نحوه محاسبه حجم مبنا چگونه است؟

سرانه خرید و فروش حقیقی‌ها

اندازه بازار یک استارتاپ را چگونه محاسبه کنیم؟

محاسبه اندازه بازار یکی از مهمترین اقدامات قبل از راه‌اندازی هر کسب و کار محسوب می‌شود. اندازه‌ بازار، میزان جذابیت و پتانسیل موفقیت یک کسب و کار را نشان می‌دهد و به شما کمک می‌کند در مورد ورود به آن کسب و کار راحت‌تر تصمیم‌گیری کنید.

“اندازه بازار، حجم کل بازاری که به صورت بالقوه وجود دارد را نشان می‌دهد و معمولا برای بازه‌ی زمانی یک سال محاسبه می‌شود.”

اهمیت محاسبه اندازه بازار

اندازه بازار یک استارتاپ برای سرمایه‌گذاران اهمیت بسیار زیادی دارد. یکی از فاکتورهای مهم که سرمایه‌گذاران قبل از سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌ها در نظر می‌گیرند این است که تا چه حد بازار مورد فعالیت استارتاپ بزرگ است. در واقع سرمایه‌گذار با در نظر گرفتن اندازه بازار قابل دسترس (TAM) تصمیم می‌گیرد در یک کسب و کار سرمایه‌گذاری کند یا نه. همچنین اندازه بازار یک استارتاپ تأثیر بسیار زیادی روی ارزش‌گذاری آن استارتاپ دارد. بنابراین اگر در مسیر رشد استارتاپ خود نیازمند جذب سرمایه هستید، لازم است که از همان ابتدا اندازه بازار خود را تخمین بزنید.

حتی اگر نیازمند جذب سرمایه نباشید نیز محاسبه‌ی اندازه بازار در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک به شما کمک خواهد کرد، به عنوان مثال در موارد زیر دانستن اندازه بازار نقش موثری خواهد داشت.

• پیش‌بینی مالی استارتاپ و تعیین بودجه بازاریابی
• توسعه محصول
• طراحی ساختار سازمانی و تعیین مهارت‌های کلیدی مورد نیاز
• برنامه‌ریزی برای شراکت‌های آینده

در بازارهایی که قبلا شکل گرفته است محاسبه‌ی اندازه بازار به راحتی صورت می‌گیرد اما در مورد استارتاپ‌ها که ارزش پیشنهادی جدیدی را ارائه می‌دهند و اطلاعاتی از مشتریان بالقوه، توانایی خرید آن‌ها و.. ندارند چگونه می‌توان اندازه بازار را محاسبه کرد؟ در بازارهایی که پیوسته در حال تغییر و رشد است اندازه بازار چگونه محاسبه می‌شود؟

چگونگی محاسبه‌ی اندازه بازار

همانطور که در ادامه خواهید دید محاسبه‌ی اندازه بازار به خلاقیت بالایی نیاز دارد چرا که لازم است در مراحل مختلف فرضیات مختلفی را در نظر گرفت. با توجه به لزوم در نظر گرفتن فرضیات مختلف، محاسبه‌ی اندازه بازار به خلاقیت بالایی نیاز دارد.

نقطه‌ی شروع برای محاسبه اندازه بازار پاسخ به این پرسش است:

“استارتاپ قرار است چه مشکلی را حل کند؟”

بسیاری از بنیان‌گذاران در ابتدا آنچنان شیفته‌ی محصول و ویژگی‌های آن می‌شوند که فراموش می‌کنند این محصول از چه طریق می‌خواهد به مخاطبان آنها سود برساند. در واقع با تعریف مشکلی که استارتاپ شما حل خواهد کرد راحت‌تر می‌توانید مشتریان هدف را تعیین و در نتیجه تعداد آنها را به دست آورید.

در ادامه دو رویکرد اصلی که در محاسبه‌ی اندازه بازار وجود دارد شرح داده می‌شود.

1. تحلیل از بالا به پایین (استفاده از گزارش‌ها و تحقیقات آماری کلان)
2. تحلیل از پایین به بالا (استفاده از داده‌های داخلی استارتاپ)

تحلیل از بالا به پایین (Top-Down)

در رویکرد از بالا به پایین نحوه محاسبه حجم مبنا چگونه است؟ همانطور که از نام آن مشخص است از بزرگترین عدد ممکن برای اندازه بازار شروع و سپس بر اساس اطلاعات و فرضیاتی که در مورد کسب و کار و بازار داریم، مرحله به مرحله آن را کاهش می‌دهیم.

به عنوان مثال فرض کنید قصد راه‌اندازی استارتاپی را دارید که ارزش پیشنهادی اصلی آن ارائه‌ی خدمات آنلاین خرید میوه است. اگر بخواهیم با استفاده از رویکرد از بالا به پایین اندازه بازار آن را محاسبه کنیم لازم است ابتدا محاسبه کنیم در حال حاضر مردم چه مبلغی برای خرید میوه صرف می‌کنند.

با استفاده از داده‌های آماری کلان می‌توان کل هزینه‌ای که در یک سال برای خرید میوه صرف می‌شود را به دست آورد. فرض کنید این عدد در ایران 40 هزار میلیارد تومان باشد. اما همه‌ افرادی که میوه می‌خرند متقاضی خرید آنلاین آن نیستند، همچنین از لحاظ عملیاتی نیز سرویس دهی به تمامی این افراد ممکن نیست و در دسترس نیستند.

اگر فرض کنیم فقط در شهرهای بزرگ می‌توان این خدمات را ارائه داد در این صورت باید نسبت جمعیت شهرهای بزرگ به جمعیت کل کشور را به دست آورد و عدد قبلی را تعدیل نمود. حدودا 25 درصد جمعیت کشور در 5 شهر بزرگ ساکن هستند. بنابراین بایستی عدد قبلی را بر 4 تقسیم نمود.

