مفهوم شاخص در بازار سرمایه

معرفی شاخص های بورس

حتی اگر در بورس و بازار سرمایه تاکنون فعالیتی نداشته اید، اما حتما در اخبار و رسانه ها اخبار مربوط به نوسانات شاخص بازار بورس تهران را شنیده اید به عنوان مثال در هفته ای که گذشت شاخص بورس تهران با افت ده هزار واحدی همراه بود، اما معنای این رقم چیست؟ کاهش یا افزایش این عدد چه تاثیری بر قیمت سهام ها یا سود سهام ها دارد؟

با ایزی سیگنال همراه باشید تا به زبان ساده کلیات این مفهوم را توضیح دهیم.

تعریف کلی

همان طور که از نام مشخص است، شاخص بازار به معنای معیار و یا نشانگری برای سنجش وضعیت آن بازار، روند رشد یا افت و حتی پیش بینی وضعیت عمومی قیمت ها در آینده است.

شاخص کل TEDPIX

یکی از پرکاربرد ترین شاخص ها، شاخص کل است که همان شاخص بازدهی یا شاخص قیمت و بازده نقدی در بازار بورس تهران است. این شاخص نشان دهنده سطح عمومی قیمت ها، سود پرداختی و میانگین بازدهی بازار است. بدیهی است که افزایش آن به معنای افزایش بازدهی و سود دهی به طور کلی رشد بازار است و به طور مشابه کاهش آن به معنای کاهش بازدهی و افت بازار است.

همانطور که گفته شد این شاخص میانگین بازدهی را نشان می دهد پس هرچه یک شرکت میزان سهام بیشتری در بازار سرمایه داشته باشد نوسانات بازدهی آن تاثیر بیشتری روی شاخص کل دارد.

شاخص قیمتTEPIX

این شاخص نیز شاخص مهمی است و شبیه شاخص کل است با این تفاوت که دیگر میزان سود سهام ها در نحوه محاسبه آن لحاظ نمی شود و این شاخص فقط نشان دهنده سطح عمومی قیمت های سهام است. در واقع فقط میانگین قیمت سهام ها را به ما می دهد. در این شاخص هم شرکت هایی که از نظر تعداد سهام بزرگتر هستند، تاثیر بیشتری در میانگین دارند.

شاخص هم وزن

گفتیم که در دو شاخص قبل اندازه شرکت از لحاظ تعداد سهام در رقم شاخص موثر است و اگر تعداد سهام شرکت بیشتر باشد یعنی وزن بیشتری دارد و تاثیر بیشتری بر شاخص ها دارند.

حال اگر اندازه شرکت در نظر گرفته نشود و شاخص بر اساس وزن دهی یکسان به کلیه شرکت ها محاسبه شود به آن شاخص هم وزن گفته می شود . می توان شاخص کل هم وزن یا شاخص قیمت هم وزن را محاسبه کرد.

شاخص بازده نقدیTEDIX

این شاخص نشان دهنده میانگین بازدهی براساس میزان سود پرداختی به سهامداران است و تفاوت آن با شاخص کل آن است که قیمت سهام ها در آن محاسبه نمی شود.

شاخص صنعت

این شاخص بیانگر تغییرات قیمت سهام شرکت های بخش تولید و صنعت است و تغییرات قیمت سهام شرکت مالی و غیر تولیدی در آن در نظرگرفته نمی شود.

شاخص مالی

تغییرات قیمت سهام شرکت های فعال درحوزه غیر تولیدی و مالی هم چون بانک ها، بیمه و شرکت های سرمایه گذاری با این شاخص نشان داده می شوند.

سایر شاخص ها

علاوه برآن ها شاخص های دیگری برای بازار سرمایه نیز تعریف شده است. هم چون شاخص ۵۰ شرکت برتر، که شاخص قیمت ۵۰ شرکت برتر را از نظر قابلیت نقد شوندگی بالا نشان می دهد. یا شاخص ۳۰ شرکت بزرگ، که شاخص قیمت ۳۰ شرکت بزرگ از نظر تعداد سهام را نشان می دهد. هم چنین شاخص های بازار اول و دوم و شاخص سهام شناور آزاد و نیز سایر شاخص ها که البته شاخص های بالا از کاربرد و اهمیت بیشتری برخوردارند.

نوشته‌های مرتبط

اندیکاتور ZigZag : بهترین مسیر برای یافتن نقاط کلیدی

در واقع اندیکاتور ZigZag یک فیلتر گرافیکی برای ساده نشان دادن یک تصویر بصری از حرکت قیمت است. این اندیکاتور داده های قیمت را تغییر نمی دهد، حداقل محاسبات ریاضی را انجام می دهد و یک ابزار برای تجزیه و تحلیل روند بازار محسوب می شود.

آشنایی با حق تقدم سهام

آشنایی با حق تقدم سهام افرادی که به تازگی وارد عرصه سرمایه گذاری در بورس شده اند، ممکن است با مفهوم سرمایه حق تقدم سهام آشنایی نداشته باشند. اگر به مفاهیم دنیای سرمایه گذاری و بورس علاقه مند هستید با ما همراه باشید تا با این مفهوم به زبان ساده آشنا شوید. قبل از توضیح […]

وارن بافت کیست+مستند زندگی پولدار ترین مرد دنیا

وارن بافت کیست+مستند زندگی پولدار ترین مرد دنیا وارن ادوارد بافت در ۳۰ آگوست سال ۱۹۳۰ از مادری به نام لیلا و پدری به نام هاوارد که کارگزار بورس و نماینده‌ی کنگره بود متولد شد. او که دومین فرزند بزرگ خانواده بود، دو خواهر داشت و در سنین بسیار پایین، استعداد شگفت انگیزی را در […]

الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال

الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال بخشی از آموزش های مربوط به تحلیل تکنیکال کلاسیک، مبحث الگوهای نموداری یا الگوهای قیمتی در روند سهام هست. توصیه می شود حتی اگر تمایلی به یادگیری تحلیل گری پیشرفته بازار سرمایه ندارید، اما حداقل به عنوان معامله گر به این الگوها توجه کنید و آن ها را یاد بگیرید […]

معرفی کتاب: راهنمای بازارهای مالی

معرفی کتاب: راهنمای بازارهای مالی چرا این بازارها به وجود می آیند و چگونه عمل می کنند؟ یادگیری و دانش اندوزی پیرامون اقتصاد و عملکرد بازار های مالی پیش از ورود به آغاز معامله گری در هر بازارمالی لازم و اجتناب ناپذیر است. بنابراین الزام، به معرفی کتاب راهنمای بازار های مالی اثر مارک لوینسون […]

بازار فرابورس ایران چه تعریفی دارد و از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟

در یکی دو سال اخیر و با شیوع ویروس کرونا، مردم ایران تلاش کرده‌اند تا با شیوه‌های مختلفی در بازارها و پلتفرم‌های متنوع سرمایه‌گذاری کنند. یکی از نام‌آشناترین شیوه های سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۰ برای مردم ایران، سرمایه‌گذاری در بازار بورس است. در کنار بورس ایران، بازار مالی دیگری هم به نام فرابورس وجود دارد که می‌توانید برای سرمایه‌گذاری به سراغ آن بروید و تفاوت اصلی آن با بازار بورس در نوع شرکت‌های فعال در آن است. در ادامه این مطلب قصد داریم تا این بازار مالی نسبتا جدید و خاص در کشور را به طور کامل مورد بررسی قرار دهیم. ابتدا باید بدانیم بازار فرابورس چیست و انواع آن کدام است؟ سپس به بررسی شاخص فرابورس و مزایای ورود به فرابورس خواهیم پرداخت. لطفا تا پایان با ما همراه باشید.

