود نداشته باشد، معادله معنای خود را از دست خواهد داد.

اما این تمام ماجرای بازارساز های خودکار و استخرهای نقدینگی نیست. در واقع شما هنگام تأمین نقدینگی برای AMMها باید ملاحظه دیگری را نیز در نظر بگیرید. و آن هم مواجهه با ضرر ناپایدار (Impermanent Loss) است.

ضرر ناپایدار چیست؟

سیستم مالی غیرمتمرکز در این زمانی ضرر ناپایدار هنگامی رخ می‌دهد که نسبت قیمت توکن‌های سپرده پس از سپرده‌گذاری آنها در استخر دستخوش تغییر قرار می‌گیرد. هر چه میزان این تغییر بیشتر باشد، ضرر ناپایدار نیز بزرگ‌تر خواهد بود. به همین دلیل است که بازار ساز های خودکار بهترین عملکرد خود را با جفت توکن‌هایی که ارزش مشابه دارند. مانند استیبل کوین‌ها یا توکن‌های رپد (Wrapped)، نشان می‌دهند. در صورتی‌ که نسبت قیمت جفت ارزها در محدوده نسبتاً باریکی حفظ گردد، ضرر ناپایدار نیز قابل‌ چشم‌پوشی خواهد بود.

از سوی دیگر:

در مواردی که این نسبت مرتباً در حال تغییر است. و سیستم مالی غ یرمتمرکز برای تأمین‌کنندگان نقدینگی بهتر آن خواهد بود. که به‌ جای افزودن وجوه خود به استخر، این توکن‌ها را در اختیار خود نگاه دارند. با وجود این، استخرهای یونی سواپ مانند ETH/DAI که تا حدی مستعد ضرر ناپایدار هستند نیز به لطف کارمزدهای معاملاتی که به آنان تعلق می‌گیرد، سودآور تلقی می‌گردند.

با این اوصاف، عبارت «ضرر ناپایدار» بهترین انتخاب برای نام‌گذاری این پدیده نخواهد بود. «ناپایدار» این مفهوم را می‌رساند. که در صورت بازگشت دارایی‌ها به قیمت زمان سپرده‌گذاری آنها، می‌توان میزان ضرر را تقلیل داد. این در حالی است که اگر وجوه خود را در نسبت قیمت متفاوتی در مقایسه با زمان سپرده‌گذاری برداشت کنید. متحمل ضررهای بسیار دائمی‌تری خواهید شد. در برخی موارد، کارمزد معاملات از میزان این ضررها می‌کاهد. اما در هر حال لازم است که خطرات این امر را مدنظر داشته باشید.

بنابراین ضروری است که هنگام سپرده‌گذاری وجوه خود در بازارسازهای خودکار دقت کافی به خرج دهید و از آگاهی نسبت به مصادیق ضرر ناپایدار اطمینان حاصل کنید.

چه بازارهایی از AMM پشتیبانی می‌کنند؟

بازارساز خودکار (AMM) چیست و در آن یک دسته از بازارهایی که از پروتکل بازارسازی خودکار پشتیبانی می‌کنند وجود دارد. و بازار AMM گفته می‌شود. بازارهای AMM در مقایسه با بازارهای معمولی، سیستم مستقلی را به‌ منظور پرداخت کارمزد پیاده می‌کنند. در بازارهای AMM هر جفت معاملاتی یک استخر دارایی مخصوص به خود را دارد که در آن افزایش و کاهش ارز و نیز قوانین معامله موضوعیت می‌یابد. در قانون معامله قید شده است که مقدار کمّی دو توکن باید همواره ثابت باقی بماند؛ بنابراین، هنگامی که مقدار کمّی توکن A کاهش می‌یابد، بر طبق قانون «A * B = مقدار ثابت»، مقدار کمّی توکن B بایستی افزایش پیدا کند.

در حال حاضر روزبه‌روز بر تعداد بازارهای با قابلیت پشتیبانی از AMM افزوده می‌شود و سیستم مالی غ یرمتمرکز بنابراین برای آگاهی از جدیدترین گزینه‌های قابل‌دسترس است. نقدینگی کل و روند هفت‌روزه این بازارها، بایستی به وب‌سایت صرافی‌های مدنظر خود مراجعه کنید. کاربرانی که عضویت بازارهای AMM مرتبط با جفت ارزهای CET/USDT ،CET/BTC ،CET/BCH ،CET/ETH ،CET/USDC را در اختیار دارند، می‌توانند در ۱۰۰ درصد کارمزد معاملات صورت‌گرفته در استخر نقدینگی شریک شوند. در خصوص سایر بازارهای AMM، کسر شراکت برابر با ۵۰ درصد خواهد بود.

سخن پایانی

بازارساز خودکار (AMM) چیست و سیستم مالی غ یرمتمرکز خود بازارساز خودکار یکی از عناصر اصلی در فضای سیستم مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) به شمار می‌آیند. به کمک بازار ساز خودکار عملاً هر فردی می‌تواند به نحوی یکپارچه و با بهره‌وری بالا اقدام به ایجاد بازارهای مالی رمزارز نماید. اگرچه این پروتکل‌ها در مقایسه با صرافی‌های مبتنی بر دفتر ثبت سفارش محدودیت‌هایی دارند، اما نوآوری کلی آنها در بازار رمزارزها قابل‌ستایش است.

بازارساز های خودکار :

هنوز در ابتدای مسیر خود قرار دارند. AMMهایی که ما امروزه می‌شناسیم و از آنها استفاده می‌کنیم،. مانند یونی سواپ، کرو (Curve) و پنکیک سواپ (PancakeSwap) از نظر طراحی بسیار زیبا هستند. ولی از جنبه امکانات تا حد زیادی محدودیت دارند. احتمال آن می‌رود که در آینده، عرصه بازارسازهای خودکار شاهد طراحی‌های نوآورانه بیشتری نیز باشد. این امر به کاهش کارمزدها، اجتناب از اصطکاک و نهایتاً نقدینگی مطلوب‌تر برای تمامی کاربران دیفای خواهد انجامید.

در بازارساز خودکار (AMM) چیست همه موارد به صورت کلی توضح داده شده. اگر همچنان در مورد سیستم تأمین مالی دیفای و بازار ساز های خودکار سؤال دارید، حتماً سؤالات خود را با ما در میان بگذارید.

با دریافت و مشاهده دوره آموزش صرافی کوینکس(Coinex)، به دنیای جذاب و پرسود رمز ارزها وارد شوید.