در مرحله‌ی بعدی باید این موضوع را در نظر گرفت که همه‌ی افراد میوه‌ی خود را به صورت آنلاین خریداری نمی‌کنند و سوپرمارکت‌ها و میوه‌فروشی‌ها سهم زیادی در تأمین سبد میوه‌ی افراد دارند. با فرض اینکه یک پنجم افراد میوه را به صورت آنلاین خریداری خواهند کرد ضریب 20 درصد نیز بر عدد قبلی اعمال می‌شود. در نهایت می‌توان گفت اندازه بازار فروش آنلاین میوه 2000 میلیارد تومان است.

در این رویکرد اگر برخی از تعدیلات عمدا و یا سهوا در نظر گرفته نشوند منجر به تخمین بیش از حد مقدار اندازه بازار می‌شود. بنابراین بهتر است با استفاده از رویکرد از پایین به بالا نیز اندازه بازار را محاسبه کرد.

تحلیل از پایین به بالا (Bottom-Up)

اگرچه محاسبه‌ی اندازه بازار با استفاده از رویکرد از بالا به پایین نسبتا ساده‌تر است، اما می‌تواند گمراه‌کننده نیز باشد. آیا واقعا می‌توان به کل بازار دسترسی پیدا کرد؟ حتی اگر پاسخ این سؤال بله باشد باید در نظر گرفت دسترسی به کل بازار چه هزینه‌هایی به همراه دارد؟

استفاده از روش از پایین به بالا تصویر خوبی از عوامل مطرح شده به ما می‌دهد. در رویکرد از پایین به بالا با در نظر گرفتن وضعیت کنونی استارتاپ (محصول، قیمت، مشتریان و …) و ظرفیت مقیاس‌پذیری هر یک از بخش‌های آن می‌توان اندازه بازار استارتاپ را محاسبه کرد.

برای استارتاپی که در بخش قبلی شرح داده شد می‌توانیم محاسبات اندازه بازار با استفاده از رویکرد از پایین به بالا را به این شکل انجام دهیم.

قیمت متوسط هر کیلوگرم میوه 5 هزار تومان است. انجام نظرسنجی و مصاحبه با افراد در مناطق مختلف نشان می‌دهد که افراد به طور معمول به صورت هفتگی میوه خود را خریداری می‌کنند و هر فرد در هر بار خرید 5 کیلوگرم میوه خریداری می‌کند. به این ترتیب میزان متوسط خرید سالانه میوه هر فرد محاسبه می‌شود.

در مرحله‌ی بعدی باید تعداد مشتریانی که می‌توانیم به آنها دسترسی پیدا کنیم را به دست آوریم. پیش‌بینی‌های بخش بازاریابی نشان می‌دهد که با در نظر گرفتن اثربخشی کمپین‌های تبلیغاتی می‌توان به 500 هزار مشتری در شهر تهران رسید. به این ترتیب اندازه بازار در تهران 650 میلیارد تومان می‌شود.

پس از آن باید برنامه‌ی توسعه‌ای خود را بر مبنای برنامه عملیاتی و نیز میزان در محاسبه‌ی اندازه بازار تأثیر دهیم. اگر فرض کنیم قصد توسعه‌ی خدمات به 4 شهر دیگر را داریم، با در نظر گرفتن مواردی مانند جمعیت قابل دسترسی این شهرها، تفاوت سبک زندگی افراد و نیز تفاوت قیمت میوه در آنها عدد مربوط به تهران را برای این شهرها می‌توان تعدیل نمود، و در نهایت اندازه بازار کل را محاسبه نمود.

به این موضوع باید توجه نمود که در محاسبه اندازه بازار فاکتورهایی مانند مدت زمان لازم برای دسترسی به این تعداد مشتری، نرخ ریزش مشتریان و حتی وجود رقابت در بازار را نادیده گرفتیم. این موارد معمولا در مراحل بعدی و در طرح کسب و کار مورد بررسی قرار می‌گیرند.

کدام یک از این رویکردها را در محاسبه‌ی اندازه بازار استفاده کنیم؟

در پاسخ باید گفت هردو. هر دو رویکرد بر اساس فرضیاتی که در نظر می‌گیرند دارای مزایا و معایب زیادی هستند و هیچ یک از آنها تصویر جامعی از اندازه بازار به شما نمی‌دهند. در رویکرد از بالا به پایین، فرض می‌شود به تمام بخش‌های (segment) ممکن مشتریان می‌توان دست یافت، در حالی که عملا این اتفاق رخ نمی‌دهد. در رویکرد از پایین به بالا نیز همیشه فرض می‌شود تعداد مشتریان بیشتری در بخش‌هایی که می‌توانیم به آن دست یابیم وجود دارد.

در صورتی که نتایج محاسبات اندازه بازار با استفاده از دو رویکرد از پایین به بالا و از بالا به پایین به هم نزدیک باشند، می‌توان نتیجه گرفت که تخمین اندازه بازار به خوبی صورت گرفته است. اما اگر این دو عدد به هم نزدیک نباشند باید فرضیات هر یک از رویکردها را مجددا بررسی نمود تا در نهایت بتوان به یک عدد توافقی بین این دو رویکرد رسید.

نکاتی که به محاسبه‌ی دقیق‌تر اندازه بازار منجر می‌شود:

1) اطمینان از صحت محاسبات اندازه بازار از طریق مقایسه‌ی آن با کسب و کارهای مشابه

پس از محاسبه‌ی اندازه بازار با استفاده از دو رویکرد از بالا به پایین و از پایین به بالا، به منظور سنجش صحت محاسبات می‌توان اندازه بازار محاسبه شده را با کسب و کارهای مشابهی که مراحل رشد خود را طی کرده‌اند مقایسه نمود. در صورتی که اختلاف معنی‌داری بین اندازه بازار محاسبه شده، و میزان فروش و درآمد بازیگران فعال در آن بازار وجود دارد، به احتمال زیاد محاسبات اندازه بازار به درستی صورت نگرفته است.