بازار فرابورس چیست؟

بازار فرابورس یکی از بازارهای مالی ایران است که درست مانند بورس می‌توان در آن به خرید و فروش سهام‌های مختلف پرداخت. امکانات فرابورس تفاوت چندانی با بورس ندارد و شیوه خرید و فروش سهام در این بازار مالی هم درست مانند بورس است. تالار بورس و فرابورس ایران همواره به مردم این مورد را گوشزد می‌کند که اگر دانشی درباره مفهوم فرابورس ندارند، وارد آن نشوند. از این رو، قبل از پرداختن به شاخص ها و انواع فرابورس و مابقی بحث‌ها، لازم است این نکته را یادآوری کنیم که ورود به فرابورس بدون دانش کافی می‌تواند نه تنها به معنی شکست خوردن، بلکه حتی باخت جبران ناپذیر باشد. درواقع برای موفقیت در فرابورس، پیش از هر چیزی شما نیاز به ارزیابی موقعیت‌های مربوطه و بعد عمل کردن طبق اصولی پایدار و در خور موقعیت دارید. نکاتی که محدود به فعالیت در بازار فرابورس نبوده و برای موفقیت در بورس هم یادگیری آن‌ها الزامی است. ما بسیاری از این نکات را همراه با تجربیات چندین ساله‌مان در دوره آموزش جامع بورس گفته‌ایم.

سهام فرابورسی چیست؟

باید بگوییم سهام فرابورسی همان سهام شرکت‌هایی است که توانسته‌اند سهام خود را در بازار فرابورس برای فروش ارائه کنند. سرمایه‌گذاران می‌توانند با مراجعه به فرابورس و بررسی شرایط شرکت‌ها، انواع سهام فرابورس را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند.

انواع فرابورس

در بازار فرابو‌رس تقسیم‌بندی‌ها هم با بازار مالی بورس متفاوت است. در رابطه با بررسی انواع فرابورس می‌توان گفت که فرابورس از ۷ بخش بازار مالی تشکیل شده است. از جمله این بخش‌ها می‌توان به بازارهای اول، دوم، سوم یا عرضه، ابزارهای نوین مالی، پایه، شرکت‌های کوچک یا متوسط و ابزار مشتقه اشاره کرد. این در حالی است که بازار مالی بورس تنها از دو بازار اول و دوم تشکیل شده است.

شاخص فرابورس چیست؟

شاخص فرابورس و بور‌س با هم یکسان هستند و تنها تفاوت‌های کوچکی میان آن‌ها وجود دارد. یکی از شاخص‌ های بازار مالی فرابورس و بو‌ر‌س، شاخص کل است. همچنین شاخص کل هم‌وزن هم وجود دارد که بنا به درخواست فعالان بازار به این دو بازار مالی اضافه شد.

از دیگر شاخص‌هایی که در بازار بورس وجود دارند می‌توان به شاخص قیمت اشاره کرد. شاخص قیمت یکی از اصلی‌ترین شاخص‌‌های بازار سرمایه است. این شاخص تفاوت‌هایی با شاخص کل دارد که می‌توان از جمله آن‌ها به این اشاره کرد که در شاخص قیمت، تنها قیمت سهام شرکت‌های بورسی با فرمول‌های خاص محاسبه می‌شود. این در حالی است که در شاخص کل، علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت‌ها هم مورد محاسبه و ارزیابی قرار می‌گیرند.

در آخر هم شاخص سهام آزاد شناور وجود دارد. به مقدار سهام موجودی که شرکت‌های بورسی در اختیار سهامداران قرار داده‌اند، سهام شناور گفته می‌شود. شیوه محاسبه شاخص سهام شناور درست مانند شاخص کل است و تنها تفاوت میان این دو، میزان سهامی است که در شاخص کل تمام سهام‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند، اما در شاخص شناور، تنها سهام‌های شناور ارزیابی می‌شوند.

بررسی بورس و فرابورس

هر شرکتی اجازه فعالیت در بورس را ندارد. از این رو شرکت‌هایی که هنوز نتوانسته‌اند این اجازه را دریافت کنند، می‌توانند به سراغ فعالیت در بازار فر‌ابورس بروند. از این رو می‌توان گفت که فرا‌بورس ممکن است ریسک بالاتری را نسبت به بورس داشته باشد.
در فرابور‌س شرکت‌های نوپایی وجود دارند که ریسک سرمایه‌گذاری در آن‌ها می‌تواند کمی بالا باشد. در عین حال و در میان همین ریسک‌ها، ممکن است بتوان سود خوبی را نیز به‌دست آورد. اما از طرف مقابل، می‌توان ضرر بسیاری را هم متحمل شد.

در فرابور‌س می‌توان گزارش تخلف را ارسال کرد، اما در نظر داشته باشید که این میزان گزارش‌ها در بورس بیشتر است و می‌توان گفت که بورس می‌تواند امنیت بیشتری را برای سرمایه شما به همراه داشته باشد.

در ادامه نیز نوبت به بررسی بازه رشد یا سقوط سهام می‌رسد. در بورس سهام یک شرکت می‌تواند از بازه منفی ۵ تا مثبت ۵ درصد متغیر باشد. این بازه درباره سهام فرابورس هم یکسان است و از این رو تفاوتی میان این دو وجود ندارد. لازم به ذکر است که شرکت‌ها در صورت پیشرفت و گسترش در فرابور‌س، می‌توانند وارد بورس شوند و سرمایه خود را افزایش دهند.

زمانی که شما در بازارهای مالی فعالیت می‌کنید و به خرید و فروش سهام مشغول هستید، باید به این موضوع توجه داشته باشید که برای هر سهام کارمزدی در نظر گرفته شده است. در بازار فرا‌بورس شما می‌توانید سهام شرکت‌های مختلف را با کارمزدی پایین‌تر خریداری کنید. همچنین اگر شرکت‌ها قصد وارد شدن به بازارهای مالی را داشته باشند، بد نیست بدانند که شرایط پذیرش آن‌ها در فرابو‌رس به مراتب آسان‌تر از بورس است. از این رو دیگر دردسرهای زیاد وارد بورس شدن را تجربه نخواهند کرد.

در مقاله تفاوت بورس و فرابورس به‌طور مفصل به مقایسه این ۲ پرداخته‌ایم تا شما همراهان عزیز سایت مفهوم شاخص در بازار سرمایه رضا درخشی به‌طور دقیق‌تری با تفاوت آن‌ها آشنا شوید.

مزایای سرمایه گذاری در فرابورس

بازار فرابور‌س ایران به دلیل برخورداری از ساختاری شبیه به بازار سرمایه بورس، مزایای شبیهی را هم نسبت به آن دارد. اولین و بزرگ‌ترین مزیت سرمایه گذاری در فرابورس، کسب سود مناسب است. شما با توجه به سرمایه‌ای که وارد اکانت فرابورسی خود می‌کنید، سودی مناسب با آن را دریافت می‌کنید. دیگر مزایای ورود به فرابورس هم به شرح زیر هستند:

• حمایت و شفافیت قانونی
• حفظ سرمایه مردم در مقابل تورم
• آسانی نقد شوندگی
• عدم وجود محدودیت برای سرمایه گذاری در فرابورس
• مشارکت در اداره شرکت
• معافیت مالیاتی در فرابورس

سخن پایانی: سرمایه‌گذاری در فرابورس ایران

در ایران شرکت‌ها می‌توانند وارد تالار بورس شوند تا مردم بتوانند با خرید و فروش سهام آن‌ها کسب سود کنند. اما بسیاری از شرکت‌ها بنا به دلایل مختلفی واجد شرایط ورود به بورس نیستند. پس تکلیف چیست؟ ما در این مقاله سعی کردیم با مفهوم شاخص در بازار سرمایه معرفی مفهوم فرابورس به زبان ساده پاسخی برای این سوال بیابیم. همچنین انواع فرابورس را نام بردیم تا با آن‌ها آشنایی اولیه داشته باشید.

سهام فرابو‌رس بازاری مناسب برای شرکت‌هایی است که بنا به هر دلیل نمی‌توانند وارد بورس شوند. شاخص های فرابور‌س کاملا با شاخص های بازار بورس یکسان هستند و نحوه انجام معاملات هم در این بازار سرمایه، تفاوتی با بورس ندارد. اما ورود به فرابورس ریسک بالایی دارد و اگر قصد فعالیت در این بازار مالی را دارید، باید این ریسک را بپذیرید.