2) سناریوسازی در محاسبات اندازه بازار

با توجه به اینکه محاسبه‌ی اندازه بازار بر مبنای فرضیات صورت می‌گیرد بهتر است سناریوهای مختلف بدبینانه، خوش‌بینانه و محتمل را به محاسبات خود اضافه نماییم. تغییر هر یک از فرضیات می‌تواند اندازه بازار را تا حد زیادی تغییر دهد. در نظر گرفتن سناریوهای مختلف به برنامه‌ریزی بهتر برای آینده کمک می‌کند.

3) به روز رسانی فرضیات در طول زمان

فرضیات در نظر گرفته شده ممکن است در طول زمان تغییر کنند، بنابراین لازم است در بازه‌های زمانی مشخص مجددا اندازه بازار استارتاپ را با فرضیات جدید که دقت بالاتری نسبت به فرضیات اولیه دارند به روز رسانی کنیم.

4) در نظر گرفتن چرخه‌ی پذیرش تکنولوژی

همچنین در محاسبه‌ی اندازه بازار برای استارتاپ‌های تکنولوژی‌محور باید چرخه‌ی پذیرش تکنولوژی را نیز در نظر گرفت. پذیرندگان اولیه‌ (early adopters) ممکن است در همان سال اول مشتری ما شوند اما سایر مشتریان بالقوه ممکن است حتی تا 20 سال بعد نیز از خدمات ما استفاده نکنند

در بازارهای نو ظهور اندازه بازار را چگونه محاسبه کنیم؟

در مواردی که ارزش پیشنهادی استارتاپ کاملا جدید است، در حال حاضر هیچ مشتری‌ای ندارد و شرکت‌های مشابه برای مقایسه نیز وجود ندارند محاسبه‌ی اندازه بازار نیازمند خلاقیت بیشتری است. بازارهای نوظهور عموما در دو حالت ایجاد می‌شوند:

1) استارتاپ محصول جدیدی را به بازار عرضه می‌کند که قرار است جایگزین محصولات موجود شود.

در این نوع استارتاپ‌ها که معمولا بر اساس نوآوری در تکنولوژی شکل می‌گیرند، محاسبه‌ی اندازه بازار ساده‌تر است. در واقع می‌توان از اندازه بازار موجود استفاده کرد و سپس تخمین زد که محصول جدید تا چه حد می‌تواند جایگزین محصولات موجود شود.

2) ایده‌ی استارتاپ بر مبنای خلق ارزش کاملا جدید و ایجاد تقاضای جدید در مشتریان شکل بگیرد.

در این بازارها ورودی‌هایی که در محاسبه‌ی اندازه بازار با استفاده از رویکردهای شرح داده شده لازم است، وجود ندارد و محاسبه‌ی اندازه بازار کمی دشوار است. برای محاسبه‌ی اندازه بازار در این نوع استارتاپ‌ها بایستی قدرت خرید مشتریان هدف را برآورد کرد و سپس تخمین زد چه میزان از این قدرت خرید می‌تواند برای خرید محصولات جدید مورد استفاده قرار گیرد. به همین دلیل است که این نوع کسب و کارها (مانند آیفون و تسلا) مشتریان متمول را هدف قرار می‌دهند، چرا که آنها قدرت خرید بالاتری دارند و در نتیجه توانگری بیشتری برای خرید محصولات جدید دارند.

در مطالب بعدی به توضیح اندازه بازار در دسترس، سهم از بازار و فاکتورهای دخیل در آن می‌پردازیم.

نحوه محاسبه حجم مبنا چگونه است؟

شیوه محاسبه حجم مبنا، با توجه به افزایش ارزش معاملات در اکثر نمادهای بورس اوراق بهادار تهران و با هدف ارتقاء سطح کارآمدی مدل محاسباتی حجم مبنا و بر اساس تقاضای بورس اوراق بهادار تهران و همچنین مصوبه هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار و شورای عالی بورس از امروز(١٢اسفند) تغییر کرد.

حجم مبنای کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در ١٠هزار سهام شرکت است؛ به شرطی که حداقل ارزش مبنا برای تمامی شرکت‌ها برابر با ۵۰ میلیارد ریال و حداکثر ارزش مبنا برای شرکت های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال و برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، ۱۰۰ میلیارد ریال باشد.

تعداد حجم مبنای هر سهم براساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می شود.

همچنین در صورت اقدامات شرکتی تغییرات حجم مبنا براساس مقررات و با رعایت نصاب های این مصوبه محاسبه و اعمال می شوند.

نحوه محاسبه حجم مبنا در فرابورس

همچنین از امروز حجم مبنا برای تمامی شرکت‌های بازارهای اول و دوم فرابورس ایران معادل چهار در ١٠ هزار تعداد سهام هر شرکت اعمال می‌شود.

بر اساس این گزارش، کارشناسان بر این باورند که تغییر نحوه محاسبه حجم مبنا با توجه به شرایط کنونی بازار سرمایه، مخصوصا برای سهم های کوچکی که پیش از این با ارزش معاملات روزانه کم، حداکثر رشد قیمتی مجاز روزانه را تجربه می‌کردند اقدام مثبتی است.

البته این موضوع بیشتر روی سهام فرابورسی که پیش از این حجم مبنا نداشت تاثیرگذار است.

تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس به چه معناست؟ نحوه محاسبه حجم مبنا چگونه است؟ و چگونه آن را یاد بگیریم؟

بازار بورس و سرمایه امروزه به یکی از بازارهای پر طرفدار برای سرمایه گذاری تبدیل شده است. به طوری که اغلب افراد تمایل دارند؛ سرمایه های خود را به این بازار وارد نمایند و ارزش پول خود را در برابر تورم حفظ نمایند. برای سرمایه گذاری اثر بخش در این بازار باید با اصول کلی و مباحث کاربردی این حوزه آشنایی کافی فراهم شود. یکی از مباحث کاربردی در این حوزه، تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس می باشد که می تواند افراد را در بازار بورس و سرمایه حرفه ای تر کند. در اینجا سعی شده است که این مبحث به طور کاملاً تخصصی و با بیان ساده نحوه محاسبه حجم مبنا چگونه است؟ نحوه محاسبه حجم مبنا چگونه است؟ تشریح گردد.

تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس به چه معناست؟ و چگونه آن را یاد بگیریم؟

تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس به چه معناست؟

برای این که به طور حرفه ای تر وارد بازار بورس و سرمایه شوید؛ باید با مبحثی به نام تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس آشنا شوید. با استفاده از تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس می توان نمادها را بررسی کرد؛ نوسانات قیمتی، میزان خرید یا فروش و میزان عرضه و تقاضا را تحلیل کرد و به طور سنجیده تری به خرید و یا فروش سهام پرداخت.

با این کار می توان از وضعیت سهم در دراز مدت و کوتاه مدت نیز مطلع شد. برای این که روند تابلو خوانی و بازار خوانی انجام شود؛ ابتدا باید به سایت www.tsetmc.ir که مربوط به مدیریت فناوری بورس تهران می باشد؛ رجوع کرد. در این سایت می توان به طور جامع اطلاعات کاربردی در مورد معاملات سهم را به دست آورد و با توجه به این اطلاعات، در مورد خرید و یا فروش سهام تصمیم گیری کرد. (1)

معرفی سایت tsetmc و نحوه تابلو خوانی و بازار خوانی در سایت tsetmc

همان طور که قبلاً اشاره شد؛ سایت tsetmc می تواند اطلاعات جامعی را برای بررسی سهام شرکت ها در اختیار افراد قرار دهد. با ورود به سایت tsetmc می توان در قسمت جستجوی سایت در مورد سهم شرکت مورد نظر اطلاعات کامل را به دست آورد. بعد از وارد کردن نماد سهام شرکت مورد نظر، تابلوی معاملات سهام نمایش داده می شود.

توجه داشته باشید که برای دسترسی آسان تر به شرکت ها به هرکدام نماد خاصی اختصاص داده شده است. این نماد معاملاتی با توجه به دسته بندی شرکت مورد نظر و حروف اختصاری نام شرکت ایجاد شده است. در بخش جستجو با وارد کردن نماد معاملاتی شرکت مورد نظر، اطلاعات مربوط به سهام شرکت در تابلوی معاملات سهام آورده می شود.

در تابلوی معاملات سهام، چندین بخش وجود دارد که هر کدام می تواند در روند تجزیه و تحلیل سهام نقش موثری داشته باشند. در شکل زیر هر یک از بخش ها شماره گذاری شده اند. (2)

• قسمت 1 نشان دهنده قیمت فعلی سهام

• قسمت 2 نشان دهنده بازه های قیمتی

• قسمت 3 نشان دهنده تعداد و حجم معاملات سهام در روز جاری

• قسمت 4 نشان دهنده حداقل تعداد سهامی می باشد که باید معامله شود

• قسمت 5 نشان دهنده حجم مبنا، سهام شناور و میانگین حجم معاملات

• قسمت 6 نشان دهنده سود هر سهم شرکت و نسبت قیمت به درآمد هر سهم

• قسمت 7 نشان دهنده صف خرید و صف فروش

• قسمت 8 نشان دهنده قیمت حجم در طول روز

قیمت فعلی سهام در سایت tsetmc چیست؟

قیمت فعلی سهام همان طور که از نامش مشخص می باشد می تواند قیمت سهام را در حال حاضر نشان دهد. در روی شکل با عدد 1 می توانید آن را مشاهده کنید. این قسمت شامل سه ستون در دو سطر می باشد که در سطر اول آن، ستون اول مربوط به قیمت خرید، ستون دوم مربوط به قیمت معامله و ستون سوم مربوط به قیمت فروش هستند. در سطر دوم، ستون اول به نام اولین می باشد که قیمت اولین معامله ای که انجام شده است را نشان می دهد.

ستون دوم به نام پایانی، با توجه به حجم معاملات انجام شده، میانگین موزون قیمت های معامله شده در آن روز را نشان می دهد. ستون سوم با نام دیروز نیز قیمت پایانی در روز گذشته را نمایش می دهد. (2)

بازه قیمتی در بازار بورس چیست و در سایت tsetmc بیانگر چیست؟

• بازه روز می تواند حداقل و حداکثر قیمت را در مورد سهام معامله شده در شرکت مورد نظر نشان دهد.

• قیمت مجاز می تواند میزان نوسان قیمتی که سهم می تواند در طول روز داشته باشد را نشان دهد. هر سهم به طور روزانه در این نحوه محاسبه حجم مبنا چگونه است؟ بازه می تواند نوسان داشته باشد.

• بازه هفته قیمت سهام شرکت مورد نظر را در طول یک هفته نشان می دهد.

• بازه سال قیمت سهام شرکت مورد نظر را در سال گذشته نشان می دهد.