البته ما در مجموعه بورس اینوست، سعی کرده‌ایم با استفاده از روش‌های دانش محور و با به کار گرفتن تجارب متخصصین بورس و اقتصاد، دوره آموزش مقدماتی بورس و دوره آموزش پیشرفته بورس را تهیه کنیم که هدف همه این آموزش‌ها در نهایت کم کردن شدت ریسک، بالا بردن احتمال موفقیت در معاملات و مهم‌تر از همه، مجهز کردن دانشجویان‌مان به قدرت تحلیل باشد. به این منظور، از شما دعوت می‌کنیم حتما از دوره‌های ما دیدن کنید.

شاخص بورس | آشنایی با انواع شاخص‌های بورس و کاربرد آنها در بازار بورس

پیش از توضیح شاخص بورس باید با بازار بورس آشنا باشیم. بازار بورس همچون مرکزی است که بین سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران ایجاد ارتباط می‌کند. ریشه بورس به دورانی بازمی‌گردد که تاجران و بازرگانان برای کمتر آسیب دیدن از ضررهای مالی، افرادی را به عنوان سرمایه‌گذار انتخاب کردند که در سود و ضرر با آنها شریک باشند.

رفته رفته با گسترش فعالیت‌های تجاری و شرکت‌های سهامی نیاز به مرکزی ملی احساس شد که اطلاعات سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران در آن گردآوری و مدیریت شود. اولین مرکز بورس در قرن 17 میلادی در هلند تاسیس شد و تشکیل بورس در ایران به سال‌های 1345 و 1346 برمی‌گردد. بورس در معنای ساده و امروزی بازاری است برای تبادل سهام شرکت‌های مختلف بین خریدار سهام و فروشنده آن.

فهرست عناوین مقاله

شاخص چیست؟

واژه شاخص در زبان فارسی به معنای عددی میانگین است که ارزش مجموعه‌ای از اقلام مرتبط را بر اساس درصدی از همان عدد میانگین در فاصله زمانی دو تاریخ بیان می‌کند. به کمک شاخص می‌توانیم تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغیر را در یک بازه زمانی مشخص کنیم.

شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس نشان‌دهنده وضعیت کلی بازار بورس است. شاخص بورس نوسانات متغیرهای این بازار و میزان رشد یا افت ارزش سهام شرکت‌ها را مشخص می‌کند. البته باید به یاد داشته باشیم که شاخص‌های بورس، همگی به صورت میانگین هستند و ممکن است در روزی که یکی از شاخص‌ها افت کرده است، ارزش یکی از سهام‌ها بالا رفته باشد.

آشنایی با انواع شاخص‌های بورس

برای درک نوسانات قیمت در بازار اوراق بهادار شاخص‌های گوناگونی وجود دارد که متغیرهای هر یک از آنها با دیگری تفاوت دارد. این شاخص‌ها کمک می‌کنند تا نوسانات را از منظرهای گوناگونی مورد بررسی قرار دهیم. آشنایی با انواع شاخص‌های بورس به سرمایه‌گذاران، خریداران و فروشندگان سهام کمک می‌کند تا تصمیمات درستی را برای مدیریت سرمایه خود در بازار بورس اتخاذ کنند.

شاخص کل بورس

شاخص کل بورس پرکاربردترین شاخص در بازار بورس است. این شاخص همان شاخصی است که تغییرات آن بلافاصله در اخبار رسانه‌های گوناگون منعکس می‌شود. شاخص کل بورس عموما نشان‌دهنده میزان بازدهی کل سرمایه‌گذاران در بورس است.

شاخص کل بورس هم تغییرات قیمت سهام و هم سود سالیانه شرکت‌ها را محاسبه می‌کند. آنچه در شاخص کل بورس از اهمیت بیشتر برخوردار است، میزان تغییرات آن است نه عدد آن. همچنین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های بزرگ، اثر بیشتری بر روی تغییرات شاخص کل بورس دارد.

اگرچه شاخص کل بورس، روند عمومی تغییرات قیمت را نشان ‌می‌دهد اما خریداران و فروشندگان سهام نباید برای تصمیم‌گیری فقط به این شاخص اتکا کنند. به همین دلیل باید با همه انواع شاخص‌های بورس در این بازار آشنا باشیم.

شاخص کل هم‌وزن

برای رفع مشکل تاثیر بیشتر نوسانات سهام شرکت‌های بزرگ بر نوسانات شاخص کل بورس، شاخص هم‌وزن تعریف شده است. در شاخص هم‌وزن تمامی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار بورس با وزنی برابر محاسبه می‌شوند. به این ترتیب نمایی کلی از تغییرات سهام شرکت‌های کوچک و بزرگ در بازار بورس به دست می‌آید. در این شاخص بورس، رشد یا افت قیمت سهام شرکت‌های کوچک، درست به اندازه نوسانات قیمت سهام شرکت‌های بزرگ اثر دارد.

از ویژگی‌های شاخص هم‌وزن این است که دستکاری آن کار دشواری است و با حمایت از چند سهم یا نوسانات سهام چند شرکت بزرگ نمی‌توان بر آن اثر چندانی داشت. به همین دلیل بعضی از تحلیلگران بازار سرمایه، شاخص کل هم‌وزن را گزینه‌ای مناسب‌تر از شاخص کل بورس می‌دانند.

شاخص قیمت

شاخص قیمت، نوعی شاخص بورس است که فقط بر نوسانات قیمت سهام شرکت‌ها تمرکز دارد. پیشتر در مورد شاخص کل بورس گفتیم که محاسبه آن بر اساس دو متغیر یعنی تغییر قیمت سهام شرکت‌ها و نیز میزان سود شرکت‌ها است. اما در شاخص قیمت فقط با متغیر تغییر قیمت سهام شرکت‌ها روبرو هستیم.

شاخص قیمت، روند عمومی تغییرات قیمت سهام را نشان می‌دهد و شاخصی مناسب برای کسانی است که می‌خواهند در کوتاه‌مدت با خرید یا فروش سهام، به سود مورد نظر خود دست یابند. اگر شاخص قیمت بورس در یک بازه زمانی 10 درصد رشد را نشان بدهد، به این معناست که سطح عمومی قیمت‌ها طی این مدت مشخص، 10 درصد رشد کرده است.

شاخص آزاد شناور

شاخص آزاد شناور (Free Float Index) یک شاخص بورس است که مبنای محاسبه آن سهام آزاد شناور شرکت‌های حاضر در بازار بورس است. سهام آزاد شناور بخشی از سهام شرکت‌های سهامی است که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن بخش از سهام هستند و انتظار می‌رود این بخش از سهام در آینده‌ای نزدیک قابل معامله باشد.

در تعریف دیگری برای روشن‌شدن معنای سهام آزاد شناور باید به نقش سهامداران اصلی شرکت‌ها در بازار بورس اشاره کنیم. به طور معمول برخی از افراد یا شرکت‌های حقیق یا حقوقی، مالکان اصلی سهام شرکت‌های سهامی هستند.

وقتی یک شرکت یا شخص حقیقی یا حقوقی درصد بالایی از سهام یک شرکت را در اختیار داشته باشد، سهامدار اصلی آن محسوب می‌شود. سهام این سهامداران عموما جزو سهامی که به صورت فعال در بازار بورس معامله می‌شود، به حساب نمی‌آید و به آن سهام آزاد شناور می‌گویند. سهام آزاد شناور به درصدی از سهام شرکت‌ها می‌گویند که نزد سرمایه‌گذاران قرار دارد و قابلیت فروش مجدد در آینده نزدیک دارد.

محاسبه شاخص آزاد شناور مانند محاسبه شاخص کل بورس است. در محاسبه شاخص آزاد شناور در وزن‌دهی شرکت‌های حاضر در بورس، به جای کل سهام منتشر شده، از سهام شناور آزاد شرکت‌ها استفاده می‌شود. هدف از تعریف شاخص آزاد شناور پیگیری رفتار قسمتی از بازار بورس است که قدرت نقد‌شوندگی بالایی دارد.