خرید و فروش حقیقی و حقوقی در سایت tsetmc بیانگر چیست؟

در این سایت می توانید تعداد خریداران، تعداد فروشندگان، میزان خرید و فروش افراد حقیقی، میزان خرید و فروش حقوقی و همچنین حجم خرید و فروش را به تفکیک مشاهده کنید. این قسمت بر روی شکل با عدد 3 نشان داده شده است. خرید و فروش افراد حقوقی مربوط به شرکت هایی می باشد که در بورس حضور دارند و از طریق شرکت، خرید و فروش ها انجام می شود. در حالی که خرید و فروش حقیقی مربوط به افرادی است که خودشان به طور مستقل اقدام به سرمایه گذاری در بورس کرده اند. (3)

ارزش معامله در سایت tsetmc بیانگر چیست؟

تعداد معاملات، حجم معاملات، ارزش معاملات و ارزش بازار در قسمت 4 نمایش داده می شود. با توجه به اینکه در طول روز و در ساعت معامله معین شده، سهام یک شرکت با حجم و قیمت مختلف معامله می شود؛ افراد می توانند با بررسی این قسمت به ارزش معامله مورد نظر خود پی ببرند.

حجم مبنا در سایت tsetmc بیانگر چیست؟

حجم مبنا بر روی شکل با عدد 5 نشان داده شده است. در این قسمت علاوه بر حجم مبنا، سهام شناور و میانگین حجم ماه نیز قرار دارد. حجم مبنا به معنای حداقل تعداد سهامی می باشد که در طی یک روز باید معامله شود تا سهم بتواند تا اندازه قیمت پایانی، نوسان منفی و یا مثبت داشته باشد.

در واقع، سهم در این میزان می تواند نوسان داشته باشد که این نوسان می تواند رشد و یا افت باشد. علت وجود حجم مبنا به این خاطر است که از رشد بی رویه قیمت سهام را کنترل کند. میزان حجم مبنا برای شرکت های پذیرفته شده در فرا بورس، برابر با یک می باشد.

در این بخش سهام شناور و میانگین حجم ماه نیز وجود دارد. سهام شناور آن میزان از سهام شرکت مورد نظر می باشد که در اختیار عموم افراد قرار گرفته است و میانگین حجم ماه نیز تعداد سهامی که در یک ماه گذشته معامله شده است را به طور میانگین نشان می دهد که می تواند میزان استقبال افراد از سهام مورد نظر در یک ماه گذشته را نشان دهد. (4)

EPS و PIE بیانگر چیست؟

سود هر سهم از شرکت مورد نظر با EPS نشان داده می شود. همچنین نسبت قیمت به درآمد برای هر سهم از شرکت مورد نظر نیز با PIE نشان داده می شود. اگر بعد از کسر میزان مالیات، کل سود را به تعداد سهام مورد نظر تقسیم کنیم؛ سود هر سهم به دست می آید؛ که این مورد را با نماد EPS می توانید مشاهده کنید. اگر علامت آن منفی باشد؛ به معنای زیان دهی شرکت مورد نظر می باشد. همچنین برای به دست آوردن نسبت قیمت به درآمد باید قیمت جاری هر سهم بر سود سهم تقسیم کرد تا PIE به دست آید. به نسبت قیمت به درآمد، قیمت تابلوی سهم هم گفته می شود.

EPS و PIE برای تحلیل کردن ارزش ذاتی سهام استفاده می شوند. تحلیل گران بازار سرمایه و معامله گران به این دو نماد اهمیت بیشتری می دهند و با استفاده از این دو، ارزش ذاتی سهم را به دست می آورند و برآورد دقیقی از آن به وجود می آورند. از حاصل ضرب EPS در PIE ، ارزش ذاتی سهام محاسبه می شود. در صورتی که بخواهید EPS گذشته را حساب کنید باید به صورت های مالی مربوطه مراجعه کنید که صورت های مالی به صورت 3 ماهه و یا 6 ماهه ارائه می شوند. بر روی شکل با عدد 6 می توانید این قسمت را پیدا کنید. (5)

خرید و فروش در سایت tsetmc بیانگر چیست؟

در قسمت 7 بر روی شکل می توان روند کنونی معاملات را مورد بررسی قرار داد. در این قسمت می توان صف خرید و صف فروش را مشاهده کرد. در صورتی که در هنگام خرید سهام، رقابت ایجاد شود؛ به علت تقاضا بیش از عرضه، سفارش ها در صف خرید قرار می گیرند و در صورتی که خریداری برای سفارش فروش وجود نداشته باشد؛ صف فروش ایجاد می شود. علاوه بر این؛ در صورتی که این سفارش فروش با توجه به پایین ترین حد مجاز نوسان قیمت خریداری نباشد؛ باز هم صف فروش ایجاد می شود. صف خرید، میزان استقبال افراد از سهام شرکت مورد نظر را نشان می دهد.

نمودار قیمت و حجم نحوه محاسبه حجم مبنا چگونه است؟ در سایت tsetmc بیانگر چیست؟

نمودار قیمت و حجم با عدد 8 روی شکل مشخص شده است. با استفاده از نمودار قیمت و حجم در این بخش از سایت می توانید بررسی کنید که با توجه به میزان دامنه نوسان در روز، چه میزان حجم و چه میزان قیمت مورد معامله واقع شده است. دامنه نوسان در واقع دامنه مجازی است که قیمت می تواند در آن نوسان داشته باشد.

دامنه نوسان سبب کاهش تلاطم های بازار می شود و باعث می شود دستکاری قیمت ها به حداقل برسد؛ بنابراین وجود دامنه نوسان بسیار ضروری می باشد؛ بنابراین نمودار قیمت و حجم می تواند زمینه مناسبی را برای معامله گران و تحلیل گران فراهم کند تا تصمیمات سنجیده تری بگیرند. (5)

با بررسی موارد ذکر شده می توانید اطلاعات جامع و کاملی را در مورد سهام هر شرکت به دست بیاورید؛ بنابراین از آنجا که تابلو خوانی و بازار خوانی یکی از نیازهای ضروری برای سرمایه گذاران و سهام داران در بورس می باشد؛ توصیه می شود که نحوه تابلوخوانی در سایت tsetmc را هرچه سریع تر یاد بگیرید تا بتوانید به طور حرفه ای تر وارد معاملات بازار بورس شوید. با این کار می توانید وضعیت هر سهم را به خوبی مورد ارزیابی قرار دهید و سود و زیان خرید خود را بررسی کنید.