شاخص بازار اول و بازار دوم

هر شاخص بورس نشان‌دهنده رفتار کلی یا بخشی از بازار بورس است. شاخص بازار اول و شاخص بازار دوم از جمله شاخص‌هایی هستند که به رفتار ناحیه‌ای و بخش‌بندی‌شده در بورس اشاره دارد.

کارشناسان بورس برای دسته‌بندی شرکت‌ها از متغیرهای گوناگونی بهره می‌برند. بعضی از متغیرهای مهم در این زمینه عبارتند از: میزان سرمایه، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری و میزان سهام شناور آزاد. بر این مبنا کارشناسان، شرکت‌های حاضر در بورس را به دو دسته بازار اول و بازار دوم تقسیم کرده‌اند.

بازار اول آن دسته از شرکت‌ها هستند که از لحاظ سهام و معاملات سهام در موقعیت بهتری قرار دارند. این گروه، خود به دو دسته تابلوی اصلی و تابلوی فرعی تقسیم شده است. بازار دوم آن دسته از شرکت‌ها هستند که در موقعیت پایین‌تری قرار دارند. بنابراین شاخص بازار اول به نوسانات بازار سهام شرکت‌های بازار اول و شاخص بازار دوم به نوسانات بازار سهام شرکت‌های بازار دوم اختصاص دارد.

این تقسیم‌بندی به ویژه می‌تواند مناسب خریدارانی باشد که به نوسانات سهام‌شان با توجه به بازاری که شرکت سهام مورد نظر در آن قرار دارد توجه می‌کنند.

شاخص 50 شرکت برتر

سازمان بورس اوراق بهادار هر سه ماه یکبار فهرستی ارائه می‌کند که در آن نام 50 شرکت برتر بورس معرفی می‌شود. رتبه شرکت‌ها در این فهرست بر اساس میزان نقدشوندگی سهام شرکت‌ها محاسبه می‌شود. منظور از میزان نقدشوندگی سرعت و سهولت معاملات سهام این شرکت‌ها است. بنابراین شاخص بورس، ابتدا میانگین نوسانات قیمت سهام این شرکت‌ها بر اساس میزان سهام و سودآوری شرکت‌ها محاسبه می‌شود و آن را شاخص 50 شرکت برتر یا فعال می‌نامند.

تنها تفاوت شاخص 50 شرکت برتر با شاخص کل بورس در این است که در شاخص اول فقط 50 شرکت برتر در نظر گرفته می‌شوند اما در شاخص کل، تمامی شرکت‌های حاضر در بورس لحاظ می‌شوند.

شاخص 30 شرکت بزرگ

شاخص 30 شرکت بزرگ یک شاخص بورس است که مبنای 30 شرکتی باشد که ارزش روز سهام بیشتری دارند. رتبه شرکت‌ها بر اساس ارزش روز یک شرکت در سایت سازمان بورس ثبت می‌شود. برای محاسبه ارزش روز سهام یک شرکت، عدد قیمت پایانی سهام آن در تعداد کل سهام آن شرکت ضرب می‌شود.

شاخص 30 شرکت بزرگ، میانگین وزنی 30 شرکت بزرگ بر اساس ارزش سهام روز را محاسبه می‌کند. در واقع محاسبه شاخص 30 شرکت بزرگ، مشابه محاسبه شاخص قیمت است. در زمان رکود بازار یا زمانی که شاخص کل، مسیر قابل پیش‌بینی ندارد، با انجام معاملات بلوکی می‌توان روی این شاخص تاثیر گذاشت.

شاخص صنعت

پیشتر گفتیم که هر شاخص بورس نشان‌دهنده نوسانات عمومی بخشی از بازار بورس است. بر این مبنا باید به این نکته اشاره کنیم که شرکت‌های حاضر در بورس را به شیوه‌های دیگری هم تقسیم‌بندی کرده اند. برای مثال این شرکت‌ها را می‌توان بر اساس نوع فعالیت آنها نیز دسته‌بندی کرد. در این نوع دسته‌بندی، شرکت‌ها به دو گروه صنعت و واسطه‌گری‌های مالی تقسیم می‌شوند.

گروه صنعت متعلق به شرکت‌هایی است که شرکت‌های تولیدی و خدماتی نامیده می‌شوند. بنابراین مفهوم شاخص در بازار سرمایه شاخص صنعت بر اساس میانگین وزنی شرکت‌های فعال در حوزه تولید و خدمات محاسبه می‌شوند. اساس این محاسبه مشابه محاسبه شاخص کل بورس است. بعضی از شرکت‌هایی که در شاخص صنعت لحاظ می‌شوند عبارتند از:

• کابل‌ البرز
• شرکت پتروشیمی فجر
• شرکت کارخانجات تولیدی شهید قندی
• شرکت پالایش نفت بندرعباس
• شرکت صنعتی بهپاک
• گروه صنعتی پاکشو
• گروه‌ صنعتی‌ بارز
• شرکت تراکتورسازی ‌ایران‌
• شرکت ماشین‌سازی ‌نیرومحرکه‌
• شرکت کشتیرانی دریای خزر
• شرکت حمل و نقل بین‌المللی خلیج فارس
• شرکت پارس‌ خودرو
• شرکت داروسازی‌ ابوریحان‌
• گروه‌ صنعتی ‌بوتان‌
• شرکت پارس‌ الکتریک‌
• شرکت پارس‌ الکتریک‌

شاخص واسطه‌گری‌های مالی

همانند شاخص صنعت، شاخص واسطه‌گری‌های مالی که به آن شاخص مالی نیز می‌گویند، به نوع فعالیت شرکت‌ها اشاره دارد. بر اساس تقسیم‌بندی پیشین، شرکت‌ها بر مبنای نوع فعالیت‌شان به دو گروه صنعت و واسطه‌گری مالی تقسیم می‌شوند.

در گروه واسطه‌گری مالی، شرکت‌هایی حضور دارند که در حوزه مشاوره مالی و تامین سرمایه فعالیت می‌کنند. در این گروه، انواع هلدینگ‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و لیزینگ‌ها قرار می‌گیرند. شاخص واسطه‌گری مالی نیز همچون شاخص صنعت و شاخص کل محاسبه می‌شود. این شاخص نشانگر نوسانات سهام شرکت‌هایی است که در حوزه واسطه‌گری مالی فعالیت می‌کنند. بعضی از شرکت‌های مالی حاضر در بورس اوراق بهادار ایران عبارتند از:

• شرکت سرمایه گذاری اعتلاء البرز
• شرکت سرمایه‌گذاری پردیس
• شرکت سرمایه‌گذاری‌ مسکن‌
• شرکت گسترش‌ سرمایه‌گذاری ‌ایران‌خودرو
• شرکت سرمایه گذاری مس سرچشمه
• شرکت سرمایه گذاری توسعه صنایع سیمان
• گروه سرمایه گذاری میراث فرهنگی
• شرکت سرمایه گذاری توسعه گوهران امید
• صندوق سرمایه‌گذاری الماس-سهام
• هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه
• شرکت سرمایه‌گذاری صنایع پتروشیمی‌
• سرمایه گذاری توسعه صنعتی ایران
• لیزینگ رایان‌ سایپا
• لیزینگ ‌خودرو غدیر
• شرکت بهمن لیزینگ

تحلیل شاخص‌های بورس

هر شاخص بورس سطح عمومی قیمت‌های سهام را در کل بازار یا بخشی از آن نشان می‌دهد. بنابراین کاهش یا افزایش هر شاخص بورس لزوما به معنای کاهش یا افزایش قیمت سهام همه شرکت‎‌ها نیست. برای مثال اگر شاخص کل با رشد روبرو باشد، ممکن است بعضی شرکت‌ها در همان بازه زمانی، دچار افت قیمت سهام شده باشند. اما به طور کلی می‌توان گفت، شاخص‌ها رفتار کلی بازار سهام را به خوبی نشان می‌دهند.