نحوه تشخیص حجم معاملات تقلبی در صرافی‌ها

در بازارهای سنتی، صرافی‌ها با حجم معاملات بالا دارای نقدینگی بالایی نیز هستند. اما در دنیای ارزهای دیجیتال، بالا بودن حجم معاملات در صرافی‌ها لزوما نمی‌تواند به معنای نقدینگی بالا باشد. زیرا بسیاری از این صرافی‌ها با انجام فعالیت‌های غیرقانونی و شرکت در پولشویی و دستکاری‌هایی، حجم معاملات خود را افزایش می‌دهند. در این مقاله با استناد به پستی که در وبلاگ کوین‌گیکو (Coingecko) به بررسی این مسئله یعنی حجم معاملات تقلبی صرافی‌ها می‌پردازیم.

طبق گفته کوین‌گیکو برای مبارزه با حجم تقلبی ایجاد شده در صرافی‌ها، می‌توان از یک الگوریتم جدیدی به نام «امتیاز اعتماد» (Trust Score) استفاده کرد. این الگوریتم، یک فرمول ترکیبی‌ست که بر اساس حجم خرید و فروش گزارش شده توسط خود صرافی، ترافیک وب‌سایت صرافی و بازه سفارشات، حجم واقعی یک صرافی را بررسی می‌کند.

بررسی بازدید وب‌سایت صرافی

با وجود اینکه حجم معاملات انجام شده در یک صرافی به راحتی توسط خود صرافی از طریق دستکاری های مختلف و بطور کلی پولشویی قابل تغییر است، می‌توان گفت این اطلاعات نمی‌توانند قابل استناد باشند و امکان دستکاری آن‌ها توسط صرافی‌ها بسیار بالاست، اما از آنجایی که داده‌های مربوط به ترافیک وب‌سایت‌ها توسط شرکت‌های واسط ارائه می‌شود که مشهورترین آنها الکسا (Alexa) و سیمیلار وب (SimilarWeb) هستند، امکان دستکاری این اطلاعات توسط صرافی ها بسیار سخت خواهد بود.

ایده‌ای که در اینجا مورد بحث و بررسی قرار گرفته این است که به یک منبع اتکا نکنیم، بلکه از منابع اطلاعاتی متعددی استفاده کنیم که بتوانیم تقلب‌های صورت گرفته را تشخیص دهیم.

تخمین حجم معاملات در صرافی‌ها با استفاده از ترافیک، شامل چندین مرحله می‌شود که در ادامه آورده شده است:

ابتدا باید آمار مربوط به ترافیک ماهیانه سایت صرافی‌ها را از سایت SimilarWeb جمع‌آوری کرده و سپس برای یافتن ترافیک متوسط روزانه آنها، این آمار را بر ۳۰ تقسیم کنیم.

بر اساس اطلاعات مربوط به حجم معاملاتی گزارش‌شده، می‌توان میانگین حجم معاملات روزانه یک کاربر (ADUTV) را برای صرافی‌های مختلف به صورت زیر بدست آورد:

میانگین حجم معاملات روزانه یک کاربر (ADUTV) = حجم روزانه معاملات صرافی تقسیم بر بازدید روزانه از صرافی

همانطور که در رابطه بالا مشخص است، با تقسیم میزان حجم معاملات روزانه یک صرافی که توسط خود صرافی گزارش می‌شود، بر تعداد بازدیدهای روزانه از سایت آن صرافی که می توان آن را از سایت Similarweb تهیه کرد، پارامتر ADUTV صرافی که نشان دهنده میانگین حجم معاملات روزانه یک کاربر است، بدست می‌آید.

سپس بین مقادیر بدست آمده این پارامتر در صرافی‌های مختلف که شامل ده صرافی‌ بایننس، بیتفینکس، کراکن، بیت‌استمپ، کوین‌بیس، بیت‌فلایر، جمینی، آی‌تی‌بیت، بیترکس، پولونیکس می شود مقدار میانگین آن در نظر گرفته شده و آن را معیار (Benchmark) حجم معاملات روزانه یک کاربر می‌نامیم.

معیار = میانگین ADUTV از ده صرافی برتر

صرافی هایی که ADUTV آنها بالاتر از معیار است، ADUTV آن را در نظر نگرفته و ترافیک روزانه تخمینی آنها را با توجه به اطلاعات موجود در سایت SimilarWeb در مقدار معیار ضرب می‌کنیم، تا میانگین حجم معاملات روزانه در آن برای هر کاربر بدست آید، سپس آن را با حجم معاملات روزانه گزراش شده توسط آن صرافی مقایسه می کنیم تا بفهمیم چه میزان از حجم گزارش شده توسط خود صرافی، واقعی بوده و چه مقدار از آن جعلی ست.

در این روش فرض می‌شود که درصد کاربرانی که با API و اپلیکیشن موبایل به معامله می‌پردازند در تمام صرافی‌ها یکسان است. شاید بتوان این فرض را ساده سازی و در نگرفتن واقعیت دانست، اما یک گام لازم برای ارائه بهتر داده‌های مربوط به حجم معاملاتی صرافی‌ها به شمار می‌رود.