نکته دیگری که در تحلیل هر شاخص بورس باید به آن توجه کنیم، این است که شاخص‌های بورس، هر یک، نوسانات را در یک بازه زمانی یا دوره مشخص نشان می‌دهند. بنابراین سطح شاخص‌ها نسبت به تاریخ مشخصی که به آن تاریخ مبدا می گوییم، محاسبه می‌شوند.

به طور معمول میزان هر شاخص مفهوم شاخص در بازار سرمایه را در تاریخ مبدا معادل عدد 100 در نظر می‌گیرند. پس اگر شاخصی دو سال بعد به عدد 1000 برسد، این تفاوت به معنای آن است که سطح عمومی قیمت نسبت به تاریخ آغاز، 10 برابر شده است.

سخن پایانی

شاخص بورس معیاری است برای درک بهتر شرایط اقتصادی شرکت‌ها و بازار سرمایه. رکود یا رونق اقتصادی در هر کشور ارتباط مستقیمی با روند صعود یا نزول شاخص‌های بورس در آن کشور دارد. کشورها در بازارهای بورس خود از شاخص‌های گوناگونی بهره می‌برند. با این حال شاخص‌های بورس در سراسر جهان، نشان‌دهنده شرایط عمومی صنایع و شرکت‌های تولیدی، خدماتی و سرمایه‌گذاری هستند.

برای هر فرد یا شرکتی که بخواهد در بازار بورس سرمایه‌گذاری کند یا سهامی را بخرد یا بفروشد، واجب است با شاخص‌های بورس آشنا باشد و بتواند تغییرات این شاخص‌ها را تفسیر کند. بدین طریق سرمایه‌گذاران می‌توانند به بهترین شیوه برای معاملات در بورس تصمیم بگیرند.

۱۰ شاخص برتر تحلیل بنیادی (فاندامنتال) برای سرمایه‌گذاران

اصل “دانش قدرت است” تقریباً در هر جنبه‌ای از زندگی روزمره از جمله سرمایه گذاری در بازارهای مالی صدق می‌کند. در دنیای سرمایه‌گذاری آنلاین و کامپیوتر محور امروزی، داشتن اطلاعات مناسب مانند راننده‌ ماشین سرمایه‌گذاری خود بودن است، در حالی که نداشتن آن را میتوان به نشستن در ماشین سرمایه گذاری دیگر به عنوان یک مسافر تشبیه کرد. در حالی که روش‌های مختلفی برای ارزیابی ارزش و پتانسیل رشد یک سهام یا کوین وجود دارد، تحلیل بنیادی (فاندامنتال) یکی از بهترین راه‌ها برای کمک به شما برای ایجاد معیاری جهت سنجش عملکردتان در بازار سهام است. بررسی شرایط به کمک تحلیل‌ها منجر به تصمیمات آگاهانه سرمایه گذاری می‌شود. در ادامه مهم‌ترین شاخص‌های تحلیل بنیادی را معرفی می‌کنیم.

درک تحلیل بنیادی یا فاندامنتال

تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال شامل بررسی انتقادی یک کسب و کار در ابتدایی‌ترین یا اساسی‌ترین سطح مالی آن است. هدف این تحلیل ارزیابی مدل کسب و کار، صورت‌های مالی، حاشیه سود و سایر شاخص‌های کلیدی برای تعیین وضعیت مالی یک کسب‌وکار و ارزش ذاتی سهام است. با رسیدن به پیش بینی تغییرات قیمت سهام در آینده، سرمایه گذاران آگاه می‌توانند بر این اساس از آن‌ها سود ببرند. تحلیلگران بنیادی معتقدند که قیمت یک سهم یا کوین به تنهایی برای دستیابی دقیق به تمام اطلاعات موجود کافی نیست. به همین دلیل است که آن‌ها معمولاً تحلیل‌های اقتصادی، صنعتی و شرکتی را مطالعه می‌کنند تا ارزش منصفانه فعلی را بدست آورند و ارزش آتی ارز دیجیتال و سهام مورد نظر خود را پیش‌بینی کنند.

اگر ارزش منصفانه و قیمت فعلی ارز دیجیتال یا سهام با هم برابر نباشد، انتظار می‌رود که قیمت بازار در نهایت به سمت ارزش منصفانه حرکت کند. آن‌ها سپس از این اختلافات قیمتی استفاده کرده و از حرکات قیمت سود می‌برند. به عنوان مثال، اگر قیمت فعلی یک ارز دیجیتال در بازار بالاتر از ارزش منصفانه‌ی آن باشد، در این صورت ارزش گذاری آن بیش از حد در نظر گرفته می‌شود که منجر به توصیه فروش می‌شود. از طرف دیگر اگر قیمت فعلی یکی از ارزهای دیجیتال در بازار کم‌تر از ارزش منصفانه‌ی آن باشد، انتظار می‌رود قیمت در نهایت افزایش یابد و بنابراین خرید آن در حال حاضر ایده خوبی به شمار می‌رود.

برترین شاخص‌های تحلیل فاندامنتال

همانطور که می‌دانید مدل‌های مختلفی برای انواع تحلیل بازار وجود دارد، در این بین پارامترهای تحلیل بنیادی زیادی هستند که می‌توان از آن‌ها برای مفهوم شاخص در بازار سرمایه اطمینان از سلامت مالی یک پروژه استفاده کرد. محبوب‌ترین پارامترها حول محور رشد آتی، درآمد و ارزش بازار طراحی شده‌اند. درک این شاخص‌های کلیدی می‌تواند به شما در تصمیم گیری آگاهانه برای خرید یا فروش کمک کند.

۱. درآمد به ازای هر سهم (EPS)

این شاخص بخشی از سود یک پروژه است که به هر سهم از سهام آن اختصاص می‌یابد و اساساً درآمد خالص نهایی است که بر اساس هر سهم تعیین می‌شود. افزایش EPS نشانه خوبی برای سرمایه‌گذاران است؛ زیرا به این معنی است که ارزش سهام آنها احتمالاً بیشتر از موقعیت فعلی است. شما می‌توانید سود هر سهم یک شرکت را با تقسیم سود کل آن بر تعداد سهام موجود محاسبه کنید. به عنوان مثال اگر شرکت سود ۳۵۰ میلیون دلاری را گزارش کند و ۱۰۰ میلیون سهم وجود داشته باشد، EPS آن ۳.۵ دلار گزارش می‌شود.

۲. نسبت قیمت به درآمد (P/E)

نسبت قیمت به درآمد، رابطه بین قیمت سهام یک شرکت و سود هر سهم آن را اندازه‌گیری می‌کند. این به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تعیین کنند آیا قیمت این سهام نسبت به سایر سهام در همان بخش کمتر یا بیشتر از ارزش واقعی آن سهم است. از آنجایی که نسبت P/E نشان می‌دهد که بازار حاضر است برای یک سهام بر اساس درآمدهای گذشته یا آینده آن وضعیتی را در نظر بگیرد، سرمایه‌گذاران به سادگی نسبت P/E یک سهام را با رقبای آن و استانداردهای صنعت مقایسه می‌کنند. نسبت P/E کمتر به این معنی است که قیمت فعلی سهام نسبت به درآمد پایین است که برای سرمایه‌گذاران مطلوب است.

نسبت قیمت به سود از تقسیم قیمت فعلی هر سهم بر سود شرکت به ازا هر سهم محاسبه می‌شود. به عنوان مثال اگر قیمت سهام شرکتی در حال حاضر به ازای هر سهم ۷۰ دلار با سود ۵ دلار به ازای هر سهم فروخته شود، نسبت P/E برابر با ۱۴ است (۷۰ دلار تقسیم بر ۵ دلار).

دو نوع اصلی نسبت PE وجود دارد. نسبت PE آینده نگر (یا پیشرو) و گذشته نگر (یا دنباله رو). تفاوت بین این دو مربوط به نوع درآمدی است که در محاسبه‌ی آن‌ها استفاده می‌شود. اگر سود پیش‌بینی‌شده (آینده) یک ساله به عنوان مخرج در محاسبه استفاده شود، نتیجه یک نسبت PE آینده‌نگر است. در حالی که اگر از درآمدهای ۱۲ ماهه پایانی استفاده شود، در نتیجه نسبت PE گذشته نگر را محاسبه مفهوم شاخص در بازار سرمایه خواهید کرد.

۳. رشد درآمد پیش بینی شده (PEG)

نسبت P/E یک شاخص تحلیل فاندامنتال یا بنیادی خوب است اما با در نظر گرفتن این واقعیت که شامل رشد درآمدهای آتی نمی‌شود، تا حدودی محدود است. PEG این را با پیش بینی نرخ رشد سود یک ساله سهام جبران می‌کند. تحلیلگران می‌توانند نرخ رشد آتی یک شرکت را با مشاهده نرخ رشد تاریخی آن تخمین بزنند. این روش تصویر کامل‌تری از ارزش‌گذاری سهام ارائه می‌دهد. برای محاسبه رشد سود پیش‌بینی شده، نسبت P/E را بر نرخ رشد ۱۲ ماهه شرکت تقسیم کنید. درصد در نرخ رشد در محاسبه حذف می‌شود.

به عنوان مثال، اگر نرخ رشد ۱۰٪ و نسبت PE ۱۵ باشد، فرمول PEG به شکل زیر است:

PEG = نسبت PE / رشد درآمد

PEG = 15 / 10 -> توجه کنید که چگونه ۱۰٪ به ۱۰ تبدیل می‌شود

PEG = 1.5

قاعده کلی این است که وقتی PEG سهام بالاتر از ۱ باشد، ارزش‌گذاری آن بیش از حد در نظر گرفته می‌شود. در حالی که اگر زیر ۱ باشد، ارزش آن کمتر از میزان واقعی تلقی می‌شود.

۴. جریان نقدی آزاد (FCF)

به عبارت ساده‌تر، جریان نقدی آزاد، وجه نقدی است که پس از پرداخت هزینه‌های عملیاتی و مخارج سرمایه‌ای یک شرکت باقی می‌ماند. پول نقد برای گسترش و بهبود یک تجارت بسیار مهم است. شرکت‌هایی با جریان نقدی آزاد بالا می‌توانند ارزش سهامداران را بهبود بخشند، نوآوری‌ کنند و بهتر از همتایان خود با نقدینگی کمتر از رکود جان سالم به در ببرند. بسیاری از سرمایه گذاران FCF را به عنوان یک شاخص اساسی می‌دانند زیرا نشان می‌دهد که آیا یک شرکت هنوز پول نقد کافی برای پاداش دادن به سهامداران خود از طریق سود سهام پس از عملیات تامین مالی و هزینه‌های سرمایه را دارد یا خیر.

FCF به عنوان جریان نقدی عملیاتی منهای مخارج سرمایه (CAPEX) همانطور که در صورت جریان نقدی ثبت می‌شود، به همان شکل محاسبه می‌شود. همچنین می‌توان از صورت سود و زیان به عنوان سود خالص عملیاتی پس از مالیات (NOPAT) به اضافه استهلاک، منهای سرمایه در گردش و مخارج سرمایه (CAPEX) استنباط کرد. عبارت و فرمول‌های زیر را بررسی کنید. ما FCF را برای شما محاسبه می‌کنیم:

NOPAT = EBIT مالیات –

NOPAT = 1105 – ۳۳۲ = ۷۷۴

FCF = NOPAT + استهلاک – ( CAPEX سرمایه در گردش و )

FCF = 774 + 50 – (۱۲۰ + ۳۰) = ۶۷۴

۵. نسبت قیمت به ارزش دفتری (P/B)

این نسبت همچنین به عنوان نسبت قیمت به حقوق صاحبان سهام نیز شناخته می‌شود. نسبت قیمت به ارزش دفتری یک شاخص تحلیل بنیادی است که ارزش دفتری سهام را با ارزش بازار آن مقایسه می‌کند. P/B با نشان دادن تفاوت بین ارزش بازار سهام و ارزشی که شرکت در دفاتر مالی خود بیان کرده است، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تعیین کنند آیا ارزش سهام نسبت به ارزش دفتری آن کمتر است یا بیش از حد ارزش‌گذاری شده است که با تقسیم آخرین قیمت بسته شدن سهام بر ارزش دفتری هر سهم که در گزارش سالانه شرکت فهرست شده است، محاسبه می‌شود. ارزش دفتری به عنوان بهای تمام شده تمام دارایی‌ها منهای بدهی‌ها محاسبه می‌شود. اگر شرکت منحل شود، ارزش نظری آن شرکت بر اساس مفهوم ارزش دفتری محاسبه می‌شود.

با این حال، نسبت قیمت به ارزش دفتری یک شرکت خاص به تنهایی مفید نیست. یک سرمایه‌گذار باید نسبت P/B یک شرکت را با سایر شرکت‌ها در همان بخش یا صنعت مقایسه کند. تنها در این صورت است که در تعیین اینکه کدام شرکت ممکن است نسبت به سایرین کمتر یا بیش از ارزش‌گذاری شده باشد مفید خواهد بود.

۶. بازده حقوق صاحبان سهام (ROE)

ROE یک نسبت سودآوری است که نرخ بازدهی را نشان می‌دهد که سهامدار برای بخشی از سرمایه‌گذاری خود در آن شرکت دریافت می‌کند. این نسبت اندازه‌گیری می‌کند که چگونه یک شرکت بازدهی مثبتی را برای سرمایه‌گذاری سهامداران خود ایجاد می‌کند. از آنجایی که سود محرک واقعی قیمت سهام است، تفکیک سود به دست آمده با حقوق صاحبان سهام در واقع یک شاخص بسیار خوب از سلامت مالی یک شرکت و ارزش منصفانه سهام آن است. شما می‌توانید بازده حقوق صاحبان سهام را با تقسیم سود خالص بر میانگین حقوق صاحبان سهام محاسبه کنید. تجزیه و تحلیل DuPont با اضافه کردن چندین متغیر برای کمک به سرمایه‌گذاران برای درک بهتر سودآوری شرکت، محاسبه را بیشتر گسترش می‌دهد. این تحلیل به این مؤلفه‌های اصلی می‌پردازد:

ROA = درآمد خالص / دارایی‌ها، که می‌توان آن‌ها را بیشتر به موارد زیر تقسیم کرد:

حاشیه سود = درآمد/درآمد خالص

نسبت گردش مالی = درآمد / دارایی

اهرم = دارایی / حقوق صاحبان سهام

فرمول گسترش یافته ROE هنگام انجام تجزیه و تحلیل DuPont به شکل زیر است:

ROE = حاشیه سود x نسبت گردش مالی x اهرم

ROE = درآمد خالص / درآمد x درآمد / دارایی x دارایی / حقوق صاحبان سهام

با استفاده از تجزیه و تحلیل DuPont، سرمایه گذار می‌تواند تعیین کند که چه چیزی باعث ROE می‌شود. به نظرشما آیا دلیل آن حاشیه سود بالا و یا نسبت گردش مالی بسیار سریع و یا اهرم بالاست؟

۷. نسبت پرداخت سود سهام (DPR)

همانطور که می‌دانید شرکت‌ها بخشی از سود خود را به صورت سود سهام به سهامداران خود پرداخت می‌کنند. اما این نیز مهم است که بدانیم درآمد شرکت تا چه حد از پرداخت سود سهام حمایت می‌کند. این همان چیزی است که نسبت پرداخت سود سهام در مورد آن است. این فاکتور به شما می‌گوید که یک شرکت چه بخشی از درآمد خالص را به سهامداران خود باز می‌گرداند و همچنین چه مقدار را برای رشد، ذخیره نقدی و بازپرداخت بدهی کنار می‌گذارد. DPR با تقسیم کل مبلغ سود سهام بر درآمد خالص شرکت در همان دوره و معمولاً به صورت درصد سالانه محاسبه می‌شود.