مقایسه بین ۵ صرافی برتر از نظر حجم معاملات بر اساس حجم معاملات گزارش شده (تصویر سمت چپ) و حجم معاملات واقعی طبق معیار بازدید (تصویر سمت راست)

تصویر بالا یک مقایسه بین حجم معاملات گزارش شده توسط صرافی‌ها و حجم معاملات نرمالیزه شده که الگوریتم آن در بالا مطرح شد، انجام می‌دهد و همانطور که در تصویر مشخص است، ترتیب ۵ صرافی برتر از نظر حجم معاملات پس از مرتب کردن صرافی‌ها بر اساس حجم معامله نرمالیزه شده نسبت به حجم معامله گزارش شده توسط صرافی‌ها بطور کامل تغییر کرده است.

صرافی‌هایی که از طریق صفر کردن کارمزد در برخی معاملات خود و بطور کلی پولشویی، حجم تقلبی برای خود ایجاد کرده‌اند، با استفاده از این پارامتر حجم معاملات نرمالیزه شدن، بلافاصله قابل شناسایی خواهند بود.

تجزیه و تحلیل سفارشات خرید و فروش

دو معیار دیگر که برای تشخیص حجم جعلی در صرافی‌ها می تواند مورد استفاده قرار گیرد، مبتنی بر سفارشات خرید و فروش خواهد بود.

• بازه سفارشات
• محدوده ۲%±

هنگامی که این دو پارامتر را با داده‌های مربوط به حجم معاملات ترکیب کنیم، دید کلی بهتری از نقدینگی واقعی یک جفت معاملاتی در یک صرافی به ما خواهد داد. دو معیار مبتنی بر سفارشات خرید و فروش به صورت زیر تعریف می شوند:

بازه خرید/ فروش:

(کمترین قیمت فروشنده – بیشترین قیمت خریدار)/ کمترین قیمت فروشنده×۱۰۰

بازه خریدار/فروشنده، به صورت محدوده‌ی کمترین قیمت فروش (کمترین قیمتی که یک فروشنده مایل به فروش یک دارایی است) تا بیشترین قیمت خرید (بالاترین قیمتی که یک خریدار مایل است برای خرید آن دارایی پرداخت کند)، تعریف می شود.

این بازه به صورت درصدی بیان می شود و برای سنجش نقدینگی یک دارایی در یک بازار، معیار بسیار خوبی است. کوچک بودن بازه خرید/فروش به این معنی خواهد بود که یک دارایی در یک بازار نقدینگی بالایی دارد، در حالی که بزرگ بودن این بازه به معنای کم بودن نقدینگی آن دارایی خواهد بود.

محدوده ۲%±

سرمایه مورد نیاز بر حسب دلار برای جابجایی سفارشات به اندازه ۲% نسبت به قیمت آخرین معامله انجام شده، به عنوان محدوده ۲%± مطرح شده و می تواند برای تشخیص حجم معاملات تقلبی ایجاد شده در صرافی‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

در ابتدا آخرین قیمت معامله یک دارایی در یک بازار خاص را پیدا کرده و محدوده ۲ درصد بالا و پایین آن قیمت را محاسبه می‌کنیم. فرض کنید آخرین قیمت معامله شده برای جفت معاملاتی بیت کوین/تتر (BTC/USDT) در یک صرافی مشخص ۶۰۰۰ دلار بوده است. ۲% بیشتر از این قیمت ۶۱۲۰ دلار و ۲% کمتر از این قیمت، ۵۸۸۰ دلار خواهد بود.

عمق ±۲% در معامله بیت کوین/تتر، با فرض در نظر گرفتن قیمت ۶۰۰۰ دلار برای بیت کوین

سپس مقدار سفارشات فروشی را که در بازه بین ۶۰۰۰ تا ۶۱۲۰ دلار قرار دارد، جمع می‌زنیم و آن را در قیمت ثبت شده برای سفارش فروش ضرب می‌کنیم. حاصل، مقدار سرمایه مورد نیاز برای جابجایی سفارشات (Orderbook) به اندازه ۲% خواهد بود که به آن عمق ۲%+ می‌گوییم.

برای محاسبه عمق ۲%- نیز به طرز مشابه، مقادیر بیت کوینی را که در بازه قیمتی ۵۸۸۰ تا ۶۰۰۰ دلار در سفارشات خرید قرار گرفته‌اند جمع زده و آن را در قیمت سفارش خرید ضرب می‌کنیم. این مقدار سرمایه مورد نیاز برای جابجایی سفارشات به سمت پایین به اندازه ۲% خواهد بود که به آن عمق ۲%- می‌گوییم.

وجود تعداد زیاد سفارشات در Orderbook نشان می‌دهد که نقدینگی بیشتری برای یک تریدر وجود دارد که یک دارایی خاص را بدون افت شدید قیمتی خرید و فروش کند، در حالی که تعداد سفارشات کم، نشان می‌دهد که نقدینگی کمی برای یک تریدر وجود دارد که بتواند بدون احتمال افت شدید قیمت، به معامله بپردازد.

تصویر نشان داده شده در زیر، مربوط به صرافی‌هایی ست که امکان خرید و فروش اتریوم در آنها وجود دارد که در تصویر اول، این صرافی‌ها به ترتیب حجم معاملات اتریوم انجام شده، بدون در نظر گرفتن Trust Score نشان داده شده است و در تصویر دوم این صرافی‌ها به ترتیب حجم اتریوم معامله شده در آنها و با در نظر گرفتن Trust Score نشان داده شده‌اند.

۱۰ صرافی برتر از نظر حجم معاملات با در نظر گرفتن معیار Trust Score

۱۰ صرافی برتر از نظر حجم معاملات با در نظر گرفتن معیار Trust Score

با اعمال Trust Score، فهرست صرافی‌های برتر (از نظر بالا بودن حجم معاملات) بطور چشمگیری تغییر می‌کند، زیرا این الگوریتم صرافی‌ها را بر اساس پارامترهای دیگری به جای در نظر گرفتن تنها حجم معاملات گزارش شده توسط آنها، اولویت‌بندی و مرتب می‌کند. استفاده از چنین الگوریتم‌هایی می‌تواند منجر به کاهش تمایل صرافی ها نسبت به دستکاری حجمشان شود و در نتیجه منجر به افزایش تمرکز آنها بر روی چیزی که برای معامله‌گران مهم است، یعنی نقدینگی، شود.

سرانه خرید و فروش حقیقی

سرانه خرید و فروش: ما به‌خوبی به این مهم واقف هستیم که منافع ما همسو و هم‌جهت با اشخاص حقیقی است نه حقوقی!! چرا که اشخاص حقیقی به نیّت خرید در کف و فروش در سقف و نهایتاً گرفتن سود زیاد در بازه زمانی کوتاه وارد یک سهم می‌شوند. امّا اشخاص حقوقی برای گرفتن سود تقسیمی سالیانه یا برای دراختیار گرفتن مدیریت یک شرکت سهام آن را می‌خرند و کلی دلایل دیگر امّا نکته مهم این است که اشخاص حقوقی با دیدگاه بلندمدت سهام یک شرکت را خریداری می‌کنند و به آن وارد می‌شوند.

پس ما باید پیرو رفتار اشخاص حقیقی باشیم و این برای ما مهم باشد که اشخاص حقیقی با چه توان خرید یا فروش در سهم رفتار می‌کنند و کلاً نسبت قدرت خریدار به فروشنده در این اشخاص به چه میزان است؟!؟ قبل از این‌که به ادامه مقاله بپردازیم، پیشنهاد می‌کنیم در صورتی که فردی علاقه‌مند به بازار بورس هستید، حتما به دوره آموزش تابلو خوانی پیشرفته پارسیان بورس و نحوه محاسبه حجم مبنا چگونه است؟ همچنین دوره آموزش آنلاین بورس ما نگاهی بیاندازید، زیرا اگر قصد حضور حرفه‌ای در این بازار را دارید، تابلو خوانی قطعا به کمک شما خواهد آمد.

سرانه خرید و فروش حقیقی‌ها

چگونه سرانه خرید و فروش حقیقی را محاسبه کنیم؟

فهمیدن این مهم اصلاً کار سختی نیست و کافیست به ترتیب زیر عمل کنیم:

1. حجم خرید، خریداران حقیقی را تقسیم بر تعداد خریداران حقیقی کنیم. به‌این واسطه می‌توانیم بفهمیم هر فرد حقیقی به‌طور میانگین چه میزان حجم سهم خریداری‌ کرده‌ است. (به این سرانه خرید حجمی می‌گویند)
2. میانگین حجم خرید بدست‌ آمده را در قیمت پایانی ضرب کنیم. به‌ این واسطه می‌توانیم ارزش ریالی خرید هر فرد حقیقی را به‌طور میانگین بدست آوریم. (به این سرانه خرید ریالی می‌گویند)
3. حجم فروش، فروشندگان حقیقی را تقسیم بر تعداد فروشندگان حقیقی کنیم. به این واسطه می‌توانیم بفهمیم هر فرد حقیقی به‌طور میانگین چه میزان حجم سهم فروخته است. (به این سرانه فروش حجمی می‌گویند)
4. میانگین حجم فروش بدست‌آمده را در قیمت پایانی ضرب کنیم. به‌این واسطه می‌توانیم ارزش ریالی فروش هر فرد حقیقی را به‌طور میانگین بدست آوریم. (به این سرانه فروش ریالی می‌گویند)
5. کافیست سرانه خرید (چه حجم و چه ریال) را تقسیم بر سرانه فروش کنیم تا قدرت (نسبت خرید به فروش) بدست آید.

حواستان باشد اگر سرانه حجمی خرید را مدنظر قرار دادید باید بر سرانه حجمی فروش تقسیم کنید و یا اگر سرانه ریالی خرید را مد نظر قرار دادید، آن را فقط بر سرانه ریالی فروش تقسیم کنید.

زمانی که شما عدد قدرت یا همان نسبت خرید به فروش را بدست می‌آورید کافیست آن را براساس یکی از حالت‌های زیر تشخیص دهید:

1. اگر این عدد زیر 1 باشد نشانه ضعیف بودن قدرت خریداران حقیقی است.
2. اگر این عدد بین 1 تا 2 باشد نشانه متوسط بودن قدرت خریداران حقیقی است.
3. اگر این عدد بیشتر از 2 باشد نشانه قوی بودن قدرت خریداران حقیقی است.

پس برای ما محاسبه این سرانه‌ها و شناسایی میزان قدرت خریداران حقیقی بسیار حائز اهمیت است. چون این مهم به ما نشان می‌دهد که آیا پول درشتی به سهم به‌واسطه سرمایه‌گذاران حقیقی وارد شده است یا نه؟

یادتان باشد که ورود پول محرک روند صعود یک سهم است و هرگز هیچ سرمایه‌گذاری پول‌های کلانی را بدون تحلیل وارد یک سهم نمی‌کند.

یک نکته مهم را هم می‌بایست در انتهای این مطلب آموزشی اضافه کنم و آن اینکه برای محاسبه سرانه خرید و یا قدرت خریدار به فروشنده ما نباید نحوه محاسبه حجم مبنا چگونه است؟ صرفاً بر اساس یک روز معاملاتی تصمیم بگیریم بلکه حداقل می‌بایست 10 روز معاملاتی اخیر سهم را مورد محاسبه قرار دهیم و تغییرات این 10 روز را نسبت به هم بسنجیم و به این نتیجه برسیم که آیا سرانه خرید و قدرت خریدار طی این 10 روز اخیر در حال افزایش و تقویت بوده یا که نه ؟!؟