۸. نسبت قیمت به فروش (P/S)

نسبت قیمت به فروش یک شاخص تحلیل بنیادی است که می‌تواند با استفاده از ارزش بازار و درآمد شرکت به تعیین ارزش منصفانه سهام کمک کند. این نشان می‌دهد که بازار چقدر برای فروش شرکت ارزش قائل است که می‌تواند در ارزش‌گذاری سهام در حال رشدی که هنوز سودی به دست نیاورده‌اند یا به دلیل یک عقب‌گردی موقت، آن‌طور که انتظار می‌رود عمل نمی‌کنند، موثر باشد. فرمول P/S با تقسیم فروش هر سهم بر ارزش هر سهم محاسبه می‌شود. نسبت P/S پایین به عنوان نشانه خوبی از سوی سرمایه‌گذاران تلقی می‌شود. این معیار دیگری است که هنگام مقایسه شرکت‌ها در همان بخش یا صنعت نیز مفید است.

۹. نسبت سود سهام

نسبت سود تقسیمی به میزان پرداختی یک شرکت در هر سال به عنوان سود سهام در نسبت با قیمت سهام آن می‌پردازد. این تخمینی از بازده سود سهام یک سرمایه گذاری است. با فرض اینکه هیچ تغییری در سود سهام وجود نداشته باشد، بازده دارای یک رابطه معکوس با قیمت سهام است. زمانی که قیمت سهام کاهش می یابد بازدهی افزایش می‌یابد و بالعکس. این برای سرمایه گذاران مهم است، زیرا به آن‌ها می‌گوید که از هر دلاری که در سهام شرکت سرمایه‌گذاری کرده‌اند، چه میزان به آن‌ها باز می‌گردد.

نسبت سود تقسیمی به درصد بیان می‌شود و از تقسیم سود سالانه هر سهم بر قیمت فعلی سهم محاسبه می‌شود. به عنوان مثال، ۲ شرکت (الف و ب) سالانه ۳ دلار سود به ازای هر سهم پرداخت می‌کنند. سهام شرکت الف به ازای هر سهم ۶۰ دلار معامله می‌شود، در حالی که سهام شرکت ب با ۳۰ دلار به ازای هر سهم معامله می‌شود. این بدان معنا است که بازده سود سهام شرکت الف ۵% (۶۰/۳ x 100) و بازده سود سهام شرکت ب ۱۰% (۳۰/۳ x 100) است. به‌عنوان یک سرمایه‌گذار، احتمالاً سهام شرکت ب را به سهام دیگر شرکت الف ترجیح می‌دهید، زیرا بازده سود بیشتری دارد.

۱۰. نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (D/E)

نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام آخرین شاخص تحلیل بنیادی در این فهرست است و رابطه بین سرمایه استقراضی شرکت و سرمایه ارائه شده توسط سهامداران آن را اندازه گیری می‌کند. سرمایه‌گذاران می‌توانند از آن برای تعیین نحوه تامین مالی دارایی‌های شرکت استفاده کنند. نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام (D/E) به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا اهرم مالی یک شرکت را ارزیابی کنند و نشان می‌دهد که در صورت مواجهه کسب ‌و کار با مشکلات مالی، چقدر حقوق صاحبان سهام می‌تواند تعهدات را برآورده کند.

شما می‌توانید نسبت را با تقسیم کل بدهی‌ها بر کل حقوق صاحبان سهام محاسبه کنید. ترازنامه تلفیقی را در زیر بررسی کنید که نشان می‌دهد شرکت اپل در مجموع ۲۴۱ میلیارد دلار بدهی (که با رنگ قرمز مشخص شده است) و کل حقوق صاحبان سهام ۱۳۴ میلیارد دلار (با رنگ سبز مشخص شده) ثبت کرده است.

بر اساس این ارقام، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام بصورت زیر محاسبه می‌شود:

$۲۴۱,۰۰۰,۰۰۰ ÷ $۱۳۴,۰۰۰,۰۰۰ = ۱.۸۰

نتیجه گیری

همه شاخص‌های تحلیل بنیادی که در بالا مورد بحث قرار گرفت، در نوع خود مهم هستند. در حالی که آن‌ها می‌توانند به شما در تعیین ارزش و پتانسیل رشد یک سهام کمک کنند، مهم است که بدانید چندین عامل دیگر نیز بر قیمت سهام تأثیر می‌گذارند که اندازه‌گیری اکثر آن‌ها چندان آسان نیست. به همین دلیل است که وقتی نوبت به ارزیابی سهام یک شرکت برای مقاصد سرمایه‌گذاری می‌شود، تحلیل فاندامنتال به بهترین وجه همراه با ابزارهای دیگر مانند تحلیل تکنیکال، اخبار اقتصاد کلان و داده‌های خاص صنعت استفاده می‌شود. این مسائل به شما کمک می‌کند تصویر واضح تری از آنچه که به عنوان یک سهام می‌خواهید در آن سرمایه گذاری کنید داشته باشید، در حالی که از شاخص‌ها به عنوان معیار برای اندازه گیری ارزش سرمایه گذاری‌های بالقوه استفاده می‌کنید.

سوالات متداول

تحلیل بنیادی یا فاندامنتال چیست؟

تحلیل بنیادی شامل بررسی انتقادی یک کسب و کار در ابتدایی‌ترین یا اساسی‌ترین سطح مالی آن است.

هدف از تحلیل فاندامنتال چیست؟

هدف این تحلیل ارزیابی مدل کسب و کار، صورت‌های مالی، حاشیه سود و سایر شاخص‌های کلیدی برای تعیین وضعیت مالی یک کسب‌وکار و ارزش ذاتی سهام است.

نکته: توجه داشته باشید این مقاله صرفا با هدف راهنمایی و آشنایی نوشته شده و آکادمی ارز دیجیتال ارزتودی مسئولیتی در مقابل تصمیمات افراد یا عواقب مالی آن ندارد.

تعریف ارزش بازار بورس به زبان ساده! با مثال.

یکی از مهم‌ترین مفاهیم بازار سرمایه، ارزش بازار بورس یا سهام ( Market Capitalization ) است. با دانستن ارزش بازار سهام، به‌راحتی می‌توانید شرکت‌ها را با یکدیگر مقایسه کنید و ارزندگی آن‌ها را از همین طریق متوجه شوید. علاوه بر این، ارزش بازار سهام، تأثیر سهم‌ها بر شاخص کل بورس را نمایان می‌کند و می‌تواند به راحتی شاخص کل را سبز یا قرمز کند.

مفاهیم مهم و کلیدی در بازار سرمایه یا بازار بورس تهران وجود دارند. اگر قصد دارید که در این بازارها فعالیت داشته باشید، باید تعدادی از مفاهیم کلیدی را فرا بگیرید.

ارزش بازار سهام ( Market Capitalization ) چیست؟

ارزش بازار سهام، در واقع از ضرب کردن تعداد سهام یک شرکت که در بورس فعالیت دارد در قیمت فعلی سهام به دست می‌آید و از این طریق می‌توانید به راحتی متوجه شوید که سهام مورد نظر شما ارزش خرید دارد یا خیر. توجه کنید که ارزش بازار سهام، جزو تحلیل بنیادی سهام در نظر گرفته می‌شود و ارتباطی با تحلیل تکنیکال ندارد.
از گذشته تاکنون، بیشتر کسانی که به تحلیل بنیادی توجه می‌کنند، در گام اول ارزش بازار بورس یا سهام را در حبابی بودن یا نبودن آن مورد بحث قرار می‌دهد.

نحوه بررسی ارزش بازار

پس از آن که به‌طور کلی متوجه شدید که ارزش بازار چیست؟ باید به بررسی ارزش بازار سهام در بورس تهران بپردازیم. در گام اول، باید به سایت بورس اوراق بهادار تهران به نشانی tsetms.com مراجعه کنید. در این بخش، آیکون‌های زیادی از جمله شاخص کل، ارزش بازار بورس و ارزش معاملات در مقابل شما قرار می‌گیرد. شما اگر قصد این را داشته باشید که ارزش بازار بورس که جمع کل ارزش بازار سهم‌های بازار است را بدانید، این گزینه در صفحه اصلی این سایت قابل مشاهده است.

همچنین اگر قصد این را داشته باشید که ارزش بازار هر سهامی را به‌صورت جداگانه بررسی کنید، باید در قسمت ذره‌بین یا جستجو نام نماد مورد نظر خود را وارد کنید. با وارد شدن به صفحه اصلی هر نماد، بخش‌های زیادی در مقابل شما قرار می‌گیرد که مهم‌ترین آن، ارزش بازار است. در تصویر زیر، سهام شرکت هلدینگ پخش دارو با نماد "وپخش"، قابل مشاهده است که ارزش بازاری آن در حدود ۵۳۴۰ میلیارد تومان است.
نکته دیگری که در این زمینه وجود دارد، این است که در کنار ارزش معاملات هر سهم، حروف B یا M، درج شده است. در واقع، منظور از M، میلیون ریال و منظور از B، میلیارد ریال است. علاوه بر این، اگر این عدد خیلی بزرگ بود یا نتوانستید رقم رقیق را محاسبه کنید، موس را روی عدد ارزش بازار سهام ببرید. پس از چند ثانیه، رقم دقیق ظاهر خواهد شد. توجه کنید که این اعداد به ریال است و به اشتباه، واحد تومان در نظر نگیرید.

تأثیر ارزش بازار در رشد و نزول سهام

ارزش بازار، فاکتور مهمی در تحلیل بنیادی است که می‌تواند به تنهایی موجب شود تا افراد زیادی به سهام یک شرکت جذب یا از آن فراری شوند. در گذشته به دلیل اینکه عمق بازار بورس تهران بسیار کم بود، افراد قادر بودند تا به‌صورت گروهی اقدام به خرید سهم‌های با ارزش پایین کنند و به شدت آن‌ها را بالا ببرند تا وارد حباب مثبت شود. در این حالت امکان دست‌کاری سهام شرکت‌های با ارزش پایین بسیار محتمل است.
از طرف دیگر سهام شرکت‌هایی که دارای بیشترین ارزش معاملات در بازار بورس تهران هستند، عمق بالایی دارند و هر پول هوشمندی، قادر نخواهد بود تا منجر به ریزش یا رشد زیاد این‌گونه سهم‌ها شود.

پس در زمان‌هایی که پول درشت در بازار نیست، سهم‌های با ارزش بازار بالا، به اصطلاح لاک پشتی حرکت می‌کنند و نمی‌توانند سود زیادی به شما دهند. از طرف دیگر نیز سهام شرکت‌های با ارزش معاملات پایین بسیار تیز هستند و رشد و نزول بالایی را تجربه می‌کنند. پس می‌توان نتیجه رفت که ارزش بازار سهام خیلی کم و زیاد در مجموع خیلی مناسب نیست و باید به دنبال سهام شرکت‌هایی بود که در میانه این اعداد قرار می‌گیرند.

مقایسه ارزش بازار سهام و ارزش ذاتی شرکت

یکی از مهم‌ترین روش‌هایی که بتوان به تحلیل بنیادی سهام یک شرکت پرداخت، مقایسه ارزش بازار سهام و ارزش ذاتی شرکت است. در برخی موارد، بسیاری از افراد تنها ارزش بازار را در نظر می‌گیرند و مقایسه میان این فاکتور بنیادی و سایر موارد انجام نمی‌دهند. در همین زمینه باید گفت که اگر این مقایسه صورت نگیرد، نتیجه غلطی را در پی خواهد داشت و منجر به ضرر در معامله خواهد شد.
در محاسبه ارزش ذاتی شرکت، حتماً نکات مرتبط با آن را در نظر بگیرید. لازم به ذکر است که ارزش بازار سهام اگر به ارزش ذاتی نزدیک‌تر باشد یا از آن کمتر باشد به معنای حباب منفی است. در این صورت کسانی که تحلیل بنیادی انجام می‌دهند، اقدام به خرید چنین سهم‌هایی خواهند کرد.

مقایسه ارزش بازار سهام و فروش سالانه شرکت

فاکتور دیگری که در این زمینه مهم است، مقایسه ارزش بازار سهام با فروش سالانه شرکت است. این نسبت بسیار شبیه به نسبت قیمت سهم به فروش ماهانه است. در واقع این نسبت هر چه به عدد ۱ نزدیکتر باشد و کوچک‌تر باشد، نشان‌دهنده مسیر سودآوری شرکت است. به‌طور مثال در خرداد سال ۱۴۰۰، ارزش بازار سهام فملی در حدود ۲۴۲۰۰۰ میلیارد تومان است و همچنین فروش ۱۲ ماهه سال ۹۹ نیز در حدود ۴۲۰۰۰ میلیارد تومان بوده است. با تقسیم ارزش بازار به فروش سالانه شرکت، عدد ۵.۷ به دست می‌آید. نتیجه می‌گیریم که این عدد به ۱ نزدیک نیست و پس سهام این شرکت در حال حاضر خیلی جذاب برای خرید نیست.
در همین گروه نیز، سهام ارفع با ارزش بازار ۱۵۶۰۰ میلیارد تومان و میزان فروش سالانه ۶۹۰۰ میلیارد تومان قرار دارد. با تقسیم ارزش بازار این سهام به فروش دوازده ماهه شرکت، می‌توان نتیجه گرفت که نسبت این عدد ۲.۳ است که به نسبت سهام فملی، بسیار ارزنده‌تر است و می‌توان به خرید آن فکر کرد.

مقایسه ارزش بازار و جمع حقوق صاحبان شرکت

توجه کنید اگر سهام شرکت گروه سرمایه‌گذاری یا واسطه‌گری‌های مالی را بخواهید در نظر بگیرید، به جای فروش سالانه، باید جمع حقوق صاحبان شرکت را با ارزش بازاری مقایسه کنید. زیرا سهام شرکت‌ های سرمایه‌گذاری فروش ماهانه یا سالانه‌ای را ندارند و در نهایت تراز سالانه آن‌ها باید در نظر گرفته شود.

در این حالت، با مراجعه به سایت کدال به نشانی codal.ir تراز سالیانه شرکت مورد نظر خود را در نظر بگیرید و با مقایسه به ارزش بازار، اگر این اعداد هرچقدر به هم نزدیک‌تر باشد یا اینکه ارزش بازار سهام از جمع حقوق صاحبان سهام کمتر باشد، می‌توانید سهام این شرکت را خریداری کنید.

تأثیر ارزش بازار سهام بر شاخص کل

با توجه به آنچه در ابتدا گفته شد، سهام شرکت‌های با ارزش بازار بالا، تأثیر زیادی بر شاخص کل دارند و موجب منفی یا مثبت شدن آن می‌شوند. به‌صورت کلی، الگوریتم شاخص کل به‌گونه‌ای بنا شده است که اگر به‌طور مثال: ۱۰ سهم با ارزش بازار کوچک ( Small Cap )، صف خرید باشند اما سهام شستا یا فملی صف فروش مفهوم شاخص در بازار سرمایه باشد، موجب منفی شدن شاخص کل خواهد شد.
این نشان دهنده این است که در زمان‌هایی که شاخص کل قصد رشد را داشته باشد، باید سهام با ارزش بازار بالا مانند: فملی، شستا، رمپنا و ومعادن را خریداری کرد و اگر شاخص هم وزن قصد رشد را داشته باشد باید سهم با ارزش بازار کوچک ( Small Cap ) مانند: کلوند، کیمیا و دعبید را خریداری کنید.

یکی از مهم‌ترین مفاهیم بازار سرمایه، ارزش بازار بورس یا سهام ( Market Capitalization ) است. ارزش بازار سهام، در واقع از ضرب کردن تعداد سهام یک شرکت که در بورس فعالیت دارد در قیمت فعلی سهام به دست می‌آید. بیشتر افرادی که به تحلیل بنیادی توجه می‌کنند، در گام اول، ارزش بازار بورس یا سهام را در حبابی بودن یا نبودن سهام مورد بحث قرار می‌دهد. همچنین برای اینکه بتوانید از قابلیت‌های ارزش بازار بورس بیشتر استفاده کنید، باید این فاکتور را با ارزش ذاتی و فروش سالانه شرکت مقایسه کنید.